زمان سرمایه‌ای که بازگشت ندارد

مجتبی محمدی، نویسنده کتاب «وقت طلا نیست» در گفت‌وگو با ایکنا از قم، ضمن معرفی خود و چرایی تألیف این کتاب گفت: در رشته‌های روانشناسی و حقوق به فعالیت پرداخته و مطالعات گسترده‌ای در این زمینه‌ها داشته‌ام. یکی از چالش‌های اساسی جامعه ما، عدم مدیریت صحیح زمان و بی‌توجهی افراد که از دانش‌آموزان گرفته تا مردم عادی به ارزش واقعی وقت است. بسیاری از افراد زمان خود را صرف امور بیهوده نظیر شایعات و سرگرمی‌های کم‌ثمر می‌کنند و از فرصت‌هایی که می‌توانند مسیر زندگی‌شان را تغییر دهند، به درستی بهره نمی‌گیرند.

وی ادامه داد: این دغدغه در من انگیزه‌ای ایجاد کرد تا بتوانم درباره‌ این موضوع کتابی بنویسم، برای کسانی که اهل مطالعه هستند و در پی آگاهی بیشتر از اهمیت زمان‌اند. عنوان کتاب را «وقت طلا نیست» انتخاب کردم، چراکه معتقدم ارزش زمان آن‌قدر والاست که حتی قیاس آن با طلا نیز درست نیست. در گذشته، برای نشان‌دادن اهمیت چیزی، آن را به طلا تشبیه می‌کردند؛ اصطلاحاتی همچون «وقت طلایی»، «فرصت طلایی»، «گل طلایی» و موارد مشابه رواج داشت. اما قرآن کریم، دیدگاهی بسیار فراتر نسبت به زمان دارد.

 نگاه قرآن به ارزش زمان

محمدی با بیان مصداق قرآنی درباره ارزش وقت و زمان اظهار‌ کرد: قرآن کریم از زمان با عظمت یاد کرده است، تا حدی که خداوند در سوره والعصر به زمان سوگند می‌خورد و هشدار می‌دهد که انسان، اگر از وقت خود به درستی استفاده نکند، در زیان و خسران خواهد بود. بیشتر مفاهیم این سوره در رابطه با کسانی است که نتوانسته‌اند زمان خود را به درستی مدیریت کنند.

وی افزود: یکی از تفاسیر روایی بیان می‌کند که معنای «خسران» در این سوره را می‌توان با مثال روشنی توضیح داد؛ مردی در بازار فریاد می‌زد، ای مردم، از من خرید کنید که در خسران هستم! وقتی مردم به او نزدیک شدند، مشاهده کردند که قالب یخی در دستانش در تابش آفتاب به‌سرعت در حال آب شدن است. این صحنه، تصویری از عمر انسان است؛ اگر از زمان خود به درستی استفاده نکند، همانند یخ در آفتاب، فرصت‌هایش بی‌بازگشت از دست خواهد رفت.

نویسنده این کتاب در پاسخ به این سؤال که در فرایند نگارش کتاب با چه چالش‌هایی مواجه شدید و چگونه بر این چالش‌ها غلبه کردید، ابراز کرد: نوشتن و انتشار یک کتاب، سختی‌های خاص خود را دارد. در مسیر تألیف این اثر، نیاز بود که منابع معتبر گردآوری شده و مطالب کتاب به‌روزرسانی شوند. همچنین، چالش‌های مربوط به هزینه‌های چاپ و ویراستاری، مانعی جدی برای بسیاری از نویسندگان مستقل محسوب می‌شود. افرادبسیاری هستند که مطالب ارزشمندی دارند، اما به دلیل مشکلات مالی، قادر به انتشار آثار خود نیستند. اما خوشبختانه، با تلاش‌های فراوان توانستم بر این موانع غلبه کنم و کتاب را به مرحله‌ انتشار برسانم.

