سهم موقوفات در ایجاد اشتغال
وقف از گستره بسیاری برخوردار است که اگر به درستی هدایت شود، پاسخگوی بسیاری از نیازهای اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی از جمله حل معضل بیکاری و ایجاد اشتغال در جامعه است.
وقف یکی از سنت‌های حسنه مورد تأکید و تائید اسلام است که نقش بسزایی در امور مختلف زندگی مردم دارد. وجود بسیاری از درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها، مدارس، مساجد و بسیاری از اماکن و زمین‌های وقفی بر این امر صحه می‌گذارد که این سنت حسنه، سهم قابل توجهی در امور اجتماعی، فرهنگی، سلامت و معیشت مردم در حوزههای مختلف مانند بهداشت و درمان، تعلیم و تربیت، امور خیریه و غیره دارد.
یکی دیگر از تأثیراتی که این سنت ماندگار روی زندگی افراد در جامعه دارد بحث اشتغالزایی است که از طریق موقوفات ایجاد می‌شود. برای این امر به سراغ یکی از موقوفات بزرگ خراسان رضوی که در مجموعه سوران شاندیز وجود دارد رفتیم.
موقوفه عبدالله رضوی واقع در 15 کيلومتری غرب مشهد که در حد فاصل جاده قوچان و شانديز است. اين اراضی مهمترين بخش از موقوفات عبدالله رضوی معروف به میرزای ناظر است که بخشی از آن در زمان حيات واقف، مورد بهرهبرداری قرار گرفته و بخش ديگر تحت نظارت اداره اوقاف به بهرهبرداری بهينه رسيده که به لحاظ کاربری اين اراضی در چهار گروه شامل زمينهای مورد استفاده در بخش کشاورزی و اراضی مورد استفاده در بخش باغداری، اراضی مورد استفاده در بخش تجاری، صنعتی و اراضی مورد استفاده در بخش منزل مسکونی است. این مجموعه در زمینه اشتغالزایی نیز سهم قابل توجهی دارد.
هاشم یوسفی، مدیر مجتمع موقوفه عبدالله رضوی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی در تشریح نیات این موقوفه و اقدامات انجام شده بیان کرد: واقف خیراندیش، مرحوم عبدالله رضوی وقفیات زیادی از خود برجای گذاشته است؛ وجود 24 رقبه در شهرهای مشهد، بندر انزلی و تهران و 18 هزار رقبه در طرقبه شاندیز موقوفه عبدالله رضوی از وقفیات آن مرحوم است.
وی افزود: مرحوم ميرزای ناظر در سال 1343 طبق وقفنامه حدود 6000 هكتار زمين وقف عام در حوزههای مزبور و اشتغال‌زايی مستقيم و غيرمستقيم داشته است. وی مزرعه سوران را که وسعت فعلی آن 3500 هکتار است و قبلاً تا 6000 هکتار نیز قید شده است در سال 1343 وقف کرده که این موقوفه نیز چهار رشته قنات دارد.
مدیر مجتمع موقوفه عبدالله رضوی گفت: طول مزرعه سوران چهار کیلومتر است و در وقفنامه میرزای ناظر آمده است: همه درآمدهای موقوفه را استحصال کنید، درآمد آن ابتدا برای حفظ خود موقوفه صرف شود و در ادامه درآمد باقیمانده 10 قسمت می‌شود که از این 10 قسمت، چهار قسمت آن صرف امور درمانی، سه قسمت آن برای نگهداری ایتام، یک قسمت آن صرف اطعام عزاداران در روز عاشورا و دو قسمت آن هم سهم متولی است.
یوسفی اظهار کرد: عبدالله رضوی هنگامی که در قید حیات بود درمانگاه و تیپ‌خانه بهداشت را در سال 1364 افتتاح کرده که در حال حاضر این درمانگاه دارای داروخانه است و روزانه تا 160 نفر مراجعه کننده دارد و در حال حاضر حدود 7000 پرونده از روستاهای این منطقه در درمانگاه وجود دارد که به‌صورت رایگان یا پرداخت مبلغی پول و یا آزاد خدمات دارویی را دریافت می‌کنند.
