حرمت ترجمه قرآن بيش از آنكه نظريه علمی باشد سياسی است
گروه انديشه و علم: از دسيسه های استعمار برای اينكه قرآن نتواند در ديگر كشورها نفوذ كند همين حرمت ترجمه بوده است و قبل از آنكه اين نظريه، نظريه ای علمی باشد افكار سياسی در پشت آن نهفته است.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه قم حجت الاسلام والمسلمين سيدحميد جزايری، عضو هيئت علمی جامعة المصطفی العالميه صبح امروز 19 خردادماه در نشست ترجمه پذيری قرآن كريم در مجتمع امام خمينی قم با بيان اين مطلب با اشاره به ديدگاه رشيد رضا درباره حرمت ترجمه گفت: از دسيسه های استعمار برای اينكه قرآن نتواند در ديگر كشورها نفوذ كند همين حرمت ترجمه بوده است و قبل از آنكه اين نظريه، نظريه ای علمی باشد افكار سياسی در پشت آن نهفته است.
وی افزود: تعصبات نژادی و جاهليت عربی هم در نظريه منع ترجمه دخيل است؛ بسياری از موافقان و مخالفان ترجمه نزاع لفظی دارند و می توان ميان قايلان به ترجمه ناپذيری و ترجمه پذيری جمع كرد و به حد ميانی رسيد كه البته در اين موضوع اگر ترجمه به معنای انتقال همه پيام باشد ناممكن اما اگر دريچه ای برای آشنايی با متن باشد ممكن است.
وی ادامه داد: رشيد رضا قايل به حرمت ترجمه قرآن بود و دلايلی هم برای آن ذكر كرده است كه از جمله اينكه ترجمه خود قرآن نيست و او تصور كرده كه قايلان به ترجمه، ترجمه را خود قرآن می دانند.
عضو گروه قرآن مجتمع آموزش عالی امام خمينی بيان كرد: با اين تفكر پس نبايد وارد تفسير قرآن هم شد زيرا گزارش برداشت انسان از مضمون قرآن تفسير ناميده می شود و نمی تواند معتبر باشد و اين افراد بايد ملتزم شوند كه جلوی تفسير را هم بگيرند.
وی تاكيدكرد: ما به ترجمه و تفسير ضابطه مند و با رعايت شرايط قايل هستيم كه می توان در سايه آن به شعاعی از وحی دست يافت.
جزايری اظهارداشت: آياتی وجود دارد كه از طرفی فرمان به تدبر قرآن می دهد و از سوی ديگر وجوب تعلم عربی در حداعلا از سوی كسی صادر نشده لذا بايد از معبر ترجمه و تفسير راهی برای تدبر پيدا كنيم اگر چه ممكن است در ترجمه ها خطايی هم ديده شود.
وی تصريح كرد: اعتبار سنت نبوی از قرآن است كه علامه طباطبايی هم بر آن تاكيد كرده واگر كسی مبنای فهم دين را ترجمه و آن را ملاك قرار دهند دچار اشتباه شده اند زيرا دينشان را از فهم ترجمه قرار داده اند.
وی تاكيدكرد: ما نمی خواهيم اصل دين را از ترجمه بگيريم و تقليد داشته باشيم بلكه آن را راهی برای آشنايی بيشتر با قرآن می دانيم.
جزايری بيان كرد: خطايی كه در ذهن مخالفان ترجمه وجود دارد اين است كه شما می خواهيد ترجمه قرآن را جايگزين قرآن كنيد بله اين خطاست؛ ترجمه قرآن با رعايت ضوابط و با پذيرش درصدی خطا معبری برای رسيدن به بخشی از پيام الهی است؛ كاری كه در تفسير به صورت كلان تر انجام می شود .
عضو هيئت علمی جامعة المصطفی با اشاره به ادعای برخی مبنی براينكه ترجمه جلوی تدبر در قرآن را می گيرد اظهارداشت: اگر فردی با عربی آشنا نباشد و در گوشه ای از دنيا بخواهد با قرآن آشنايی يابد چگونه می تواند به آن دست پيداكند.
