استفاده از ظرفیت سمن‌های دینی در مناطق محروم
کارشناس فرهنگی و اجتماعی با بیان این‌که ارتباط سمن‌ها با دولت باید معنوی باشد و مدیران سمن‌ها قبل از تشکیل ابتدا باید ارزشها و نیازهای فردی و اجتماعی جامعه را ارزیابی کنند، گفت: میتوان از ظرفیت سمن‌های دینی در مناطق محروم و دور افتاده استان استفاده کرد.
حجت‌الاسلام مصطفی تیموری، مدرس حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، با اشاره به این‌که سازمان مردم‌نهاد یا سمن به سازمانی گفته می‌شود که مستقیماً بخشی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود اما نقش بسیار مهمی به‌عنوان واسطه بین فرد‌فرد مردم و قوای حاکم ایفا می‌کند، گفت: این سازمان‌ها برای رسیدن به اهداف گوناگونی فعالیت می‌کنند و معمولاً در جهت پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی اعضا در حرکت هستند که برای رسیدن به اهداف مورد نظر خود نیاز به برقراری روابط سالم با دیگران دارند.
وی با اشاره به این‌که مؤسسات و انجمن‌های خیریه از روابط عمومی پیچیده‌ای برای جمع‌آوری اعانه استفاده می‌کنند و در واقع آن‌ها شیوه‌های نفوذ و لابیگری معمول در دولت را به‌کار می‌بندند، عنوان کرد: بخش اعظمی از بودجه سازمان‌های مردم‌نهاد از محل حق عضویت در سازمان، فروش محصولات تجاری مانند کالا و خدمات، کمک‌های مالی اعطا شده توسط مؤسسات بین‌المللی یا دولت‌ها و کمک‌های مردمی تأمین می‌شود.
تیموری با بیان این‌که اصطلاح «سازمان‌های مردم‌نهاد» بیانگر استقلال این سازمان‌ها از دولت است، افزود: برخی از سمن‌ها به‌منظور تأمین بودجه مورد نظرشان وابستگی شدیدی به دولت دارند.
این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به این‌که بدیهی است هر مؤسسه یا بنیاد غیردولتی باتوجه به نیاز اعضای خود، موضوع فعالیت مشخصی را پی می‌گیرد؛ موضوعاتی مانند دین، آموزش، بهداشت، محیط‌زیست، اشتغال، فرهنگ، هنر، جوانان، کودکان، زنان، سالمندان یا موضوعات تخصصی و علمی دیگر، عنوان کرد: مساجد، تکایا و هیئت‌های مذهبی را نهادهای غیردولتی سنتی قدیمی می‌دانیم و پس از آن صندوق‌های قرض‌الحسنه، خیریه‌ها، انجمن‌های اسلامی و حتی دوره‌های فارغ‌التحصیلی در دوران بعدتر و سپس اتحادیه‌ها، اصناف و نظام‌های صنفی و مهندسی و... شکل‌های جدیدتر نهادهای مدنی هستند که البته رفته رفته باید از دست مدیران نیمه‌دولتی خارج شوند.
وی ادامه داد: وضعیت فضا و مکان هر سمن با توجه به نوع فعالیتی که دارد متفاوت است اما در رابطه‌با سمن‌های دینی باید گفت که آن‌ها بهتر است در کنار یک محیط دینی و مذهبی فعالیت کرده و به‌دنبال ایجاد این فضا در مکان‌های دورافتاده باشند.
تیموری با اشاره به این‌که ارتباط سمن‌ها با دولت نباید از نوع مادی بلکه معنوی باشد، بیان کرد: این نهاد غیردولتی بوده و بودجه مستقیمی از دولت دریافت نمی‌کند اما می‌تواند با نهادهای دولتی تعاملات مفیدی داشته باشد و از ظرفیت خود در اجرای برنامههای دستگاه‌های اجرایی استفاده کند.
این کارشناس فرهنگی و اجتماعی با اشاره به این‌که سمن‌ها به‌عنوان رابط بین دولت و ملت باید به روابط‌شان با مردم و شهروندان نیز توجه ویژه‌ای داشته باشند، عنوان کرد: همچنین در کنار آن با دیگر تشکلها چه در حوزه فعالیت خود و چه در حوزه‌های مختلف دیگر ارتباط برقرار کرده و در تعامل باشند.
وی با اشاره به این‌که برای انجام هر کاری به انگیزه نیاز است که باید مورد توجه قرار گرفته و راه‌های انگیزشی برای سمن‌ها طراحی شود، تصریح کرد: معمولاً روش اطلاع‌رسانی سمن‌ها به‌ویژه در حوزه تبلیغی و دینی، تبلیغ دهان به دهان است که باید مورد توجه قرار گرفته و روش‌های نوینی برای جایگزینی آن طراحی کرد.
تیموری با بیان این‌که درست است که سمن‌ها غیردولتی محسوب میشوند اما طبق قانون باید مورد نظارت و ارزیابی دولت قرار گرفته و فعالیتهایشان ارزیابی شود، اضافه کرد: یکیاز مهم‌ترین علتهای استفاده از ظرفیت سمن‌ها این است که آن‌ها فعالیت خود را به‌صورت گروهی و تیمی انجام داده و از تمام ظرفیت‌های اعضای خود جهت رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند، که این می‌تواند یکیاز نکات مثبت و قابل‌اتکا در این سمن‌ها باشد، حال در سمن‌های دینی این ویژگی بیشتر به چشم میخورد چراکه اسلام به این نکته توجه و تأکید فراوان دارد.
وی با بیان این‌که آموزش در هر زمینهای یکیاز ملزومات بوده و باید مورد توجه قرار بگیرد، حال آن‌که در زمینه دینی همه خود را علامه دهر می‌دانند اما در هر صورت اعضای سمن‌های دینی و تبلیغی نیز باید در زمینه آموزش کادر و اعضای خود فعال باشند، گفت: مدیریت و نگرش مدیران سمن‌ها باید جهادی باشد تا بتوانند در این اوضاع اقتصادی حداکثر استفاده را از ظرفیت‌هایی که در دست دارند را ببرند.
این کارشناس فرهنگی و اجتماعی با اشاره به این‌که مسئولان یک سمن قبل از تشکیل ابتدا باید ارزشها و نیازهای فردی و اجتماعی جامعه خود را ارزیابی کرده و در راستای تحقق آن‌ها گام بردارند، عنوان کرد: میتوان از ظرفیت سمن‌های دینی در مناطق محروم و دور افتاده استان که کم هم نیستند استفاده کرد.
وی ادامه داد: همچنین میتوان در این راستا مناطق و ناحیههایی که به کمک بیشتری نیاز دارند را شناسایی کرده و در همان محل با استفاده از ظرفیت‌های خود آن محل یک سمن تأسیس کرده و کنترل بیشتری بر اوضاع داشت.
