انتظارات اهالی روستاهای قرآنی از مسئولان

به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم معرفی روستاهای قرآنی کشور در سال 1400 صبح امروز، 19 مردادماه طی مراسمی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم و پس از تلاوت سیداسماعیل هاشمی، قاری ممتاز، عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی سخنانی با تأکید بر اینکه نخستین رویداد ملی معرفی و انتخاب روستای قرآنی کشور در زمره فعالیت‌های سال 1399 معاونت قرآن و عترت بوده است، گفت: اجرای این رویداد به مناسبت‌های مختلف به تأخیر افتاد تا به امروز که توانستیم این جلسه را با محدودیت‌های موجود و در روزهای پایانی کار دولت دوازدهم برگزار کنیم.

وی در ادامه از مسئولان تمامی روستاهایی که در این رویداد ثبت‌نام کرده‌اند قدردانی کرد و افزود: به ‌نوبه خود از همه مسئولان در این روستاها که زحمت اصلی بر دوش آنها بود، قدردانی می‌کنم. استان‌هایی که روستاهای آنها در مرحله نهایی حضور داشتند در روزهای گذشته پذیرای بازدید میدانی همکاران ما بودند تا بتوانیم گزارش‌هایی مستندی در مورد فعالیت‌های آنها در دسترس داشته باشیم.

• گزارش تصویری نخستین دوره معرفی روستای قرآنی کشور

معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد به معرفی برخی سازمان‌ها و نهادهای همکار در این طرح پرداخت و تصریح کرد: برای اجرای رویداد ملی معرفی و انتخاب روستای قرآنی کشور سازمان‌های مختلفی همکاری داشتند که از جمله آنها می‌توان به نهادهایی همچون وزارت کشور، سازمان تبلیغات اسلامی، نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی، شورای فرهنگ عمومی، نهاد ریاست جمهوری، ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و فرمانداری‌های شهرستان‌ها اشاره کنم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در روستا آسمان به زمین و انسان به خدا نزدیک است، افزود: در روستا سادگی و دلدادگی است و در قرآن گفت‌وگوی انسان با خدا؛ و اصلاً قرآن کتاب گفت‌وگو است، گفت‌وگوی خدا با انسان‌های نیکوکار و حتی انسان‌های بدکردار است. خدا با انسان قهر نیست این مائیم که گاه از خدا فاصله می‌گیریم و خدا را از خاطر می‌بریم.

فقهی‌زاده بیان کرد: در روستا مساجد رنگ و بوی دیگری دارند، کانون اصلی امور فرهنگی مسجد است. در روستا از خدا سخن می‌گویند ولی برای خدا، برخلاف ما که گاه ممکن است از خدا بگوئیم، اما برای خود. در روستا اگر سخن با مردم است برای خدا هست و اگر سخن از یکدیگر است برای خداست.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه قرآن در این میان جایگاه بس ارزنده و والایی دارد مطالب خود را با قرائت شعر «پیش از اینها فکر می‌کردم خدا ...» از قیصر امین‌پور به پایان برد. 

در بخش دیگری از این مراسم گروه نور ولایت از استان اردبیل به اجرای قطعاتی پرداخت و پس از آن یوسف امینی، سرپرست اداره کل ارشاد استان خراسان رضوی به بیان سخنانی پرداخت.

وی در بخشی از صحبت‌های خود به استقبال روستاها از رویداد ملی انتخاب روستای قرآنی کشور اشاره و اظهار کرد: در این دوره محدودیت انتخاب روستاها وجود داشت، با این وجود تعداد بیشتری از روستاها شرایط قرار گرفتن در فهرست روستای قرآنی کشور را داشتند که امیدوارم روزی برسد همه روستاها و شهرهای کشور روستا و شهر الگو و نمونه قرآنی باشند.

امینی با اشاره به اینکه ظرفیت‌های مختلفی در شهرها و روستاهای کشور وجود دارد، گفت: جلسات سنتی قرآن کریم که یکی از کارهای موفق در بحث آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت قرآن کریم است و در دل مردم نهادینه شده بحث مکتب‌خانه‌های قرآنی است که در دل جامعه وجود دارد و امیدوارم با حفظ اصالت‌ها و جایگاه مردمی آن بیش از پیش مورد حمایت قرار گیرد و معرفی شوند.

وی با اشاره به اینکه جلسات سنتی قرآن کریم حلقه مفقوده بحث پرورش و تربیت قرآنی است، بیان کرد: این موضوع می‌تواند به مراکز رسمی آموزش قرآن کریم کمک کند تا در این مسیر به موفقیت‌های بیشتری برسیم.

