«علم آموزی»؛ پرفضیلت‌ترین کار در شب قدر

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، در یادداشت« «وفای به عهد»، یکی از شروط اکمال دین است»، به «وفای به عهد» به عنوان یکی از اصول اجتماعی در جامعه قرآنی، پرداخته شد که در این یادداشت که حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین راجی، استاد کفایه حوزه، مدرس دانشگاه و رئیس بنیاد صحیفه سجادیه در خراسان رضوی در اختیار ایکنا قرار داده است، به «علم آموزی» به عنوان یکی از اصول جامعه قرآنی پرداخته می‌شود.
خداوند در قرآن دو گروه را با هم مقایسه می‌‌کند و می‌‌گوید: «هَلْ يَسْتَوِي الَّذينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذينَ لا يَعْلَمُونَ، آیا کسانی که علم دارند با کسانی که علم ندارند مساوی هستند؟» امام علی(ع) می‌‌فرمایند: «أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ لَا كَنْزَ أَنْفَعُ مِنَ الْعِلْم، ای مردم هیچ گنجی از علم سودمندتر نیست.»
اگر انسان عالِم باشد، خداوند به او همه چیز را عنایت کرده است البته به این شرط که از این علم درست استفاده کرده و به آن علمی که دارد عمل کند.
شرکت در تشییع‌جنازه یا مجلس علمی
مردی از انصار نزد رسول اکرم(ص) آمد و پرسید: «یا رسول‌الله اگر جنازه‌ شخصی در میان است و باید تشییع شود و مجلس علمی هم هست که از شرکت در آن بهره‌مند می‌شویم، وقت و فرصت هم نیست که در هر دو جا شرکت کنیم، به گونه‌ای که در هر کدام از این دو کار شرکت کنیم از دیگری محروم می‌مانیم، شما کدامیک را دوست می‌دارید تا من در آن شرکت کنم؟»
رسول‌ اکرم(ص) فرمود: «اگر افراد دیگری هستند که همراه جنازه بروند و آن را دفن کنند، در مجلس علم شرکت کن. همانا شرکت در یک مجلس علم از حضور در هزار تشییع جنازه، هزار عیادت بیمار، هزار شب عبادت، هزار روز روزه، هزار درهم صدقه، هزار حج غیرواجب و هزار جهاد غیرواجب بهتر است. این‌ها کجا و حضور در محضر عالم کجا؟! مگر نمی‌دانی به وسیله علم است که خدا اطاعت می‌شود و به وسیله علم است که عبادت خدا صورت می‌گیرد. خیر دنیا و آخرت با علم توأم است. همان طور که شرّ دنیا و آخرت با جهل توأم است.»
فضای مجازی، علم یا معلومات؟
ضربه‌‌ای که امروز مردم دارند می‌‌خورند از جهل است و هر چه امکانات بیشتر می‌‌شود جهل مردم بیشتر می‌‌شود. نباید تصور کرد با خواندن پیام‌هایی که در فضای مجازی منتشر می‌شود علم انسان بیشتر می‌‌شود؛ این جهل است که بیشتر می‌‌شود، دلیل آن هم این است که آنچه که بیشتر پخش می‌شود، علم نیست بلکه معلومات است و نیز حجم اطلاعات زیاد شده، اما عمق آنان کمتر شده است. به همین خاطر است که کسی نمی‌‌تواند یک ساعت در موضوعی خاص صحبت کند ولی به صورت سطحی می‌‌تواند حرف بزند.
فردی مانند یک مرجع تقلید از پانزده سالگی، آن هم حدود پنجاه سال و برخی حدود 90 سال در یک زمینه مطالعه کرده ولی با این وجود در مواردی می‌‌گوید احتیاط واجب؛ یعنی بعد از 60 سال درس خواندن هنوز به یقین نرسیده است. بعد عده‌ای دو کلاس درس نخوانده‌اند و می‌‌گویند به نظرم مرجع تقلید اشتباه می‌‌کند!
انتخاب پیامبر(ص)
رسول اکرم (ص) وارد مسجد مدینه شد و چشم‌شان به دو اجتماع افتاد که از دو دسته تشکیل شده بود. هر گروه حلقه‌‌ای زده و سر گرم کاری بود؛ یک دسته مشغول عبادت و ذکر و گروه دیگر به تعلیم و تعلم، یاد‌دادن و یاد‌گرفتن سرگرم بودند. حضرت به هر دو دسته نگاهی کرد و از دیدن آن‌ها خوشحال و خرسند شد و به همراهان‌شانفرمود: «هر دو دسته کار نیک می‌‌کنند و بر خیر و سعادتند؛ لکن من برای یاد گرفتن و یاد دادن فرستاده شده‌‌ام.» حضرت به طرف دسته‌‌ای که به کار تعلیم و تعلم اشتغال داشتند رفتند و در حلقه آن‌ها نشستند.
