تشکیل کارگروه شناسایی فضای مدارس برای مؤسسات قرآنی + عکس

به گزارش خبرنگار ایکنا، پنجاه و نهمین جلسه كمیسیون تخصصی توسعه آموزش عمومی قرآن كشور، امروز، 26 بهمن‌ماه با حضور یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش و اکثریت اعضا در ساختمان مرکزی وزارت آموزش و پرورش تشکیل شد. 

در ابتدای این جلسه، آیاتی از قرآن تلاوت شد و پس از استماع اخبار قرآنی دستگاه‌های عضو کمیسیون اعضا، میکائیل باقری، مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش به بیان مصوبات پنجاه و هشتمین جلسه کمیسیون پرداخت.

مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: چهار دبیر کارگروه کمیسیون، امروز غایب هستند با وجود اینکه مقرر بود کارگروه‌های مختلف برنامه زمانبدیشان را برای دبیرخانه ارسال کنند اما این کار انجام نشده و در صورت موافقت دوستان، این کارگروه ظرف 10 روزه آینده، موظف است تا برنامه‌های خود را ارائه دهد و نخستین جلسات آن تشکیل شود.

وی ادامه داد: در جلسه پنجاه و هشتم کمیسیون اعلام شد، ۱۰۰ برنامه از سوی دستگاه‌ها برای دریافت اعتبارات به کمیسیون ارسال شد که برنامه‌ها، بررسی و تعدادی نیز مصوب شد اما در همان جلسه، تعدادی اظهار بی‌اطلاعی از زمان فراخوان ارائه طرح‌ها کردند، لذا فرصت 10 روزه دیگری برای دریافت برنامه‌هایی در راستای اجرای سند توسعه آموزش عمومی قرآن درنظر گرفته شد اما برنامه‌ای ارسال نشد. سپس مجموعه مصوبات 1400 و 1401 را تقدیم کمیته تخصیص کردیم که فرایند آن در حال سپری شدن است و در روزهای آینده شاهد پرداخت اولین اقساط این اعتبارات هستیم.

بیشتر بخوانید: 

گزارش تصویری پنجاه و نهمین جلسه كمیسیون تخصصی توسعه آموزش عمومی قرآن كشور

باقری اضافه کرد: اجرای طرح «اتقان» برای معلمان، مدیران و معاونان ابتدایی در پنج استان ایلام، بوشهر، قم، خراسان شمالی و شهرستان‌های استان تهران به صورت پایلوت درنظر گرفته شده که در سه استان‌، این طرح آغاز شده و در دو استان دیگر نیز از هفته آینده طرح اتقان اجرایی می‌شود.

سپس دستور جلسات قرائت شد و بر روی هر کدام بحث و تبادل نظر شد. نخستین دستور جلسه «بررسی راهکارهای اجرایی اقدام ٤ از راهبرد ملی ٥ سند توسعه آموزش عمومی قرآن کشور (تسهیل امکان استفاده مؤسسات مردمی قرآنی از فضاها و امکانات در اختیار آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های اجرایی، برای توسعه آموزش عمومی قرآن با اولویت کارکنان دستگاه­‌ها و خانواده آنان)» بود. 

در این راستا محمد انجم‌شعاع، مدیرعامل اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت با اشاره به اینکه چه خوب است که طی برنامه‌ زمان‌بندی شده، جلسات در فاصله زمانی کوتاه‌تری تشکیل شود، ادامه داد: در حال حاضر بیش از 3 هزار و 300 مؤسسه قرآنی در کشور است. همچنین هزار شعبه نیز مؤسسات قرآنی در سطح کشور دارند.

وی ادامه داد: ۴۵۰ مهدکودک قرآنی در سطح کشور از سوی مؤسسات قرآنی فعال است و تعداد مدارس قرآنی (تربیت حافظان قرآن حین تحصیل) مؤسسات قرآنی، بالغ بر ۲۱ مدرسه شبانه‌روزی است. البته این تعداد به همراه بیش از پنج هزار خانه قرآنی در سراسر کشور است که عمده فعالیتشان آموزش عمومی قرآن (منهای مدارس تخصص قرآن) است.

