قرآن‌آموزی در عصر مدرن؛ مدیریت فرصت‌ها و چالش‌ها
دو مسئول شرکت‌کننده در محفل شکرانه قرآن‌آموختگان مؤسسه قرآن و عترت آیات هدایت معتقدند: مدرنیته، هم تهدیدی برای قرآن‌آموزی است و هم فرصت؛ برای گذر از این تهدیدها نیازمند تحول در مدیریت آموزش قرآن و ایجاد روش‌های نو هستیم.
به گزارش ایکنا از قم، محفل شکرانه قرآن‌آموختگان مؤسسه قرآن و عترت «آیات هدایت» با حضور جمعی از مسئولان استانی، شامگاه ۱۰ خردادماه در سالن همایش شهید آوینی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم برگزار شد.
حُسن آغاز این محفل، گروه سرود مؤسسه آیات هدایت به اجرای قطعاتی پرداختند. همچنین در ادامه فضای شاد و قرآنی برای خردسالان و کودکان قران‌آموز این مؤسسه ایجاد شد و در ادامه، سفیران حرم کریمه اهل بیت(ع) محفل را با حضور خود مزین کردند.
در این محفل شکرانه که صالح‌نژاد، مدیر قرآنی اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان قم و حمصی، مدیر دبیرستان افق روشن، حبیب‌الله عزیزی، عضو هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت قم و محمدرضا سوقندی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم حضور داشتند از مربیان مؤسسه آیات هدایت که حافظان کل، ۱۰ جزء و ۱۵ جزء قرآن کریم تربیت کرده‌اند جوایزی اهدا شد.
مدرنیته؛ تهدید و فرصت توأمان برای قرآن‌آموزی
محمدرضا سوقندی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم در جریان این محفل در گفت‌وگو با ایکنا از قم، ضمن بیان اهمیت قرآن‌آموزی در خردسالی و اهمیت آن در شکل‌گیری شخصیت فرد بیان کرد: آموزش قرآن به کودکان و نسل جوان ضرورتی انکارناپذیر است که نقش بسزایی در شکل‌گیری شخصیت و ارزش‌های آنان دارد. امام علی(ع) می‌فرماید: «آموختن دانش در خردسالى، همچون نقشى است كه بر روى سنگ كنده شود.»، یعنی آنچه انسان در کودکی و خردسالی می‌آموزد، ماندگار و پایدار خواهد بود. کودکی، دورانی است که آمادگی ذهنی و فکری برای فراگیری معارف دینی بیشتر است؛ ذهن پاک و فطرت دست‌نخورده کودک، زمینه‌ساز پذیرش آموزه‌های الهی است.
وی ابعاد مختلف قرآن را معجزه دانست و افزود: قرآن کریم، معجزه‌ای جاوید و منطبق با فطرت انسان‌هاست. کلام الهی، اگر به‌درستی قرائت و تکرار شود، هر ذهن و دل پاکی را جذب می‌کند. کودکان و نوجوانان از سنین پایین، مشتاق شنیدن و تکرار آیات الهی هستند. این جذابیت، نه تنها مختص عرب‌زبانان و اهل علم نیست، بلکه هر انسانی با فطرت پاک، زیبایی و هنر قرآن را درک خواهد کرد.
سوقندی استمرار را رکن اصلی قرآن‌آموزی معرفی کرد و گفت: انبیا و اولیای الهی، به‌ویژه اهل بیت(ع)، بر اهمیت آموزش قرآن تأکید کرده‌اند. این وظیفه بر دوش پدر و مادر، مربیان و خانواده‌هاست. گرچه امروزه مکتب‌خانه‌های سنتی جای خود را داده‌اند، اما همچنان رسالت آموزش قرآن پابرجاست. این فرآیند نباید مقطعی باشد، بلکه باید از کودکی آغاز شده، در مراحل بعدی ارتقا یابد و تکرار شود تا فراموش نشود.