وی در خصوص دارالایتام میرزای ناظر گفت: این دارالایتام اکنون به یک فضای آموزشی تبدیل شده است، در واقع در این آموزشگاه دانش‌آموزانی پذیرش می‌شوند که از نعمت پدر محروم هستند. این مدرسه در سال 1374 افتتاح شد و تاکنون موفقیت‌های بسیار خوبی داشته است، دانش‌آموزان این مدرسه بیشتر از حاشیه شهر مشهد هستند.
مدیر مجتمع موقوفه عبدالله رضوی بیان کرد: در خصوص یک دهم درآمد موقوفه که باید صرف روز عاشورا شود، همه ساله حدود 14 هزار نفر از عزاداران در روز عاشورا اطعام می‌شوند؛ به این صورت که روستاهای اطراف مواد اولیه و امکانات را برای پخت غذا دریافت می‌کنند، اما روز عاشورا تمام هیئت‌ها با جمعیتی حدود 5000 نفر در این مکان به عزاداری می‌پردازند.
یوسفی با اشاره به مقوله اشتغالزایی بیان کرد: این موقوفه فعالیت‌های دیگری چون کشاورزی، باغداری و زراعت، شیلات، نیروگاه خورشیدی، دامداری و کارهای متفرقه دیگری چون گلاب‌گیری دارد، اما عمده فعالیت موقوفه مربوط به یک باغ 60 هکتاری است که مکانیزه است.
وی عنوان کرد: از سال 91 به بحث شیلات ورود کردیم و در حال حاضر سالانه بین 40 تا 50 تن ماهی قزل‌آلا برداشت می‌کنیم، ضمن اینکه از فضولات ماهی برای فرآوری باغ و زراعت استفاده می‌شود، همچنین حدود 70 هکتار گندم، جو و ذرت در زمین‌های موقوفه کاشته می‌شود.
مدیر مجتمع موقوفه عبدالله رضوی در خصوص نیروگاه خورشیدی گفت: 9 نیروگاه خورشیدی با 800 کیلوات در موقوفه عبدالله رضوی وجود دارد که با فروش برق آن نیز درآمدی برای موقوفه کسب می‌شود.
یوسفی به پرورش دام در موقوفه اشاره کرد و افزود: در سال 98، با خریداری 400 رأس دام این کار را آغاز کردیم و در حال حاضر حدود 900 گوسفند داشتی و مولد داریم.
وی گفت: با فعالیت‌هایی که در بخش‌های مختلف کشاورزی، باغداری، دامداری، پرورش شیلات، نیروگاه خورشیدی و غیره در موقوفه عبدالله رضوی انجام می‌شود تعداد 14 هزار نفر روز اشتغال غیر دائم و حدود 100 نفر اشتغال دائم ایجاد شده است.
بر این اساس، وقف دارای حیطه گسترده‌ای از فعالیت‌ها و اقدامات را شامل می‌شود تا جایی که اگر به درستی هدایت شود، پاسخگوی بسیاری از نیازهای مردم است و هیچگاه جامعه انسانی با کمبودهای اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی رو به رو نخواهد شد. اما مهم این است که هم نیازها براساس اولویت در سطح افکار عمومی معرفی شود و هم ضرورت آن عینی و متناسب با عواطف و درک و توجه واقفان لحاظ شود لذا ترویج این سنت حسنه آثار و برکات زیادی را به همراه دارد که می‌تواند همه افراد را از آن بهره‌مند سازد. چرا که سنت وقف همواره و برای همه اقشار جامعه قابل دسترس است و در انحصار یک طبقه خاص نبوده و نیست.
انتهای پیام