جزايری ادامه داد: رشيد رضا معتقد است كه قرآن آكنده از استعارات و تشبيهات و ظرايف ادبی است بنابراين ترجمه ناپذير است كه بايد در پاسخ او گفت هيچ مترجمی مدعی نيست كه تمام متن با همه ظرايف منتقل می شود بنابراين نزاع بيشتر لفظی است و مترجم قصد جايگزينی ندارد و تنها معبری برای فهم آيات است.
جزايری اظهارداشت: ممكن است ظرايف ادبی قرآن در ترجمه از بين برود اما مانع آن نيست كه بتوانيم به فهم كلی از قرآن دست يابيم.
وی تاكيدكرد: نوع دلايلی كه اقامه شده اين خطا را دارد كه شخص دنبال جايگزينی ترجمه به جای قرآن ودوركردن مردم از فضای آيات است اما اگر به بركات و آثار ترجمه دقت كنيم به نظر می رسد نظريه امكان انتقال برخی مفاهيم به زبان بيگانه مشروع و ممكن است كه قريب علمای شيعه نيز آن را به رسميت می شناسند.
جزايری ادامه داد: بسنده كردن به ترجمه خطا است و در دوره ای برخی روشنفكران آن را مطرح می كردند و اغزاضی در پشت آن داشتند.
عضو هيئت علمی جامعة المصطفی العالميه بيان كرد: كربلايی كاظم حتی سواد خواندن و نوشتن نداشت اما متن عربی را می شناخت بنابراين خود قرآن نور دارد و حتی اگر كسی آن را نفهمد هم ثواب قرائت را دارد؛ كلمات قرآن نور است و هيچ چيزی جای آن را نمی گيرد.
وی ادامه داد: عده ای مانند شافعی و زركشی و الازهر و ... به علت عدم فهم درست از معنای ترجمه به فتوای آن حرمت داده اند و تصور كرده اند كه ما می خواهيم قرآن را جايگزين كنيم.
جزايری اظهارداشت: زبان برگردان زبان جامعی نيست و اگر همه مترجمان عالم هم جمع شوند نمی توانند يك آيه را كما هو حقه به زبان ديگری ترجمه كنند.
وی اظهارداشت: در ايران در مقطعی اين گرايش وجود داشت كه تنها ترجمه را بخوانيم كه گرايش خطرناكی بود.
وی افزود: تعصبات نژادی و جاهليت عربی هم در نظريه منع ترجمه دخيل است؛ بسياری از موافقان و مخالفان ترجمه نزاع لفظی دارند و می توان ميان قايلان به ترجمه ناپذيری و ترجمه پذيری جمع كرد و به حد ميانی رسيد كه البته در اين موضوع اگر ترجمه به معنای انتقال همه پيام باشد ناممكن اما اگر دريچه ای برای آشنايی با متن باشد ممكن است.
وی ادامه داد: رشيد رضا قايل به حرمت ترجمه قرآن بود و دلايلی هم برای آن ذكر كرده است كه از جمله اينكه ترجمه خود قرآن نيست و او تصور كرده كه قايلان به ترجمه، ترجمه را خود قرآن می دانند.
عضو گروه قرآن مجتمع آموزش عالی امام خمينی بيان كرد: با اين تفكر پس نبايد وارد تفسير قرآن هم شد زيرا گزارش برداشت انسان از مضمون قرآن تفسير ناميده می شود و نمی تواند معتبر باشد و اين افراد بايد ملتزم شوند كه جلوی تفسير را هم بگيرند.
وی تاكيدكرد: ما به ترجمه و تفسير ضابطه مند و با رعايت شرايط قايل هستيم كه می توان در سايه آن به شعاعی از وحی دست يافت.
