تفکر در معارف الهی همراه با عبادت عملی در وجود پیامبر(ص)

حجت‌الاسلام محمد کاکاوند، مدرس حوزه علمیه در شهرستان ملایر در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، در بررسی صفات پیامبر در قرآن کریم گفت: در روایات داریم که فردی نزد امیرالمؤمنین(ع) می‌آید و از ایشان درباره صفات اخلاقی پیامبر(ص) سوال می‌کند.

وی افزود: امیر در پاسخ به ایشان می‌فرماید شما می‌توانید نعمت‌های خداوند را بشمارید. فرد می‌گوید اگر همه دریاها مرکب شوند و همه درختان قلم و اوراق باز هم نعمت‌های خداوند قابل شمارش نخواهد بود. امیر(ع) در ادامه می‌فرمایند با این وجود خداوند در سوره نسا آیه ۷۷ نعمت‌های دنیا را قلیل می‌شمارد در حالی که تو قادر به شمارش آنها نیستی. اما خداوند در سوره قلم آیه ۴ درباره پیامبر(ص) می‌فرمایند تو دارای خلقی عظیم هستی. امام علی(ع) به فردی که سوال کرده بود می‌فرماید تو قلیل دنیا را نمی‌توانی بشماری من چگونه می‌توانم عظیم خداوند را بشمارم.

حجت‌الاسلام کاکاوند اظهار کرد: بر اساس این روایت ما در جایگاهی نیستیم که صفات پیامبر(ص) را بشماریم اما با توجه به اینکه در قرآن به این صفات اشاره شده برخی از آنها قابل تبیین هستند چراکه ملاک ما تطبیق این صفات با آیات قرآن است.

وی تصریح کرد: قرآن در مورد پیامبر اکرم(ص) به عنوان الگویی نیکو یاد می‌کند، بر همین اساس سیره آن حضرت کامل‌ترین سیره‌هاست چراکه از آن به عنوان اسوه حسنه از آن یاد شده است. همچنین در شرح نهج‌البلاغه نیز از اخلاق پیامبر(ص) با عنوان خلقه‌القرآن به مفهوم اخلاق قرآنی یاد شده است.

این مدرس حوزه
در ادامه با اشاره به آیه ۷۹ سوره اسرا گفت: در این آیه خداوند به پیامبر می‌فرماید از سحر و شب بلند شو و نافله بخوان. وقتی این آیه بر پیامبر نازل می‌شود ایشان آنقدر در به پا داشتن عبادت به خود زحمت می‌دهد که پس از آن خداوند در سوره طه آیه دوم می‌فرمایند قرآن نیامده که خودت را به زحمت بیاندازی. در کیفیت نماز شب پیامبر(ص) نیز بر اساس آیه ۷۹ سوره اسرا، ایشان قبل از اینکه بخوابد آب وضو و مسواکش را از قبل آماده می‌کرد و مانند کسی که در میدان جنگ است و خواب سنگین ندارد همواره بیدار می‌شود و در خوابیدن راحت نیست. در روایات داریم ایشان هر گاه که بیدار می‌شود به آسمان نگاه می‌کند و آیات ۱۹۰ و ۱۹۱ آل عمران را می‌خواند.

وی یادآور شد: بر اساس آیات ۱۹۰ و ۱۹۱ آل عمران پیامبر(ص) تفکر در معارف الهی را همراه با عبادت عملی به همراه داشت هم به صورت عملی برای تهجد و شب زنده‌داری بیدار می‌شد و هم در حال تفکر نعمت‌های الهی بود.

کاکاوند در بخش دیگری از سخنانش درباره ساده زیستی پیامبر(ص) گفت: امام محمد باقر(ع) و امام صادق(ع) می‌فرمایند مخازن عالم و کلیدهای آن به رسول‌الله(ص) ارائه شد و آن حضرت را بدون اینکه از مقام ایشان کاسته شود در انتخاب آن مخیر کردند اما ایشان در بیان راز انتخاب زندگی ساده و عدم پذیرش این پیشنهاد فرمود دنیا دار من لا دار له و لا یجمع عقل ما له.

این مدرس حوزه علمیه در شهرستان ملایر گفت: در روایات داریم بستر خواب پیامبر(ص) حصیر زبری بود که هرگاه بر روی آن استراحت می‌کردند آثار تارو پود خشن حصیر در صورت و بدن ایشان نمایان میشد.به آن حضرت عرض شد که چرا قیصر و کسری (پادشاهان آن زمان) باید رفاه داشته باشند و شما روی چنین حصیری بنشینید.پیامبر فرمود آیا نمی‌پسندید که دنیای زودگذر برای آنها باشد و سرای جاویدان برای ما (بحارالانوار).

وی تصریح کرد: وارستگی و بی‌میلی ایشان به مظاهر دنیا، نتیجه توجه تمام و کمال ایشان به معارف قرآنی و از جمله آیاتی از قرآن است که آن حضرت را به ساده زیستی ترغیب می‌کند.

کاکاوند ادامه داد: آیه ۵۵ سوره توبه نمونه این موارد است که خداوند می‌فرماید همانا اموال و اولاد شما وسیله‌ای برای آزمایش هستند. کسانی که در جمع کردن مال و اولاد و نعمت‌های دنیایی حدود الهی را رعایت نمی‌کنند روزی گرفتار فتنه می‌شوند. از این جهت خداوند به شیطان دستور می‌دهد که با آنها در اموال و اولادشان شراکت کن(سوره اسرا آیه ۶۴).
حجت‌الاسلام کاکاوند در ادامه با اشاره به آیه ۱۳۱ سوره طه گفت: در این آیه خداوند به پیامبر(ص) توصیه می‌کند چشمانت را به سوی ثروتمندان و زرق و برق دنیا باز نکن چراکه این زرق و برق در حد شکوفه درخت است و برای کسی میوه نخواهد شد. اگر کسی هم به متاعی برسد ناچار است به دلیل مرگ، کهنسالی و... آن را به دیگری بسپارد‌. از این جهت است که پیامبر فرمود سبک بالان راحت تر به مقصد می‌رسند و اهل نجات هستند.

شعارها و اذکار قرآنی پیامبر در میدان نبرد

وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه شعارها و اذکار پیامبر در میدان نبرد دارای مضامین بلند، هدفدار و آموزنده بوده است، افزود: امام علی(ع) درباره توجه پیامبر به قرآن و استفاده ایشان از کلام وحی در میدان نبرد می‌فرماید در جنگ بدر حضرت پیامبر(ص) همواره جمله یا حی یا قیوم را تکرار می‌کرد و برای نزول امداد الهی آنقدر این ذکر را بازگو کرد تا جنگ پیروز شد.

وی اظهار کرد: پس از نزول آیه سلام علیکم صبرتم فنعم عقب‌الدار سوره رعد آیه ۲۴، پیامبر(ص) هر گاه بر مزار شهدای احد حاضر می‌شد این آیه را تلاوت می‌کرد. غرض پیامبر(ص) از این ادب خاص نسبت به شهدا الهام گرفتن از قرآن و به کارگیری آن در زندگی بود.