گزارش ایکنا از نشست علمی «تأثیر کارکردهای تربیتی خانواده در کاهش آسیب‌های اجتماعی»

به گزارش ایکنا از قم، نشست علمی «تأثیر کارکردهای تربیتی خانواده در کاهش آسیب‌های اجتماعی» که به همت شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قم و با همکاری موسسه خانواده اسلامی و تربیت معنوی خاتم شنبه، یکم آبان ماه در سالن امام رضا (ع) فرمانداری قم برگزار شد.

مجید کافی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ابتدای این نشست اظهار کرد:  جامعه مجموعه‌ای از روابط است و هر یک از افراد یک نقشی را در خانواده گرفته است مانند پدر مادر و فرزندان و علاوه بر این هر یک از افراد به لحاظ عاطفی نیازهای همدیگر را برطرف می‌کنند و امروزه با پیشرفت جوامع، رابطه‌ای مجازی نیز شکل‌گرفته است که یک رابطه جدید و نو است.

وی ادامه داد: در تاریخ هر زمانی که تحولی ایجاد شده در خانواده نیز تأثیر گذاشته است به‌عنوان‌مثال در طی قرن‌های گذشته وقتی اقتصاد از خانواده گرفته شد و به حاکمیت داده شد خانواده‌های گسترده به خانواده‌های هسته‌ای تبدیل شدند.

مزایای خانواده‌های سنتی و هسته‌ای برای مردم بازگو شود

کافی افزود: امروز هم با ورود تکنولوژی و فضای مجازی تغییراتی در خانواده هسته‌ای و سنتی ایجاد شد به‌طوری‌که افراد در فضای دیگری از خانواده زندگی می‌کنند که حاصل فضای مجازی است.

کافی ادامه داد: به‌عنوان‌مثال خانمی که قرار است مهرش را برای فرزندانش صرف کند صرف اشیاء یا حیوانات می‌کند و در واقع خانواده‌ای تشکیل نمی‌شود.

وی ابراز کرد: نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که در ابتدای این مسیر هستیم. مسیری که در آن فضای مجازی همه افراد خانواده را تهدید می‌کند و در واقع آن ها را به سمت زندگی فردی سوق می‌دهد.

جامعه‌شناس و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تصریح کرد: تغییر در خانواده‌ها در روند تربیتی و تکامل افراد در خانواده تأثیر می‌گذارد به‌طوری که تمایلات فرد را تغییر می‌دهد؛ این موضوعات موجب می‌شود که افراد از تحت کنترل خارج شوند و الان همسرانی داریم که قابل‌کنترل نیستند.

کافی با اشاره به اینکه تمام مزایای خانواده‌های سنتی و هسته‌ای باید بارها به مردم در قالب‌های مختلف بازگو شود، گفت: اصلاح جامعه و مقابله با آسیب‌های اجتماعی تنها از مسیر خانواده محوری ممکن است و رهبر انقلاب نیز روی این مهم تاکید دارند و در سیاست‌های ابلاغی خانواده نیز به آن اشاره فرموده‌اند.

وی بیان کرد: خانواده محوری بیشتر به سمت پیشگیری اولیه می‌رود و در ادامه نیاز به حاکمیت و نهادهای مربوطه است و البته نهادهای مردمی و اجتماعی نیز می‌توانند نقش مهمی داشته باشند.

هر تصمیمی در حاکمیت انجام شود در خانواده تاثیرگذار است

فاطمه سادات رازقی،  عضو هیئت مدیره انجمن مطالعات خانواده در ادامه اظهار کرد: شخصیت افراد ابتدا در خانواده‌ها شکل می‌گیرد و این نقش مهم خانواده را نشان می‌دهد؛ انسان سرنوشت خودش را با انتخاب‌های خودش می‌سازد و هراندازه که انسان انتخاب‌های خوبی داشته باشد مسیر زندگی‌اش مناسب و صحیح است.

وی ادامه داد: در مسیر انتخاب، افراد نیاز به راهنمایی دارند و باید با راهنمایی‌هایی که صورت می‌گیرد انتخاب‌هایی درستی داشته باشند تا دچار آسیب‌های اجتماعی نشوند؛ رسانه‌ها، فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی و سینمایی در همه ابعاد نقش مهمی دارند و باید برنامه‌ریزی مناسبی در تهیه و تولید فیلم‌ها صورت بگیرد.

روان‌شناس و مشاور خانواده تصریح کرد: هر تصمیمی که در حاکمیت گرفته می‌شود در خانواده نقش مهمی دارد به‌خصوص در این زمینه آموزش‌وپرورش مسیر زندگی افراد و نوع نگاه افراد به جامعه را شکل می‌دهد.

وی یادآور شد: باید مسیرها و انتخاب‌های صحیحی را در طول زندگی در جلوی افراد بگذاریم تا بتوانند در مسیر زندگی انتخاب درستی داشته باشند، چرا که نسل جدید با یک راه و مسیر اقناع و سیر نمی‌شود.

رازقی تصریح کرد: برای شناسایی و کاهش آسیب‌های اجتماعی نیازمند به‌کارگیری نظرات کارشناسان هستیم که باید بیش از گذشته به آن‌ها توجه شود.

