بانوی سخاوت

حجت‌الاسلام والمسلمین حمید احمدی، عضو گروه انقلاب اسلامی دانشگاه معارف اسلامی در یادداشتی که در اختیار ایکنا قرار داد، نوشت: به‌مناسبت سالروز وفات حضرت ‌ام‌البنین(س)، امیر بزرگ و شجاع اسلام در انتخابش به برادرش عقیل چنین فرمود: از نسل و خانواده شجاعان و دلیران برایم همسری برگزین تا برایم مادر فرزندان شجاع باشد.

در انتخابش ثروت و تفاخر قبیله و طایفه ملاکش نبوده، بلکه فضیلت مهم شجاعت و توانایی در تربیت فرزندان شجاع معیارش بود.

عقیل بن ابی‌طالب که نسب‌شناس و آگاه به خصائص اقوام و طوایف عرب بود، به برادرش امیرمومنان(ع) پیشنهاد می‌کند تا با فاطمه کلابیه وصلت کند، چون در عرب شجاع‌تر از پدران و خاندان وی نیست.

در این منظر شجاعت بنیان و رأس سایر فضیلت‌ها اخلاقی و انسانی است چنان‌که امیر مومنان(ع) در حکمتی فرمود: «لا‌أشجَعَ مِن لَبِیبٍ؛ شجاع‌تر از خردمند، وجود ندارد.» حضرت که خود تجسم و معنای شجاعت است، خردورزی و عقلانیت که از فضائل انسان پارسا و سبب زیست پاک و سالم است را بازتاب شجاعت در آدمی می‌داند و نیز فرمود: «الشَّجاعةُ نُصرَةٌ حاضِرَةٌ و فَضیلَةٌ ظاهِرَةٌ؛ شجاعت، نصرت و یاوری نقد و فضیلتى آشکار است.»

حضرت در حکمتی دیگر فرمود: «أشجَعُ الناسِ أسخاهُم؛ شجاع‌ترین مردم، بخشنده‌ترین آنهاست.» شجاعت صرف داشتن توان و نیروی بازوان و قدرت نیست بلکه هنر هزینه و صرف توان و دارایی جسمی و مالی خویش در راه صواب و محبوب و معروف باشد.

با این نگاه، حضرت از پیشنهاد جناب عقیل استقبال می‌کند او را به خواستگاری می‌فرستد.  او به حوالی مدینه به سرای حزام بن خالد می‌رود که از دلیرمردان عرب و محب پیامبر(ص) و اهل بیتش است.

حزام با شنیدن درخواست جناب عقیل، در نهایت ادب، می‌گوید: به، چه نسب شریف و چه خاندان با مجد و عظمتی اما شایسته ایشان یک زن بادیه‌نشین نیست. جناب عقیل می‌گوید: برادرم با اوصاف این خانواده آشناست.

چون سرای دلیران و پهلوانان است بنابراین ادب و تواضع که از اخلاق پهلوانی است در تاروپود این خاندان تنیده شده، چنان‌که هنگام تعیین مهریه، جناب حزام به عقیل می‌گوید: دخترم هدیه‌ای است از جانب ما به پسرعموی رسول‌خدا و طمعی به مال و ثروت نداریم.

این بانوی بزرگ و جوان کلابیه در خانواده دلیرمردان ادب، فروتنی و محبت به پیامبر خدا(ص) و خاندانش رشد یافت و تندیس ادب و فروتنی شد. چنان‌که آورده‌اند این عروس جوان علی(ع) هنگام ورود به خانه‌اش، فرمود: بی‌رضایت و اذن زینب‌کبری دختر فاطمه(س) وارد نخواهد شد.

چه زیبا ادب می‌کند و حرمت بیت شرافت فاطمی را پاس می‌دارد. بر بنیاد خصیصه ادب است که با عشق به علی، فاطمه و فرزندانش، همه وجود و حیاتش را سخاوت‌مندانه وقف این خانه می‌کند و از فرزندان جوان علی و فاطمه همچون دیدگانش مراقبت داشته باشد و کریمانه عمر و محبتش را نثارشان می‌سازد، حتی رنج و آلام روحی احتمالی فرزندان زهرا(س) را بر نمی‌تابد و از همسر بزرگوارش تمنا دارد که او را به نامش نخواند، چون هم‌نام مادر فرزندانش است و ممکن است، یاد مادر و جایگاهش در این خانه باعث رنج‌شان شود، او را به‌ام البنین(س) بخواند.

چه کریمانه و هوشمندانه این بانوی ادب و کرامت، عنوان جاودان‌ ام‌البنین را برگزید. او شایسته چنین نام و عنوان شریفی است، مادر فرزندان علی، مادر همه فرزندانش چه زاده‌هایش و چه موالید ارجمند بانوی بزرگ اسلام حضرت فاطمه(س).

بانوی سخاوت است، فضیلتی که زاده عشق و مشدد آن است. بانویی که سخاو‌ت شرمنده اخلاص او و اخلاصش در بند نجابتش و نجابتی که آیینه‌دار شرافتش است.

در اوج غربتش بعد از شهادت همسرش، به دیگر همسران توصیه می‌کند که شایسته نباشد ما همسران مرد بزرگی چو علی به ازدواج دیگری درآییم. او به حق شایسته عنوان شریف «ام‌المومنین» است که شرافت و حرمت خانه و بزرگ آن را بزرگ داشت و همه عشق و محبتش را به فرزندان فاطمه تقدیم کرد. او که شادمانی‌اش به چهار دلیرمرد از یادگاران علی است، اما هنگامی که زاده فاطمه به دامن خطر و جهاد می‌رود، نه‌تنها مانع عزیزانش نمی‌شود بلکه ایشان را ترغیب به یاری‌اش می‌کند و می‌فرماید: «چشم و دل مولایم حسین و در اطاعت او باشید.»

اگرچه دل کندن از پسری که در شجاعت و ادب از سر آمدان آل هاشم و محبوب علی است، سخت است اما سخاوتش که برخاسته از عشق به علی و فرزندانش است و جانش که به محبت خاندان کرم معطر شده، تشجیع‌اش می‌کند تا همه عزیزانش را بی‌منت تقدیم کند و ریسمان امید از همه داشته‌ها بر‌چیند و به خوشنودی حسین(ع) اندیشه کند و بدان خرسند باشد.