دوره‌های آموزشی قبل از مسابقات برگزار شود/ ضرورت حضور روانشناس در کنار متسابقان حافظ
گروه فعالیت‌های قرآنی: عدم اهتمام جدی مسئولان، نبود کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی مستمر، عدم حمایت ارگان مشخصی از فعالان قرآنی، نبود مشوق‌های مناسب، ضرورت حضور روانشناسان در کنار متسابقان حافظ از مهم‌ترین دغدغه‌های متسابقان رشته حفظ سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن خراسان رضوی بود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، عدم اهتمام جدی مسئولان، نبود کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی مستمر، عدم حمایت ارگان مشخصی از فعالان قرآنی، نبود مشوق‌های مناسب، ضرورت حضور روانشناسان در کنار متسابقان حافظ فراهم نبودن بستر مناسب آموزش قرآن در شهرستان‌ها و عدم برگزاری کلاس‌های آشنایی با آیین‌نامه‌ها و روش داوری‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌های متسابقان رشته حفظ سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن خراسان رضوی بود.
در این گزارش گفت‌وگویی را با متسابقان رشته حفظ سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن خراسان رضوی داشته‌ایم که آن‌ها در این گفتوگو از دغدغه‌ها و نیازهای خود در مسابقات و خارج از مسابقات گفتند.
ضرورت استمرار دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی در طول سال
حجت‌الاسلام محمود محمدی‌نیا، نفر اول رشته حفظ کل زیر 16 سال کشور در سال 84 و نفر اول رشته حفظ استان خراسان رضوی در سال‌های 89 تا 92 در گفتوگو با ایکنا، با تأکید بر ضرورت افزایش و استمرار دوره‌های آموزشی برای تقویت متسابقان گفت: باید در طول سال دوره‌هایی با حضور استادان و داوران برگزار شود تا هم سطح تلاوت‌ها بالا رود و هم شرکت‌کنندگان با ملاک‌ها و معیارهای امتیازدهی آشنا شوند که متاسفانه این خلأ به شدت احساس می‌شود.
وی با بیان اینکه معمولا قبل از مسابقات کشوری، دو سه جلسه آموزشی برای شرکت‌کنندگان برگزار می‌شود، ابراز کرد: این در حالی است که باید این دوره‌ها در طول سال استمرار داشته باشند.
وی، عدم وجود مشوق‌های مناسب را یکی از دلایل استقبال کم مردم از این مسابقات عنوان کرد و افزود: باید همان مشوق‌هایی که برای گروه‌های مختلف همچون ورزشکاران وجود دارد، به فعالان و ممتازان قرآنی هم تعلق گیرد.
وی با بیان اینکه اصل مسئله مشوق‌ها درباره حفظ و قرائت قرآن در دین ما مورد تأکید قرار گرفته است، ادامه داد: در زمان پیامبر اعظم(ص)، سهمی از بیت‌المال را برای کسانی که مشغول حفظ قرآن بودند، اختصاص می‌دادند.
این حافظ 25 ساله که سابقه حضور در هفت دوره از مسابقات قرآن کریم خراسان رضوی را دارد، عنوان کرد: خوشبختانه در هر دوره از این مسابقات نسبت به دوره قبل آن، با پیشرفت و افزایش کیفیت متسابقان روبرو بوده‌ایم.
ضرورت حضور حفاظ مسلط در خراسان رضوی
حجت‌الاسلام محمدی‌نیا با اشاره به حضور حفاظ مسلط در خراسان رضوی، عنوان کرد: باید در کنار فراهم کردن زمینه حضور استادان بین‌المللی قرائت در مشهد، توجه بیشتری به حضور استادان رشته حفظ شود.
وی در پاسخ به سؤالی درباره علت استقبال کم مردم از این دوره از مسابقات، اظهار کرد: متأسفانه امسال تبلیغات به نسبت سال‌های گذشته خوب نبود و حتی مسئولان هم استقبال خوبی از مسابقات نکردند.
وی با بیان اینکه عدم برنامه‌ریزی در این دوره از مسابقات مشهود بود، عنوان کرد: اگر به همان اندازه اهتمام مسئولان و تبلیغات رسانه‌ای که در بخش‌هایی مثل ورزش زیاد است، در مورد قرآن نیز وجود داشته باشد، می‌توانیم شاهد افزایش علاقه‌مندان و فعالان قرآنی در جامعه باشیم.
