۴ دی‌ماه؛ زادروز حضرت عیسی مسیح(ع) پیام‌آور توحید، صلح و مهربانی

کریسمس، جشنی است که در آئین مسیحیت برای گرامیداشت روز ولادت حضرت عیسی مسیح(ع) در روز 25 دسامبر (4 دی) و یا شامگاه 24 دسامبر برپا می‌شود. معمولاً این مراسم 12 روز است و تا 6 ژانویه ادامه دارد. در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کانادا و ایالات‌متحده مهمترین رویداد سالانه مسیحی محسوب و با وجودی که عید مذهبی شناخته می‌شود، از اوایل سده بیستم میلادی به بعد به جشن غیرمذهبی تبدیل شده به همین دلیل برای بیشتر افراد فرصتی برای دورهم جمع‌شدن اقوام، دوستان و هدیه‌ دادن به یکدیگر است.

سنت‌های کریسمس در سراسر جهان

در حال حاضر، 160 کشور در سراسر جهان تولد عیسی مسیح را جشن می‌گیرند. درختان کاج پر زرق و برق، بابانوئل و جوراب‌های ساق بلند بخشی از ایده‌های بسیاری از مردم برای کریسمس هستند، اما این تعطیلات می‌تواند در سراسر جهان بسیار متفاوت به نظر برسد.

حتی در کشورهایی که کریسمس بخشی از فرهنگ آنان نیست، مانند تایلند که بیش از 90درصد جمعیت آن بودایی هستند، کریسمس همچنان به‌صورت نمایشی برگزار می‌شود و بابانوئل چهره‌ محبوب این روز در سراسر جهان است. آداب و رسوم رایج شامل تبادل هدایا، تزئین درختان کریسمس، حضور در کلیسا، تقسیم غذا با خانواده و دوستان و البته انتظار رسیدن بابانوئل است.

در بسیاری از مناطق جهان، جشن‌هایی مانند جشن اپیفانی (Epiphany)، سنت‌های 400 ساله، مراسم‌های نیمه‌شب، غذاهای سنتی کریسمس (بوقلمون و غذاهای دریایی) و سرود کودکان و هدیه‌دادن مرسوم است که در ذیل برخی از آداب و رسوم مرتبط با مراسم کریسمس در کشورهای مختلف ذکر شده است.

هنگ‌کنگ

در هنگ‌کنگ افراد برای یکدیگر کارت‌های کریسمس ارسال می‌کنند. خیابانی در هنگ‌کنگ وجود دارد که در آستانه کریسمس، فقط درختان کریسمس و سایر گیاهان را می‌فروشد.

کرواسی

جشن‌های کریسمس در کرواسی زودتر و برخی از سنت‌ها از نوامبر آغاز می‌شوند. مردم در این روز مانند سایر اروپایی‌ها روز سنت نیکلاس(چهره مقدس کاتالوگ) را در اوایل دسامبر جشن می‌گیرند و کودکان کفش‌های خود را کنار گذاشته و انتظار دارند با آب‌نبات و هدیه پر شود. بسیاری از خانواده‌های کرواسی در 13 دسامبر گندم می‌کارند و باور دارند که اگر خوب رشد کند، سال آینده برای آنان سالی پر رونق خواهد بود.

سوئد

مردم سوئد درختان کریسمس را تزئین و هدایایی را مانند سایر نقاط جهان بین خود رد و بدل می‌کنند. غذاهای محبوب در این زمان از سال، کوفته، ژامبون، ماهی قزل‌آلا یا دودی، شاه ماهی ترشی و سیب‌زمینی و ماهی کولی است.

هندوستان

کریسمس جشنی ملی در هند است و طبق آمار مرکز تحقیقاتی پیو، تنها 2.4 درصد از جمعیت هند مسیحی هستند، اما حضور در این مراسم و جشن بابانوئل در مدارس سراسر این کشور رایج است. دو غذای محبوب کریسمس، نوعی پودینگ شیر شیرین، کالاپام، پنکیک نارگیل و برنج بیشتر در جنوب هند رایج است.