«علم‌آموزی»، پرفضیلت‌ترین کار در شب قدر
چقدر خوب است وقتی که به حرم مطهررضوی که می‌‌رویم در حلقه‌‌های معرفت شرکت کنیم. در شب قدر، پرفضیلت‌‌ترین کار، علم آموزی است. فضیلت این است که بعد از شب قدر اگر از ما بپرسند فلسفه دعا کردن چیست بتوانیم جواب بدهیم.
رسول خدا (ص) می‌‌فرمایند: «ان طالب العلم یستغفر له کل شیء حتی الحیتان فی البحر، همه چیز برای جوینده دانش استغفار می‌‌کنند، حتی ماهیان دریا!»
10 پاسخ متفاوت حضرت علی(ع) برای یک سؤال
در کتاب مَناقب مُرتَضَوی که نوشته عالم اهل سنت، میر محمد صالح ترمذی است داستان بسیار زیبا و عجیبی آمده است که چون حدیث: «انا مدینه العلم و على بابها» به گوش بعضى از خوارج رسید، از راه حسد هجده نفر از عالمان ایشان پیش امیرالمؤمنین(ع) آمده گفتند: یا على، ما هرکدام از تو یک سؤال می‌کنیم؛ اگر جواب هرکدام از ما جداجدا دادى، پس می‌دانیم که تو به تحقیق درِ مدینه‌‌ علم حضرت رسولى.
امیر المؤمنین(ع) فرمود: بپرسید آنچه به خاطر دارید. پس یکى پیش آمده سؤال کرد «علم بهتر است یا مال؟» فرمود: «علم بهتر است.» گفت: «به چه دلیل؟» فرمود: به درستى که علم میراث پیغمبر(ص) است و مال میراث قارون و‌‌هامان و فرعون.»
دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که مال را تو نگهبانى و علم نگهبان توست.» دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که صاحب مال را دشمن بسیار است و صاحب علم را دوست.» دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که به تصرّف کم شود و علم به تصرّف زیاده.» دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که صاحب مال را بخیل خوانند و صاحب علم را کریم.»
دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که مال را از دزد باید محافظت کرد و علم را حاجت به محافظت نیست.» دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که از صاحب مال فردا حساب بطلبند و از صاحب علم نه.» دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که مال به طول زمان کهنه مى‏شود و علم نه. دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که از علم دل روشن مى‏شود، از حبّ مال سیاه.» دیگرى پرسید؛ فرمودند: «علم بهتر است از مال؛ زیرا که صاحب مال همچو فرعون دعوى خدایى کند و صاحب علم گوید: «ما عبدناک حقّ عبادتک»».
و بعد از اداى جواب سؤالات فرمود: به خدایى که جان على بن ابى طالب در قبضه قدرت اوست، اگر شما سؤال کنید تا مادامى که من زنده باشم، هر آینه جواب غیر مکرّر دهم. چون آن خوارج این‏چنین علم و دانایى از امیر‌المؤمنین(ع) مشاهده کردند، هجده نفر با جمعى از تابعان خود زبان به استغفار گشاده، تائب و مؤمن شدند. پس علم بهتر از مال و ثروت است و علم‌آموزی فضیلت است.
همراهیِ دولت
روزی مرحوم میرزای قمی و فتحعلی شاه، در حمام با هم برخورد کردند. میرزا به فتحعلی شاه گفت: « لشگر، حشم، ثروت و دولتت کجاست؟» فتحعلی شاه گفت: «آقا! لشگر و حشم و دولت را که نمی‌‌شود در حمام آورد!» میرزا گفت: «من دولتم همراهم هست و آن علوم من است که در سینه دارم و همه جا تا قیامت با من خواهد بود.»
لذتِ علم
خواجه نصیر الدین طوسی گاهی اوقات که مسئله‌‌ای برایش مشکل می‌‌شد، برای حل آن به فکر می‌رفت و در آخر شب که مسئله حل می‌‌شد حالت نشاط و سروری به او دست می‌‌داد و با خود می‌‌گفت: «این الملوک و ابناء الملوک من هذه اللذه، کجایند پادشاهان و شاهزادگان که ببینند لذتی که من الان احساس می‌‌کنم بیشتر است، یا لذت‌‌هایی که آن‌ها می‌‌برند.»
