۳ کتاب با موضوع عاشوراپژوهی معرفی شد

به گزارش ایکنا از قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به‌مناسبت فرارسیدن ایام عزاداری سیدالشهدا(ع) و ماه محرم، سه کتاب در حوزه عاشوراپژوهی معرفی کرد.

کتاب اول «پژوهشنامه عاشورا؛ با رویکرد تاریخی به قیام و شهادت امام حسین(ع)» اثر محمد سالم محسنی است، کتاب حاضر پژوهشی است درباره حماسه تاریخی و ماندگار عاشورا که با حرکت امام حسین(ع) از مدینه آغاز می‌شود و سپس در امتداد رخدادهای کربلا و اسارت اهل بیت(ع) تا کوفه و شام و بازگشت به مدینه، برپایه منابع کهن تاریخی و روایی، ادامه می‌یابد.

نگارنده تلاش کرده است تا در یک متن مختصر، یک دوره گزارش مستند از قیام و رویدادهای عاشورا ارائه کرده و در خدمت پژوهشگران، مبلغان و مرثیه‌سرایان اهل بیت(ع) قرار دهد؛ از سوی دیگر، برخی مطالبی که در منابع امروزی نقل شده و در مرثیه‌خوانی‌ها رایج است اما در منابع معتبر و متقدم مستندی ندارند نیز در این کتاب مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بنابراین، اختصار، ارجاع به منابع درجه اول، داوری و سنجش روایت‌های متعارض و متناقض و ارائه روایت مستند و منسجم از ویژگی‌های این اثر است.

کتاب دوم، کتاب «تحول گفتمان در گزارش واقعه کربلا» اثر سیده رقیه میرابوالقاسمی است، در فاصله زمانی قرن چهارم تا دهم ه‌.ق، در منطقه وسیعی که به‌عنوان جغرافیای فرهنگی ایران شناخته شده و مهم‌ترین شاخصه آن، رواج زبان فارسی بود، نگاشته‌ها و سروده‌های فراوانی درباره واقعه کربلا پدیدار شد که هر یک به‌گونه‌ای، به ثبت یا انعکاس رویداد مذکور پرداخته بودند. این تعدد و تنوع نگارشی، به شکل‌گیری گفتمان‌های چندگانه در گزارش واقعه کربلا و تحولات محتوایی این گفتمان‌ها در دوره زمانی یاد شده انجامید.

به‌منظور شناخت دقیق ابعاد این تحولات، مفاهیم مندرج در گزارش‌های مورد بررسی، با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوا و با تکیه بر تجزیه زبانی(واژه‌ها، اصطلاحات، عبارات، و جملات) کمّی‌سازی(سنجش آماری) شده و در پایان مورد تحلیل تاریخی- محتوایی قرار گرفت. نتایج گویای روند صعودی نسبتاً پیوسته تمایل به گفتمان‌های غیرتاریخی در قرون مورد نظر و هژمونیک(مسلط) شدن گفتمان عاطفی، در گزارش‌های فارسی واقعه کربلا است.

کتاب سوم، کتاب «بازتاب تفکر عثمانی در قیام کربلا» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا هدایت‌پناه است، بازشناسی تفکر سیاسی، مذهبی نیروهای معارض قیام امام حسین(ع) در کوفه و کربلا از موضوعات بسیار مهمی است که با توجه به نقش کوفیان و اتفاق این فاجعه عظیم در حوزه جغرافیای شیعه، شبهات و تهمت‌هایی را متوجه تاریخ تشیع نموده است.

دشمنان شیعه همسو با تبلیغات امویان با این مغالطه و تحریف تاریخ که کوفه پایگاه شیعیان بوده و آنان از یک سو دعوت‌کنندگان امام و از سوی دیگر سرکوب‌کنندگان قیام کربلا بوده‌اند، درصددند تا شیعیان را مسئول این فاجعه معرفی کرده و عزاداری آنان را یک نوع سرپوش و فریب القاء نمایند. حرکت توابین نیز فرصت مناسبی به‌حزب حاکم داد تا ضمن تبرئه خود، آن را شاهدی بر این مدعا تبلیغ کند.

کتاب حاضر در صدد پاسخگویی به این شبهه است و با ادله و شواهد متقن تاریخی نشان داده که تفکر حاکم بر نیروهای معارض، تفکر عثمانی بوده و کوفی بودن مساوی با شیعه بودن مغالطه‌ای است که پس از فاجعه کربلا جهت تبرئه حزب حاکم به‌طور گسترده تبلیغ شد و نگذاشت تا حقیقت و ماهیت فکری و سیاسی نیروهای معارض آن‌گونه که هست شناخته شود.