چاپ ظاهری صنعتی اما ذاتی فرهنگی دارد/ لزوم وجود هویت ایرانی در بسته‌های صادراتی

به گزارش خبرنگار ایکنا، آئین اختتامیه بیست‌ودومین جشنواره ملی صنعت چاپ و نشر، شامگاه سه‌شنبه 26 دی‌ با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی و جمعی دیگر از مدیران وزارت فرهنگ  ارشاد اسلامی، اعضای اتحادیه‌های چاپ و نشر و جمعی از فعالان این حوزه در تالار وحدت برگزار و برگزیدگان بخش‌های مختلف این دوره از جشنواره معرفی و تقدیر شدند.

حرکت به سمت ملی‌شدن صنعت چاپ

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی اتحادیه‌ها را همکار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواند و گفت: ما به حوزه بخش خصوصی و مردمی به عنوان همکاران خود نگاه می‌کنیم و به این اینکه همکاران ما در وزارتخانه باشند یا خارج از وزارتخانه، تفاوتی قائل نیستیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه ما به صنف چاپ و نشر کشور افتخار می‌کنیم؛ تصریح کرد: چند مسئله در صنعت چاپ وجود دارد که باید حل شود. باید مجموعه مشکلات حوزه مقررات و قوانین چاپ، همچنین لایحه نوسازی صنعت چاپ و مسائل مالیاتی مربوط به اهالی چاپ را هرچه سریع‌تر آماده کنیم تا در دولت و کمیسیون فرهنگی مجلس تصویب شود.

اسماعیلی در ادامه حرکت به سمت ملی کردن صنعت چاپ و نشر را یک حرکت و اقدام مهم خواند و گفت: شاید این موضوع در همه ابعاد به‌طور کامل فراهم نشود، اما  فعلا کار را با موضوع تولید کاغذ داخلی شروع کردیم و به جد پیگیر این موضوع هستیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه در بخش ماشین‌آلات چاپ نیز باید بحث بومی‌سازی و تولید در دستور کار قرار گیرد، تصریح کرد: اینجا باید تمام اقتضائات مورد نیاز صنعت چاپ در قالب یک لایحه جامع تدوین و به تصویب دولت و مجلس برسد.‌ در حوزه ماشین‌آلات و مجموعه‌های دانش‌بنیان‌ این صنعت باید سرمایه‌گذاری لازم انجام شود تا  نتایج خوبی حاصل شود.

اسماعیلی در بخش دیگر سخنان خود ضمن اشاره به حوزه آموزش در صنعت چاپ، عنوان کرد: در حوزه آموزش کارهای خوبی در حال انجام است، باید یک تحول بنیادین در بستر آموزش انجام ‌دهیم‌ و در همه بخش‌های فرهنگ و هنر این موضوع را دنبال ‌کنیم، ما در حوزه آموزش، به‌ویژه در حوزه صنعت چاپ، حمایت می‌کنیم.

صنعت چاپ و بسته‌بندی؛ ویترین پیشرفت کشور

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صنعت چاپ و بسته‌بندی را ویترین اصلی حوزه پیشرفت کشور خواند و افزود: ما به حوزه صنعت چاپ نه به عنوان یک خدمات، بلکه به عنوان یک حوزه مهم در صنایع فرهنگی نگاه می‌کنیم، ما در این حوزه ادعای همکاری با فعالان چاپ داریم، چراکه اساساً چاپ را یک کار فرهنگی می‌بینیم. درواقع چاپ از مصادیق اصلی صنایع فرهنگی به شمار می‌آید؛ یعنی در ظاهر صنعت است اما در ذات خود یک کار فرهنگی است.

اسماعیلی ضمن اعلام حمایت شدید از حوزه توسعه صادرات و بحث اقتصاد صنعت چاپ گفت: هرچه این حوزه قدرتمندتر شود، منافع عمومی آن بیشتر خواهد شد. البته لازم است به نمادهای فرهنگی کشور، به‌ویژه زبان فارسی، در این صنعت توجه بیشتری شود.‌

وی تاکید کرد: در بخشی از بسته‌بندی کالاهای صادراتی می‌توان از عبارات لاتین استفاده کرد اما استفاده کامل از کلمات لاتین کار بسیار ناشایستی است. باید در نوشته‌ها، تولیدات و  بسته‌بندی به اصل هویتمان که زبان و ادبیات فارسی است، بیشتر توجه کنیم.‌

اسماعیلی جامعه ایرانی را یک جامعه فرهنگی خواند که تحولات عمومی در همه بخش‌های آن بر پایه فرهنگ است، تاکید کرد: ما در طول قرون مختلف پرچمدار علم و فرهنگ بودیم، به همین دلیل فرهنگ فارسی باید در همه حوزه‌ها جلوه‌گر باشد و در این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و زیرمجموعه‌های آن، خود را ملزم به حمایت از شما می‌داند.

