محمدرضا ستودهنیا، استاد قرآن کریم و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، برگزاری مسابقات متعدد قرآن کریم را رقابت و امری پسندیده عنوان کرد و گفت: در سطح دنیا، مسابقات متعددی در رشتههای مختلف هنری و ورزشی، با این هدف که افراد شرکتکننده همواره در جو آن هنر یا فن قرار گرفته و کنار نروند، برگزار میشود و این مسئله در مورد قرآن، در ایران و دیگر کشورهای اسلامی، رایج است.
وی با بیان اینکه برگزاری مسابقات متعدد در سازمانهای گوناگون و در سطوح مختلف هیچ اشکالی ندارد، افزود: از جهت اینکه با برگزاری این مسابقات، همواره آمادگی حافظان، قاریان، مرتلان و مؤذنان محفوظ میماند و اتفاق خوبی هم است لذا اگر چنین مسابقاتی کم شود یا نباشد، این افراد ممکن است آمادگیشان را از دست بدهند و از دور خارج شوند.
مسابقات؛ مایه برکت و رقابت است/ هزینه مسابقات صرف آموزش شوداین داور مسابقات قرآن کریم با تاکید بر اینکه وجود این مسابقات یک نوع برکت و ایجاد رقابت است، ابراز کرد: برگزاری مسابقات اقدام خوبی است؛ اگر چه میشود با برنامهریزیهای دقیق، آن را هدفمندتر و بخشی از هزینههای مسابقات را صرف کارگاهها و دورههای آموزشی کرد تا ارتقاء سطح علمی، فنی و هنری قراء و حفاظ و مرتلان را در پی داشته باشد و البته باید تحت برنامههای دقیقی در سطح کشور انجام شود.
این استاد قرآن کریم در تبیین این مطلب که مسابقات ممکن است آسیبهایی چون محدودیت در ارائه تمام توانایی قرآنیان و عدم بهره کافی مخاطب را در برداشته باشد، عنوان کرد: به نظر من برگزاری مسابقات هیچ آسیبی ندارد.
مسابقات، بستر بروز انس دائمی با قرآنوی ادامه داد: اگر قاری بتواند در همین مسابقات که محفلی چند دقیقهای هست، هنرنمایی کند و آن قطعه مشخص را زیبا بخواند، نشانگر تبحر او است و برگزاری مسابقات هم همین را دنبال میکند که شرکتکنندگان در طول سال آنقدر با قرآن کار کنند و انس داشته باشند که بتوانند عصاره آن هنر را در این چند دقیقه ارائه کنند، این یک نوع تخصص و توانایی ویژه است که متسابق باید از خودش ارائه دهد.
مسابقات جداگانهای برای «القای معانی قرآن» برگزار شودعضو
هیئت علمی دانشگاه اصفهان ابراز کرد: البته بحث القای مفهوم قرآن، طبیعتا
مسئلهای ورای اینها و تخصصی است که قاری باید با بهرهمندی از تفسیر،
ترجمه قرآن، دانش ادبیات عرب و ...، این توانایی را برای خود ایجاد کند تا
آیات را بر اساس معنا بخواند و بتواند معانی را القا کند.
قراء مصری و القاء معانیاین
استاد قرآن کریم با بیان اینکه این توانایی به خوبی در قراء مصری قدیم
وجود دارد، اظهار کرد: قراء جدید مصری و بسیاری از قراء غیر عرب، فاقد این
توانایی هستند یا تواناییشان در القای معانی، اندک است و این یک فن دیگری
است که در مسابقات قرائت، حفظ و ترتیل قرآن، معمولا امتیاز چندانی ندارد.
استاد
علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، با بیان اینکه القای معانی در مسابقات
قرآن کریم، حدود 2 الی 4 امتیاز دارد، مطرح کرد: قطعا این مسئله میطلبد تا
مسابقات جداگانهای برای این کار در سطح کشور برگزار شود.
ستودهنیا، در تبیین این مطلب که به اعتقاد برخی افراد، دوری از
مسابقات سبب نزدیکی به معنویت میشود، ابراز کرد: بستگی به این دارد که
حافظان و قاریان چه اهدافی را دنبال میکنند. اگر هدف، یادگیری قرآن، بردن
بهره، استفاده معنوی و آموزش باشد، این فضایی برای خود است که ارتباطی هم
با مسابقات ندارد.
وی ادامه داد: فعالان قرآنی میتوانند در طول سال در این فضا مشغول یادگیری،
تمرین و آموزش باشند و در عین حال در مسابقات هم شرکت کنند که شرکت در
مسابقات و انس با قرآن در برنامههای شخصی و فردی تزاحمی با هم ندارند.
وی افزود: در
واقع اشکال این است که برخی قاریان و حافظان ما، قرآن خواندن را علیالظاهر
فقط در مسابقه لحاظ میکنند اما تلاوت قرآن نباید منحصر به مسابقات باشد،
بلکه ما در مسجد و بسیاری از مکانها و خانه قرآن میخوانیم و این برکت
منزل است؛ پس چرا باید خود را محروم کنیم و فقط به سراغ مسابقه و تمرین
مسابقه برویم؟
ستودهنیا ادامه داد: این نکتهای است که عده ای از
آن غافل شدهاند و این دو را در تزاحم با هم میدانند در حالی که به نظر
من، این دو مقوله کاملا جدا است؛ مقوله انس با قرآن که در طول سال باید
اتفاق بیفتد و مسئله مسابقات که یک مسئله کاملا تخصصی است و قاری میتواند
شرکت کند و به نظر من هیچ تزاحمی باهم ندارند و از هر دو میشود، بهره برد.
پیشرفت وضعیت قرآنی، مرهون اهتمام رهبری استاین داور
مسابقات قرآن کریم با بیان اینکه جامعه قرآنی، با توجه به
پیشرفتی که دارد تاکنون خیلی موفق بوده است، گفت: با در نظر گرفتن وضعیت
قرآن از قبل انقلاب تاکنون، میتوان گفت که وضعیت قرآن کشور تا زمان حال
قطعا موفق بوده و این اهتمام رهبری را نسبت به موضوع قرآن میرساند که
همواره از پیشرفت تلاوت قرآن در کشور پشتیبانی کردند.
وی در
ادامه افزود: هدف از برگزاری مسابقات یا انجام مسابقه و یا آموزش بوده است که هر دو خوب انجام شده اما کافی
نیست، یعنی ما میتوانستیم در دوران پس از انقلاب با بررسیهای دقیق، سطح
تلاوت را خیلی بالاتر از این ببریم، هرچند خوشبختانه مسئله ولنگاری در
بحث قرآن مطرح نیست و ممکن است این مشکل در مسائل رسانهای و مولتی مدیا
باشد، اما در مسئله آموزش و تلاوت قرآن، اصلا اینطور نبوده و همیشه هدفمند
بودهاست.