پیشنهاد متسابقان رقابت‌های ملی قرآن دانش‌آموزی؛
از پیشنهاد برای مطالعه نیم ساعته کتب تفسیری تا اختصاص سهمیه به استان‌ها
گروه فعالیت‌های قرآنی: سی و چهارمین دوره مسابقات قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزان پسر در بخش پژوهشی در حالی به کار خود پایان داد که متسابقان بر مطالعه نیم ساعته کتب تفسیری، اختصاص سهمیه به استان‌ها و امتیازبندی در همین خصوص و ... اشاره کردند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، مشهد مقدس از 25 تا 28 تیرماه، ميزبان مرحله کشوری سی و چهارمین دوره مسابقات قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزان پسر سراسر کشور بود كه پرونده این دوره از مسابقات در جوار مضجع رضوی با معرفی برگزیدگان رسما بسته شد.
بر اساس این گزارش، طی سه روز برگزاری سی و چهارمین دوره مسابقات قرآن دانش‌آموزان پسر سراسر کشور با تعدادی از متسابقان رشته‌های مختلف هم‌کلام شدیم تا شنونده روایت آنان از این دوره از رقابت‌های قرآنی باشیم.
سیدسعید طباطبایی، متسابق خوزستانی رشته نهج‌البلاغه سی و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن دانش‌آموزی که برای پنجمین بار متوالی در این مسابقات شرکت می‌کند، در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به سطح بالای کیفی و محتوایی مسابقات عنوان کرد: دانش‌آموزانی که از استان‌های مختلف در این دوره از مسابقات حضور یافته‌اند، تلاش بسیاری کردهاند، الحمدلله سال به سال سطح مسابقات چه از حیث محتوایی و چه از جهت پذیرایی و پشتیبانی در حال پیشرفت است.
وی در ادامه از علت حضور خود در رشته نهج‌البلاغه اینگونه گفت: فقط کافی است یک سرچشمه‌ای وجود داشته باشد. اگر یک هفته به صورت مداوم در کلاس نهج‌البلاغه شرکت کنید، متوجه جذبه خاص آن می‌شوید؛ سال اولی که در رشته نهج‌البلاغه شرکت کردیم، به خواست خودمان بود اما از سالهای بعد جو خاص مسابقات ما را جذب کرد.
این متسابق رشته نهج‌البلاغه ادامه داد: اولین باری که در این رقابت قرآنی حضور پیدا کردم، اطلاعات زیادی از این رشته نداشتم اما زمانی که وارد مسابقات شدم، فضای معنوی مسابقات مرا جذب کرد لذا از آن مقطع به منظور آمادگی برای مسابقات سال بعد، از ایام تابستان شروع به مطالعه می‌کردم.
هدف اصلی نباید صرفا کسب مقام باشد
وی در خصوص میزان تأثیر این رقابت‌ها در ترویج فرهنگ نهج‌البلاغه و مهجوریت‌زدایی از این کتاب در میان دانش‌آموزان بیان کرد: من اگر در این مسابقات مقام نیاوردم، باید از خداوند و امیرالمؤمنین(ع) سپاسگذار باشم که مرا در این مسیر ثابت‌قدم کرده و توفیق شرکت در پنج دوره از این مسابقات را به من داده است، در حالی که ممکن بود اکنون اینجا نبوده و جای دیگری باشم.
وی همچنین گفت: مسئولان برگزاری مسابقات تلاش زیادی کرده و مدام به دانش‌آموزان یادآوری می‌کنند، کسب مقام مهم نیست؛ بسیاری از دانش‌آموزانی که در این رقابت‌ها شرکت می‌کنند، از میان بیش از پنج میلیون دانش‌آموز رتبه اول را به دست آورده‌اند لذا قدم نهادن در مسیر قرآن و ترویج فرهنگ علوی، افتخاری می‌خواهد که الحمدلله نصیب ما شده است.
این دانش‌آموز در ادامه ضمن دعوت از همه دانش‌آموزان برای شرکت در مسابقات قرآنی افزود: ما دانش‌آموزانی داریم که هیچ علاقه‌ای به حضور در مسابقات نداشتند اما با شرکت و تجربه فضای معنوی مسابقات، یک حبّ قلبی برای آنان ایجاد شد. مسلما اگر مسابقات جو بدی داشت، حتی اگر فرد موفق به کسب رتبه نخست کشوری هم می‌شد، سال بعد دیگر شرکت نمی‌کرد.
وی بیان کرد: حتی استرس مسابقات نیز با مراسم اختتامیه شیرین می‌شود. درست است تعداد محدودی را به عنوان رتبه‌های برتر اعلام می‌کنند اما افرادی که مقام نمی‌آورند، عزم خود را برای کسب مقام در سال بعد جذب می‌کنند و ممکن است تنها پنج تا 10 درصد از دانش‌آموزان شرکت‌کننده دیگر در مسابقات حضور نیابند.