اسماعیلی در پایان گفت: بخش مهمی از مشکلات موجود صنعت چاپ مانند واردات ماشین‌آلات چاپ، معافیت مالیاتی و این قبیل مسائل در دولت قابل حل است.

وزارت ارشاد خادم صنعت چاپ است

در ادامه یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، طی سخنانی با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خود را خادم صنعت چاپ می‌داند، عنوان کرد: وزارت ارشاد تلاش می‌کند که مسائل و مشکلات این صنعت روز به روز کمتر شود. در همین راستا در زمینه اصلاح قوانین، حمایت‌های تسهیلاتی، به‌سامان شدن فعالیت‌ها با کاهش مالیات‌ها و عوارض، همچنین در موضوع آموزش و همین‌طور نوسازی ماشین‌آلات صنعت چاپ، برنامه‌های مختلفی با حضور خود اهالی صنعت نشر و چاپ طراحی شده است.

معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد ضمن اشاره به اینکه امروز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خانه اهالی چاپ است و مفتخریم که میزبان عزیزان این صنعت هستیم، اضافه کرد: تشکیل شورای راهبردی صنعت چاپ و همچنین کارگروهای این شورای راهبردی به همین منظور انجام شده است و ضمن آن مسائل تدوین، بررسی و پیگیری می‌شود.

احمدوند در پایان تاکید کرد: حتما مقام عالی وزارت هم با علاقه‌مندی که به این صنعت و این حوزه دارد، اهتمام ویژه‌ای برای کاهش مشکلات و پیگیری امور این صنعت خواهند داشت.

تاسیس انیستیتوی چاپ در دانشگاه امیرکبیر

علی‌‎اکبر ابراهیمی، مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دیگر سخنران این مراسم هم چاپ را صنعتی تاثیرگذار، پیشران و راهبردی خواند و عنوان کرد: در طول سال جاری اقدام و پیگیری‌های مختلفی را با همکاری و همدلی روسای اتحادیه چاپ سراسر کشور داشتیم تا تصمیم و برنامه‌ریزی اثرگذاری برای صنعت چاپ کشور انجام شود.

مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن اشاره به اینکه معاون فرهنگی وزارت ارشاد اسلامی در این مسیر حامی و پشتیبان ما بود، اضافه کرد: طی یک سال سفر به استان‌های مختلف کشور داشتیم و شرکت در جلسات هم‌اندیشی با روسای اتحادیه‌ها و بازدید از کارخانه‌های سراسر کشور، مسائل و مشکلات این حوزه را شناسایی و رصد کردیم. از جمله این موضوعات بحث بیمه، مالیات بر ارزش افزوده، آموزش و برنامه‌ریزی در این حوزه برای فعالان صنفی و کارشناسان کل ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها بود که در اولین گردهمایی کارشناسان مسئولین چاپ اداره‌های کل ارشاد استان‌ها و روسای اتحادیه‌های چاپ سراسر کشور پیگیری شد.‌

وی از برگزاری دومین نشست و گردهمایی مشترک در سال آینده خبر داد و گفت: یکی از دغدغه‌های فعالان چاپ، بحث معافیت مالیاتی بود که در دو بخش مالیات مستقیم و ارزش‌افزوده پیگیری شد. در بخش مالیات ارزش افزوده نشست‌هایی با نمایندگان مجلس داشتیم و اکنون راه‌هایی گشوده شده تا فعالان صنعت چاپ بتوانند از این معافیت‌ها بهره‌مند شوند.‌

مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه گفت: خوشبختانه در سال ۱۴۰۱ تعامل خوبی بین اتحادیه‌ها و وزارت ارشاد شاهد بودیم و چهار مجمع و نشست هم‌اندیشی با روسای اتحادیه‌ها برگزار شد. پنجمین مجمع نیز به میزبانی اتحادیه چاپخانه‌داران تهران برگزار خواهد شد.

