حجت‌الاسلام آتش زر:
رسوخ فرهنگ سرمایه‌داری عامل افول فرهنگی کشور شده است
گروه هنر ــ یک کارشناس و مدرس حوزه اظهار کرد: بعد از پایان جنگ تحمیلی، نظام سرمایه‌داری به شکلی سرطانی در کشور رسوخ کرد و تمامی حوزه‌ها از اقتصاد تا فرهنگ و هنر را فراگرفت.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی آتش‌زر، کارشناس رسانه و مدرس حوزه، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا، با بیان اینکه بخت‌آزمایی در تلویزیون اتفاق جدیدی نیست، اظهار کرد: روندی که هم‌اکنون سیما پیش گرفته و باعث اعتراض رهبر انقلاب، مراجع و مخاطبان شده، موضوع بخت‌آزمایی است که در قالب اهدای جوایز تلویزیونی در مسابقات شاهد آنیم. این واقعه اتفاق جدیدی نیست، چون از ۱۵ سال پیش این رویکرد وجود داشته و درباره آن تذکرات لازم هم داده شده، اما اقدام خاصی انجام نشده است. در کشور ما رسانه ملی شکلی دولتی دارد و شبکه‌های خصوصی آن‌گونه که در غرب رایج است در ایران وجود ندارد. باید درباره دلایل و چرایی این امر نکاتی را مورد بررسی و بازبینی قرار داد.
وی افزود: دلیل اینکه در قانون اساسی به شبکه‌های خصوصی اجازه فعالیت داده نشده، به جهت محدودیت آزادی بیان نبوده، بلکه به دلیل اجتناب از برخی آسیب‌هاست که بخت‌آزمایی هم یکی از آن‌ها به شمار می‌آید، ولی در کمال تعجب می‌بینیم رسانه ملی که از دولت بودجه دریافت می‌کند، گرفتار این ورطه شده است. شیوع این روش‌ها در رسانه ملی چند ایراد مهم دارد که بخش اصلی آن همان ایرادهای فقهی است که باعث شده رهبر معظم انقلاب هم درباره این موضوع تذکر بدهد، اما نکته دیگر این است که بخت‌آزمایی باعث می‌شود فرهنگ کار و تلاش در ذهن مخاطبان کمرنگ شود و اتکا به شانس و اقبال برای ثروتمند شدن در آن‌ها نهادینه شود.
وی افزود: دلیل اینکه در قانون اساسی به شبکه‌های خصوصی اجازه فعالیت داده نشده، به جهت محدودیت آزادی بیان نبوده، بلکه به دلیل اجتناب از برخی آسیب‌هاست که بخت‌آزمایی هم یکی از آن‌ها به شمار می‌آید، ولی در کمال تعجب می‌بینیم رسانه ملی که از دولت بودجه دریافت می‌کند، گرفتار این ورطه شده است. شیوع این روش‌ها در رسانه ملی چند ایراد مهم دارد که بخش اصلی آن همان ایرادهای فقهی است که باعث شده رهبر معظم انقلاب هم درباره این موضوع تذکر بدهد، اما نکته دیگر این است که بخت‌آزمایی باعث می‌شود فرهنگ کار و تلاش در ذهن مخاطبان کمرنگ شود و اتکا به شانس و اقبال برای ثروتمند شدن در آن‌ها نهادینه شود.
بخت‌آزمایی در رسانه ملی؛ یادآور شرکت‌های هرمی
این کارشناس رسانه تأکید کرد: در ابتدا که اعتراض‌ها به بخت‌آزمایی‌های رایج در صداوسیما رواج یافت، مسئولان سیما مدعی شدند که پول این جوایز از طرف اسپانسر تأمین می‌شود و بودجه دولتی صرف این جوایز نمی‌شود، ولی وقتی به آن‌ها تذکر داده شد که همین موضوع هم به لحاظ شرعی اشکال دارد، سعی کردند با بهانه‌ای دیگر مبنی بر اینکه سازمان بودجه را تأمین خواهد کرد صورت مسئله را پاک کنند، ولی واقعیت امر این است که این شیوه همانند عملکرد شرکت‌های هرمی است که چند سال پیش رواج یافت و همه به معضلات آن واقف‌اند.