طباطبایی همچنین با اشاره به افزایش آمار شرکت‌کنندگان این دوره از رقابت‌ها عنوان کرد: طبق آماری که امسال ارائه شد، پنج میلیون و 500 نفر در مسابقات شرکت کردهاند که نسبت به سال گذشته با 500 نفر افزایش روبرو بوده است لذا درصد افرادی که از شرکت در مسابقات انصراف داده‌اند، بسیار کم بوده و این به خاطر همین فضای معنوی و رفاقت‌گونه حاکم بر مسابقات است که رقابت‌ها را فقط محدود به اتاق برگزاری مسابقه می‌کند و پس از آن رقبا در کنار یکديگر هستند.
شور معنوی برگزاری مسابقات در شهرهای مذهبی
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با ابراز خرسندی از برگزاری این مسابقات در مشهد مقدس اظهار کرد: برگزاری مسابقات در مشهد، روحانیت خاصی به فضای مسابقات می‌بخشد و درک مقام عترت و جذب دانش‌آموزان به مفاهیم دینی را آسان‌تر می‌کند، به گونه‌ای که بسیاری از متسابقان منتظر این هستند، زودتر مسابقه تمام شود و برای زیارت به حرم رضوی مشرف شوند.
این متسابق خوزستانی در ادامه ابراز کرد: مسابقات دو بُعد دارد، بُعد دنیوی و بُعد بی‌نهایت و اخروی. دانش‌آموزان مجموعا در سه سال راهنمایی و سه سال متوسطه می‌توانند در مسابقات شرکت کنند اما بُعد اخروی مسابقات نامحدود بوده است.
وی در ادامه صحبت‌هایش چنین بیان کرد: 10 روز برای امام حسین(ع) مراسم می‌گیریم، اما چه حاصل می‌شود؟ باید دید آیا به عنوان یک بچه شیعه در مقابل القائات و تهاجمات فرق ضاله‌ای چون وهابیت به چه درجاتی از معرفت رسیده‌ایم؛ بنابراین ما در این مسابقات شرکت می‌کنیم تا هر دو بُعد را تقویت کنیم.
اهمیت کمرنگ به قرآن و عترت در ساختار آموزش و پرورش
طباطبایی در خاتمه با اظهار گلایه از اهمیت اندک به حوزه قرآن و عترت در نظام آموزشی کشور افزود: متأسفانه در ساختار آموزش و پرورش به قرآن و عترت اهمیت زیادی داده نمی‌شود و تمام توجهات به سمت دیگر موضوعات و حوزه‌های آموزشی سوق داده شده است.
وی با تأکید بر لزوم کار ریشه‌ای در خصوص قرآن و عترت در مدارس، یادآور شد: باید از دبستان‌ها آغاز کرده و قرآن و عترت را بین دانش‌آموزان تبلیغ و ترویج کنند، نه اینکه لزوما مسابقات بگذارند بلکه باید در این زمینه از هرگونه کار سطحی پرهیز شود.
به جای خالی کردن وقت، وقت‌های خالی به قرآن اختصاص می‌یابد!
وی همچنین در ارتباط با آموزش درس قرآن در مدارس گفت: متأسفانه به جای اینکه برای قرآن وقت خالی کنند، وقت‌های خالی را به قرآن اختصاص می‌دهند و این بزرگ‌ترین مشکلی است که در حیطه آموزش قرآن در مدارس با آن مواجهیم.
مهدی ملکی از متسابقان رشته تفسیر این دوره از مسابقات دانش‌آموزی قرآن از استان اردبیل که امسال برای دومین بار در این رقابت‌های قرآنی حضور يافته، در خصوص علت حضور خود در بخش پژوهشی این رقابت‌ها عنوان کرد: اصلی‌ترین عامل حضور من در رشته تفسیر، محتوای قرآن کریم است.
وی ادامه داد: درست است از ظاهر آیه مفاهیمی درک می‌شود اما وقتی وارد بحث تفسیر می‌شویم و عمیقا آیه را مورد مطالعه قرار می‌دهیم، عظمت قرآن را بیشتر درک کرده و قدر قرآن را بیشتر می‌دانیم؛ این به تدریج در اعمال روزانه انسان نیز تجلی پیدا می‌کند.
سنگینی منابع و تداخل با زمان مدرسه از دلایل عدم شرکت برخی دانش‌آموزان در مسابقات
وی ادامه داد: زمان برگزاری مسابقات کاملا با زمان مدرسه تداخل دارد به همین دلیل برخی دانش‌آموزان امکان شرکت ندارند.
این متسابق رشته تفسیر همچنین اذعان کرد: دلیل اصلی این امتناع به ضعف ما باز می‌گردد. ما این موضوع را فقط در مسابقات قرآن شاهد هستیم زیرا دانش‌آموزان از دیگر مسابقات همچون ورزشی و علمی استقبال خوبی می‌کنند. ما از کودکی روی این بچه‌ها کار نکرده‌ایم و اگر هم کردیم کلیشه‌ای بوده است.
