قرآن؛ پایه‌گذار وحدت اسلامی
استاد جامعةالمصطفی(ص) العالمیه اصفهان با بیان اینکه دعوت به وحدت را قرآن پایه‌گذاری کرده است، گفت: منظور از وحدت، اتحاد و همبستگی میان مسلمانان به‌منظور تشکیل یک صف واحد در برابر نفوذ دشمن و تلاش او برای ایجاد تفرقه است.
حجت‌الاسلام حمید الهی‌دوست، مدیر گروه تفسیر و علوم قرآنی مرکز آموزش‌های تخصصی حوزه علمیه و جامعةالمصطفی(ص) العالمیه اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، اظهار کرد: دعوت به وحدت را قرآن پایه‌گذاری کرده و در آیه 103 سوره آل عمران فرموده است: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَ لَا تَفَرَّقُوا...؛ و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد»؛ همچنین در آیه 105 همین سوره می‌فرماید: «وَ لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ؛ و چون كسانى مباشيد كه پس از آنكه دلايل آشكار برايشان آمد، پراكنده شدند و با هم اختلاف پيدا كردند و براى آنان عذابى سهمگين است». علاوه بر این، در آیه 46 سوره انفال آمده است: «وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ؛ و از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و با هم نزاع مكنيد كه سست شويد و مهابت شما از بين برود و صبر كنيد كه خدا با شكيبايان است».
وی افزود: قرآن در آیه 82 سوره مائده می‌فرماید: «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا...؛ مسلماً يهوديان و كسانى را كه شرک ورزيدهاند، دشمنترين مردم نسبت به مؤمنان خواهى يافت»؛ وقتی قرآن دشمن شماره یک مسلمانان را یهود و مشرکان معرفی می‌کند، اگر کسی داعیه وحدت را خدشه‌دار کند، نزاع‌های درونی را بزرگ جلوه دهد و معتقد به وجود دشمن داخلی باشد، خلاف مفاد آیات قرآن عمل کرده است.
مدیر گروه تفسیر و علوم قرآنی مرکز آموزش‌های تخصصی حوزه علمیه و جامعةالمصطفی(ص) العالمیه اصفهان بیان کرد: شیعه اشتراکات زیادی با مذاهب اسلامی دارد و نزدیک‌ترین گروه‌ها به ما شیعیان، سایر مذاهب اسلامی هستند، به شرط اینکه تکفیری و ناصبی محسوب نشوند، یعنی قائل به کفر شیعه نباشند و برای جان و مال و ناموس آن حرمت قائل باشند. آیه 94 سوره نسا می‌فرماید: «وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَى إِلَيْكُمُ السَّلَامَ لَسْتَ مُؤْمِنًا...؛ و به كسى كه نزد شما اظهار اسلام مى‌كند، مگوييد تو مؤمن نيستى»؛ اولویت برقراری ارتباط با کسانی است که به لحاظ فکری به ما نزدیک‌تر هستند و نزدیک‌ترین گروه از نظر فکری به شیعیان، سایر مسلمانان به‌شمار می‌آیند. بنابراین، اولویت ما در برقراری روابط ابتدا باید مسلمانان باشند. در رده بعدی، اهل کتاب قرار دارند که قرآن در آیه 64 سوره آل عمران می‌فرماید: «قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَ بَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَ لَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا...؛ بگو اى اهل كتاب، بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است، بايستيم كه جز خدا را نپرستيم و چيزى را شريك او نگردانيم.»
حجت‌الاسلام الهی‌دوست ادامه داد: موضوع وحدت اسلامی ریشه قرآنی و دینی دارد و عقل نیز همین را حکم می‌کند. ما باید با جهان خارج ارتباط داشته باشیم و نمی‌توان این ارتباط را قطع کرد، ولی اولویت در این خصوص با مسلمانان، سپس اهل کتاب و بعد از آنها، مشرکان و منکران وجود خداست.
وی تصریح کرد: منظور از وحدت مذاهب اسلامی، اتحاد و همبستگی میان آنهاست، یعنی یک صف واحد در برابر دشمن تشکیل داده و اجازه ندهند دشمن در میان آنها نفوذ کند و تفرقه بیندازد. بر این اساس، در هر موضوعی که به گفت‌وگو و گفتمان نیاز است، اگر در فضایی آرام و به دور از احساسات و تنش به برقراری روابط اقدام کردیم، می‌توانیم مباحث اختلافی را مورد بحث و بررسی قرار دهیم. ممکن است افرادی با سطح آگاهی و دانش پایین تندروی‌هایی انجام دهند، ولی این تندروی‌ها هیچ‌گاه به حساب یک مذهب گذاشته نمی‌شود و افراد فرهیخته همواره بر اساس اسناد و مدارک سخن می‌گویند. اسناد و مدارک از ما می‌خواهد که وحدت کلمه داشته باشیم و اگر اختلافی بروز کرد، نقاط اشتراک و افتراق را شناسایی کنیم و درباره نقاط افتراق در فضایی علمی و مبتنی بر استدلال و برهان، به بحث و گفت‌وگو بنشینیم.
مدیر گروه تفسیر و علوم قرآنی مرکز آموزش‌های تخصصی حوزه علمیه و جامعةالمصطفی(ص) العالمیه اصفهان اضافه کرد: اگر در بحث و گفت‌وگو توانستیم یکدیگر را قانع کنیم، بسیار خوب است، چون افراد در فضای عاری از تنش و هیجان بهتر می‌توانند متوجه واقعیت شوند و اگر هم درباره موضوعی به توافق نرسیدیم، به سراغ موضوعات دیگر و نقاط اشتراک و افتراق طرفین در خصوص آنها می‌رویم. قرآن ما را از نزاع عملی و تخریب و تضعیف یکدیگر بر حذر داشته است، ولی نزاع علمی ایرادی ندارد. بنابراین، وحدت از این نظر حائز اهمیت است که در مباحث علمی به نتیجه مقبولی دست پیدا کنیم. نزاع عملی موجب خوشحالی دشمن و سرگرم شدن ما با نزاع‌ها و اختلاف‌ها می‌شود، تا چپاولگری‌ها و شیطنت دشمن ادامه پیدا کند. معمولاً افراطیون در هر گروه، بستر مناسبی برای اهداف استعماری هستند، لذا این دسته از افراد باید کنترل شوند و حالت اعتدال یعنی دوری از هیجان و حاکمیت عقل و درایت در پیش گرفته شود. در نتیجه، وحدت هیچ‌گاه به معنای کوتاه آمدن از حق نیست و لازمه آن، اقامه برهان و استدلال در فضایی آرام است.
انتهای پیام