آتش زر با تأکید بر اینکه بخت‌آزمایی در سیما فقط جیب اسپانسرها را پر می‌کند، گفت: این‌گونه به نظر می‌رسد که هر هفته چند نفر نهایتاً ۵۰ میلیون برنده می‌شوند، غافل از اینکه برای حضور در این مسابقات هر فرد باید به طور متوسط ۲ میلیون تومان هزینه کند. حال تصور کنید قرار است چند نفر در این قبیل برنامه‌ها شرکت کنند. پس با یک ارزیابی ساده متوجه می‌شویم پولی که از این راه کسب می‌شود ۱ یا ۲ درصد آن صرف اهدای جوایز به شرکت‌کنندگان می‌شود و سود اصلی به جیب اسپانسرها سرازیر می‌شود.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود اینکه درباره این موضوع نقدهای فراوانی شده است و مقام معظم رهبری هم در سخنرانی اخیر خود درباره آن تذکر داده‌اند، باز هم چنین برنامه‌هایی با کمی تغییر راه خود را ادامه می‌دهند؟ گفت: بعد از پایان جنگ، نظام سرمایه‌داری در کشور رسوخ کرد و تمامی حوزه‌ها از اقتصاد تا فرهنگ و هنر را فراگرفت. نکته حائز توجه اینکه شکلی از سرمایه‌داری در ایران رواج پیدا کرد شکل مثبت این تفکر نبود، بلکه یک نوع سرطانی و بیمار‌گونه از آن شیوع یافت. برای همین هم امروز به کرات می‌شنویم که فلان مفسد اقتصادی دستگیر شده و این دستگیری‌ها تمامی ندارد. در چنین شرایطی نباید انتظار داشت روشی که به صورت سرطانی در همه‌جا ریشه دوانده، طی یک یا چند ماه اصلاح شود.
این کارشناس رسانه تأکید کرد: در ابتدا که اعتراض‌ها به بخت‌آزمایی‌های رایج در صداوسیما رواج یافت، مسئولان سیما مدعی شدند که پول این جوایز از طرف اسپانسر تأمین می‌شود و بودجه دولتی صرف این جوایز نمی‌شود، ولی وقتی به آن‌ها تذکر داده شد که همین موضوع هم به لحاظ شرعی اشکال دارد، سعی کردند با بهانه‌ای دیگر مبنی بر اینکه سازمان بودجه را تأمین خواهد کرد صورت مسئله را پاک کنند، ولی واقعیت امر این است که این شیوه همانند عملکرد شرکت‌های هرمی است که چند سال پیش رواج یافت و همه به معضلات آن واقف‌اند.
آتش زر با تأکید بر اینکه بخت‌آزمایی در سیما فقط جیب اسپانسرها را پر می‌کند، گفت: این‌گونه به نظر می‌رسد که هر هفته چند نفر نهایتاً ۵۰ میلیون برنده می‌شوند، غافل از اینکه برای حضور در این مسابقات هر فرد باید به طور متوسط ۲ میلیون تومان هزینه کند. حال تصور کنید قرار است چند نفر در این قبیل برنامه‌ها شرکت کنند. پس با یک ارزیابی ساده متوجه می‌شویم پولی که از این راه کسب می‌شود ۱ یا ۲ درصد آن صرف اهدای جوایز به شرکت‌کنندگان می‌شود و سود اصلی به جیب اسپانسرها سرازیر می‌شود.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود اینکه درباره این موضوع نقدهای فراوانی شده است و مقام معظم رهبری هم در سخنرانی اخیر خود درباره آن تذکر داده‌اند، باز هم چنین برنامه‌هایی با کمی تغییر راه خود را ادامه می‌دهند؟ گفت: بعد از پایان جنگ، نظام سرمایه‌داری در کشور رسوخ کرد و تمامی حوزه‌ها از اقتصاد تا فرهنگ و هنر را فراگرفت. نکته حائز توجه اینکه شکلی از سرمایه‌داری در ایران رواج پیدا کرد شکل مثبت این تفکر نبود، بلکه یک نوع سرطانی و بیمار‌گونه از آن شیوع یافت. برای همین هم امروز به کرات می‌شنویم که فلان مفسد اقتصادی دستگیر شده و این دستگیری‌ها تمامی ندارد. در چنین شرایطی نباید انتظار داشت روشی که به صورت سرطانی در همه‌جا ریشه دوانده، طی یک یا چند ماه اصلاح شود.