وی یادآور شد: به جای اینکه غیرمستقیم از حقایق قرآن سخن بگوییم، به بچه‌ها امر کرده‌ایم که باید قرآن بخوانی، نماز بخوانی و ...؛ این امر ممکن است در کودکی روی او تأثیر بگذارد اما به سنین نوجوانی و به بلوغ فکری که رسید، اجبار دیگر کارساز نبوده و مشکل‌ساز می‌شود.
مطالعه روزانه نیم ساعت تفسیر قرآن کریم
ملکی به همسن و سالان خود توصیه کرد: مطالعه نیم ساعت کتب تفسیری همچون تفسیر نمونه که به زبان عامیانه نزدیک‌تر است را در برنامه روزانه خود بگنجانند. بر این اساس، می‌توانند مطالعه تفسير را از تفسیر سوَر اخلاقی یا جزء سی قرآن کریم که ساده‌تر است، آغاز کنند.
وی در ارتباط با کیفیت برگزاری این دوره از مسابقات نیز اینچنین گفت: از لحاظ کیفی متأسفانه شاهد بوده‌ام، امسال نیز چون سالهای گذشته، همان چهره‌های تکراری استان‌ها با همان سطح پایین آمده‌اند و دلیل را که از خود آن‌ها جویا شدم، در پاسخ اذعان می‌کردند برایشان کلاس‌های پیش‌نیاز نگذاشتند؛ این کلاس‌ها برای همه استان‌ها برگزار نمی‌شود و برای خود ما نیز هفت جلسه سال گذشته و امسال دو جلسه برگزار كردند.
این شرکت‌کننده اردبیلی در ادامه بیان می‌کند: در برخی استان‌ها مانند خراسان رضوی یا خوزستان از پایه با دانش‌آموزان کار می‌کنند، کلاس‌های آمادگی مسابقات نیز از سطح منطقه‌ای تا کشوری زیاد برگزار می‌شود و یا در کهکیلویه و بویراحمد به قرآن کریم اهمیت می‌دهند و به همین دلیل نتیجه هم می‌گیرند.
ارتقای کیفی مسابقات با امتیازبندی استان‌ها
وی همچنین یادآور شد: یکی دیگر از ضعف‌های مسابقات این است که از هر استان یک نفر به مرحله کشوری اعزام می‌شود، در حالی که باید استان‌ها امتیازبندی شوند و هر استان سهمیه خودش را داشته باشد تا از این طریق کیفیت مسابقات ارتقاء یابد.
ملکی، بهادادن به دانش‌آموزان قرآنی فقط در حین برگزاری مسابقات را بزرگ‌ترین خلأ در این زمینه برشمرد و اضافه کرد: به عنوان نمونه آموزش و پرورش می‌تواند، ساعتی را در زمان حضور دانش‌آموزان در مدرسه به مفاهیم قرآن اختصاص دهد چرا که هدف آشنایی با قرآن کریم و زندگی بهتر در سایه عمل به آموزه‌های آن است.
وی در همین راستا به آموزش و پرورش توصیه کرد: دانش‌آموزان را فقط هنگام مسابقات رصد نکنند؛ در طول سال روی همه بچه‌ها کار شود زیرا افرادی هستند که پس از کسب رتبه برتر، دیگر مسابقات را رها می‌کنند.
اختصاص جایزه‌ای عمومی به همه متسابقان
این دانش‌آموز متسابق افزود: باید آموزش و پرورش فضایی را مهیا کند که فرد وقتی به مسابقات کشوری میآید، هدف اصلی‌اش مسابقه نباشد و همین که سر سفره قرآن نشسته است، برایش کافی باشد.
به گفته اين متسابق، اختصاص یک جایزه عمومی به همه متسابقان علاوه بر جوایزی که به صورت مجزا به نفرات برتر تعلق می‌گیرد نیز از دیگر مواردی است که می‌تواند در روحیه شرکت‌کنندگان تأثیر بسزایی داشته باشد.
وی در خاتمه در خصوص میزبانی مشهدالرضا گفت: انتخاب میزبان در مسابقات بسیار مؤثر است. برخی از بچه‌های کاروان نخستین بار بود که در مشهد حضور پیدا می‌کردند و این در روحیه دانش‌آموزان تأثیر بسزایی دارد. یکی از افراد کاروان ما با اینکه در شهر خودش مشغله زیادی داشت و مطلب را هم اصلا مطالعه نکرده بود، به خاطر امام رضا(ع) حضور پیدا کرد چرا که شهرهای زیارتی سمبل اجماع قرآن و عترت هستند.
محمدفرید سلیمانی، از متسابقان پایه دوم متوسطه از استان قم که در رشته احکام سی و چهارمین دوره مسابقات سراسری دانش‌آموزی کشور حضور یافته است، نیز در ابتدا از علت گزینش این احکام در این دوره از رقابت‌ها اینگونه گفت: طبیعتا ما وقتی اسلام را به عنوان دین خود برگزیدیم، موظفیم به دستورات خداوند و پیامبران نیز عمل کنیم.