وی در ادامه به بخشی از ظرفیت‌های قرآنی استان خراسان رضوی اشاره کرد و افزود: در خراسان رضوی بحث قرآن کریم در عصرهای مختلف برجسته بوده است، قاریان بین‌المللی خراسان رضوی که در عرصه‌های ملی و بین‌المللی حضور داشته‌اند، موسسات و پژوهشگران موفقی که حضور داشته‌اند هر کدام جایگاه خاصی در تبلیغ و ترویج و آموزش و پژوهش قرآن کریم در کشور داشته‌اند.

بر اساس گزارش ایکنا، در بخش دیگری از این مراسم مجید جوادیان‌زاده، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد نیز گفت: کلید بسیاری از مشکلات ما این است که تمامی سرمایه‌ها و امکانات در چند استان مهم انباشته شده است و برخی دیگر بی‌بهره مانده‌اند.

در بخش دیگری از این مراسم حجت الاسلام والمسلمین علیرضا شاهسونی، مدیر موسسه فرهنگی قرآن و عترت بیت الاحزان حضرت زهرا(س) به نمایندگی از روستاهای قرآنی با اشاره به اینکه دیدگاه قرآن در مورد شهر و روستا متفاوت از نگاه‌های معمول است به آیاتی از سوره مبارکه یاسین اشاره کرد و گفت: در قرآن هر جا جمعیت متمرکز بشود شهر به شمار نمی‌آید و هر جا هم جمعیت کم باشد به عنوان روستا معرفی نشده است، بلکه تعریف‌ها بر خلاف این تعریف رایج است. در قرآن خیلی جاها که جمعیت زیاد است به عنوان «قریه» معرفی شده است، خداوند متعال در سوره مبارکه یاسین می‌فرماید «وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلًا أَصْحَابَ الْقَرْيَةِ» طبق بیان مفسرین قریه‌ای که در اینجا مطرح شده شهر انطاکیه است. این شهر به خاطر اینکه مردمش حق‌پرست و دین‌محور نبوده‌اند، از آن به عنوان قریه یاد شده است. در همین سوره فردی که از روستاهای اطراف انطاکیه به این شهر می‌آید، در قرآن به عنوان «مدینه» یا شهر معرفی شده است،‌ این یعنی ملاک قرآن از شهر و روستا متفاوت است.

وی افزود: اگر بر اساس معیارهایی که قرآن در مورد شهر و روستا ذکر کرده است تصمیم بگیریم، روستاهایی که در اولین دوره انتخاب روستای قرآنی معرفی شده‌اند، ‌مصداق بارز شهر در قرآن هستند. بنابر این در اطلاق شهر و روستا باید بیشتر دنبال ملاک‌های اصلی دین‌محوری و قرآن‌محوری در جامعه باشیم تا ملاک‌هایی همچون امکانات و جمعیت.

شاهسونی در ادامه به ارائه برخی پیشنهادات برای حمایت از روستاهای قرآنی پرداخت و اظهار کرد: طرح روستای قرآنی در بحث الگوسازی و الگودهی در جامعه بسیار مؤثر است و تشویق این عزیزان در رشد و نمو فعالیت‌ها بسیار مؤثر خواهد بود. مدلسازی و ارائه یک مدل قرآنی به سایر نقاط کشور در قالب این طرح می‌تواند روند مطلوب این رویداد را تضمین کند.

مدیر موسسه فرهنگی قرآن و عترت بیت الاحزان حضرت زهرا(س) بیان کرد: اگر برای روستای قرآنی و برنامه‌های قرآنی این روستاها یک سنت حسنه پایه‌گذاری شود و ردیف بودجه‌ای در وزارت ارشاد و معاونت قرآن و عترت برای آنها در نظر گرفته شود تا سالانه از آن بهره‌مند شود بسیار مناسب خواهد بود. این ردیف بودجه باعث می‌شود تلاش در روستاها بیشتر شود به تبع روستاهای دیگر نیز به این جرگه اضافه خواهند شد.

وی اظهار کرد: از وزارت کشور هم درخواست دارم به استانداری‌ها ابلاغ کند تا این روستاها دارای ردیف بودجه شوند و طرح‌های عمرانی و فرهنگی ویژه برای آنها تعریف شود و مورد حمایت ویژه قرار بگیرند، قطعاً اگر از وزارت کشور به استانداری‌های ابلاغ صورت گیرد، موثر خواهد بود.

