گفتمان انقلاب اسلامی ستیزه‌گر نیست

به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در مراسم اختتامیه‌ گرامیداشت هفته پژوهش و دهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی و فناوری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم که امروز ۲۷ آذرماه در سالن امام حسین(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، ضمن قدردانی از ریاست پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دست‌اندرکاران این نمایشگاه، گفت: هفته پژوهش متعلق به مجموعه دفتر تبلیغات اسلامی است و حضور همکاران دانشگاه و اساتید دانشگاه در این صحنه لازم بوده است.

وی با اشاره به اینکه دغدغه مجموعه دفتر تبلیغات اسلامی پژوهش‌های مسئله‌محور و کارآمد است، افزود: با مشاهده وضعیت تاریخی و اجتماعی معاصر در سطح جهانی درمی‌یابیم در سطح خرد و فردی حرکت به سمت تقویت تمایزگرایی است یعنی تقویت بعدفردی، شدت بخشیدن به هویت فردی، تمایزگرایی فردی، میدان دادن به آزاد بودن، انتخاب‌گری افراد و تعریف هویت فردی آنگونه که می‌خواهند.

کانون‌های عظیم اقتصادی در مناسبات اجتماعی تأثیر بسیاری دارند

واعظی اظهار کرد: در سطح ماکرو و کلان حرکت به سمت تمایززدایی، همگرایی و هضم، نفی و حذف هویت‌های جمعی و ملی و در نهایت حرکت دادن نظام به نظم جهانی است، در واقع مدنیت غربی و پشتوانه‌های نظری آن به سمت تثبیت نظم مشترک جهانی در حوزه حقوق و روابط ملل است و در این حرکت تثبیتی یکنواخت هر چقدر جلوتر برویم، نقش‌آفرینی دولت‌ها کمتر و نقش‌آفرینی بنگاه‌های اقتصادی بیشتر خواهد شد.

وی ادامه داد: حرکت به سمت تثبیت نظم جهانی تنها به سمت رنگ باختن اموری مثل هویت‌های ملی، قومی و ایدئولوژیک نیست و حتی نقش دولت‌ها را هم تضعیف کرده است و این فرایند جهانی‌سازی نقش‌‌آفرینی دولت‌ها در چارچوب مرزهای شناخته شده کمرنگ می‌شود و کانون‌های عظیم اقتصادی در مناسبات اجتماعی و اقتصادی تاثیرگذارتر خواهند شد.

واعظی بیان کرد: سطح کلان و حرکت به سمت به کرسی نشاندن هنجارهای عمومی در سطح جهان با برخی مقاومت‌هایی مواجه خواهد شد، اما در مقابل حجم طوفانی و پرقدرت کارساز نخواهد بود.

گفتمان انقلاب اسلامی و هویت اجتماعی 

وی افزود: انقلاب اسلامی در ماهیت خود و گفتمان معنایی خود یک حرکت و جریان تمایز گراست و نسبت به مسئله تمایز زدایی، واگراست یعنی گفتمان انقلاب اسلامی مانند عدالت‌خواهی و التزام به درون مایه فردی در حیات اجتماعی یک هویتی را مطرح کرده است که به شدت تمایزگراست.

واعظی گفت: هویت انقلاب اسلامی و گفتمان معنایی هویت جمعی منحصر به فردی را به منصه ظهور می‌گذارد و تمایزگرایی آن وجه سلبی و ایجابی دارد، در واقع در گفتمان انقلاب اسلامی نباید تنها به وجه سلبی اکتفا کرد، زیرا نیامده‌ که فقط ستیزه‌گر باشد و تقابل خود را برجسته کند بلکه این پدیده انقلاب اسلامی وجه ایجابی پررنگی دارد و به‌دنبال برپایی نظم و‌ هویت اجتماعی خاصی است.

وی افزود: تمام دشمنی‌ها از بدو پیروزی انقلاب اسلامی در قالب جنگ و تحریم همگی براساس درک عمیقی بود که غرب و جهان استکبار نسبت به این تمایززدایی و رابطه بین تمایزخواهی و تمایززدایی آنان داشت و در واقع درک کرد اگر گفتمان انقلاب به پیروزی برسد جریان به شدت تأثیرگذاری خواهد بود.

واعظی بیان کرد: جهان غرب عمق ظرفیت انقلاب اسلامی را درک کرد بنابراین در دشمنی خویش هیچ تردیدی راه نداد و انوع و اقسام دشمنی‌ها را علیه نظام جمهوری اسلامی ایران روا داشت و اکنون در سطح جهانی پشتوانه تحولات و تکنولوژی، ثروت و تجارت است،  بنابراین مانعی برای همگانی شدن آن به وجود نمی‌آورند اما برای جمهوری اسلامی محدودیت قائل می‌شوند.

