تبختر سیاستمداران در برابر عالمان تاریخ کشور را نابود میکند/ تاکید بر توسعه علم بدون مداخله دولت
گروه دانشگاه: رئیس جمهور با بیان اینکه سیاستمداران در صورتی موفق هستند که در برابر عالمان زانو بزنند، اظهار کرد: تبختر در برابر عالمان به معنای نابودی سیاستمدار نیست، بلکه به معنای نابودی تاریخ کشور است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، هفتمین جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی صبح امروز، 11 بهمن در سالن شهید بهشتی نهاد ریاست جمهوری برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور در این مراسم با بیان اینکه در ایام بسیار فرخنده و مبارکی برای ملت بزرگ ایران و همه آزادی خواهان جهان هستیم، گفت: ملت بزرگ ایران بعد از تحمل سالیان دراز و شاید قرن ها تحمل تحقیر، استبداد در جامعه، سلطه استعمار به کشور، فساد نهادینه شده و عدم حضور و مشارکت مردم در اداره کشور توانستند با یک نهضت و انقلاب عظیم مردمی به رهبری یکی از رهبران بزرگ و استثنایی تاریخی، این نهضت را علی رغم مخالفت همه قدرت ها و ابرقدرت ها به پیروزی برسانند.
وی افزود: در این پیروزی همه مردم و اقشار حضور داشتند، اما نقش روحانیت و دانشگاه ها ممتاز بوده است. از آغاز نهضت اسلامی یعنی از پاییز سال 1341 روحانیت حوزه های علمیه و در رأس آن حوزه علمیه قم و در رأس آن امام و در کنار همه دانشگاه ها که دانشگاه تهران را بارزتر می دیدیم در صحنه همه با هم در این انقلاب نقش داشتند.
رئیس جمهور عنوان کرد: در این انقلاب سرنوشت کشور و تاریخ ایران و سرنوشت همه فرزندان ما رقم خورد. همه علوم جایگاه و منزلت خودشان را دارند اما تناسب این انقلاب با علوم انسانی بیشتر است یا سایر علوم؟ ظاهراً یک تقسیم بندی شده و علوم انسانی و اسلامی را در این جشنواره که به نام معلم ثانی، فارابی است، تجلیل می‌کنیم. علوم دیگر را نیز در جشنواره‌های دیگر مثل رازی و خوارزمی تجلیل می کنیم.
وی با بیان اینکه اصل تقسیم بندی علوم به دلیل گستردگی دانش بشری است، اظهار کرد: اینکه می بینید ایرانی ها بزرگترین لغتنامه عربی را تألیف کرده اند، اینکه یک استاد ایرانی نفیس ترین کتاب ادبیات عرب یعنی نحو و صرف را می نویسید نشان از این است که این ملت در تمامی علوم و رشته های علمی سرآمد بوده است.
علوم انسانی و اسلامی متکفل شناخت بهتر انسان هستند
دکتر روحانی ضمن تصریح این مطلب که علوم انسانی و اسلامی متکفل شناخت بهتر انسان، راه انسان و رسالت انسان هستند، گفت: نیازمند دریافت و فهم سنت های الهی هستیم. همه چیز بر مبنای سنت الهی حرکت می کند و همه تحولات بر مبنای سنت هاست. اینکه خداوند می‌فرماید: «قُلْ سِیرُواْ فِی الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ»، «سِیرُواْ» و «انظُرُواْ» به ما می‌گوید که همه چیز را در تاریخ می‌توانیم ببینیم. سنت خدا تغییر پذیر نیست. یکی از رسالت‌های علوم انسانی کشف این سنت هاست. باید مبانی پیشرفت و تحول سنت های الهی را بشناسیم. چه کسی باید امروز در جامعه ما بگوید که وحدت چگونه امکان پذیر است. هیچ چیز با شعار درست نمی شود. شعار گاهی برای تذکر و گم نشدن راه لازم است اما در کنار شعار باید راه را بیابیم. هدایت نیز یعنی نشان دادن راه. یعنی کسی که راه را می شناسد. باید مسیر درست را به مردم نشان دهیم. سیاستمداران در صورتی موفق هستند که در برابر عالمان زانو بزنند. تبختر در برابر عالمان به معنای نابودی سیاست مدار نیست، به معنای نابودی تاریخ کشور است. اگر از علم و دانش عالمان بهره نگیریم، کشور را از مسیر درست منحرف کرده ایم.
وی با بیان اینکه قدرت، ثروت و منزلت در اختیار سیاستمدار است، اظهار کرد: اگر از همه اینها سوء استفاده کند و در زمینه علم و دانش مداخله کند و ارزش گذاری کند، کار علم را مختل کرده است. کار علم را باید به عالمان واگذار کند. ارزش گذاری هم از آن دانشمندان است. سیاستمداران فقط باید زمینه را تسهیل کنند، نظارت کننده هستند. مداخله در علم از سوی سیاست نه به نفع علم تمام می شود نه به نفع سیاست.