انجم‌شعاع گفت: 97 درصد مؤسسات در راستای آموزش عمومی قرآن کار می‌کنند و حدود ۷۳ درصد مخاطبان مؤسسات، مخاطبان آموزش و پرورش یعنی دانش‌آموزان و والدین آن‌ها هستند. طی گزارش‌های سال گذشته با ۹۸۰ هزار نفر در حوزه آموزش عمومی قرآن کار شده است. همچنین 420 هزار نفر از حوزه حفظ عمومی قرآن مؤسسات بهره‌مند شده‌اند و ۱۲ هزار قرآن‌آموز در حوزه تخصصی تربیت کرده‌ایم.

وی اضافه کرد: مؤسسات قرآنی بیشترین ارتباط با دانش‌آموزان و والدین دانش‌آموزان دارند یعنی عملاً ما در ساختار آموزش و پرورش نیسیتم اما با مخاطبان شما در ارتباط هستیم. تا امروز مؤسسات قرآنی با تبرعات مردمی توانستند آموزش عمومی و تخصصی قرآن را جلو ببرند.

مدیرعامل اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت با اشاره به بهره‌مندی از ظرفیت مؤسسات قرآنی در اجرای طرح «اتقان» و تأمین مربیان دارالقرآن‌های آموزش و پرورش، اظهار کرد: چه بهتر است مشکل مکان مؤسسات قرآنی با بهره‌مندی از فضای آموزشی مدارس در شیفت دوم رفع شود.

انجم‌شعاع به فعال کردن دارالقرآن‌های غیرفعال و یا نیمه فعال آموزش و پرورش طی روزهای آینده نیز اشاره کرد. 

سپس حجت‌الاسلام علیرضا شاهسونی، مدیر مؤسسه بیت‌الاحزان در این راستا گفت: شاهد این هستیم که آموزش و پرورش در برخی از مناطق، مدارسی ساخته است که اینک به دلیل کمی جمعیت، بلااستفاده باقی مانده است و یا اینکه در ایام تابستان فعالیت مؤسسات قرآنی افزایش پیدا می‌کند و مدارس بالعکس تعطیل هستند و یا مؤسسه ما طرح ملی رحله را در تابستان به صورت شبانه‌روزی اجرا می‌کنیم اما مکان نداریم از طرفی شاهد هستیم که خوابگاه‌های آموزش و پرورش تعطیل است، لذا این نیازمند همکاری و تعامل آموزش و پرورش با مؤسسات قرآنی است.

وی به ارائه طرح راه‌اندازی مراکز حفظ قرآن همراه با تحصیل مدارس (حافظون) بیت‌الاحزان پرداخت و گفت: بیش از ۲۶ سال از فعالیت مجموعه بیت‌الاحزان می‌گذرد. این مرکز دارای ۲۴۰ شعبه روزانه، شبانه‌روزی  و طرح ملی رحله در کشور است. همچنین این مجموعه دارای بیش از ۱۰۰ مهد و پبش‌دبستانی، حوزه علمیه با آموزش قرآن‌پایه و حفظ‌محور(از شش سال گذشته) و مرکز شبانه‌روزی در مرکز نیروی دریایی ارتش در بندرعباس است. بیت‌الاحزان بیش از سه هزار حافظ قرآن تربیت کرده است.

شاهسونی با اشاره به جذب قرآن‌آموز از 16 کشور در عرصه بین‌المللی، ادامه داد: تاکنون 20 دوره جشنواره جبرئیل امین در تجلیل از حافظان کل قرآن مؤسسه برگزار شده است که بیستمین دوره آن در پنجشنبه آینده در حرم حضرت شاهچراغ(ع) همراه با تجلیل از 172 حافظ قرآن کریم برگزار خواهد شد.