ازدواج ابزار ترک اعتیاد نیست

سعیده بیداد در بخش دیگر این نشست اظهار کرد: یکی از آسیب‌های اجتماعی که با آن روبرو هستیم موضوع اعتیاد است که خانواده‌های زیادی با آن مواجه هستند و نوع برخورد خانواده‌ها با موضوع اعتیاد افراد به‌خصوص اعتیاد فرزندان بسیار مهم و تعیین‌کننده است.

وی ادامه داد: بسیاری از خانواده‌ها زمانی که با اعتیاد فرزندان خودشان روبرو می‌شوند خصوصاً فرزندان پسر آن‌ها را به سمت ازدواج سوق می‌دهند تا از شر اعتیاد رها شود که کاملاً غلط و اشتباه است.

بیداد افزود: ازدواج نباید ابزاری برای ترک اعتیاد باشد که بزرگ‌ترین اشتباه است و باید خانواده‌ها بعد از ترک اعتیاد کامل فرزندان به سمت ازدواج آن‌ها بروند.

روان‌شناس و مشاور خانواده،  ابراز کرد: نحوه برخورد خانواده‌ها با اعتیاد نیز بسیار مهم است بهتر است که خانواده‌ها زمانی که متوجه اعتیاد فرزندان می‌شوند به‌صورت غیرمستقیم آسیب‌های این اعتیاد را به آن‌ها بیان کنند؛ متاسفانه برخورد قهری و اولیه با فرزندان به‌خصوص در سنین نوجوانی موجب می‌شود که فرد بیشتر به سمت مواد مخدر روی بیاورد.

بیداد عنوان کرد: افرادی که دچار اعتیاد می‌شوند با خلأهای زیادی روبرو می‌شوند که خصوصاً در زمینه عاطفی نیازمند کمک هستند که باید خانواده‌ها در این زمینه وارد عمل شوند.

نهادهای اجتماعی در مسیر کاهش آسیب‌های اجتماعی گام بردارند

کریم حمیدوند، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قم در ادامه گفت: خانواده اولین نهادی است که فرد در زندگی خود با آن روبرو می‌شود و در واقع اولین نهاد اجتماعی است و تربیت افراد در خانواده‌ها شکل می‌گیرد و این تربیت و تکامل اثرات خودش را در جامعه می‌گذارد.

وی ادامه داد: باید تلاش کنیم تا درون خانواده‌ها با تربیت صحیح و درست افراد را مستقل بار بیاوریم تا به‌صورت مستقل بتوانند در جامعه زندگی کنند؛ نهادهای اجتماعی و سمن‌ها، باید با هماهنگی و هم‌افزایی در مسیر کاهش آسیب‌های اجتماعی گام بردارند.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قم عنوان کرد: رسانه‌ها نیز در این زمینه نقش اساسی دارند و باید در مسیر خانواده و کاهش آسیب‌های اجتماعی به نقش خود عمل کنند.

وی افزود: جامعه ما از یک جامعه سنتی با پیشرفت‌های موجود به سمت جامعه جدیدی می‌رود که در این مسیر نباید اجازه بدهیم به خانواده‌ها آسیبی برسد و این وظیفه ما را سنگین‌تر می‌کند.

تربیت و معنویت توأمان با هم در خانواده ایفای نقش می‌کند 

سید محمد حسین چاوشیان، رییس موسسه خاتم در بخش پایانی این نشست با اشاره به اینکه خانواده سالم در گروه توجه به تربیت و معنویت است، اظهار کرد: یکی از کارکردهای اصلی خانواده کارکرد تربیتی است که باید با معارف دینی و تربیت برخاسته از معنویت توأم باشد؛ تربیت در ساحت‌های مختلفی تعریف می‌شود اما از نگاه ما تربیتی حجت و دارای اعتبار است که برخاسته از معنویت باشد.

وی ادامه داد: تربیت و معنویت در کنار هم می‌توانند به عنوان کارکرد مهم و اساسی در خانواده ایفای نقش کند لذا توجه به آیات قرآن کریم و سیره معصومین(ع) می‌تواند در این راستا به ما کمک کند و رسالت انبیا بر اساس تربیت امت با نگاه معنویت بوده است.

رییس موسسه خاتم افزود: امروزه برای کاهش آسیب‌ها اجتماعی باید شاهد جامعه خانواده محور باشیم به این معنا که تمام نهادهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی باید همگی نسبت خودشان را با خانواده تعریف کنند و خانواده را به عنوان یک اصل و ستون در سطح اجتماع بشناسند شاهد کاهش آسیب‌ها اجتماعی هستیم.

چاوشیان گفت: علت اصلی آسیب‌های اجتماعی این است که جامعه ما از خانواده محوری فاصله گرفته است و خانواده ما درگیر مشکلات تربیتی و آسیب‌هایی است که به تبع آن شاهد آسیب‌هایی در اجتماع هستیم.

وی بیان کرد: موسسه خاتم در راستای خانواده محوری فعالیت‌هایش را تعریف می‌کند و به دنبال این است گامی را در راستای ارتقای دانش خانواده در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر محور قرار گرفتن خانواده در سطوح مختلف اجتماعی، بردارد.