میراث امام موسی صدر دانشنامه خردورزی، سازگاری با زمان و گذر از بحران‌هاست
حجت‌الاسلام والمسلمین انصاری‌قمی در آیین رونمایی از چاپ جدید کتاب «عزت شیعه» بیان کرد: امام موسی صدر لبنان را مرکز فعالیت‌های آسیای میانه خود می‌دید، اما هرگز از هرگز از فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و نقش حوزوی خود به ویژه در ایران دوری نمی‌کرد؛ آنچه از امام باقی ماند یک جهان دانشنامه علم، فهم، فکر، خردمندی و سازگاری با زمان و گذر از همه بحران‌هاست.
به گزارش ایکنا، مراسم رونمایی از چاپ جدید کتاب عزت شیعه، امروز چهارشنبه، هشتم مردادماه با سخنرانی جمعی از اندیشمندان به صورت مجازی برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی انصاری‌قمی، از اساتید درس خارج فقه حوزه علمیه، در این نشست به بیان نقش مهم امام موسی صدر در تحولات عصر خود، از جمله در حوزه علمیه، لبنان و پیروزی انقلاب اسلامی ایران پرداخت. متن این سخنرانی در ادامه از نظر می‌گذرد؛
سخن از یک شخص عزت‌آفرین و یک شخصیت پرافتخار، جاودانه و فراموش‌ناشدنی است. سخن از امام موسی صدر، مناره بلند علم، فهم، درایت و فرهیختگی است. خداوند متعال هرگز ملتی را بدون عزت و شخصیت، بی‌عظمت و بی‌تعالی قرار نداده و راه کمال و بزرگی او را مسدود نساخته است. عزت ملل، انواع مختلفی دارد. اگر از نکته‌های مادی آن درگذریم، رشته‌های معنوی را هرگز نمی‌توان فراموش کرد که چه اندازه در بلندای شخصیت و عزت‌بخشی اجتماع مؤثر است.
این موضوع تمام ملل شرق و غرب در طول تاریخ بوده و تمدن آن‌ها را نمی‌توان از این نکته مهم دور دانست؛ شرق که عزت، عظمت، رشد، علم، دانش، دین، ترقی و تکامل را از پیامبران و اولیای دینی خود فراگرفته است، هرگز دوره‌ای را از داشتن عزت و ارزش و عظمت، خالی نبوده و نخواهد بود.
نمونه‌ای سترگ از عزتمندان معاصر
بی‌تردید بالاترین عزتمندان مشرق‌زمین که پر افتخارترین ارزش‌های فراموش‌نشدنی جامعه علمی و دینی آن هستند، دانشمندان و عالمان فرهیخته‌ای هستند که توانستند با حضورشان در متن جامعه، تحولات بزرگی را رقم بزنند و اینان کم نیستند و توانستند تاریخی عمیق از خود باقی گذارند. نمونه سترگ، چشم‌گیر، ماندگار و فراموش‌ناشدنی این سلسله عزت‌مداران در تاریخ معاصر ما، امام موسی صدر است که ریشه در خاندانی بسیار بزرگ، فرهیخته و ارزشمند دارد.
این شخصیت جاودانه را نمی‌توان در لحظات و دقایقی تعریف کرد و عمق او را شناخت، اما می‌توان دانست این عزمت‌مندی و افتخار را امام موسی صدر، از سال‌های 1307 در قم از پدر باعظمتش یعن سیدصدرالدین صدر، جانشین آیت‌الله حائری و جد پدری‌اش، سیداسماعیل صدر، جانشین میرزای شیرازی بزرگ و جد مادری‌اش، حاج‌آقا حسین قمی، جانشین مرحوم سیدابوالحسن اصفهانی، معاصر رضاخان انگلیسی و همچنین جد اعلای بیت صدر، یعنی آیت‌الله سید صدرالدین صدر، مرجع بزرگ اصفهان و استاد شیخ انصاری به دست آورد، همچنان که با سی و دو واسطه به امام کاظم(ع) و دانشمندانی چون شهید اول، شهید ثانی و شیخ حر عاملی می‌رسد.