ژاپن

کریسمس برای اکثر مردم ژاپن، یک امر سکولار است و مذهبی نیست. بسیاری از مردم ژاپن این تعطیلات را مانند روز ولنتاین جشن می‌گیرند. یکی از سنت‌های مورد بحث، خوردن مرغ سوخاری برای کریسمس است. هر سال، شلوغ‌ترین روز این مجموعه، 24 دسامبر است که حدوداً 5 تا 10 برابر شلوغ‌تر از میانگین سالانه است.

فیلیپین

حدود 92درصد از جمعیت 110میلیونی فیلیپین مسیحی هستند. کریسمس مهم‌ترین زمان سال در فیلیپین است و گفته می‌شود که جشن تعطیلات این کشور طولانی‌تر(از سپتامبر تا ژانویه)  از هر جای دیگری برگزار می‌شود.

امارات متحده عربی

اگرچه دین رسمی امارات‌متحده عربی، اسلام است اما کریسمس در برخی از مناطق این کشور جشن گرفته می‌شود. این امر به ویژه در امارات ابوظبی و دبی که تعداد زیادی از مهاجران ساکن هستند، مراسمی بزرگ است. مراکز خرید و هتل‌ها اغلب با درختان کریسمس در طبقات متعدد، تزئین شده‌اند. همچنین در ماه دسامبر بازارهای کریسمس، اجراها و منوهای ویژه تعطیلات در رستوران‌ها نیز رایج است.

مکزیک

کریسمس در مکزیک با رژه‌های بزرگ با شناورها و لباس‌های رنگارنگ مشخص می‌شود، اما یکی از محبوب‌ترین آداب و رسوم Las Posadas و جشنی است که در 9 روز منتهی به کریسمس برگزار می‌شود.

کنیا

کریسمس، برای بسیاری افراد در کشور آفریقایی کنیا و در شهرهایی مثل نایروبی(پایتخت کنیا) زمان سفر است، زیرا انبوهی از مردم به زادگاه و روستاهای خود بازمی‌گردند تا دوباره در کنار خانواده‌های خود باشند. در روز کریسمس، خانواده‌ها و دوستان جشنی برگزار می‌کنند و غذاهایی مانند نیاما چوما(گوشت گریل‌شده) را می‌پزند.

ایستگاه فضایی بین‌المللی

انسان‌ها در 420 کیلومتر بالاتر از زمین نیز مراسم جشن کریسمس را برگزار می‌کنند. طبق وب‌سایت ناسا، فضانوردان مرکز فضایی بین‌المللی در 21 سال گذشته کریسمس، هانوکا و سال نو را جشن گرفته‌اند. مراسم کریسمس دو بار در ایستگاه فضایی برگزار می‌شود، زیرا مسیحیان ارتدوکس روسیه میلاد مسیح را بر اساس تقویم جولین روز ۲۵ دسامبر جشن می‌گیرند که معادل ۷ ژانویه در تقویم گریگوری (تقویم معمول در کشورهای غربی) است.

ممنوعیت برگزاری مراسم کریسمس در برخی کشورها

ماه دسامبر در بسیاری از فرهنگ‌های غربی مترادف با کریسمس است و سنت‌های کریسمس در بسیاری از کشورها با بابانوئل و تولد حضرت عیسی،  درخت کریسمس و شیرینی‌های متداول هر کشور همراه شده است. البته در برخی از کشورهای جهان به‌دلیل اقلیت گروه‌های مسیحی، این مراسم جشن گرفته نمی‌شود و در برخی مکان‌ها ممنوع است و برگزاری جشن به‌صورت علنی و حتی خصوصی می‌تواند برای افراد دردسر ساز و یا منجر به از دست دادن جان آنان شود.

جشن‌های کریسمس به اشکال مختلفی برگزار می‌شود، زیرا کشورهای سراسر جهان با سنت‌ها و آداب و رسوم خاص خود، این مراسم را جشن می‌گیرند، اما حدود 200 کشور روی زمین، تعداد انگشت‌شماری از کشورهای غیر مسیحی کریسمس را به رسمیت نمی‌شناسند و هیچ‌گونه تعطیلات عمومی یا برگزاری جشن برای تولد حضرت عیسی (ع) ندارند.

