حجتالاسلاموالمسلمین محمدعلی محمدی، پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در گفتوگو با ایکنا از قم با اشاره به درسهای مهم جزء بیست و یکم قرآن کریم، بیان کرد: جزء 21 شامل بخشهایی از سوره عنکبوت و احزاب و تمام سورههای روم، لقمان، سجده است.
وی افزود: یکی از آیات بسیار مهم و درسآموز سوره عنکبوت بهویژه در این ایام و با توجه به اوجگیری مجدد ویروس کرونا و فوت بسیاری از مردم عزیز آیه ۵۷ این سوره است که میفرماید: «كلُ نَفْسٍ ذَائقَةُ الْمَوْتِ ثمُ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ: هر نفسی (طعم ناگوار) مرگ را خواهد چشید و پس از مرگ شما را به سوی ما بازگردانند»
محمدی در بیان نکات این آیه ادامه داد: در این آیه چند نکته وجود دارد؛ مرگ، استثنا ندارد و براى همه است؛ پس ما وظیفه داریم در مرگ عزیزانمان صبر کنیم؛ نکته دوم اینکه ما نیز دیر یا زود به آنان میپیوندیم، پس بهتر است تا فرصت اندکی باقیمانده برای آخرت خودمان توشهای تهیه کنیم.
وی اظهار کرد: مرگ پايان كار نيست، بلکه بازگشت به مبدأ است؛ چنانکه خداوند میفرماید: «إِلَيْنا تُرْجَعُون». در همین راستا بیتی وجود دارد که بیان میکند «هر كه آمد به جهان اهل فنا خواهد بود/ آنكه پاينده و باقی است خدا خواهد بود»
محمدی یکی دیگر از آیات درسآموز سوره مبارکه عنکبوت را آیه ۶۹ دانست و گفت: در این آمده است «وَ الَّذِينَ جَاهَدُواْ فِينَا لَنهَدِيَنهَّمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ؛ و كسانى كه در راه ما (تلاش و) جهاد كردند، راههاى (قرب به) خود را به آنان نشان خواهيم داد و همانا خداوند با نيكوكاران است»
وی با اشاره به درسهای مهم این آیه تصریح کرد: مجاهدان و محسنان در آیه فوق، عام است و شامل همه انواع جهاد و احسان میشود یعنی جهاد با جان، جهاد با مال، جهاد علمی، جهاد با نفس و... پس آیه هرگونه جهاد و تلاشى را كه در راه خدا و براى او و به منظور وصول به اهداف الهى صورت گيرد را شامل میشود.
محمدی در ادامه گفت: از این رو کسانی که با شیطان درون و برون مبارزه میکنند، دانش جویان و دانش آموزان و طلاب با اخلاص و برای خدا که در طريق كسب علم و معرفت تلاش میکنند، آنان که در جهاد فرهنگی با قلم و بیان در برابر دشمنان دین ایستادگی و از حق دفاع میکنند، آنان که همانند شهید سلیمانی، شهیدان انقلاب، شهیدان مدافع حرم، شهیدان سلامت و دیگر رزمندگان و شهیدان در میدانهای نبرد در برابر دشمن مقاومت میکنند مشمول این آیه میشوند.
وی اضافه کرد: همچنین دیپلماتهای هوشمند و مبارزی که در مواجهه با استکبار جهانی، میدان و صحنه سیاسی را یک جبهه میبینند، زنان، مردان و بهویژه جوانان و نوجوانانی که بر اطاعت الهی صبر کرده و استقامت میورزند، همه آنان که در برابر وسوسه معصيت میایستند و کسانی که در مسیر کمک به نیازمندان جهان اقتصادی و کمکهای مؤمنانه انجام میدهند، تلاشكنندگان در راه خدا و مشمول هدايت خاص او هستند.
پژوهشگر قرآنی عنوان کرد: درس مهم دیگر آیه این است که همه تلاشهای افراد با ایمان باید برای خدا باشد؛ عبارت «جاهَدُوا فِينا» یعنی جهادی سودمند که در راه خدا و فقط برای خدا باشد؛ در روز 21 ماه مبارک رمضان که متعلق به حضرت علی (ع) است باید یاد بگیریم که همه تلاشمان برای خدا باشد و بس.