جزايری اظهارداشت: آياتی وجود دارد كه از طرفی فرمان به تدبر قرآن می دهد و از سوی ديگر وجوب تعلم عربی در حداعلا از سوی كسی صادر نشده لذا بايد از معبر ترجمه و تفسير راهی برای تدبر پيدا كنيم اگر چه ممكن است در ترجمه ها خطايی هم ديده شود.
وی تصريح كرد: اعتبار سنت نبوی از قرآن است كه علامه طباطبايی هم بر آن تاكيد كرده واگر كسی مبنای فهم دين را ترجمه و آن را ملاك قرار دهند دچار اشتباه شده اند زيرا دينشان را از فهم ترجمه قرار داده اند.
وی تاكيدكرد: ما نمی خواهيم اصل دين را از ترجمه بگيريم و تقليد داشته باشيم بلكه آن را راهی برای آشنايی بيشتر با قرآن می دانيم.
جزايری بيان كرد: خطايی كه در ذهن مخالفان ترجمه وجود دارد اين است كه شما می خواهيد ترجمه قرآن را جايگزين قرآن كنيد بله اين خطاست؛ ترجمه قرآن با رعايت ضوابط و با پذيرش درصدی خطا معبری برای رسيدن به بخشی از پيام الهی است؛ كاری كه در تفسير به صورت كلان تر انجام می شود .
عضو هيئت علمی جامعة المصطفی با اشاره به ادعای برخی مبنی براينكه ترجمه جلوی تدبر در قرآن را می گيرد اظهارداشت: اگر فردی با عربی آشنا نباشد و در گوشه ای از دنيا بخواهد با قرآن آشنايی يابد چگونه می تواند به آن دست پيداكند.
جزايری ادامه داد: رشيد رضا معتقد است كه قرآن آكنده از استعارات و تشبيهات و ظرايف ادبی است بنابراين ترجمه ناپذير است كه بايد در پاسخ او گفت هيچ مترجمی مدعی نيست كه تمام متن با همه ظرايف منتقل می شود بنابراين نزاع بيشتر لفظی است و مترجم قصد جايگزينی ندارد و تنها معبری برای فهم آيات است.
جزايری اظهارداشت: ممكن است ظرايف ادبی قرآن در ترجمه از بين برود اما مانع آن نيست كه بتوانيم به فهم كلی از قرآن دست يابيم.
وی تاكيدكرد: نوع دلايلی كه اقامه شده اين خطا را دارد كه شخص دنبال جايگزينی ترجمه به جای قرآن ودوركردن مردم از فضای آيات است اما اگر به بركات و آثار ترجمه دقت كنيم به نظر می رسد نظريه امكان انتقال برخی مفاهيم به زبان بيگانه مشروع و ممكن است كه قريب علمای شيعه نيز آن را به رسميت می شناسند.
جزايری ادامه داد: بسنده كردن به ترجمه خطا است و در دوره ای برخی روشنفكران آن را مطرح می كردند و اغزاضی در پشت آن داشتند.
عضو هيئت علمی جامعة المصطفی العالميه بيان كرد: كربلايی كاظم حتی سواد خواندن و نوشتن نداشت اما متن عربی را می شناخت بنابراين خود قرآن نور دارد و حتی اگر كسی آن را نفهمد هم ثواب قرائت را دارد؛ كلمات قرآن نور است و هيچ چيزی جای آن را نمی گيرد.
وی ادامه داد: عده ای مانند شافعی و زركشی و الازهر و ... به علت عدم فهم درست از معنای ترجمه به فتوای آن حرمت داده اند و تصور كرده اند كه ما می خواهيم قرآن را جايگزين كنيم.
جزايری اظهارداشت: زبان برگردان زبان جامعی نيست و اگر همه مترجمان عالم هم جمع شوند نمی توانند يك آيه را كما هو حقه به زبان ديگری ترجمه كنند.
وی اظهارداشت: در ايران در مقطعی اين گرايش وجود داشت كه تنها ترجمه را بخوانيم كه گرايش خطرناكی بود.