وی با اشاره به این مطلب که بیان احکام دین برای مردم یکی از اصلی‌ترین وظایف پیامبران به شمار می‌رود، ادامه داد: احکام جزو مهم‌ترین بخش‌های دین و مؤید صحت عبادات است لذا برای ارتقای سطح علمی احکام می‌توان در این رشته حضور پیدا کرد.
این متسابق قمی در ادامه منابع مطالعاتی این پایه رشته را مفید ارزیابی کرد و افزود: کلاس‌هایی نیز ویژه آمادگی متسابقان برای ورود به مراحل استانی و کشوری مسابقات ترتیب داده شد كه بسيار مؤثر است.
وی در خصوص میزان تأثیرگذاری مسابقات قرآن دانش‌آموزی در جهت ترویج مفاهیم قرآن و عترت در میان اقشار دانش‌آموزان اظهار کرد: از هر قشر و قوم و با هر سطح رفاهی حتی دانش‌آموزان استثنایی، در این رقابت‌های قرآنی شرکت می‌کنند بنابراین می‌توان گفت عدالت از حیث شرکت همه علاقه‌مندان در مسابقات رعایت می‌شود.
سلیمانی در ادامه به همسن و سالان خود توصیه کرد: اگر حوصله و وقت نمی‌کنند احکام را دنبال و یا توضیح‌السائل را مطالعه کنند، حداقل از کنار پرسش‌های مرتبط با احکام که برای آن‌ها پیش میآید، به سادگی نگذرند زيرا همین امر برای افزايش دانايی کفایت می‌کند.
سیدمحمدمهدی رجایی، متسابق پایه سوم متوسطه در رشته صحیفه سجادیه از استان خراسان جنوبی نیز در حاشیه برگزاری این مسابقات علت اصلی حضور خود در این رشته را مهجوریت‌زدایی از این صحیفه ارزشمند و به نوعی ادای دین به این کتاب عنوان کرد.
رجایی که برای دومین بار در رشته صحیفه سجادیه به مرحله کشوری راه پیدا می‌کند، از سطح مسابقات و میزبانی مشهد اظهار رضایت کرد و یادآور شد: یکی از ثمرات برگزاری چنین مسابقاتی به عنوان نمونه در رشته صحیفه سجادیه، ترغیب و آشنایی متسابقان با فرازهای نورانی این صحیفه گرانقدر است لذا از سایر دانش‌آموزان نیز درخواست می‌کنم، در این مسابقات حضور یابند.
این شرکت‌کننده خراسانی در ادامه تصریح کرد: فضای مسابقات برای افرادی که حرفه‌ای نیستند، باید جذابیت‌های زیادی داشته باشد تا برای شرکت در مسابقات ترغیب شوند؛ غالب شرکت‌کنندگان از دانش‌آموزان مذهبی هستند و دیگر افراد علاقه زیادی نشان نمی‌دهند.
وی پیشنهاد داد: مفاهیم و فرازهای صحیفه سجادیه در کتب درسی از جمله کتاب عربی جای‌گذاری شود تا دانش‌آموزان یک آشنایی اولیه با این مباحث پیدا کنند، بعد خود به خود به سمت اینگونه مفاهیم سوق داده خواهند شد.
محمدمهدی پوپ، دانش‌آموز پایه دوم متوسطه از استان بوشهر، دیگر شرکت‌کننده سی و چهارمین دوره مسابقات سراسری دانش‌آموزی کشور که رشته احکام را در این دوره از مسابقات برگزیده است، به خبرنگار ایکنا گفت: دومین سال متوالی است که به مرحله کشوری مسابقات قرآن، عترت و نماز راه پیدا می‌کنم؛ انگیزه اصلی من از شرکت در این مسابقات انس بیشتر با قرآن، اهل بیت(ع) و فرا گرفتن اعمال و احکامی است که یادگیری آن بر ما واجب است.
احکام؛ کاربردی‌ترین رشته زندگی
وی با ذکر این نکته که رشته احکام بین بقیه رشته‌ها، کاربردی‌ترین رشته در زندگی روزمره و یادگیری آن بر همه واجب است، بیان کرد: مسابقات این رشته به سه قسمت تقسیم می‌شود. یک آزمون تستی کتبی 20 نمره‌ای و یک آزمون 60 نمره‌ای از مسابقات عملی و 20 نمره نیز به صحت قرائت نماز اختصاص صحت قرائت دارد.
این متسابق بوشهری در ادامه از شرکت‌کنندگان در مسابقات درخواست کرد تا دوستان خود را به حضور در این رقابت‌ها تشویق کنند زیرا یک فضای معنوی و صمیمی را با همسن و سالان استان و کشور خود تجربه خواهند کرد.