شاهسونی در بخش دیگری از صحبت‌هایش در این مراسم به برخی وجوه تمایز روستای «محمدآباد» که در شهرستان استهبان استان فارش واقع شده است با دیگر روستاهای قرآنی انتخاب شده اشاره کرد و گفت: فعالیت قرآنی در این روستا محدود به خود روستا نشده است، در این روستا فعالیت قرآنی از سه دهه قبل آغاز شده است و منحصر به مردم روستا نیست، بلکه یک مدل توسعه فعالیت‌های قرآنی در کشور است. همیشه توسعه فعالیت‌ها از بالا به پایین انجام می‌شود، اما فعالیت قرآنی از روستای قرآنی محمدآباد استهبان شروع شد، اول روستا بعد روستاهای اطراف، در ادامه شهر استهبان، بعد شهرهای اطراف، مرکز استان، استان‌ها همجوار و ... درگیر فعالیت قرآنی این روستا شدند به طوری که در حال حاضر فعالیت قرآنی این روستا در 16 استان کشور دیده می‌شود و حافظان زیادی هر ساله به این روستا مراجعه می‌کنند. این افراد یک سال مهمان روستا می‌شوند، در این روستا حتی مهمانان و قرآن‌آموزانی از کشورهایی همچون عراق، پاکستان و امریکا نیز حضور داشته‌ و در حال حاضر هم در کشور خود فعالیت قرآنی انجام می‌دهند. آثار و برکات این روستای قرآنی در اقصی نقاط کشور قابل مشاهده است.

بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از مراسم انتخاب و معرفی روستای قرآنی کشور، حسینی، از فعالان قرآنی روستای چارک استان بوشهر به بیان نکاتی در مورد این روستا پرداخت و گفت: در روستای قرآنی چارک استان بوشهر علمایی که در نجف اشرف تعلیم دیده‌اند حضور داشته و امروز فرزندان این حضرات به عنوان معلمین قرآن و مداح و ذاکر اهل بیت(ع) حضور دارند و همین باعث شده تا این روستا به عنوان روستای قرآن و عترت مطرح باشد. در این روستا 150 پامنبری سنتی با قدمت 100 ساله و با 100 لحن مختلف وجود دارد.

وی با تأکید بر اینکه اطلاق عنوان عنوان روستای قرآنی بر این روستاها نباید در ما غرور ایجاد کند، افزود: نباید اجازه دهید یک ذره غرور به فعالیت‌ها ما رخنه کند که اگر اینگونه نشود اخلاص و خلوص نیتی که در اجرای فعالیت‌های قرآنی به کار گرفته‌ایم از بین خواهد رفت. ما برای این نام تلاش نکرده‌ایم، صرفاً و فقط برای نشر و توسعه فعالیت‌های قرآنی کار کرده‌ایم.

حسینی تصریح کرد: به عنوان نماینده روستاهای قرآنی کشور از مدیران و مسئولان وزارت ارشاد و معاونت قرآن و عترت درخواست می‌کنم کاری که شروع کرده‌اند، ادامه دهند. معرفی روستای قرآنی و ثبت آن یک سری انتظارات را ایجاد می‌کند، انتظار می‌رود صنعت گردشگری دهکده‌های قرآنی مورد توجه قرار گیرد. اشتغال‌زایی، رونق کارآفرینی، توجه به هنرهای سنتی و دستی در این روستاها، تأسیس و راه‌اندازی استودیوهای قرآنی و تأسیس و ساخت دانشکده‌های علوم قرآن و حدیث در این روستاها لازم است.

در بخش دیگری از این مراسم و به مناسبت فرارسیدن ماه محرم یکی از گروه‌های شبیه‌خوانی کشور به اجرای برنامه پرداخت و پس از آن مهدی جمالی‌نژاد، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های طی سخنانی گفت: یکی از سیاست‌هایی که ما در وزارت کشور در پیش گرفته‌ایم و بسیار به آن اعتقاد داریم،‌ بحث توزیع عادلانه خدمات و امکانات است. همیشه عنوان می‌کنیم اگر می‌خواهیم ایرانی آباد و قوی داشته باشیم،‌ یقیناً این ایران‌ آباد از روستاهای آباد عبور می‌کند.

وی افزود: متأسفانه بیش از 92 هزار روستا و سکونت‌گاه در کشور داشته‌ایم که بیش از 30 هزار سکونت‌گاه خالی از سکنه شده است. اگر توزیع عادلانه خدمات و امکانات در این اماکن بود، یقیناً شاهد مهاجرت افراد نبودیم. قبل از سال 1300 نظام شهری و روستایی کشور نظام بسیار مطلوبی بود که به نظام منظومه‌ای معروف بود، اما بعد از اصلاحات اراضی مهاجرت از روستا به شهرهای کوچک و از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ شکل گرفت.