نقش امام موسی صدر در تحول حوزه علمیه
امام موسی صدر، توانست پس از تحصیل علوم جدید از محضر آیت‌الله سلطانی، شیخ جواد جبل‌عاملی، آیت‌الله محقق‌داماد، امام خمینی، سیدمحمد حجت، آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله حکیم و آیت‌الله خویی و دیگرانی که از این مایه‌داران علوم اهل بیت(ع) بودند، در فقه، اصول و ... بهره‌مند شود و در درس‌های فلسفه علامه طباطبایی نیز حضور یابد. شخصیت خود را به این صورت پایه‌ریزی کرد و امام موسی صدر، از عمر و ساعات زندگی‌اش بهره فراوانی برد و در سال‌های جوانی از هر نوع مطالعه در حوزه دینی و دانشگاهی، کوتاهی نداشت. این امام فرهیخته، توانست با تأسیس مدرسه ملی و سردبیری مجله مکتب اسلام و طرح گسترده اصلاح نظام آموزشی حوزه علمیه قم، با همکاری بزرگانی مانند آیت‌الله مکارم و شهید بهشتی، قدم بلندی برای تحول در حوزه دینی بردارد.
امام موسی صدر، آنچه از عزت‌مندی و افتخار به دست آورده بود، پس از سال‌های 1338 در پی توصیه‌های آیت‌الله بروجردی، برای تحولی جدید در جامعه آزاد لبنان و اصلاح شئون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شیعیان، به آن دیار برد. ایشان لبنان را دروازه نفوذ به جهان عرب، آفریقا، اروپا و اسلام می‌دید و نمایاندن چهره عقل، عدالت، انسان‌دوستی و سازگاری با زمان و نشان دادن تمدن مکتب اهل بیت(ع) اهداف اصلی‌اش را تشکیل داد.
ایشان، در این هجرت بزرگ و تاریخی توانست به بازسازی هویت، انسجام و عزت تاریخی شیعیان آن دیار بپردازد و توانست همه نیروهای فعال در این زمینه را اعم از سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای تأسیس مجالس اعلای شیعه و رسیدگی به این جامعه فراموش‌شده دعوت و احیا کند و برای احیای این هدف بزگ و عالی از دالان‌های خطرناک احزاب مختلف وابسته به شرق و غرب، استعمارگران، ضداسلام‌ها، ضد تشیع‌ها و نفوذ وهابیت و عناصر پهلوی مزدور گذشت تا به اهداف بلند خود رسید. امام موسی صدر، در حرکتی دیگر، پرچم‌داری حرکت گفت‌وگوی ادیان و تقریب مذاهب را در لبنان کشورهای اسلامی و اروپایی به عهده گرفت.
بازسازی هویت شیعیان لبنان
در این زمینه توانست سخنرانی‌های فراوانی را در کلیساها و مجامع دینی مسیحیان مختلف لبنان و شمال آفریقا و مجالس اسلامی مصر، الجزایر و مغرب ایراد کند و حتی با پاپ دیدار کرد و در جمع سردبیران جراید لبنان برای اتحاد انسان شرقی در برابر هجوم فرهنگی، سیاسی و نظامی کفرِ جهانی و نفوذ تفرقه‌برانگیز اسرائیل در قرن بیست‌ویکم حاضر شد.
امام موسی صدر وجود، فکر، اندیشه و تلاشش، همگی در راستای عزت اسلام و مسلمین بود و دیگر اقدام بلندآوازه‌اش تکریم جامعه مقاوم و مقاومت لبنانی در برابر تجاوزات اسرائیل محسوب می‌شود که مسئله‌ای بسیار پر بحث و گفت‌وگو است. امام هرچند لبنان را مرکز فعالیت‌های آسیای میانه خود می‌دید، اما هرگز از دیگر نقاط اسلامی جهان به ویژه ایران غافل نبود و هرگز از فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و نقش حوزوی خود دوری نمی‌کرد و می‌توان گفت یکی از نقش‌های پر رنگ عزت‌مندی امام صدر، فعالیت‌های فراوان او در پیشرفت زمینه‌های انقلاب اسلامی از پیش از وقوع و پیروزی بود، اما آنچه از امام باقی ماند یک جهان دانشنامه علم، فهم، فکر، خردمندی و سازگاری با زمان و گذشت از همه بحران‌هاست.
انتهای پیام