دکتر روحانی در تبیین این موضوع که علوم اسلامی و انسانی باید بومی شوند، گفت: آیا در زمینه انسان دنیا هیچ دستاوردی ندارد، آیا مقصود این است که غیر از این کشور در سرزمین دیگر علم و دانش نیست. تا زمان تأسیس حوزه علمیه قم، حوزه ممتاز شیعه همیشه نجف بوده است. قبلاً برای ما بومی بودن مطرح نبوده است. مقصود این هم نیست که علوم انسانی فقط در کشورهایی است که تحت عنوان کشورهای اسلامی مطرح هستند.
حکمت و دانش مرز نمی شناسد
رئیس جمهور تصریح کرد: حکمت و دانش مرز نمی شناسد. هر جا علم است ما زانو می زنیم. حکمت گمشده مؤمن است. اینکه علوم اجتماعی را می خواهیم اسلامی کنیم، خوب تبیین نشده است. اگر معنایش مداخله ما در علم باشد ما ضرر می کنیم. منظور این هم نیست که دانشگاه ها استقلال علمی نداشته باشند. در علم کور باش، دور باش نداریم. علم و دانش محیط آزاد می خواهد. هیچ استاد، دانشجو و هیچ متفقهی و آنی که علم را درک میکند، می فهمد اگر در راه علم سخنی بگوید نباید او را بخواهیم که چرا این حرف را گفته ای. این یعنی راهمان غلط است و به هیچ جایی نمی رسیم. نمی شود با سوء ظن به دنیای علم نگاه کرد.
وی افزود: سوء ظن غیر جرم است. ما به همه سوء ظن داریم. می نویسند این آقا نماز می خواند. توجه ندارند که در کشور اسلامی هستیم. فرض می کنند که همه بی نماز هستند، این را بفهمیم که هر مسلمانی نماز می خواند. آن طرفش استثناء است. پیامبر(ص) می فرماید: هر شخصی را یک بار دیدید یک رکعت نماز می خواند، او نماز خوان است. ما اینگونه می خواهیم دانشگاه را اداره کنیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه این دولت تا آخر بر سر قول هایی که به دانشگاهیان داده است خواهد ایستاد، اظهار کرد: برای پیشرفت علمی نیاز به استقلال داریم. نیاز به آزادی و گفت وگو در محیط دانشگاه داریم. اسلام را باید از زبان شهید مطهری و شهید بهشتی یاد بگیریم و بیاموزیم. هر دو از اساتید به نام و از ثمرات عمر امام و حوزه های علمیه هستند. اینکه دانشگاه، پشت انقلاب اسلامی آمد و جانش را فدا کرد، به این دلیل بود که چهره دین را از چهره مطهری و بهشتی شناخت.
وی ادامه داد: کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» را می توانیم برای علوم انسانی و اسلامی مان عاریه بگیریم. این چه دانشگاهی است که کرسی جرم شناسی دارد اما از اساتید و نظریات علمی اساتید غربی استفاده نمی کند. فضای علمی گفت وگو را فراهم کنیم. اگر در دانشگاه ها فضای گفت و گو باشد بهتر می توانیم از علم استفاده کنیم.
دکتر روحانی با بیان اینکه در زمینه علم و فناوری پشرفتمان قابل ملاحظه است، گفت: اما در علوم انسانی با آن همه آثاری که از گذشته داریم، عقب هستیم. این همه معضلات که در جامعه داریم را چه کسی باید حل کند؟ چه کسی باید سبک زندگی را تعریف کند؟ از لحاظ کاربردی و بنیادی بسیار نیازمند نظریه نو در زمینه علوم اجتماعی و انسانی هستیم. در این زمینه دستمان خالی است.
تشویق ملی تیم مذاکرات
وی گفت: این علوم بالاترین وظیفه را برعهده دارند. یک مشکل ما در اقتصاد است. امروز یک فعالیت بسیار بزرگ ما در امر سیاست است. اینکه تیم مذاکراتی ما در برابر 5+1 می‌ایستد و حرف حقوقی و سیاسی می‌زند. این برای کشور افتخار است. به دیپلمات‌های شجاعمان افتخار کنیم. تیم مذاکراتیمان شب و روز ندارند. تشویق ملی خیلی مؤثر است. کسانی از ما حتی طرف مقابل را تشویق می کنند وقتی می گوییم چرا، می گویند انتقاد چیز خوبی است. انتقاد معنایش تخریب نیست. انتقاد یعنی راه بهتر نشان دادن. به نام انتقاد تخریب می‌کنیم و به نام حزب و جناح به منافع ملی ضربه می زنیم. جناح ذیل منافع ملی است نه بالا سر منافع ملی. همه اینها در رده علوم انسانی است.
دکتر روحانی در پایان گفت: نیاز به تحقیقات بنیادی در این زمینه ها داریم. دانشگاه‌ها باید استقلال و آزادی داشته باشند. و باز شدن مسیر گفت و شنود با دلسوزی نیاز امروز ماست. برای ادامه راه انقلاب باید برای توسعه علوم انسانی بیشتر کمک کنیم. نیاز به توسعه علم داریم با کمک دولت و نه با مداخله دولت.