در همین راستا و در وصف حضرت علی (ع) مولوی سروده است:
از علی آموز اخلاص عمل شیر حق را دان منزه از دغل
در غزا بر پهلوانی دست یافت زود شمشیری برآورد و زود شتافت
او خدو انداخت بر روی علی افتخار هر نبی و هر ولی
در زمان انداخت شمشیر آن علی كرد او اندر غزایش كاهلی
گشت حیران آن مبارز زین عمل وز نمودن عفو و رحم بی محل
گفت: بر من تیغ تیز افراشتی از چه افكندی مرا بگذاشتی؟
گفت: من تیغ ازپی حق میزنم بندهی حقم نه مأمور تنم
شیر حقم ، نیستم شیر هوا فعل من باشد بر دین من گوا
وی با اشاره به اینکه آیات سوره مبارکه روم نیز بسیار درس آموز هستند گفت: امام صادق (ع) درباره فضیلت تلاوت این سوره و سوره عنکبوت فرموده است: «هر كس سوره عنكبوت و روم را در ماه رمضان در شب بيست و سوم بخواند به خدا سوگند اهل بهشت است و هيچ در اين سخن استثنا نمىكنم و اين دو سوره موقعيت مهمى نزد پروردگار دارند».
محمدی یادآور شد: آیات اولیه این سوره یکی از خبرهای غیبی قرآن را بازگو میکند و سپس از وعده الهی مبنی بر پیروزی حق جویان و عاقبت بدکاران سخن میگوید؛ در ادامه در دهمین آیه میفرماید: «ثُمَّ كانَ عاقِبَةَ الَّذِينَ أَساؤُا السُّواى أَنْ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ وَ كانُوا بِها يَسْتَهْزِؤُنَ؛ سپس سرانجام كسانى كه اعمال بد انجام دادند بجايى رسيد كه آيات خدا را تكذيب كردند و از آن بدتر به استهزاء و مسخره كردن آن برخاستند»
وی توجه به این آیه در شبهای قدر که شبهای عبادت و توبه است بسیار مهم دانست و گفت: این آیه هشداری به همه انسانها است که مواظب باشند در دام گناه گرفتار نشوند و اگر شیطان آنان را فریب داد بهسرعت توبه کنند زیرا گناه و آلودگى همچون بيمارى خوره به جان انسان میافتد، روح ايمان را میخورد و از بين میبرد و كار بهجایی میرسد كه سر از تكذيب آيات الهى در میآورد همچنین از آن هم فراتر میرود و به مسخره کرده پيامبران و آيات الهى روی میآورد سپس به مرحلهاى میرسد كه ديگر اندرزی برای او اثر ندارد و جز تازيانه عذاب دردناک الهى راهى باقى نمیماند.
محمدی در ادامه گفت: يک نگاه به صفحات تاريخ زندگى بسيارى از ياغيان و جانيان نشان مىدهد كه آنها در آغاز كار چنين نبودند، حداقل نور ضعيفى از ايمان در قلب آنها مىتابيد ولى ارتكاب گناهان پیدرپی سبب شد كه روزبهروز از ايمان و تقوا فاصله بگيرند و سرانجام به آخرين مرحله كفر برسند.
وی ابن ملجم را نمونهای از این افراد نگونبخت دانست و گفت: این شخص ابتدا پیروان حضرت علی (ع) بود ولی کجفهمی، لجاجت و گناه باعث شد آیات الهی را تکذیب کرده و فرق قرآن ناطق را بشکافد، چنانکه شمر نیز که روزی از یاران حضرت علی(ع) بود به همین گرداب دچار شد و سرانجام دنیا و آخرت خود را از دست داد.
پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن تصریح کرد: در انقلاب نیز شاهد بودیم که افرادی ابتدا در زمره مؤمنان بودند و حتی در جمهوری اسلامی نیز دارای مقام و منصبی بودند ولی گناهانشان آنها را به جایی کشاند که سرانجام از کشور فرار کرده و در دامن استکبار پناه گرفته و از آنجا به تمسخر دین و انقلاب پرداختهاند.
وی در ادامه با اشاره به سوره مبارکه لقمان ابراز کرد: این سوره یکی از سورههایی است که بهترین درسهای اخلاق اسلامی از زبان لقمان در آیاتش بازگو شده است که ازجمله آنها میتوان به دوری از شرک به خدا، نیکی به پدر و مادر و پیروی از آنها تا جایی که انسان را از راه خدا بازندارند (در این صورت نیز باید به بهترین شیوه با آنها برخورد شود) و آشکاری کوچکترین اعمالمان در روز قیامت اشاره کرد.
محمدی متذکر شد: همچنین درسهای دیگری از جمله برپایی نماز، امربهمعروف و نهی از منکر، صبر در برابر مشکلات، پرهیز از تکبر و دادوفریاد بیهوده برداشت میشود؛ همچنین این آیه بیان میکند که در راه رفتن ميانهرو باشیم و در زمين با ناز و غرور راه نرویم و بدانیم خدا هيچ خودپسند فخرفروش را دوست ندارد.
انتهای پیام