وی اولین گام قرارگرفتن قرآن در متن زندگی را تلاوت قرآن عنوان و بیان کرد: برای اینکه مبنای حرکت جامعه بر اساس قرآن باشد، باید زمینه تفکر و تدبر در آیات قرآن کریم فراهم شود که راهکار آن فراگیرشدن تلاوت و حفظ کلام الهی در سطح جامعه است.
به گفته این حافظ راهکار عملی فراهم شدن زمینه عمل به دستورات قرآن، ملزم شدن آحاد جامعه به تلاوت روزانه تعدادی از آیات قرآن کریم است.
با بهره‌بردن از قاریان ممتاز داخلی، تعداد محافل انس با قرآن افزایش یابد
علی سبزه، متسابق 19 ساله رشته حفظ که از کاشمر بوده و در قم مشغول تحصیل علوم حوزوی است، در گفتوگو با ایکنا، ضعف داوری را از جمله مشکلات این دوره از مسابقات عنوان و اظهار کرد: متأسفانه به اعتراض‌ها توجهی نمی‌شد.
وی که سابقه هفت دوره حضور در مسابقات قرآن کریم مقاطع زیر 16 سال و بزرگسالان استان خراسان رضوی را دارد، با انتقاد از عدم اطلاع‌رسانی مناسب درباره زمان و مکان برگزاری مسابقات استانی، بیان کرد: باید قبل از مسابقات، دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی را در راستای آشنایی با آیین‌نامه‌ها و روش داوری‌ها برگزار کنند.
وی تأکید کرد: حضور مبلغ، اجرای برنامه‌های فرهنگی، برپایی نمایشگاه کتاب، اجرای برنامه‌های جذاب قرآنی و دعوت از سخنرانان خوب و مطرح کشوری برای بیان سخنرانی در رابطه با قرآن از جمله برنامه‌هایی است که می‌تواند در حاشیه برگزاری مسابقات قرآن کریم، موجب افزایش استقبال مردم و به ویژه جوانان شود.
سبزه با تأکید بر لزوم درست هزینه‌کردن بودجه قرآنی در سازمان اوقاف و امور خیریه عنوان کرد: باید به جای هزینه زیاد دعوت از یک قاری سرشناس مصری، با بهره‌بردن از قاریان خوب و ممتاز داخلی، تعداد محافل و مجالس معنوی انس با قرآن را افزایش دهند که قطعا استمرار این جلسات به جای برگزاری یک جلسه تأثیر بیشتری در ایجاد فضای قرآنی در سطح جامعه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه قرآن انسان را متعادل می‌کند، عنوان کرد: انس با قرآن تأثیر فراوانی در ابعاد مختلف اخلاقی، رفتاری و تحصیلی من در زندگی داشته است.
همچنین مجتبی فردفانی، رتبه اول رشته حفظ کل سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن کریم اوقاف و امورخیریه خراسان رضوی در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به اینکه وضعیت مسابقات امسال در رشته حفظ کل نسبت به سال‌های گذشته خوب بود، ابراز کرد: اگر چه از نظر تعداد و کمی تغییر نکرده بود اما در رشته حفظ کل از نظر کیفی شاهد رشد و حضور افراد جدید و قوی بودیم.
وی ادامه داد: همچنین در مرحله نهایی که رقابت بین هشت نفر انجام شد به جهت حضور متسابقان با سابقه رقابت نزدیکی صورت گرفت و در مجموع از مسابقات امسال راضی هستم.
داوریهای بی نقص و نزدیک به عدالت
فردفانی با بیان اینکه در بحث داوری به جهت حضور داوران مطرح کشوری، بین‌المللی و از جمله شهر مشهد، قضاوت نزدیک به عدالتی انجام شد، اظهار کرد: شاهد داوریهای بی نقص و بالا بودن کلاس داوری در این دوره از مسابقات بودیم.
اهمیت دوره‌های آموزشی بین مسابقات استانی تا مرحله کشوری
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی با بیان اینکه بین مرحله استانی تا کشوری کلاس‌های آموزشی از طرف سازمان اوقاف برای متسابقان برگزار می‌شود، تصریح کرد: این دوره‌های آموزشی به جهت حضور اساتید باتجربه، بی تاثیر نیست.