وی در پایان از مسئولان نظام آموزشی کشور خواست تا اهتمام بیشتری برای جذب دانش‌آموزان به نماز جماعت داشته باشند و برای تحقق این امر از برگزاری انواع مسابقات پس از اقامه نماز جماعت بهره گیرند تا شاهد برپایی پررنگ‌تر این فریضه در مدارس باشیم؛ همچنین حضور دبیران و مدیران در صفوف نماز نیز در ترغیب دانش‌آموزان بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
محبوبه اسدپور
بر اساس این گزارش، طی سه روز برگزاری سی و چهارمین دوره مسابقات قرآن دانش‌آموزان پسر سراسر کشور با تعدادی از متسابقان رشته‌های مختلف هم‌کلام شدیم تا شنونده روایت آنان از این دوره از رقابت‌های قرآنی باشیم.
سیدسعید طباطبایی، متسابق خوزستانی رشته نهج‌البلاغه سی و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن دانش‌آموزی که برای پنجمین بار متوالی در این مسابقات شرکت می‌کند، در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به سطح بالای کیفی و محتوایی مسابقات عنوان کرد: دانش‌آموزانی که از استان‌های مختلف در این دوره از مسابقات حضور یافته‌اند، تلاش بسیاری کردهاند، الحمدلله سال به سال سطح مسابقات چه از حیث محتوایی و چه از جهت پذیرایی و پشتیبانی در حال پیشرفت است.
وی در ادامه از علت حضور خود در رشته نهج‌البلاغه اینگونه گفت: فقط کافی است یک سرچشمه‌ای وجود داشته باشد. اگر یک هفته به صورت مداوم در کلاس نهج‌البلاغه شرکت کنید، متوجه جذبه خاص آن می‌شوید؛ سال اولی که در رشته نهج‌البلاغه شرکت کردیم، به خواست خودمان بود اما از سالهای بعد جو خاص مسابقات ما را جذب کرد.
این متسابق رشته نهج‌البلاغه ادامه داد: اولین باری که در این رقابت قرآنی حضور پیدا کردم، اطلاعات زیادی از این رشته نداشتم اما زمانی که وارد مسابقات شدم، فضای معنوی مسابقات مرا جذب کرد لذا از آن مقطع به منظور آمادگی برای مسابقات سال بعد، از ایام تابستان شروع به مطالعه می‌کردم.
هدف اصلی نباید صرفا کسب مقام باشد
وی در خصوص میزان تأثیر این رقابت‌ها در ترویج فرهنگ نهج‌البلاغه و مهجوریت‌زدایی از این کتاب در میان دانش‌آموزان بیان کرد: من اگر در این مسابقات مقام نیاوردم، باید از خداوند و امیرالمؤمنین(ع) سپاسگذار باشم که مرا در این مسیر ثابت‌قدم کرده و توفیق شرکت در پنج دوره از این مسابقات را به من داده است، در حالی که ممکن بود اکنون اینجا نبوده و جای دیگری باشم.
وی همچنین گفت: مسئولان برگزاری مسابقات تلاش زیادی کرده و مدام به دانش‌آموزان یادآوری می‌کنند، کسب مقام مهم نیست؛ بسیاری از دانش‌آموزانی که در این رقابت‌ها شرکت می‌کنند، از میان بیش از پنج میلیون دانش‌آموز رتبه اول را به دست آورده‌اند لذا قدم نهادن در مسیر قرآن و ترویج فرهنگ علوی، افتخاری می‌خواهد که الحمدلله نصیب ما شده است.
این دانش‌آموز در ادامه ضمن دعوت از همه دانش‌آموزان برای شرکت در مسابقات قرآنی افزود: ما دانش‌آموزانی داریم که هیچ علاقه‌ای به حضور در مسابقات نداشتند اما با شرکت و تجربه فضای معنوی مسابقات، یک حبّ قلبی برای آنان ایجاد شد. مسلما اگر مسابقات جو بدی داشت، حتی اگر فرد موفق به کسب رتبه نخست کشوری هم می‌شد، سال بعد دیگر شرکت نمی‌کرد.
وی بیان کرد: حتی استرس مسابقات نیز با مراسم اختتامیه شیرین می‌شود. درست است تعداد محدودی را به عنوان رتبه‌های برتر اعلام می‌کنند اما افرادی که مقام نمی‌آورند، عزم خود را برای کسب مقام در سال بعد جذب می‌کنند و ممکن است تنها پنج تا 10 درصد از دانش‌آموزان شرکت‌کننده دیگر در مسابقات حضور نیابند.
طباطبایی همچنین با اشاره به افزایش آمار شرکت‌کنندگان این دوره از رقابت‌ها عنوان کرد: طبق آماری که امسال ارائه شد، پنج میلیون و 500 نفر در مسابقات شرکت کردهاند که نسبت به سال گذشته با 500 نفر افزایش روبرو بوده است لذا درصد افرادی که از شرکت در مسابقات انصراف داده‌اند، بسیار کم بوده و این به خاطر همین فضای معنوی و رفاقت‌گونه حاکم بر مسابقات است که رقابت‌ها را فقط محدود به اتاق برگزاری مسابقه می‌کند و پس از آن رقبا در کنار یکديگر هستند.