وی تأکید کرد: رسیدن به منویات مقام معظم رهبری در زمینه تربیت 10 میلیون حافظ قرآن زمانی محقق می‌شود که حفظ قرآن را به آموزش عمومی و رسمی کشور ملحق کنیم؛ بنابراین مدارس حفظ‌محور از سوی بیت‌الاحزان راه‌‌اندازی شده است و دو سال هم از عمر فعالیت آن‌ها می‌گذرد البته به صورت رسمی و مدرسه فعالیت نمی‌کنند، بلکه به عنوان مرکز تخصصی حفظ قرآن فعالیت دارند.

شاهسونی با اشاره به فعالیت 10 مرکز در این راستا و تحصیل بیش از 350 دانش‌آموز در این طرح‌ها، ادامه داد: برای این مراکز از قانون کمیسیون موارد خاص استفاده شده است؛ در بند 6 ماده 4 آمده است «دانش‌آموزانی که در نظر دارند در حفظ تخصصی شرکت کنند، در مدارس آموزش و پرورش موظف به ثبت‌نام هستند اما معاف از حضور در کلاس هستند و برای شرکت در امتحان باید به مدرسه مراجعه کنند»، بیت‌الاحزان از این قانون استفاده کرده است.

در ادامه حجت‌الاسلام حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفت: مؤسسات قرآنی با کمترین همراهی و حمایت به استمرار فعالیت خود پرداخته‌اند. معتقدم بخشی از مولدسازی، بهره‌مندی از ظرفیت موجود است. پیشنهاد می‌کنم کارگروه 5 نفره برای این موضوع مشخص شود تا ظرف 10 روز مصادیق این موضوع با شناسایی ظرفیت موجود که می‌تواند در اختیار مؤسسات و اتحادیه‌های قرآنی قرار گیرد، بررسی و احیا شود.

سپس رضا سلامت‌پناه از دیگر اعضای کمیسیون آموزش عمومی قرآن به بیانیه تحول کمیته فرهنگ قرآنی که در سال گذشته به تصویب رسید، اشاره کرد و گفت: در آنجا به ۲۰ پیشران در حوزه‌های فرایندی رسیدیم، یکی از آن‌ها تسهیل امکان اختصاص فضای مدارس و ساختمان‌های اداری بلااستفاده و مساجد در ساعات غیر فعال به مؤسسات قرآنی ـ مردمی است.

وی ادامه داد: در اینجا دو مسئله مطرح است یکی مدارسی که بلااستفاده و تعطیل هستند که در بسیاری از روستاها و بخش‌ها و شهرها است و دیگری مدارسی که غیر از وقت آموزشی‌شان را در اختیار مؤسسات بگذارند؛ همچنین این‌ها سرمایه‌های بیت‌المال است و چه بهتر که با استفاده از آن، مؤسسات قرآنی منتفع شوند.

سلامت‌پناه به مشکل حقوقی نیز اشاره کرد و گفت: مصوبه‌ای را کمیته آموزش و پرورش دارد که اختیار واگذاری مدارس بلااستفاده را به استان‌ها و شهرستان‌ها واگذار کرده است. پیشنهادم این است که مجموعه‌های بلااستفاده و مدارس در غیر ساعت آموزشی شناسایی شده و در قالب یک بسته به مؤسسات قرآنی ارائه شود.

سپس علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اینکه باید ساختار دولت معنامحور شود، اظهار کرد: ۷۸ هزار مسجد، ۲۵ هزار کانون فرهنگی ـ هنری در وزارت ارشاد و هزاران حسینیه در کشور است. در تهران ۸۹۰ هزار متر مربع سرای محله و فرهنگسرا داریم که تنها سه ساعت کار می‌کنند و از آن طرف شاهد گلایه مؤسسات از عدم مکان و اجاره‌ بهای گزاف مکان‌های استیجاری هستیم.