ابراهیمی با اشاره به اینکه دو موضوع مهم در آینده صنعت چاپ وجود دارد، عنوان کرد: صنعت چاپ در زمینه نیروی مهارتی و نبود دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در این حوزه مشکل جدی داشت، در این حوزه جلساتی با مدیران دانشگاه امیرکبیر داشتیم که منجر به امضای تفاهم‌نامه همکاری شد.

او ادامه داد: همچنی برای رفع مشکلاتی که در حوزه مهارتی فعالان صنعت چاپ وجود داشت، نشست مشترکی با سازمان فنی‌حرفه‌ای و مرکز مطالعات و تحقیقات وزارت کار برگزار شد و از آنجایی که تاسیس دانشگاه نیازمند پایه بود، تصمیم بر این شد که انستیتو چاپ با هدف تربیت نیروی انسانی کارآمد چاپ در دانشگاه امیرکبیر تاسیس شود.

مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: همچنین در تعاملی که با مرکز برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم، قرار شد هفت رشته مهارتی چاپ در مدارس تدوین شود تا دانش‌آموزان مقطع متوسطه بتوانند در این رشته‌ها تحصیل کنند.

بررسی 22 هزار و 500 عنوان کتاب در پنجمین نشان شیرازه

محسن یگانه‌کاری، دبیر اجرایی بیست‌ودومین جشنواره ملی صنعت چاپ و نشر هم ضمن ارائه گزارش مختصری از برگزاری این دوره از جشنواره، گفت: مقدمات برگزاری جشنواره از اواسط اردیبهشت‌ امسال، هم‌زمان با بازنگری آیین‌نامه برگزاری جشنواره صنعت چاپ و نشر شروع شد‌. به موازات آن، تعیین ارکان جشنواره یعنی شورای راهبری، ریاست و ستاد اجرایی در برنامه کار قرار گرفت. این دو فرایند تا اواخر مرداد به پایان رسید و در سی‌و‌یکم مرداد شورای راهبری برای تعیین سیاست‌های کلی این جشنواره تشکیل جلسه داد.

یگانه‌کاری با در ادامه با اشاره به اینکه بر اساس آخرین تغییرات آیین‌نامه که به تایید مقام عالی وزارت رسید، دو بخش اصلی در جشنواره تعریف شد، اضافه کرد: بخش اول، فردمحور و برای انتخاب فعالان برتر و بخش دوم، محصول‌محور و برای انتخاب آثار چاپی برتر است.

وی ادامه داد: در بخش اول فعالان حوزه چاپ، با عناوین پیشکسوت، چهره علمی‌_آموزشی، کارآفرین، صادرکننده، سازنده ماشین‌آلات و تجهیزات وابسته چاپ و تولید‌کننده مواد اولیه، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

دبیر اجرایی بیست‌ودومین جشنواره ملی صنعت چاپ و نشر صمن اشاره به اینکه در هر دوره متناسب با شرایط موجود، امکان افزایش عناوین جدید به عناوین فوق وجود دارد، تصریح کرد: در بیست‌و‌دومین جشنواره صنعت چاپ انتخاب «بانوی فعال» و «توجه ویژه به خانواده گرامی شهدا» در دستور کار این بخش قرار گرفت. دبیر این بخش از جشنواره، رضا بشردوست، معاون دفتر امور چاپ بود که به همراه ۴۵ داور متخصص این حوزه، ۱۲۷ پرونده را از سراسر کشور، در ۹ عنوان مذکور و بر اساس معیارهای تعیین شده، بررسی کردند.

یگانه‌کاری در بخش دیگر صحبت‌های خود با بیان اینکه بخش دوم جشنواره که محصول‌محور، تخصصی و رقابتی است، اضافه کرد: این بخش شامل ۴ قسمت با عناوین «مصحف شریف» مربوط به چاپ و کتاب‌آرایی قرآن کریم، «نشان شیرازه» مربوط به هنر طراحی و چاپ کتاب، چاپ بسته‌بندی و چاپ تبلیغاتی است. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، قرار است در هر دوره از جشنواره به دو عنوان از چهار عنوان فوق پرداخته شود که به این ترتیب همه عناوین به صورت دوسالانه برگزار خواهد شد.

وی با اعلام اینکه در بیست‌و‌دومین جشنواره صنعت چاپ و نشر، دو برنامه «مصحف شریف» و «نشان شیرازه» در دستور کار قرار گرفت. در پنجمین دوره نشان شیرازه، ۲۲۵۰۰ عنوان کتاب منتشر شده در سال‌های ۱۴۰۰و ۱۴۰۱ موجود در بایگانی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران را سه داور متخصص بررسی کردند.