وی گفت: همچنین ممکن است متسابقان فاصله زمانی میان مسابقات استانی تا مرحله کشوری به سراغ محفوظات خود نروند و این کلاس‌ها انگیزه‌ای برای مرور آموخته و توجه بیشتر به نکات فنی تجویدی حفظ، صوت، لحن و وقف و ابتداء به شمار می‌رود.
عدم برگزاری دوره‌های آموزشی بین مسابقات شهرستانی و استانی
فردفانی با بیان اینکه تاکنون به خاطر ندارم که از سوی اداره کل اوقاف و امور خیریه برای مسابقات مرحله شهرستانی و استانی دوره‌های آموزشی قبل از آغاز مسابقات برگزار شود، ادامه داد: وجود این دوره‌های آموزشی بین مرحله شهرستانی و استانی ضرورت کمتری دارد و نیاز آن برای مسابقات کشوری و بین‌المللی بسیار بیشتر احساس می‌شود.
رتبه اول رشته حفظ کل سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن کریم اوقاف و امورخیریه خراسان رضوی افزود: از طرفی وجود این آموزش‌ها برای دیگر مراحل هم مناسب است به ویژه آنکه برای برخی شهرها و استان‌ها این ضرورت بیشتر است و این امر به بالا رفتن توانایی‌ها، افزایش و نزدیکی رقابت‌ها کمک می‌کند.
ضرورت حضور روانشناسان قرآنی در کنار متسابقان حافظ
وی با بیان اینکه اگر در این دوره‌های آموزشی و در کنار متخصصان قرآنی، اساتید دیگری مانند روانشناسان نیز حضور یابند، شرایط مناسب‌تری برای مسابقات فراهم می‌شود، گفت: بخشی از کار حافظان خواندن قرآن است که نیازمند داشتن آمادگی قبلی است و بخش دیگر هم توجه به بحث‌های روانشناسی و تجربیات شرکت‌کنندگان است که به موفقیت آن‌ها کمک می‌کند.
فردفانی اظهار کرد: گاهی متسابقان توانایی خوبی دارند اما چون دچار استرس شده، آرامش و تجربه کافی ندارند، نمی‌توانند به آنچه که استحقاق داشته دست یابند، لذا حضور یک روانشناس آگاه به قرآن و علم روانشناسی در این شرایط بسیار مفید است.
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی در مورد ویژگی مسابقات سال جاری ابراز کرد: در مرحله اول مسابقات رشته حفظ کل، تنها حسن حفظ مهم بود و فردی که تقریبا امتیاز 70 به بالا را بگیرد، به مرحله بعدی می‌رود و این یکی از تفاوت‌های خوب مسابقات سال جاری با گذشته بود.
وی اظهار کرد: البته اگر این امتیاز را مانند مرحله کشوری بالاتر بیاورند و شرط ورود باشد، بهتر است، چون در غیر این صورت تنها سطح مسابقات و روحیه‌ها پایین آمده و وقت داوران و مسابقات گرفته می‌شود.
توجه به حسن حفظ در مسابقات امسال
فردفانی گفت: در مسابقات مرحله کشوری علاوه بر این موضوع به ترتیل هم توجه می‌شود و 10 درصد نمره کل است، در حالی که امسال در مسابقات استان خراسان رضوی این موضوع نبود، همچنین تغییر خوب دیگر این مسابقات اختصاص 50 درصد امتیاز به حسن حفظ و 50 درصد دیگر هم به نکات فنی بود.
رتبه اول رشته حفظ کل سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن کریم اوقاف و امورخیریه خراسان رضوی ابراز کرد: اهمیت این موضوع بدان جهت است که حافظ مجبور می‌شود نکات فنی خود را قوی کند چون مشهور است که صوت و لحن حافظان مانند قراء نیست.
فاصله زمانی میان مرحله مقدماتی و فینال رشته حفظ کل
وی با بیان اینکه میان روز نخست مسابقات رشته حفظ کل تا مرحله نهایی این رشته بیش از یک روز فاصله افتاد و ما در این مدت بیکار بودیم، اضافه کرد: البته حفاظ در این بازه زمانی به مرور آموخته‌های خود می‌پردازند اگر چه برخی مرور در مسابقات را نامناسب می‌دانند، اما اگر به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که این وقفه کاهش یابد، خیلی بهتر است.
فردفانی در مورد دیگر نیازهای آموزشی حافظان قرآن عنوان کرد: من از جلسات قرآن مهدی حسنی، سید مجتبی سادات فاطمی و استاد بیژنی استفاده می‌کنم، همچنین در بخش تآلیفات برای حافظان یک درسنامه وجود دارد که کتاب خوب و جامعی است.