وی با تأکید بر اینکه باید رابطه ببن مشکلات و راه‌حل آن را پیدا کنیم، اظهار کرد: با این حال، پیشنهاداتی که تاکنون داده شده است، ناظر به مسائل واقعی و انضمامی درون دولت و آموزش و پرورش نبوده است.

معاف ادامه داد: اگر قرار است مصوبه‌ای باشد که از این جلسه خروجی عملیاتی داشته باشیم، در گام نخست باید آموزش و پرورش مکان‌ها و مدارس را ارائه دهد و سپس درباره آن بحث و تبادل نظر شود، چون آموزش و پرورش و انجام هر امری در آن منطبق با ضوابط خاصی است.

در ادامه رضا صحرایی، رئیس دانشگاه فرهنگیان افزود: مصوبه اخیر هیئت امنای دانشگاه فرهنگیان تحت عنوان «صلاحیت حرفه‌ای معلمان در دانشگاه فرهنگیان در چارچوب شش ساعت سند تحول بنیادین» است که طی آن همه دانشجومعلمان موظف شدند ۱۲ مهارت را فرابگیرند که یکی از آ‌ن‌ها طرح «هر معلم، یک مربی قرآن» است که ذیل سطوحی انجام می‌شود.

وی با اشاره به کار ویژه در امر روخوانی و روانخوانی دانشجو معلمان، ادامه داد: این موضوع طبق مصوبه‌ای قرار بود برای دانشجویان ورودی 1400 اجرایی شود که البته برای دانشجویان در نیم سال دوم سال 1399 نیز انجام شد.

صحرایی به شیوه‌نامه جذب دانش‌آموزان ممتاز قرآنی در دانشگاه فرهنگیان بدون آزمون کنکور سراسری اشاره کرد و ادامه داد: از سال آینده هم در مقطع ارشد و هم کارشناسی به دنبال این هستیم که حافظان قرآن را بر اساس این شیوه‌نامه وارد دانشگاه فرهنگیان کنیم.

رئیس دانشگاه فرهنگیان به برگزاری دوره توانمندسازی ویژه معلمان سراسر کشور با توجه ویژه به دوره روخوانی قرآن اشاره کرد و گفت: طرح تربیت 15 هزار حافظ قرآن در دانشگاه فرهنگیان شروع شده است و طبق آخرین آمار از 10 هزار حافظ عبور کردیم (البته این آمار شامل حافظ یک جزء نیز هست). همچنین سال آینده دانشگاه فرهنگیان میزبان مسابقات ملی قرآن دانشگاه‌های کل کشور است.

در بخش دیگر این نشست بیش از دو ساعت، یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش به پاسخ به موارد مطرح شده پرداخت و گفت: در جلسه گذشته نیز در این زمینه گفته بودم که نقاط و مدارسی را برای بهره‌مندی مؤسسات قرآنی مشخص کنید. معتقدم این امر باید طی چند فاز انجام شود و در گام نخست از مراکز دارالقرآن‌ها شروع کنید.

وی با اشاره به اجرای طرح اتقان از سوی معاونت آموزش ابتدایی که هدف‌گذاری خوب و مطلوبی بوده است، افزود: معلمان ابتدایی اگر از آموزش قرآن برخوردار باشند، قطعاً دانش‌آموزانی که فارغ‌التحصیل می‌شوند نیز قرآن را یاد می‌گیرند. این امری لازم است و معتقدم طرح اتقان، طرح منسجمی است. البته لازم است بعدها طرح و آموزگاران آن، ارزیابی شوند تا دیده شود چه میزان به اهداف طرح نزدیک شده‌ایم.

نوری ادامه داد: مراکز دارالقرآن‌ها با حداکثر ظرفیت پای کار هستند و اگر مؤسسات قرآنی در کنار دارالقرآن‌ها فعالیت‌ کنند، شاهد افزایش و ارتقای کیفی و کمی سطح فعالیت آنها خواهیم بود.