جمالی‌نژاد بیان کرد: بسیاری از واژگان را در برنامه‌ریزی شهری و روستایی شاهد آن بوده‌ایم و در برخی دوره‌ها بیشتر مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به عنوان مثال در خصوص حوزه شهری زمانی به شهرهای سالم،‌ شهرهای هوشمند، شهرهای دوستدار محیط زیست و .... اشاره می‌شد. به یاد دارم سال 1385 دبیرخانه شهرها و روستاهای اسلامی را در اصفهان راه‌اندازی کردیم، چرا که اعتقاد داشتیم برای داشتن شهرهای اسلامی باید روستاهای اسلامی نیز داشته باشیم و یقیناً توجه صرف به کالبد شهرها و روستاها نمی‌تواند شهر و روستای اسلامی را محقق کند، بلکه ایدئولوژی و فرهنگ حاکم بر آن نیز مهم است.

رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های اظهار کرد: خوشبختانه کارهای ارزشمندی که در این دوره شروع و ریل‌گذاری شده است بسیار مطلوب بوده و باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای این طرح‌ها قدردانی کنم. شاید بسیاری از دوستان برگزاری چنین جلسه‌ای در روزهای پایانی دولت را نقد کنند، اما به نظر من اینگونه نیست و برپایی این جلسات در هر زمانی دارای اهمیت بسیار بالایی هست. این کار نه تنها برای 1100 روستایی که مشارکت کرده‌اند، ریل‌گذاری شده است بلکه یک ریل‌گذاری برای تمام روستاهای کشور است و حتی می‌تواند به شهرها نیز تسری پیدا کند.

وی اظهار کرد: کسانی که به عنوان سفیران روستای خودشان در این جلسه حضور دارند تلاش کنند تا به عنوان یک الگو فعالیت خود را به روستاهای دیگر نیز تسری دهند و امیدوار هستم در ادوار آینده تعداد روستاهای قرآنی بسیار بیشتر شود.

بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این مراسم بیانیه هیئت داوران از سوی مرتضی خدمتکار، مدیرکل دفتر تبلیغ و ترویج وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرائت شد. در بخشی از این بیانیه که به سنجه‌ها و شاخص‌های معرفی روستای قرآنی اشاره شده آمده است: «داشتن مفاخر قرآنی، سابقه مؤثر و طولانی در تعلیم و ترویج قرآن کریم، وجود مراکز و مؤسسات قرآنی فعال، تولید آثار و محصولات قرآنی ممتاز، داشتن موقوفه و خیران قرآنی و حضور حافظان و قاریان و قرآن‌آموزان روستا در مسابقات و جشنواره‌های ملی و بین‌المللی از یک سو و تجلی رفتار متأثر از انس با قرآن در زندگی و تعاملات اجتماعی و فضای عمومی روستا از سوی دیگر، از جمله سنجه‌های هیئت انتخاب در گام نخست بوده است.»

در ادامه این مراسم سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز طی سخنانی با اشاره به اینکه خدمات اتفاق افتاده در روستاها زمانی به نتیجه می‌رسد که دو نکته دیگر حتماً به آنها اضافه شود، گفت: نکته نخست، ایجاد فرصت‌های اقتصادی و معیشتی متناسب با فضای زندگی شهری برای روستائیان و مورد دوم هم ایجاد کردن فرصت‌های بروز خلاقیت‌ها و دیده شدن خلاقیت‌هاست. اینکه بستری فراهم شود تا خلاقیت‌های نوجوانان و جوانان روستایی دیده شود، هم مهم است.

وی افزود: به اعتبار فضایی که در محیط مسئولیتی خودمان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود داشت و چون در پایان دولت قرار داریم این اهتمام و همیت وجود داشت که چگونه می‌توانیم خلاقیت‌های حوزه فرهنگی، هنری، دینی و رسانه‌ای روستاها را ببینیم و زمینه برای بروز و ظهور آن فراهم شود، در همین راستا طرح‌های مختلفی در این چهار سال دنبال شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به معرفی برخی طرح‌های فرهنگی اجرا شده با محوریت روستا اشاره و اظهار کرد: در حوزه کتاب طرح «باشگاه کتاب‌خوانی روستا» از چند سال قبل اجرا شده و مجموعه‌های مختلف شهری و روستایی در آن حضور دارند. در این طرح حدود هشت هزار باشگاه کتاب‌خوانی در روستاها را شاهد بودیم، طرح «روستاهای دوستدار کتاب» یکی دیگر از طرح‌های فرهنگی بوده است که در این طرح ابتدا ۶۰۰ روستا شرکت داشتند، اما در سال ۹۹ بیش از دو هزار روستا در آن حضور یافتند. در این طرح هم روستاهای دوستدار کتاب به صورت سالانه و هر سال ۱۰ روستا انتخاب می‌شوند. این طرح فرصتی برای دیده شدن جریان کتاب‌خوانی در روستاها ایجاد کرده است.

بر اساس گزارش ایکنا در پایان این مراسم هفت روستای قرآنی کشور با اهدای لوح یادبود به دهیاران و تجلیل از فعالان قرآنی این روستاها، معرفی شدند.