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی گفت: اما در بحث تربیت واقعی حافظ قرآن کریم به ویژه 10 میلیون نفر حافظ مورد نظر رهبر معظم انقلاب در عمل باید اقدامات جدی صورت گیرد و تنها با تولید کتاب و نرم افزار نمی‌شود در این زمینه به موفقیت خوبی دست یافت.
فراهم نبودن شرایط و امکانات برای حافظان توانمند و دارای رتبه جهت تربیت شاگرد
وی بیان کرد: مسئولان باید حفاظ خوبی که در مسابقات شرکت می‌کنند را از نظر جایگاه اجتماعی، مالی و امکانات حمایت کنند تا بتوانند به نوبه خود شاگردپروری انجام دهند.
فردفانی ابراز کرد: به نظرم متسابقانی که در سطح کشوری هستند خیلی شاگردپرور نبوده و شرایط و امکانات برای آن‌ها جهت تربیت شاگرد فراهم نیست، لذا باید اسباب آموزش حفظ قرآن مهیا و اولویت آموزش در مدارس و موسسات با این افراد باشد.
رتبه اول رشته حفظ کل سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن کریم اوقاف و امورخیریه خراسان رضوی بیان کرد: در واقع در این فعالیت‌ها اولویت با کسانی است که در مسابقات رتبه می‌آورند و با سال‌ها تلاش صاحب تخصص شدند، اما متأسفانه بعضا دیده می‌شود کسانی که ضعیف هستند مربی قرآن شده‌اند.
آیین‌نامه و تغییرات آن قبل از برگزاری مسابقات به خوبی اطلاع‌رسانی شود
سید حمیدرضا جاوید شفیعی، متسابق 19 ساله مشهدی که در رشته حفظ پنج جزء سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن کریم خراسان رضوی حضور داشت، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، سطح کیفی این مسابقات را نسبت به دوره‌های قبل بالاتر عنوان و تأکید کرد: باید آئین‌نامه و تغییرات آن قبل از برگزاری مسابقات به خوبی اطلاع‌رسانی شود.
وی با بیان اینکه حضور استادان ممتاز و برگزاری تعداد جلسات زیاد قرآنی، بستر مناسب پیشرفت را در مشهد فراهم کرده است، اظهار کرد: متأسفانه امکانات و شرایط لازم برای پیشرفت در شهرستان‌ها فراهم نیست از همین رو باید دوره‌ها و کلاس‌های بیشتری برای آن‌ها گذاشته شود تا شاهد افزایش تعداد متسابقان قرآنی از شهرستان‌ها باشیم.
وی، جلوگیری از انحراف را بزرگ‌ترین تأثیر قرآن در زندگی خود برشمرد و عنوان کرد: متأسفانه در جامعه اسلامی ما تعداد مدارس فوتبال بیشتر از مدارس قرآنی است بنابراین باید با ایجاد مدارس تخصصی قرآن، استعدادهای خوب قرآنی شناسایی و پرورش داده شوند.
در مسابقات قرآن، از قرائت‌های متنوع خبری نیست
مسعود لعل‌اول، حافظ 34 ساله قرآن از مشهد در گفتوگو با ایکنا، مسابقات قرآن کریم استان خراسان رضوی را چکیده‌ای از مسابقات کشوری دانست و اظهار کرد: سطح مسابقات این استان به قدری بالا است که به عنوان مثال محسن حاجی‌حسنی‌کارگر، مهاجر الی‌الله سال گذشته مقام چهارم این مسابقات را کسب کرد ولی موفق شد رتبه دوم مسابقات کشوری را به دست آورد.
وی با بیان اینکه آئین‌نامه جدید مسابقات، شور و نشاط تلاوت‌ها را گرفته است، بیان کرد: از آنجا که باید یک مقام خاص با یک تجوید مشخص قرائت شود، مسابقات کلیشه‌ای شده و از قرائت‌های متنوع خبری نیست.
وی تأکید کرد: باید همه امتیازهایی که برای نفر اول مسابقات کشوری اختصاص می‌یابد، به چند نفر ممتاز تعلق گیرد تا آن‌ها به جای شرکت متعدد در مسابقات، در سال‌های آینده با تربیت نیروهای جدید، زمینه افزایش تعداد جوانان علاقه‌مند را فراهم کنند.