بازخوردها و استقبال مخاطبان

وی درباره بازخوردهایی که بعد از انتشار کتاب دریافت کرده است، گفت: پس از انتشار، این اثر با استقبال قابل‌توجهی روبه‌رو شد. در شهرهای مختلف، از جمله شهرستان دلیجان، کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی از آن حمایت کردند و خوانندگان بسیاری پس از مطالعه، تأثیر آن را در زندگی خود ابراز داشتند. این کتاب از سه بعد روانشناسی، مدیریت زمان و تحلیل روایات دینی به موضوع پرداخته است و توانسته توجه طیف گسترده‌ای از مخاطبان را جلب کند.

محمدی ضمن بیان چگونگی استفاده از فرصت‌ها، زندگی را صحنه‌ای از فرصت‌ها دانست و بیان کرد: زندگی، صحنه‌ای از فرصت‌هاست و تنها کسانی که از زمان خود به‌درستی استفاده کنند، موفق خواهند شد. تحصیل، سربازی، ازدواج و مسائلی از این قبیل، همگی باید در زمان مناسب خود انجام شوند. اگر لحظات طلایی زندگی از دست برود، به‌سختی می‌توان آن‌ها را جبران کرد.

وی ادامه داد: متأسفانه، بسیاری از افراد، وقت خود را در موضوعاتی بی‌ثمر نظیر شایعات و بحث‌های بی‌نتیجه تلف می‌کنند. جوانان باید از دوران طلایی عمر خود به بهترین شکل بهره‌ گیرند و آن را صرف پیشرفت، یادگیری و سازندگی کنند. 

 شبکه‌های اجتماعی؛ فرصتی برای یادگیری یا تهدیدی برای وقت

محمدی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما چگونه جذابیت‌های کاذب فضای مجازی را در جوان‌ها بی‌ارزش جلوه دهیم، مطرح کرد: شبکه‌های مجازی، همان‌طور که از اسمشان پیداست، محتوای آن‌ها نیز ماندگار نمی‌ماند. شبکه‌های اجتماعی، با وجود داشتن مزایای فراوان، بسیاری از افراد را به دام بطالت و اتلاف وقت می‌اندازند. حتی مطالعه‌ مطالب علمی در فضای مجازی، به اندازه‌ خواندن کتاب ماندگار نیست. کتاب، تأثیر عمیق و پایدار دارد، در حالی که اطلاعات فضای مجازی زودگذر است.

وی ادامه داد: چندی پیش، در پمپ بنزین، صحنه‌ای ناراحت‌کننده دیدم. خانمی در حال التماس به رانندگان بود تا کتابی از او بخرند. این وضعیت، گویای سرانه‌ پایین مطالعه در کشور است. باید فرهنگ‌سازی شود تا مردم برای خرید کتاب صف بکشند، نه اینکه فروشندگان برای فروش کتاب مجبور به التماس شوند.

نویسنده کتاب «وقت طلا نیست» از جلد دوم این کتاب خبر داد و مباحثی که در جلد دوم بدان پرداخته را این‌گونه معرفی کرد: در جلد دوم این کتاب، به مفهوم مدیریت زندگی پرداخته شده است. هدف از مدیریت زمان، داشتن یک زندگی خوب است؛ هم زندگی دنیوی و هم زندگی اخروی. در این جلد، موضوعاتی نظیر تربیت فرزند، زندگی اجتماعی، مسائل اقتصادی و شیوه‌های صحیح مدیریت زندگی بررسی شده‌اند.

وی در شرح این کتاب افزود: این کتاب، چراغ راهی برای کسانی است که می‌خواهند از فرصت‌های زندگی به بهترین شکل بهره ببرند. مطالعه‌ این اثر، نگرش فرد را نسبت به زمان تغییر می‌دهد و او را در مسیر موفقیت همراهی خواهد کرد.  

 محمدی اظهار کرد: مدیریت زمان یک علم است که باید آن را فراگرفت. برنامه‌ریزی، صبر، اولویت‌بندی امور و استفاده بهینه از وقت، کلید موفقیت در زندگی هستند. بنابراین، توصیه‌ من به همه این است که زندگی را با برنامه پیش ببرید، از فرصت‌ها به بهترین شکل بهره‌برداری کنید، و همیشه برای لحظات خود ارزش قائل باشید.

گفت‌وگو از هانیه محمدنژاد