شور معنوی برگزاری مسابقات در شهرهای مذهبی
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با ابراز خرسندی از برگزاری این مسابقات در مشهد مقدس اظهار کرد: برگزاری مسابقات در مشهد، روحانیت خاصی به فضای مسابقات می‌بخشد و درک مقام عترت و جذب دانش‌آموزان به مفاهیم دینی را آسان‌تر می‌کند، به گونه‌ای که بسیاری از متسابقان منتظر این هستند، زودتر مسابقه تمام شود و برای زیارت به حرم رضوی مشرف شوند.
این متسابق خوزستانی در ادامه ابراز کرد: مسابقات دو بُعد دارد، بُعد دنیوی و بُعد بی‌نهایت و اخروی. دانش‌آموزان مجموعا در سه سال راهنمایی و سه سال متوسطه می‌توانند در مسابقات شرکت کنند اما بُعد اخروی مسابقات نامحدود بوده است.
وی در ادامه صحبت‌هایش چنین بیان کرد: 10 روز برای امام حسین(ع) مراسم می‌گیریم، اما چه حاصل می‌شود؟ باید دید آیا به عنوان یک بچه شیعه در مقابل القائات و تهاجمات فرق ضاله‌ای چون وهابیت به چه درجاتی از معرفت رسیده‌ایم؛ بنابراین ما در این مسابقات شرکت می‌کنیم تا هر دو بُعد را تقویت کنیم.
اهمیت کمرنگ به قرآن و عترت در ساختار آموزش و پرورش
طباطبایی در خاتمه با اظهار گلایه از اهمیت اندک به حوزه قرآن و عترت در نظام آموزشی کشور افزود: متأسفانه در ساختار آموزش و پرورش به قرآن و عترت اهمیت زیادی داده نمی‌شود و تمام توجهات به سمت دیگر موضوعات و حوزه‌های آموزشی سوق داده شده است.
وی با تأکید بر لزوم کار ریشه‌ای در خصوص قرآن و عترت در مدارس، یادآور شد: باید از دبستان‌ها آغاز کرده و قرآن و عترت را بین دانش‌آموزان تبلیغ و ترویج کنند، نه اینکه لزوما مسابقات بگذارند بلکه باید در این زمینه از هرگونه کار سطحی پرهیز شود.
به جای خالی کردن وقت، وقت‌های خالی به قرآن اختصاص می‌یابد!
وی همچنین در ارتباط با آموزش درس قرآن در مدارس گفت: متأسفانه به جای اینکه برای قرآن وقت خالی کنند، وقت‌های خالی را به قرآن اختصاص می‌دهند و این بزرگ‌ترین مشکلی است که در حیطه آموزش قرآن در مدارس با آن مواجهیم.
مهدی ملکی از متسابقان رشته تفسیر این دوره از مسابقات دانش‌آموزی قرآن از استان اردبیل که امسال برای دومین بار در این رقابت‌های قرآنی حضور يافته، در خصوص علت حضور خود در بخش پژوهشی این رقابت‌ها عنوان کرد: اصلی‌ترین عامل حضور من در رشته تفسیر، محتوای قرآن کریم است.
وی ادامه داد: درست است از ظاهر آیه مفاهیمی درک می‌شود اما وقتی وارد بحث تفسیر می‌شویم و عمیقا آیه را مورد مطالعه قرار می‌دهیم، عظمت قرآن را بیشتر درک کرده و قدر قرآن را بیشتر می‌دانیم؛ این به تدریج در اعمال روزانه انسان نیز تجلی پیدا می‌کند.
سنگینی منابع و تداخل با زمان مدرسه از دلایل عدم شرکت برخی دانش‌آموزان در مسابقات
وی ادامه داد: زمان برگزاری مسابقات کاملا با زمان مدرسه تداخل دارد به همین دلیل برخی دانش‌آموزان امکان شرکت ندارند.
این متسابق رشته تفسیر همچنین اذعان کرد: دلیل اصلی این امتناع به ضعف ما باز می‌گردد. ما این موضوع را فقط در مسابقات قرآن شاهد هستیم زیرا دانش‌آموزان از دیگر مسابقات همچون ورزشی و علمی استقبال خوبی می‌کنند. ما از کودکی روی این بچه‌ها کار نکرده‌ایم و اگر هم کردیم کلیشه‌ای بوده است.
وی یادآور شد: به جای اینکه غیرمستقیم از حقایق قرآن سخن بگوییم، به بچه‌ها امر کرده‌ایم که باید قرآن بخوانی، نماز بخوانی و ...؛ این امر ممکن است در کودکی روی او تأثیر بگذارد اما به سنین نوجوانی و به بلوغ فکری که رسید، اجبار دیگر کارساز نبوده و مشکل‌ساز می‌شود.
