حجتالاسلام احمد تقوایی، کارشناس قرآنی حوزه علمیه نبیاکرم(ص) در گفتوگو کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، ضمن اشاره به آیات مهدوی قرآن، گفت: دستهای از آیات کلی و دستهای دیگر به طور خاص به بحث مهدویت و ظهور منجی اشاره کرده است.
تقوایی گفت: از آیات دسته اول میتوان به ابتدای آیه 7 سوره رعد است که خداوند به پیامبراسلام(ص) میفرماید «إنماأنت منذرولکل قوم هاد؛ ای پیامبر همانا تو انذاردهنده هستی و برای هر قومی هدایتگری وجود دارد» اشاره کرد.
وی با بیان اینکه پیامبراسلام(ص) هم انذاردهنده و هم هدایتگر بودند، اظهار کرد: هدایتگری تنها مختص قوم حضرت عیسی(ع)، حضرت موسی(ع) و حضرت نوح(ع) نیست، گروهی از مردم که در کنار هم زندگی، منافع مشترک و با هم ارتباطات انسانی دارند به آنها قوم گفته میشود و هرجا قومی شکل بگیرد، همانطور که در آیات ذکر شده نیاز به هدایتگری هست.
تقوایی گفت: ملاک دیدن امام زمان(عج) در دوران غیبت این است که ارتباط باطنی خود را با حضرت بیشتر کنیم. وسایل ارتباطی نظیر ماهواره، اینترنت باعث شده بسیاری از مرزها برداشته شود و این میتواند هم جنبه مثبت و هم جنبه منفی داشته باشد.
وی ادامه داد: هرچه زمان بگذرد ارتباطات انسانی بیشتر شده و انسانها همه با هم در یک قوم قرار میگیرند. روزی میآید که منافع ما با انسانهایی که آن طرف کره خاکی هستند مشترک و نزدیک میشود و در نهایت همه امتها زیر پرچم امام زمان(عج) قرارمیگیرند.
تقوایی گفت: هرجایی که قومی شکل بگیرد، قطعا کسی هست که آن را رهبری کند، در زمان غیبت هم بنابر اعتقاد شیعه ولایتفقیه عهدهدار رهبری است، در زمان ظهورحضرت ولی عصر(عج) این هدایتگری تمامی مردم دنیا را به سمت کمال مطلق که هدف خلقت انسان بوده است میکشاند.
مدرس دانشگاه افسری امام علی(ع) درباره مبانی کلامی و فلسفی مهدویت اظهار کرد: در مبانی کلامی لغتی داریم که در میان علمای علم کلام به عنوان قاعده لطف شناخته شده است در این قاعده لطف خداوند شامل حال همه موجودات به طور عام و به طورخاص میشود و خداوند نمیگذارد که انسانها از چیزی که باید به کمال نهایی برسد منحرف شوند و انسانها را هدایت میکند.
وی ادامه داد: این سنت الهی موجب میشود زمانی که مؤمنان از نظر ظاهری دسترسی به امام معصوم(ع) و هدایتگر ندارند مسیری برای انسانها و مؤمنان ترسیم شود که به کمال نهایی آنها منجر شود. حضرت حجت(عج) هم به نوبه خود و طبق قاعده لطف نمیگذارد امت اسلامی و شیعیان از مسیر حق انحراف پیدا کنند که در این راستا علمای شیعه واسطه فیض و هدایتگری میشوند.
تقوایی افزود: روایت داریم غیبت امام زمان(عج) مثل خورشید پس پرده ابر است. وقتی ابر جلوی خورشید را میگیرد ما به ظاهر خورشید را نمیبینیم اما از امتیازهای خورشید بهرهمند هستیم. در خصوص امام زمان(عج) ما روایت داریم که میفرمایند:« لولاالحجة لساخت الأرض بألها» یعنی اگر حجت خدا وجودش روی کره زمین نباشد زمین اهل خودش را فرو میبرد.
وی بیان کرد: خواجه نصیرالدین طوسی درباره قاعده لطف جملهای دارد؛ «انحصاراللطف فیه معلوم للعقلاء و وجوده لطف وتصرفه لطف آخر وعدمه منا؛ در نزد خردمندان روشن است که لطف الهی (پس از فرستادن پیامبر) منحصر است در تعیین امام تا مردمان بیراهبر و مربی و معلوم نمانند و کتاب و سنت شارحی شایسته داشته باشد و واسطه فیض قطع نشود، وجود امام به خودی خود لطف است و تصرف او در امور و حضور اجتماعی او و تکمیل حکومت اسلامی و نشر تربیت قرآنی به وسیله او لطفی دیگر است. و غیبت او مربوط به خود ما است».
این کارشناس قرآنی گفت: انحصار لطف در وجود امام زمان یک بحث عقلانی است که همه عقلا این را قبول دارند، وقتی خداوند قرار است انسان را به یک کمال نهایی برساند لطفش را باید دروجود شخص قراردهد وحضرت صاحب الزمان (ارواحناه فدا) در ادامه می فرمایدو وجوده لطف یعنی وجود امام زمان خودش لطف است وتصرفه لطف آخریعنی و تصرف امام زمان درعالم لطف دیگری است.
وی عنوان کرد: مبانی فلسفی در مهدویت از دو جهت قابل بررسی است، یکی علت فاعلی و دیگری علت غایی، هم از نظر علت غایی و هم از نظر علت فاعلی حضور حضرت حجت(عج) ضرورت دارد. عالم هدفدار و عقلانی خلق شده است و عبث نیست، بنابراین برای هدایت موجودات که در رأس موجودات انسانها هستند حضور حضرت مهدی(عج) ضروری است.
تقوایی در پایان گفت: فلاسفه میگویند همه موجودات مثل جمادات، احجار، نباتات و انسان در عالم به تناسب خلق شدهاند، همین علت فاعلی حکم میکند که وقتی تناسب در کل عالم برقرار است و همه اجزای عالم به طور متناسب در کنار قرار گرفتهاند و لازمه این هماهنگ بودن جود انسان کاملی است که هدایت این مجموعه را به عهده بگیرد که آن انسان کامل امام زمان(عج) است.
علیرضابرومند