محکوم کردن مدیران رسانه ملی، علاج مبارزه با بخت‌آزمایی نیست
وی ادامه داد: برای اینکه مشکلات این‌چنینی در سیما برطرف شود، ساده‌ترین راه محکوم کردن مدیران رسانه ملی است، چون این روش هزینه ندارد و اگر بخواهیم زیربنایی این مسئله را حل کنیم، باید هزینه‌هایی بالایی صرف کرد که عده فراوانی متضرر خواهند شد؛ بسیاری افراد اجازه نمی‌دهند که این چالش در رسانه ملی حل شود.
آتش‌زر اضافه کرد: رسانه ملی متأسفانه در مسائل سیاسی و اجتماعی هم بازگوکننده نظرات مردم نیست. به همین جهت مخاطبان اعتماد خود را به سیما از دست داده‌اند، نمونه دیگر مصاحبه‌هایی است که برخی از خبرنگاران با مسئولان اجرایی کشور انجام می‌دهند و به جای اینکه با سؤالات چالشی مسئول و مدیر را مجبور به پاسخگویی کنند، در جهت تبلیغ برای او عمل می‌کنند، زیرا درآمد مجریان یا عوامل تهیه آن برنامه در گرو حمایت از آن مدیر است.
وی در پایان اظهار کرد: مسئولان رسانه ملی همیشه از نبود سرمایه لازم برای برنامه‌سازی گله‌مندند، اما یک سؤال ساده از آن‌ها دارم که دقیقاً بودجه‌ای را که برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود چه می‌کنند، زیرا بخش عمده‌ای از درآمد‌های صداوسیما صرف پرداخت حقوق به کارمندان می‌شود، در‌صورتی‌که برای رسانه ملی با داشتن نهایتاً ۲۰ کانال، داشتن این‌همه پرسنل طبیعی نیست و اگر مقایسه‌ای با برخی شبکه‌های خارجی داشته باشیم به خوبی در‌می‌یابیم که این اتفاقات به دلیل کمبود بودجه در صداوسیما رخ نمی‌دهد، بلکه تخصیص نامناسب بودجه، رسانه ملی را با چالش روبرو کرده است.
گفت‌و‌گو از داوود کنشلو
انتهای پیام
وی ادامه داد: برای اینکه مشکلات این‌چنینی در سیما برطرف شود، ساده‌ترین راه محکوم کردن مدیران رسانه ملی است، چون این روش هزینه ندارد و اگر بخواهیم زیربنایی این مسئله را حل کنیم، باید هزینه‌هایی بالایی صرف کرد که عده فراوانی متضرر خواهند شد؛ بسیاری افراد اجازه نمی‌دهند که این چالش در رسانه ملی حل شود.
آتش‌زر اضافه کرد: رسانه ملی متأسفانه در مسائل سیاسی و اجتماعی هم بازگوکننده نظرات مردم نیست. به همین جهت مخاطبان اعتماد خود را به سیما از دست داده‌اند، نمونه دیگر مصاحبه‌هایی است که برخی از خبرنگاران با مسئولان اجرایی کشور انجام می‌دهند و به جای اینکه با سؤالات چالشی مسئول و مدیر را مجبور به پاسخگویی کنند، در جهت تبلیغ برای او عمل می‌کنند، زیرا درآمد مجریان یا عوامل تهیه آن برنامه در گرو حمایت از آن مدیر است.
وی در پایان اظهار کرد: مسئولان رسانه ملی همیشه از نبود سرمایه لازم برای برنامه‌سازی گله‌مندند، اما یک سؤال ساده از آن‌ها دارم که دقیقاً بودجه‌ای را که برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود چه می‌کنند، زیرا بخش عمده‌ای از درآمد‌های صداوسیما صرف پرداخت حقوق به کارمندان می‌شود، در‌صورتی‌که برای رسانه ملی با داشتن نهایتاً ۲۰ کانال، داشتن این‌همه پرسنل طبیعی نیست و اگر مقایسه‌ای با برخی شبکه‌های خارجی داشته باشیم به خوبی در‌می‌یابیم که این اتفاقات به دلیل کمبود بودجه در صداوسیما رخ نمی‌دهد، بلکه تخصیص نامناسب بودجه، رسانه ملی را با چالش روبرو کرده است.
گفت‌و‌گو از داوود کنشلو
انتهای پیام