مطالعه روزانه نیم ساعت تفسیر قرآن کریم
ملکی به همسن و سالان خود توصیه کرد: مطالعه نیم ساعت کتب تفسیری همچون تفسیر نمونه که به زبان عامیانه نزدیک‌تر است را در برنامه روزانه خود بگنجانند. بر این اساس، می‌توانند مطالعه تفسير را از تفسیر سوَر اخلاقی یا جزء سی قرآن کریم که ساده‌تر است، آغاز کنند.
وی در ارتباط با کیفیت برگزاری این دوره از مسابقات نیز اینچنین گفت: از لحاظ کیفی متأسفانه شاهد بوده‌ام، امسال نیز چون سالهای گذشته، همان چهره‌های تکراری استان‌ها با همان سطح پایین آمده‌اند و دلیل را که از خود آن‌ها جویا شدم، در پاسخ اذعان می‌کردند برایشان کلاس‌های پیش‌نیاز نگذاشتند؛ این کلاس‌ها برای همه استان‌ها برگزار نمی‌شود و برای خود ما نیز هفت جلسه سال گذشته و امسال دو جلسه برگزار كردند.
این شرکت‌کننده اردبیلی در ادامه بیان می‌کند: در برخی استان‌ها مانند خراسان رضوی یا خوزستان از پایه با دانش‌آموزان کار می‌کنند، کلاس‌های آمادگی مسابقات نیز از سطح منطقه‌ای تا کشوری زیاد برگزار می‌شود و یا در کهکیلویه و بویراحمد به قرآن کریم اهمیت می‌دهند و به همین دلیل نتیجه هم می‌گیرند.
ارتقای کیفی مسابقات با امتیازبندی استان‌ها
وی همچنین یادآور شد: یکی دیگر از ضعف‌های مسابقات این است که از هر استان یک نفر به مرحله کشوری اعزام می‌شود، در حالی که باید استان‌ها امتیازبندی شوند و هر استان سهمیه خودش را داشته باشد تا از این طریق کیفیت مسابقات ارتقاء یابد.
ملکی، بهادادن به دانش‌آموزان قرآنی فقط در حین برگزاری مسابقات را بزرگ‌ترین خلأ در این زمینه برشمرد و اضافه کرد: به عنوان نمونه آموزش و پرورش می‌تواند، ساعتی را در زمان حضور دانش‌آموزان در مدرسه به مفاهیم قرآن اختصاص دهد چرا که هدف آشنایی با قرآن کریم و زندگی بهتر در سایه عمل به آموزه‌های آن است.
وی در همین راستا به آموزش و پرورش توصیه کرد: دانش‌آموزان را فقط هنگام مسابقات رصد نکنند؛ در طول سال روی همه بچه‌ها کار شود زیرا افرادی هستند که پس از کسب رتبه برتر، دیگر مسابقات را رها می‌کنند.
اختصاص جایزه‌ای عمومی به همه متسابقان
این دانش‌آموز متسابق افزود: باید آموزش و پرورش فضایی را مهیا کند که فرد وقتی به مسابقات کشوری میآید، هدف اصلی‌اش مسابقه نباشد و همین که سر سفره قرآن نشسته است، برایش کافی باشد.
به گفته اين متسابق، اختصاص یک جایزه عمومی به همه متسابقان علاوه بر جوایزی که به صورت مجزا به نفرات برتر تعلق می‌گیرد نیز از دیگر مواردی است که می‌تواند در روحیه شرکت‌کنندگان تأثیر بسزایی داشته باشد.
وی در خاتمه در خصوص میزبانی مشهدالرضا گفت: انتخاب میزبان در مسابقات بسیار مؤثر است. برخی از بچه‌های کاروان نخستین بار بود که در مشهد حضور پیدا می‌کردند و این در روحیه دانش‌آموزان تأثیر بسزایی دارد. یکی از افراد کاروان ما با اینکه در شهر خودش مشغله زیادی داشت و مطلب را هم اصلا مطالعه نکرده بود، به خاطر امام رضا(ع) حضور پیدا کرد چرا که شهرهای زیارتی سمبل اجماع قرآن و عترت هستند.
محمدفرید سلیمانی، از متسابقان پایه دوم متوسطه از استان قم که در رشته احکام سی و چهارمین دوره مسابقات سراسری دانش‌آموزی کشور حضور یافته است، نیز در ابتدا از علت گزینش این احکام در این دوره از رقابت‌ها اینگونه گفت: طبیعتا ما وقتی اسلام را به عنوان دین خود برگزیدیم، موظفیم به دستورات خداوند و پیامبران نیز عمل کنیم.
وی با اشاره به این مطلب که بیان احکام دین برای مردم یکی از اصلی‌ترین وظایف پیامبران به شمار می‌رود، ادامه داد: احکام جزو مهم‌ترین بخش‌های دین و مؤید صحت عبادات است لذا برای ارتقای سطح علمی احکام می‌توان در این رشته حضور پیدا کرد.
