تنها هشت روز از سال باقی مانده است. فرصتی کوتاه اما تاحدودی کافی برای ادای حقوقی که طی 355 روز سال ممکن است زائل کرده باشیم. اسلام به وجود سه حق قائل است: حقالناس، حقالنفس و حقالله.
حق الناس به حقوقی گفته میشود که در ارتباط با دیگران است و در این زمینه فرقی بین حقوق مالی، مانند غصب اموال دیگران و یا تلف کردن آن و یا بردن آبروی افراد، مانند غیبت، تهمت و ... نیست.
حق النفس، حقی است که نفس و جان انسان بر وی دارد و رعایت آن ضروری است. در این باره امام سجاد(ع) در رساله حقوق فرموده است: «حَقُّ نَفْسِکَ عَلَیْکَ أَنْ تَسْتَعْمِلَهَا بِطَاعَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل»؛ حق نفس تو این است که او را در راه اطاعت خداوند به کار گیری.
و حق الله، اموری مانند نماز و روزه و حج و زکات و ... است که بر مکلف انجام آن واجب است و یا اموری که خداوند از آن نهی نموده، مانند نوشیدن شراب و زنا و... که ضروری است از انجام آن اجتناب کرد.
سال در حال اتمام و نو شدن است و مسلمانی که قرار نیست امروزش با فردایش برابر باشد، باید به حساب خود رسیدگی کند، قبل از اینکه به حساب او رسیدگی کنند.
هشت روز فرصت؛ برای مروری بر 355 روز زندگی. 355 روزی که طی همین سال بسیاری از داشتنش محروم شدهاند و بسیاری دیگر حتی نمیدانند آیا فردایش را خواهند دید یا خیر. زندگی نعمت و لطف الهی است. خدا را شکر که طی یک سال اخیر از این لطف بهرهمند بودهایم اما باید بنشینیم و به دقت ببینیم طی یک سال چه کردهایم و چه نکردهایم؟
و در این میان حقالناس پیشتاز همه حقوقی است که باید پرداخت شود. چرا که روز قیامت خداوند اگر حتی از حق خود بگذرد، از حق مردم نخواهد گذشت. البته حقالناس همیشه پول نیست، گاهی دل است. دلهایی که شکستهای، آبروهایی که بردهای، اشکهایی که باعث شدهای بریزند، حواست هست؟
حضرت علی(ع) میفرماید: بزرگترین گناه ترس است. بزرگترین گناه را مرتکب نشوید. هر چه اشتباه در حق مردم کردهاید بروید و حلالیت بگیرید که امروز این کار آستانتر از روز قیامت است. چه کسی میداند فردا چه رخ خواهد داد و ما جزو کدام گروهها خواهیم بود؟ آنهایی که نمیدانند فردا را خواهند دید و یا آنهایی که فردا را هرگز نمیبینند.