İslam cəmiyyəti niyə bəraət (şirk və küfrə nifrət bildirişi) etməlidir?
Tehran Universitetinin Quran və İtrət Tələbə Məktəbinin elmi heyətinin üzvü Hani Çitçianın “zirvəyə yüksəlmək üçün nifrəti bildirmək” mövzusunda tədris etdiyi “Tövbə” surəsində tədəbbür ilə bağlı mülahizələr silsiləsinin doqquzuncusu keçirilib. Onun mətnini aşağıda oxuya bilərsiniz:
Bəzi dindarların ifratçılığı İslam tarixində həmişə qarşılaşdığımız problemlərdən biridir. Din insanları doğru yola yönəltmək üçün gəlib. Namaz, oruc və s. hamısı tövhid üçündür. Quranda buyurulur: "Vay halına namaz qılanların..." (Maun, 4). Allah deyir ki, mən sənə demədim namaz qıl, ancaq özünü düşünüb tövhidi başa düşmə.
"Bəraət" sözünü araşdırmaq üçün üç şeyi etməliyik; Əvvəlcə lüğət kitablarını oxuyaq. İkincisi, Quranda necə işlədildiyini araşdıraq. Üçüncüsü, onun surədə necə işlədildiyini araşdıraq. "Tövbə" surəsi Peyğəmbərin (s) ömrünün sonunda nazil olan sonuncu və ya sonuncudan qabaqkı surəsidir.
“Bəra” kəlməsinin xəstəlikdən sağalmaq və xilas olmaq mənasında olduğu deyilir. Həmçinin onun mənası belə ifadə olunur: Xoşagəlməz bir şeydən əsəbləşmək. Bunun üçün də deyirlər "mən xəstəlikdən bəraət etdim; Xəstəlikdən qurtulmuşam". Müxtəlif ayələrdə ikrah və nifrət etmək mənasında da işlənmişdir.
Quranda "Bəra" kəlməsinin kökünün işlənməsi
"Bəra" kəlməsinin kökü Quranda işlənir. Bu hallardan biri də Allahın peyğəmbərlərinin kafirlərin əməllərindən və əksinə, bəraət (nifrət) etmələridir: "Əgər səni yalançı hesab etsələr, de mənim əməlim mənə, sizin əməliniz isə sizə aiddir. Mənim etdiyim əməllərin sizə, sizin etdiyiniz əməllərin mənə heç bir dəxli yoxdur!" (Yunis surəsi, 41). Həm Sən mənim işimdən, həm də mən sənin işindən nifrət (bəraət) edirəm. Digər biri isə “Nisa” surəsinin 112-ci ayəsidir ki, onun səhvdən uzaq olduğu bildirilir.
Başqa bir hal isə, Allahın peyğəmbərlərinin Allahdan başqa ibadət edilənlərdən uzaq olmasıdır: "İbrahim və onunla birlikdə olanlar (möminlər) sizin üçün gözəl örnəkdir. O zaman onlar öz qövmünə belə demişdilər: Şübhəsiz ki, bizim sizinlə və sizin Allahdan başqa ibadət etdiklərinizlə (bütlərlə) heç bir əlaqəmiz yoxdur. Biz sizi (dininizi) inkar edirik. Siz bir olan Allaha iman gətirməyincə bizimlə sizin aranızda həmişə ədavət və nifrət olacaqdır!" (Mümtəhənə, 4). İbrahim nifrətini elan etməsində sizin üçün gözəl nümunədir.
Bu kəlmənin işləndiyi mənaların toplanmasının nəticəsi göstərir ki, "bəraət" bir şeyi digər bir şeydən, ayırmaq deməkdir. Elə ki, aqibətləri bir-birindən ayrılsın. Məhz "bəraət" vasitəsi ilə varlıqlar bir-birindən ayrılır və çeşidlilik tapırlar.
Şirkin müəyyən bir sonu var. "Bəraət" ondan elə ayrılmaq deməkdir ki, o son bizim başımıza gəlməsin. Şirkdən bəraət istəmək hərtərəfli bir əməldir. Peyğəmbərlər bütün qəlb, elm, əməl və s. işlərdə bəraət istəmişlər. "Bəraət" Kafirun surəsinin 6-cı ayəsi “Sizin öz dininiz var, mənim də öz dinim (Elə isə sizin dininiz sizə, mənim dinim də mənə)!” ilə tamamlanır. Belə ki, mənim həyat tərzim sizin həyat tərzinizdən fərqlidir. Allahın hökmranlığından başqa bir həyat tərzində Allaha ibadət etmək mümkün deyil.
4092223