از موارد مطرح شده در این جلسه:

• تشکیل کارگروه به مسئولیت اداره حقوقی آموزش و پرورش برای شناسایی نقاط مختلف و مدارس به منظور بهره‌مندی از ظرفیت آن‌ها و تهیه پیش‌نویسی مشابه تفاهم‌نامه دارالقرآن‌ها با موضوع مدارس
• پیشنهاد اعضای کارگروه متشکل از معاون پرورشی فرهنگی وزیر آموزش و پرورش به عنوان رئیس کارگروه، مدیرکل قرآن، عترت و نماز آموزش و پرروش به عنوان دبیر این کارگروه، نماینده وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی (سازمان دارالقرآن الکریم) به عنوان دو پشتیبان مؤسسات قرآنی و مدیرعامل اتحادیه کشوری مؤسسات قرآنی
• طرح حفظ قرآن همراه با تحصیل بیت‌الاحزان به صورت برنامه مدون و مصوب آموزش و پرورش درآید
• رویکرد مدارس قرآن آموزش و پرورش، حفظ‌محور شود
• در نظر گرفتن اولویت جذب در دانشگاه فرهنگیان برای حافظان قرآن
• ضرورت بررسی و انجام کارشناسی لازم برای الحاق حفظ قرآن به آموزش عمومی کشور
• احصای مدارس قرآن بدون فعالیت با قابلیت تبدیل به مدرسه تخصصی حفظ با اجرای برنامه آموزشی شش ساعت تحصیل مشتمل بر سه ساعت آموزش برنامه مصوب و سه ساعت آموزش قرآن (یعنی تقلیل برنامه درسی با مجوز و سه ساعت آموزش قرآن براساس آیین نامه هیئت امنایی مدارس و اخذ شهریه و هم پذیرش دانش‌آموزان خاص)
• پیشنهاد راه‌اندازی یک سرویس برگزاری کلاس‌های فوق برنامه حفظ قرآن در هر مدرسه برای دانش‌آموزان علاقه‌مند در ساعت خارج از درس و تأمین مربی با بخش مردمی (که طی هماهنگی با معاونت پرورشی و مدیران دارالقرآن‌ها، کلاس‌های حفظ را برگزار می‌کنند).
• تربیت ۱۰ میلیون حافظ  قرآن با محوریت آموزش و پرورش و پیش‌برد آن در سطح آموزش عمومی نیازمند گفت‌وگو و بررسی چگونگی
• معضل ناتوانایی فارغ‌التحصیلان آموزش و پرورش در بحث روخوانی و روانخوانی قرآن
• بیان 10 شبهه در امر حفظ قرآن و مدارس تخصصی حفظ چون افت تحصیلی، بهترین سن برای آغاز حفظ قرآن، حفظ موضوعی تا ترتیبی و ... و موفقیت مدارس تخصصی حفظ در دو دهه اخیر و پاسخگویی به این شبهات
• 4 ضلع درگیر امر حفظ تخصصی هستند؛ مؤسسات موفق، سازمان پژوهش (طبق نمونه مدارس قرآنی باید محتوا را تولید کنند)، ضلع دیگر معاونت پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش (که اساسا باید مجوز را صادر کنند) و ضلع آخر، ستاد راهبری حفظ
• این چهار ضلع برای جلسه آینده کمیسیون یا برای شورای عالی آموزش و پرورش دوخط مصوبه‌ در قالب تبصره پیشنهاد دهند تا تمام ملاحظات در آنجا بیان و بحث شود
• اهمیت مسئله حفظ و ضروت تقویت مدارس قرآن
• تفاوت مدارس تخصصی قرآن با مدارس تخصصی حفظ در آیین‌نامه مصوب‌شده شورای عالی آموزش و پرورش

این جلسه در غیاب اصغر باقرزاده، معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش و نائب رئیس و دبیر کمیسیون و انجام مأموریت ویژه ایشان از سوی وزیر به استان قم برگزار شد.