وی در پاسخ به این سؤال که امروزه چالش‌های قرآن‌آموزی چیست، اظهار کرد: در دنیای امروز، قرآن‌آموزی با چالش‌هایی روبه‌روست. از دشمنی با قرآن، که از زمان نزول آن تا به امروز وجود داشته، گرفته تا موانع درونی مانند گرایش نفس به دنیا و وسوسه‌های شیطان. شبهات و ذهنیت‌های انحرافی نیز سدی در برابر یادگیری معارف الهی ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، عدم همراهی برخی خانواده‌ها و کمبود مراکز و مربیان قرآنی، آموزش قرآن را دشوارتر کرده است. با وجود این موانع، همچنان قرآن‌آموزان مشتاق و پرشمارند، و وظیفه مسئولان، به‌ویژه شورای توسعه قرآنی، فراهم‌سازی بستر مناسب برای یادگیری است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم با معرفی نوع دیگری از تهدید در زمینه قرآن‌آموزی گفت: مدرنیته، هم تهدیدی برای قرآن‌آموزی است و هم فرصت. از یک‌سو، با صنعتی‌شدن زندگی، شهری‌شدن جوامع، و هجوم تکنولوژی، زمان انسان محدود شده است؛ از سوی دیگر، همین پیشرفت‌ها ابزارهای جدیدی برای آموزش قرآن فراهم کرده است. رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی، نرم‌افزارهای قرآنی و روش‌های نوین آموزشی، امکانات بی‌سابقه‌ای در اختیار علاقه‌مندان قرار داده‌اند.
وی افزود: وظیفه ما بهره‌گیری از این امکانات، اجتناب از آسیب‌های مدرنیته، و اولویت‌بندی زمان برای انس با قرآن است. بهترین لحظات باید به کلام الهی اختصاص یابد، نه فقط اوقات فراغت. قرآن، راهنمای زندگی است، و آموزش آن گامی ضروری برای تحقق حیات طیبه است.
مدیریت آموزش قرآن نیازمند تحول بنیادین و روش‌های نو است
همچنین حبیب‌الله عزیزی، رئیس هیئت مدیره اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اهمیت شروع یادگیری قرآن کریم در دوران کودکی بیان کرد: کودکان در سنین خردسالی، آمادگی بیشتری برای یادگیری دارند؛ ذهن آن‌ها فارغ از مشغله‌های روزمره، پذیرای دانش و مهارت‌های گوناگون است. قرآن کریم، همچون نقش بر سنگ، در دل و ذهن کودک ماندگار می‌شود و شخصیت او را از بنیان شکل می‌دهد.
وی افزود: قرآن‌آموزی نه تنها مهارت‌های زندگی و سازگاری اجتماعی کودکان را تقویت می‌کند، بلکه زمینه‌ای برای رشد روانی و حرکتی آن‌ها فراهم می‌کند. پدران و مادران، شاهد شکوفایی فرزندانشان هستند و این سرمایه‌گذاری معنوی، آینده کشور را تضمین می‌کند.
عزیزی مهم‌ترین چالش‌های مسیر قرآن‌آموزی را مدیریت آموزش قرآن دانست و گفت: مهم‌ترین مانع، شیوه‌های مدیریت آموزش قرآن است که نیازمند تحولی بنیادین و روش‌های نوین است. مقام معظم رهبری، هدف تربیت 10 میلیون حافظ قرآن را تعیین کرده‌اند، و امسال مطالبه‌ای جدید مطرح شده که جامعه علوی نیازمند نهج‌البلاغه است. این کتاب، سرشار از معارف عمیق و آموزه‌های کاربردی زندگی است که باید مورد توجه قرار گیرد. حفظ قرآن و نهج‌البلاغه، رسالتی مشترک است که نیازمند اهتمام و مطالبه عمومی است.
وی در پایان به‌کارگیری شیوه‌های نوین آموزش قرآن را مهم دانست و تأکید کرد: آموزش قرآن، مهارتی تخصصی است که معلمان باید با شیوه‌های علمی و به‌روز آن آشنا باشند. فقدان روش‌های مناسب، به‌جای تبلیغ، ضد تبلیغ ایجاد می‌کند. نقش خانواده، مدرسه و جامعه در این فرآیند، انکارناپذیر است. مدارس، با سرمایه‌گذاری بر نیروی انسانی، می‌توانند موفقیت در تربیت قرآنی را رقم بزنند. معلمان باید با روش‌های نوین آشنا شوند تا آموزش قرآن، به شیوه‌ای مؤثر و ماندگار انجام شود.
یادآور می‌شود، در پایان این محفل با اعطای هدایا از قرآن‌آموزان تجلیل شد.
هانیه محمدنژاد
انتهای پیام