صیانت از مؤلفه‌های گفتمان معنایی انقلاب اسلامی

وی با ذکر این پرسش که نهادهایی مانند دفتر تبلیغات اسلامی که به گفتمان انقلاب اسلامی تعهد دارند باید چه سهمی در تحقق و فعلیت بخشیدن به آرمان انقلاب و هویت معنایی آن ایفا کند، ادامه داد: مسئله این است اولویت‌های پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی باید چگونه باشد؟ یکی از مهم‌ترین رسالت‌های دفتر تبلیغات اسلامی تنقیح، تثبیت و صیانت از مؤلفه‌های گفتمان معنایی انقلاب اسلامی است.

واعظی گفت: زمانی که چالش ما با جریان مسلط مدنیت معاصر غربی و تمایززدایی است، چالش گفتمانی است بنابراین اگر بخواهیم یک گفتمان معنایی قدرتمند در برابر آن ارائه بدهیم باید بر قوت‌های نظام جمهوری اسلامی ایران تمرکز کرده و به تثبیت و صیانت از مؤلفه‌های آن بپردازیم.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بیان کرد: منشأ بسیاری از تحولات سده اخیر، رؤیاپردازی‌های قرن ۱۶ و ۱۷ در راستای کشف قانون‌مندی‌های طبیعت و رسیدن به صلح و آرامش(مدرنیته) بود درواقع رؤیای آمریکایی و مدرنیته منشأ بسیاری از شکوفایی‌های تکنولوژی بوده است.

واعظی تصریح کرد: پیش قراولان انقلاب اسلامی یعنی امام خمینی(ره) توانستند برای جامعه ایران رؤیاپردازی کنند و پیر و جوان باورمند به رویای برآمده از انقلاب اسلامی بود که اینگونه شهادت‌طلب شد و انقلاب پیروز شد، در واقع مسئله امیدآفرینی برای نسل‌های جدید و رؤیاپردازی مبتنی بر مبانی انقلاب اسلامی جامعه را در برابر چالش‌ها مقاوم کرده است.

 آنچه در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تصویر شده

وی با اشاره به اینکه نیاز به رؤیا و تصویرگری آینده امری مستمر است که نیاز به مراقبت دارد، گفت: بسیاری از کانون‌های دیگر هستند که در تلاش حذف رؤیای جوانان جامعه ایران هستند، بنابراین جان کلام بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تصویرگری آینده، رؤیاپردازی و آرمان‌سازی برای جامعه امروز ایران بود.

واعظی بیان کرد: الگوهایی که قدرت اغنایی به جامعه بدهد تا جوانان بتوانند تصویر حرکت‌آفرینی از آینده در ذهنشان تثبیت شود نیازمند پژوهش است و آنچه که این رؤیا را تقویت می‌کند، شناخت و مقابله است.

وی با اشاره به مسئولیت‌های دفتر تبلیغات اسلامی در حفظ و صیانت از مؤلفه‌های انقلاب اسلامی، اظهار کرد: از دیگر مسئولیت‌ها، ایفای نقش در فرایند حکمرانی کشور برمحور اصول و ارزش‌های اسلامی است لذا سمت و سوی پژ‌وهش‌ها باید به سمت گره‌گشایی از حکمرانی کشور باشد.

واعظی گفت: یکی از آرمان‌های مدنیت معاصر غربی و سامانه‌ای که نظم جهانی را حاکم می‌کند، علوم انسانی است که در آنجا متناسب با این هدف‌گیری‌ها تولید می‌شود و اگر بخواهیم تمایزگرایی انقلاب را در وجه ایجابی مستقر کنیم، باید علوم انسانی بومی متناسب با گفتمان انقلاب اسلامی و رفع نیازهای جامعه خودمان تولید کنیم که در این حوزه شاهد ضعف‌های جدی هستیم.

وی با اشاره به اینکه مطالعات اجتماعی باید معطوف به کاهش شکاف‌های اجتماعی شود، اظهار کرد: مطالعات اجتماعی باید علاوه‌بر مطالعه وضعیت موجود نگاهی به آینده و پیامدهای نوظهور مانند هوش مصنوعی داشته باشد.

واعظی بیان کرد: تمایزگرایی انقلاب اسلامی تنها بعد ستیزگری ندارد و بعد ایجابی آن مهمتر است و اگر موفق شویم تا گفتمان انقلاب اسلامی را در وجه تمایز و ایجابی بروز و ظهور دهیم آنگاه تحول و‌ رویکرد تمدنی تحقق پیدا خواهد کرد.

در پایان این مراسم، از برترین‌های پژوهش از جمله مدیران پژوهشکده برتر، مدیران گروه‌های برتر، نشریه برتر، اعضای هیئت علمی برتر و کرسی‌های تخصصی موفق تقدیر شد.

یادآور می‌شود، این نمایشگاه با نگاه به ۱۰ سال گذشته فعالیت‌های پژوهشی و فناوری دفتر تبلیغات از ۱۹ آذرماه تا ۲۷ آذرماه پذیرای بازدید علاقه‌مندان بود.