دبیر اجرایی بیست‌ودومین جشنواره ملی صنعت چاپ و نشر اضافه کرد: بخش «مصحف شریف» نیز قرار شد به صورت بین‌المللی برگزار شود. به همین دلیل آیین اختتامیه آن به صورت مستقل برگزار می‌شود.

یگانه‌کاری در ادامه با اشاره به اینکه مقارن با برنامه‌ریزی سایر بخش‌های بیست‌و‌دومین جشنواره ملی صنعت چاپ، کمیته علمی و فرهنگی با دبیری ایرج قره‌داغی شروع به کار کرد، افزود: این کمیته سه میزگرد تخصصی با عناوین «زبان فارسی و هویت ملی؛ پاسداشت و بایسته‌ها»،  «چاپ و بسته‌بندی محصولات فرهنگی؛ الگوها و فرهنگ ایرانی» و «فناوری چاپ در جهان و ایران» طراحی و برنامه‌ریزی کرد و در ماه‌های آبان و آذر سال جاری با ریاست دکتر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد و ۴۰ نفر از استادان سرشناس و صاحب‌نظر علمی در حوزه‌های تخصصی اجرا شد. این بخش به آسیب‌شناسی و ارائه راهکارهای علمی و اجرایی در سه حوزه یادشده تخصیص یافت.

وی تصریح کرد: مهم‌ترین نکته مورد تاکید استادان و صاحب‌نظران در میزگردهای تخصصی، توجه عالمانه به موضوع و کاوش آن‌ها بر مبنای روش‌های علمی بررسی پدیده‌ها بود تا امکان آزمون‌پذیری آن‌ها وجود داشته باشد. علاوه بر این همکاری با انجمن علمی و فناوری چاپ ایران، برای برگزاری هفتمین نشست هم‌اندیشی علمی در هفته علوم و فناوری چاپ ایران، از ۵ تا ۱۱ شهریور یکی دیگر از فعالیت‌های کمیته علمی و فرهنگی بود.

 یگانه‌کاری اضافه کرد: همچنین به منظور تمرکززدایی از برنامه‌های جشنواره چاپ، آیین‌های استانی بزرگداشت فعالان صنعت چاپ در هر استان با محوریت ادارات‌کل استان و همکاری اتحادیه‌های استانی و تشکل‌های صنفی و با حمایت و نظارت دفتر امور چاپ و نشر برگزار شد که در این بخش ۲۵ استان موفق به برگزاری آیین‌های استانی شدند و از فعالان چاپ در آن استان‌ها تقدیر شد.

دبیر بیست‌ودومین جشنواره ملی صنعت چاپ و نشر در پایان گفت: از اردیبهشت‌ سال جاری که اولین گام‌های برگزاری جشنواره برداشته شد تا امروز، سیاست توزیع فعالیت‌های جشنواره از یک مقطع زمانی کوتاه، به یک بازه زمانی بلند اجرا شد.

در ادامه علی ثابت، دبیر پنجمین دوره نشان شیرازه، بیانیه هیئت‌داوران بخش چاپ و شیرازه را قرائت کرد.

آینده‌پژوهی و سیاست‌گذاری صنعت چاپ

سید احسان قدسی‌پور، رئیس دانشگاه امیرکبیر هم در سخنانی ضمن بیان اینکه در حال حاضر ۱۵ هزار دانشجو در مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ ارشد و دکتری در دانشگاه صنعتی امیرکبیر  مشغول تحصیل هستند، عنوان کرد: خوشبختانه در اغلب زمینه‌های علمی این افتخار در دانشگاه امیرکبیر نصیب ما هست که به تربیت متخصصین و کارآفرینان و نوآوران مشغول هستیم.

رئیس دانشگاه امیرکبیر با اشاره به اینکه 200 واحد فن‌آور و 50 شرکت دانش‌بنیان در این دانشگاه وجود دارد، اضافه کرد: افتخار داریم که در زمینه‌های مختلف به میهن اسلامی ایران خدمت‌رسانی می‌کنیم.

قدسی‌پور ضمن اشاره فعالیت و تحقیقات موسسه خدماتی گارتنر در آمریکا درباره آینده‌پژوهی گفت: این موسسه که در سال 2 میلیارد دلار درآمد دارد، بیشتر روی آینده‌پژوهی مشاغل صنایع کار می‌کند، آینده مشاغل را تحقیق و تبین و نتایج آن را منتشر می‌کند که بیشترین استفاده‌کنندگان آن مشاغل صنعتی هستند.