این متسابق قمی در ادامه منابع مطالعاتی این پایه رشته را مفید ارزیابی کرد و افزود: کلاس‌هایی نیز ویژه آمادگی متسابقان برای ورود به مراحل استانی و کشوری مسابقات ترتیب داده شد كه بسيار مؤثر است.
وی در خصوص میزان تأثیرگذاری مسابقات قرآن دانش‌آموزی در جهت ترویج مفاهیم قرآن و عترت در میان اقشار دانش‌آموزان اظهار کرد: از هر قشر و قوم و با هر سطح رفاهی حتی دانش‌آموزان استثنایی، در این رقابت‌های قرآنی شرکت می‌کنند بنابراین می‌توان گفت عدالت از حیث شرکت همه علاقه‌مندان در مسابقات رعایت می‌شود.
سلیمانی در ادامه به همسن و سالان خود توصیه کرد: اگر حوصله و وقت نمی‌کنند احکام را دنبال و یا توضیح‌السائل را مطالعه کنند، حداقل از کنار پرسش‌های مرتبط با احکام که برای آن‌ها پیش میآید، به سادگی نگذرند زيرا همین امر برای افزايش دانايی کفایت می‌کند.
سیدمحمدمهدی رجایی، متسابق پایه سوم متوسطه در رشته صحیفه سجادیه از استان خراسان جنوبی نیز در حاشیه برگزاری این مسابقات علت اصلی حضور خود در این رشته را مهجوریت‌زدایی از این صحیفه ارزشمند و به نوعی ادای دین به این کتاب عنوان کرد.
رجایی که برای دومین بار در رشته صحیفه سجادیه به مرحله کشوری راه پیدا می‌کند، از سطح مسابقات و میزبانی مشهد اظهار رضایت کرد و یادآور شد: یکی از ثمرات برگزاری چنین مسابقاتی به عنوان نمونه در رشته صحیفه سجادیه، ترغیب و آشنایی متسابقان با فرازهای نورانی این صحیفه گرانقدر است لذا از سایر دانش‌آموزان نیز درخواست می‌کنم، در این مسابقات حضور یابند.
این شرکت‌کننده خراسانی در ادامه تصریح کرد: فضای مسابقات برای افرادی که حرفه‌ای نیستند، باید جذابیت‌های زیادی داشته باشد تا برای شرکت در مسابقات ترغیب شوند؛ غالب شرکت‌کنندگان از دانش‌آموزان مذهبی هستند و دیگر افراد علاقه زیادی نشان نمی‌دهند.
وی پیشنهاد داد: مفاهیم و فرازهای صحیفه سجادیه در کتب درسی از جمله کتاب عربی جای‌گذاری شود تا دانش‌آموزان یک آشنایی اولیه با این مباحث پیدا کنند، بعد خود به خود به سمت اینگونه مفاهیم سوق داده خواهند شد.
محمدمهدی پوپ، دانش‌آموز پایه دوم متوسطه از استان بوشهر، دیگر شرکت‌کننده سی و چهارمین دوره مسابقات سراسری دانش‌آموزی کشور که رشته احکام را در این دوره از مسابقات برگزیده است، به خبرنگار ایکنا گفت: دومین سال متوالی است که به مرحله کشوری مسابقات قرآن، عترت و نماز راه پیدا می‌کنم؛ انگیزه اصلی من از شرکت در این مسابقات انس بیشتر با قرآن، اهل بیت(ع) و فرا گرفتن اعمال و احکامی است که یادگیری آن بر ما واجب است.
احکام؛ کاربردی‌ترین رشته زندگی
وی با ذکر این نکته که رشته احکام بین بقیه رشته‌ها، کاربردی‌ترین رشته در زندگی روزمره و یادگیری آن بر همه واجب است، بیان کرد: مسابقات این رشته به سه قسمت تقسیم می‌شود. یک آزمون تستی کتبی 20 نمره‌ای و یک آزمون 60 نمره‌ای از مسابقات عملی و 20 نمره نیز به صحت قرائت نماز اختصاص صحت قرائت دارد.
این متسابق بوشهری در ادامه از شرکت‌کنندگان در مسابقات درخواست کرد تا دوستان خود را به حضور در این رقابت‌ها تشویق کنند زیرا یک فضای معنوی و صمیمی را با همسن و سالان استان و کشور خود تجربه خواهند کرد.
وی در پایان از مسئولان نظام آموزشی کشور خواست تا اهتمام بیشتری برای جذب دانش‌آموزان به نماز جماعت داشته باشند و برای تحقق این امر از برگزاری انواع مسابقات پس از اقامه نماز جماعت بهره گیرند تا شاهد برپایی پررنگ‌تر این فریضه در مدارس باشیم؛ همچنین حضور دبیران و مدیران در صفوف نماز نیز در ترغیب دانش‌آموزان بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
محبوبه اسدپور
