خسارت 3000 میلیارد تومانی کرونایی به تأسیسات گردشگری خراسان رضوی

احمد دیناری، معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره ‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، اظهار کرد: حدود یک دهه است که به اقامتگاه‌های بوم‌گردی که درحال رشد و توسعه هستند، توجه بسیاری شده است البته یکی از سیاست‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز توسعه این اقامتگاه‌ها است.

وی ادامه داد: باتوجه به اینکه در استان خراسان رضوی در صدور مجوز و ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی در کشور پیشرو هستیم و در حال حاضر برای حدود  110 اقامتگاه‌ در استان مجوز صادر شده و در حال فعالیت هستند، حدود ۹۰ اقامتگاه نیز در مرحله فرایندهای سرمایه‌گذاری برای صدور مجوز  قرار دارند، البته برای حدود ۶۰۰ نفر، اشتغال مستقیم از سوی این ۱۱۰ اقامتگاه بوم‌گردی ایجاد شده است.

دیناری بیان کرد: ویژگی خاص اقامتگاه‌های بوم‌گردی این است که اشتغال غیرمستقیم بالایی دارند، به طوری‌که وقتی اقامتگاهی در داخل روستایی ایجاد می‌شود تلفیقی از کسب و کارهای کشاورزی، دامپروری، صنایع دستی، آموزشی، گردشگری و سایر کسب و کارها درگیر می‌شوند که در کسب و کارهای دیگر چنین ویژگی‌هایی را سراغ نداریم.

معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، افزود: از مزیت‌های کسب وکارهای گردشگری در حوزه گردشگری و صنایع دستی در روستاها این است که به حجم سرمایه‌گذاری پایینی نیاز دارند، تلفیقی از کسب و کارهای مختلف هستند، قدرت جذب گردشگر داخلی و خارجی را دارند، نرخ بازگشت سرمایه مناسبی دارند، اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کنند و باعث مهاجرت معکوس می‌شوند.

وی افزود: اقامتگاه‌های بوم‌گردی از معدود کسب و کارهایی هستند که مخاطبینشان تنها گردشگرها نیستند، بلکه مردم مرکز استان و شهرستان نیز مخاطب آنها هستند و به همین دلیل پایداری بیشتری دارند و باعث افزایش نشاط و رضایت اجتماعی و مشارکت اجتماعی و همچنین باعث ارتقا اقتصادی جامعه میزبان می‌شوند و به اقتصاد روستا نیز کمک می‌کنند.

دیناری بیان کرد: بیشتر شهرستان‌های خراسان رضوی دارای اقامتگاه بوم‌گردی هستند.  روستای ملی صنایع دستی به نام «بسک» در شهرستان تربت حیدریه وجود دارد که ساکنان به فعالیت ابریشم‌کشی  مشغول هستند. از زمانی که این منطقه به عنوان روستای ملی صنایع دستی مطرح شده است، خانه صنایع دستی در آنجا تأسیس و کارگاه‌هایی در این زمینه احیا شد.

معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، ادامه داد: در نزدیکی روستای بسک شهر ملی ابریشم‌کشی نیز به نام بایگ در فاصله ۵ کیلومتری آن قرار دارد، در واقع هنگامی‌که روستایی در حوزه صنایع دستی احیا می‌شود هم ساکنان آنجا فعال می‌شوند و هم افراد دوباره به روستاها باز می‌گردند.

وی اظهار کرد: تعداد ۱۶ روستای هدف گردشگری نیز داریم که مصوب هیئت وزیران است و بالغ بر ۵۵ روستا نیز دارای ظرفیت و توسعه گردشگری هستند که در بیشتر این روستاها شاهد ایجاد اقامتگاه‌های بوم گردی و بعضاً توسعه صنایع دستی هستیم.

دیناری افزود: طی سال‌های آینده شهرستان‌ها حرف اول را در گردشگری و صنایع دستی خواهند زد. هم‌اکنون نیز به دلیل اینکه سرمایه‌گذاری و ایجاد واحدهای اقامتی در مشهد اشباع شده است، سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری از مرکز استان به سمت شهرستان‌ها می‌رود که البته اتفاق خوبی است.

معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، گفت: ما معتقدیم که اقامتگاه‌های بوم‌گردی به هیچ عنوان اثر فرهنگی منفی ندارند، در واقع در گردشگری، اصلی وجود دارد تحت این عنوان که اگر جامعه میزبان فرهنگ و اصالت خود را حفظ کند و در منطقه نمود داشته باشد به خوبی می‌تواند فرهنگ خود را  در قالب جشنواره، رویداد، اقامتگاه‌ها معرفی کند که در این صورت فرهنگ میزبان به فرهنگ مهمان غالب می‌شود، اما اگر جامعه میزبان ضعیف عمل کند، در آن صورت فرهنگ مهمان بر فرهنگ میزبان غالب می‌شود.

وی بیان کرد: در بیشتر روستاهایی که مجوز برای آنها صادر شده فرهنگ جامعه میزبان قوی است و دهیاری‌ها، مردم، شوراهای اسلامی روستاها مشارکت می‌کنند که به تبع شاهد تحولات اجتماعی رو به مثبت هستیم.

دیناری در خصوص تبعات کرونا بر اقامتگاه‌های بوم‌گردی، گفت: این اقامتگاه‌ها از کسب‌وکارهای اجتماع‌محور و انسان‌محور هستند و واضح است که اگر انسان حذف شود، گردشگری اتفاق نخواهد افتاد و به‌همین دلیل تمام تأسیسات گردشگری در دنیا، ایران و خراسان رضوی، رتبه یک ضرر و زیان مالی را داشته‌اند، به‌طوری‌که ‌بالغ بر ۳۰۰۰ میلیارد تومان ضرر و زیان مالی به تاسیسات گردشگری استان وارد شده است.

معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، بیان کرد: بسیاری از تاأسیسات گردشگری از تسهیلات کرونا در قالب سامانه کارا استفاده کرده‌اند، به طوری‌که حدود ۱۳۰ میلیارد تومان درخواست داشته‌ایم و تا امروز حدود ۸۱ میلیاردتومان تسهیلات دریافت شده است، میزان تسهیلات دریافتی نیز به نسبت حجم تعداد نیروهای انسانی و  میزان سرمایه‌گذاری در کسب و کارها متفاوت است.

وی گفت: به دلیل شیوع کرونا بالغ بر نیمی از اشتغال ثابت گردشگری در استان  از دست رفته است، به طوری‌که حدود ۳۵ هزار نفر اشتغال مستقیم  وجود داشت که نصف آن از دست رفت و همانطور که گفته شد این کسب وکارها اجتماع‌محور هستند و عناصر کلان بازاریابی گردشگری تأثیر مستقیم روی این کسب و کارها  گذاشته است.

دیناری افزود: در حال حاضر در استان ۲۴۱ پروژه گردشگری در بخش خصوصی با حجم سرمایه‌گذاری حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان داریم که برای حدود 10 هزار و 500 نفر اشتغال ایجاد می‌کند که به ترتیب به بهره‌برداری می‌رسند.