وی ادامه داد: ما در صنعت چاپ تحولات بسیار وسیعی داشتیم و انتظار می‌رود چنین چیزی در این صنعت رخ دهد، بنابراین اولین توصیه‌ای که به دوستان این حوزه دارم، آینده‌پژوهی و سیاست‌گذاری صنعت چاپ و نشر در کشور است.

رئیس دانشگاه امیرکبیر با اعلام اینکه کاملا آمادگی تربیت کادر فنی و متخصص در زمینه‌های مختلف مواد و متریال، چاپ سه‌بعدی، مدار چاپی و... را داریم، تصریح کرد: در ۱۸ دانشکده فنی که دانشگاه امیرکبیر با حدود ۱۰۰ سال سابقه دارد، در زمینه غالب مطالب تخصصی اساتیدی داریم که از چهره‌های بین‌المللی هستند؛ لذا با آغوش باز در خدمت همه مدیران و مسئولان مربوطه هستیم.

قدسی‌پور در پایان تاکید کرد: سیاست‌گذاری و مطالعه و تحقیق نسبت به ۱۵ یا ۲۰ سال دیگر صنعت چاپ و نشر بسیار مهم است. زیرا اگر بدانیم در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد از الان می‌توانیم برنامه‌ریزی لازم و آمادگی مواجهه با آن را ایجاد و سعی کنیم آینده را با فکر و مطالعه‌مان رقم بزنیم.

در ادامه این مراسم ضمن امضای تفاهم‌نامه همکاری بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دانشگاه صنعتی امیرکبیر، از مجموعه استاندارد‌های مهارت‌آموزی در حوزه چاپ و نشر رونمایی شد.

در پایان، برگزیدگان پنجمین دوسالانه هنر چاپ و طراحی کتاب «نشان شیرازه» به شرح زیر معرفی و تقدیر شدند:

در بخش «چاپ و صحافی» اثری برگزیده‌ای اعلام نشد.

بخش مسابقه «پیکره کتاب»

برترین طراحی «کتاب مصور، تصویری و علمی و آموزشی» سلمان رئیس عبداللهی، مدیر هنری کتاب ایران در عصر امامان از نشر سایان

برترین طراحی «کتاب مصور، تصویری و علمی - آموزشی»، حسن روح الامین، تصویرگر کتاب ایران در عصر امامان از نشر سایان

برترین طراحی کتاب «غیرتصویری»، مجید زارع، مدیر هنری کتاب کارخانه اسلحه‌سازی داوود داله از نشر شهرستان ادب

برترین طراحی کتاب «غیر تصویری»، محمدرضا دوست محمدی طراح جلد کتاب کارخانه اسلحه‌سازی داوود داله از نشر شهرستان ادب

برترین طراحی کتاب با موضوع ویژه «دفاع مقدس»، جواد آذردخت کتاب‌آرایی کتاب راهی به مجنون از نشر ایران

بخش مسابقه «اجزای کتاب»

برترین طراحی گرافیک «جلد کتاب» با تصویر، مهدی بادیه پیما، تصویرگر جلد کتاب «من و آقای همسایه» از نشر به‌نشر

طراحی گرافیک «جلد کتاب» با نوشتار، احسان جعفرپیشه، طراح جلد و عنوان کتاب رومی روماز، نشر شرکت چاپ و نشر بین‌الملل

برترین در طراحی گرافیک «متن» در صفحه‌آرایی کتاب، پیمان فرگاهی، طراح صفحات متن کتاب اندیشه‌های شاخص در تاریخ تفکر اجتماعی، از نشر زندگی روزانه

فهرست برترین‌های بیست و دومین جشنواره ملی صنعت چاپ کشور

تکریم از خانواده شهید جواد پژیانی

چهره علمی _ آموزشی: محمدحسین افشار

بانوی فعال: مریم امین

صادر کننده برتر: امیرحسین گیوه‌چی

کارآفرین نمونه: هومن محمدی

نوآوری دانش‌بنیان: محمد دلیری

تولیدکننده مواد اولیه و ماشین‌آلات: علی کاویانی

کارشناس برتر استانی: میرزا علی قزل

پیشکسوت برگزیده: محمود احمدی، علی‌اکبر امینی، کیوان کاشفی، شیرین متین‌رضا و  حسین محمدی

گزارش از مطهره میرشکاری