عصمت، انسان را از گناه عاجر نمی‌کند
گروه حوزه‌های علمیه: مفسر قرآن کریم در پاسخ به این شبهه که اگر عصمت ائمه(ع) تکوینی باشد چه فضیلتی برای آنان محسوب می‌شود، گفت: عصمت، انسان را از گناه عاجر نمی‌کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) آیت‌الله‌العظمی جعفر سبحانی ظهر امروز 20 تیر در درس تفسیر سوره احزاب در مدرسه حجتیه قم، گفت: در آیه تطهیر خداوند به اراده تکوینی خود در پاک کردن سلسله جلیله ائمه اطهار(ع) اشاره دارد و در واقع خطاب قرآن، خطاب به مدح است.
وی افزود: بزرگان ما همگی می‌گویند در اینجا اراده تشریعی مراد نیست زیرا اگر منظور اراده تشریعی باشد بقیه هم در این فضایل شراکت دارند؛ خداوند در این آیه از «انٌما» استفاده کرده است که نشان از حصر دارد؛ اگر اراده اراده تشریعی باشد، لزومی ندارد از حصر استفاده شود.
این مرجع تقلید بیان کرد: نکته بعدی این است که خداوند دایره متعلق اراده را مضیق کرده است ولی اگر این اراده، تشریعی بود دیگر نیازی نبود این دایره را مضیق کند؛ خداوند این دایره را با «عنکم» مشخص کرده است و در جایگاه بعدی «یطهرکم» را می‌آورد که نشان می دهد این تطهیر خاص است، نه عام.
آیت‌الله‌العظمی سبحانی گفت: حال که مشخص شد که مراد در اراده تکوینی از شخص جدا نمی‌شود یعنی خداوند اراده کرده است که آنها پاک باشند؛ ممکن است این سوال پیش بیاید که چون این پاکی خارج از اختیار است چه فضیلتی برای اهل بیت(ع)دارد؟ پاسخ این سوال روشن است؛ اولا اشتباه است که تصور کنیم عصمت انسان را از گناه عاجز می‌کند؛ عصمت این است که انسان به جایی برسد که اثر گناه را می‌بیند و آن کار را انجام نمی‌دهد؛ اراده تکوینی خدا به این ائمه تعلق گرفته است ولی قطعا اینها بر سردوراهی هستند یعنی می توانند عصمت را حفظ کنند یا نکنند که همگی این راه را انتخاب کردند.
وی گفت: احمد الطیب شیخ الازهر هر روز درباره شیعه سخن می‌گوید ولی برخی نقاط مثبت در سخنانش وجود دارد ولی بخشی هم قابل نقد است از جمله اینکه ایشان خیال می‌کند که عصمت انسان را از گناه عاجز می‌کند در حالی‌که اینگونه نیست که ائمه نتوانند گناه کنند بلکه می‌توانند ولی این کار را نمی کنند.
وی افزود: در خصوص اینکه جناب ام سلمه از پیامبر درخواست کرد که در جمع آل کسا بیاید و پیامبر قبول نکردند بحث‌هایی مطرح شده است مبنی بر اینکه نیازی به حضور ایشان در این بین نبود زیرا او به واسطه همسری پیامبر جزء اهل بیت(ع) بود.
زنان پیامبر جزء اهل بیت(ع) نیستند
این مرجع تقلید بیان کرد: این جواب درست نیست زیرا پیامبر محترمانه جواب می‌دهند که همین جا بنشینید و خروج ایشان، خروج موضوعی بوده است؛ حتی در برخی از روایات وجود دارد که ام سلمه لب کسا را گرفت که وارد شود که حضرت کسا را از دستش کشید زیرا مشخص می‌شود که جزو اینها نیست ولی کسانی که پاسخ درستی برای این مسئله ندارند بی دلیل توجیهات غیر علمی می‌آورند.
آیت‌الله‌العظمی سبحانی گفت: بهترین دلیل برای اینکه اهل بیت(ع) زنان پیامبر را شامل نمی‌شود این است که در تاریخ هرچه مشاهده می کنیم که نام اهل بیت(ع) آمده است اراده و مراد آنها فرزندان حضرت زهرا(س) هستند؛ حضرت امام علی(ع) در خطبه خود خطاب به مردم مصر به این مسئله اشاره می‌کنند و در جای دیگر هم به شکل اختصاصی به این مسئله یعنی مصداق اهل‌بیت(ع) به فرزندان حضرت زهرا(س) اشاره دارند.
وی گفت: روزی که عمر درگذشت و شورایی برای انتخاب خلیفه پس از وی برگزار شد هرجا از لفظ اهل بیت(ع) استفاده شده است مراد همین اهل بیت(ع) ما بوده‌اند.
این مفسر قرآن عنوان کرد: در شعر شاعران بسیار قدیمی عرب و مسلمان نیز هرجا سخن از اهل بیت(ع) آمده است مراد همان فرزندان حضرت علی(ع) هستند و امامان اهل سنت از جمله شافعی نیز به این مسئله شهادت داده‌اند.