برخی از این کشورها کره شمالی، سومالی(یک کشور در آفریقا)، برونئی(یک کشور در آسیا)، تاجیکستان و چین هستند که هیچ مراسمی برای کریسمس برگزار نمی‌کنند. برای مثال از سال 2018، مقامات چینی دستور دادند که شهروندان این کشور باید فرهنگ و سنت‌های چینی را جایگزین جشن‌های غربی کنند.

کشورهایی که کریسمس را به‌عنوان تعطیلات رسمی جشن نمی‌گیرند شامل افغانستان، چین(به جز هنگ‌کنگ و ماکائو)، ایران، ژاپن، لائوس، مغولستان، مراکش، کره‌شمالی، پاکستان، قطر، عربستان سعودی، ترکیه، امارات متحده عربی و ویتنام هستند.

اما ممنوعیت کریسمس نتوانست مسیحیان روس را از جشن تولد حضرت عیسی(ع) باز دارد. برگزاری مراسم کریسمس و نماد درخت کریسمس پس از انقلاب روسیه در سال 1917 ممنوع شد و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، مردم آزاد بودند تا دوباره کریسمس را جشن بگیرند، اما همچنان بعد از جشن‌های بزرگ سال نو در روسیه این مراسم، آرام‌تر و کوچک‌تر برگزار می‌شود.

کشورهایی مانند افغانستان، الجزایر، بوتان، برونئی، چین، کومور، لیبی، موریتانی، مغولستان، کره شمالی، پاکستان، سومالی، ازبکستان، یمن و عربستان سعودی مردم به هیچ وجه کریسمس را جشن نمی‌گیرند.

سرودهای کریسمس سنت برخی کشورها

سرودهای کریسمس در بسیاری از کشورها از جمله انگلستان، ایرلند و ولز، ایالات‌متحده و کانادا، کشورهای آمریکای جنوبی و بسیاری از کشورهای اروپایی مانند آلمان، اسپانیا، یونان، کرواسی و جمهوری چک، روسیه و کشورهای آفریقایی همچون جمهوری دموکراتیک کنگو، زامبیا و مالاوی خوانده می‌شود.

در بریتانیا، سرودهای کریسمس بخش اصلی جشن کریسمس برای بسیاری از افراد است. در ایالات‌متحده و کانادا نیز بسیاری از مردم مسیحی و غیرمسیحی برای جشن سرود می‌خوانند. در یونان و قبرس، سنتی است که کودکان در شب کریسمس، شب سال نو و شب 5 ژانویه بیرون بروند و سرود بخوانند.

روز تولد حضرت عیسی(ع)

با توجه به اینکه در کتاب مقدس روز تولد حضرت مسیح(ع) ذکر نشده است و برخی از شواهد حاکی از آن است که تولد وی ممکن است در بهار اتفاق افتاده باشد، این مراسم معمولاً در آخر دسامبر و یا اوایل ژانویه برگزار می‌شود.

ایده بابانوئل

افسانه بابانوئل مرتبط با راهبی به نام سنت نیکلاس است که حدود 280 سال پس از میلاد در ترکیه به دنیا آمد. وی تمام ثروت ارثی خود را برای کمک به فقرا و بیماران صرف کرد و حافظ کودکان و ملوانان شناخته شد.

کریسمس و سویه اُمیکرون

با توجه به گذشت یک ‌سال از تجمعات اندک تعطیلات سال گذشته، بسیاری از افراد مشتاق برگزاری جشن‌های عادی کریسمس در این فصل بودند که شیوع سویه جدید کرونا مانعی برای برگزاری جشن‌ها شده است.

البته با توجه به شیوع سویه اُمیکرون بسیاری از پروازها در شب کریسمس لغو شد، زیرا موارد ابتلا به ویروس کرونا در حال افزایش است.

آخرین مورد تأثیرگذار بر فصل تعطیلات سویه جدید(اُمیکرون) با قابلیت انتقال بسیار بالاست. با گسترش سویه اُمیکرون بسیاری از کشورها در برگزاری مراسم کریسمس تجدیدنظر کردند و در برخی از کشورها قرنطینه اعمال شده است.

 منابع:

www.cnbc.com

thegoaspotlight.com

classicfm.com

runnelscountyregister.com

theweek.co.uk

history.com

nytimes.com