به راستی علم‌آموزی لذت عجیبی دارد، مثلا وقتی انسان برای یک منبر پانزده ساعت مطالعه می‌‌کند و بعد می‌‌بیند که این سخنرانی و منبر در مردم تاثیر گذاشته است لذت می‌‌برد و کدام لذت از این بالاتر است که انسان احساس کند به واسطه لطفی که خداوند به او کرده فردی هدایت شده است.
شبِ قدر در مقابل شبهات، مجهز به سلاح علم باشیم
خصوصا در این دوران که از در و دیوار شبهه می‌‌ریزد. مثلاً در شب قدر که آدم باید فکر و ذهنش مشغول خداوند و ذکر باشد همه‌‌اش درگیر مسائل و شبهات شب قدر است که اینجا نیز مجهز بودن به سلاح علم برای پاسخ به شبهات بسیار مهم است.
شهید شهریاری، دانشمند مؤمن
خداوند روح شهید شهریاری را غریق رحمت کند؛ در شهدای هسته‌‌ای کسی شهید شهریاری نشد و امیدواریم که خیلی‌‌ها شبیه او بشوند. کسی که برای فناوری هسته‌‌ای سوخت بیست درصد را به ارمغان آورد. هرچند سوخت بیست درصد را اکسید کردند ولی از ارزش‌‌های شهید شهریاری که کم نشد.
یکی از شاگردان شهید دکتر شهریاری می‌گوید: «در یکی از درس‌های مرجع، سؤال سختی برایم به وجود آمد که به سراغ بسیاری از اساتید مدرس آن درس رفتم اما کسی نتوانست پاسخ بدهد؛ یعنی یک نفر گفت سؤال غلط است، استاد دیگر گفت ایمیل بزن به نویسنده از خودش بپرس.
یک روز دنبال دکتر شهریاری گشتم تا سراغ او بروم و جواب سؤالم را از او بگیرم. البته دکتر شهریاری نه این درس را در دوره‌ی کارشناسی گذرانده بود و نه هیچ‌وقت در دوره‌ی تدریسش آن را درس داده بود. به هر حال با خودم گفتم ضرر که ندارد، من از ایشان هم سؤال می‌کنم. دیدم دکتر دارد وضو می‌گیرد. سؤال را برایش گفتم. او سؤال را گوش کرد و در حین وضو گرفتن، وقتی صورتش را شست، یک قسمت از سؤال را جواب داد. دست راستش را شست و یک قسمت دیگر را پاسخ داد و دست چپش را شست و یک قسمت دیگرش را و... و تا اینکه مسح پای چپش را کشید و سؤال مرا به طور کامل جواب داد.»
این نشان از قدرت علمی است. شهید شهریاری یک دانشمند مؤمن بود که هر روز صبح غسل شهادت انجام می‌‌داد. روزی که ایشان به شهادت رسید همسر ایشان گفتند که ایشان در حال گوش دادن به تفسیر آیت‌الله جوادی آملی بودند. شهید شهریاری شاگرد آیت‌الله جوادی آملی بود. این دانشمندانی که پیشرفت حاصل می‌‌کنند مؤمن هستند اگرنه دانشمندی که ایمان نداشته باشد ممکن است به خاطر دنیا بمب اتم نیز بسازد. دانشمند مؤمن به درد جامعه می‌‌خورد.
رزمنده کنکوری در خط مقدم
شهید وحید رضا احتشامی در خط مقدم، هر وقت بیکار می‌‌شد یا نوبت نگهبانیش می‌‌رسید برای کنکور درس می‌‌خواند وقتی خبر قبولی‌اش در رشته پزشکی دانشگاه تهران، به خانوادش رسید، وحید رضا شهید شده بود.
اعتیادِ شهید لاجوردی
شهید لاجوردی از شخصیت‌‌هایی که اوایل انقلاب توسط مجاهدین خلق ترور شد ولی سی سال بعد عده‌ای آمدند و گفتند چرا قاتلین آن‌‌ها را در سال 67 اعدام کردید؟ در زمان شاه، ساواک او را دستگیر کرده و پرسیده بود به چه چیزی اعتیاد داری؟ گفته بود به مطالعه! و در زندان بود که به درجه اجتهاد رسید.

انتهای پیام