برون‌سپاری فعالیت‌ها به مؤسسات قرآنی؛ از حرف تا عمل
رویکرد مردمی‌سازی امور در حوزه فعالیت‌های قرآن و عترت(ع) منجر به تولد مبارک مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد شد اما واسپاری برنامه‌ها به این مؤسسات از سوی دستگاه‌ها تحت تأثیر عدم توانمندی مؤسسات یا گاه به علت نگاه سلیقه‌ای این یا آن مدیر دستگاه، به‌طور مطلوب محقق نشده و به نظر می‌رسد فاصله میان گفته تا عمل زیاد است.
به گزارش ایکنا از چهارمحال و بختیاری، رویکرد مردمی‌سازی امور در حوزه فعالیت‌های قرآن و عترت(ع) منجر به تولد مبارک مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد و خانههای قرآنی در شهرها و روستاها شد که سال‌هاست در فضای قرآنی کشور فعال هستند و اقدامات بسیار گسترده و اثرگذاری را رقم زده و ماندگار کرده‌اند. این مراکز اما در طی دوران فعالیت خود آسیب‌هایی را متحمل شده‌اند و یکی از چالش‌های فعالیت این مراکز نگاه بعضاً سلیقه‌ای برخی مسئولان قرآنی بوده است که چتر حمایت و پشتیبانی از این مراکز را کوچک‌تر کرده است.
واسپاری برنامه‌ها به این مؤسسات از سوی دستگاه‌ها تحت تأثیر عدم توانمندی مؤسسات یا گاه به علت نگاه سلیقه‌ای این یا آن مدیر دستگاه، به‌طور مطلوب محقق نشده و به نظر می‌رسد فاصله میان گفته تا عمل زیاد است. البته می‌طلبد که مؤسسات و مراکز قرآنی نیز خود را مسئول بدانند و اراده و باور و توانمندی خود را برای اجرای برنامه‌ها بیش از پیش تقویت کنند. برای آگاهی از مشکلات و مسائل ناظر بر واگذاری اجرای برنامه‌های قرآنی به مؤسسات و مراکز قرآنی استان، با فعالان قرآنی استان به گفت‌وگوها نشسته‌ایم:
روح‌انگیز بهرامی، مدیر مؤسسه‌های قرآنی «الرحمن» و «نور» شهرکرد که سال‌هاست فعالیت‌های پررنگی در فضای قرآنی استان دارند در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه جوان و فعال بودن مدیران و متولیان موسسات نقش فراوانی در پویایی این مراکز دارد، اظهار کرد: مصداق این امر، خود بنده هستم که در سال‌های اخیر برخی طرح‌ها و برنامه‌های پیشنهادی را نتوانستم قبول کنم و به نظرم مدیران جوان و تازه نفس باید بتوانند نقش بیشتری ایفا کنند.
ملزومات توانمند شدن مؤسسات
وی ادامه داد: نقش مدیر مؤسسه و خانه قرآن را در نقش‌آفرینی پررنگ در حوزه فعالیت‌های قرآنی بسیار اثرگذار و تعیین‌کننده می‌دانم؛ نکته دیگر این است که بخش عمده فعالان قرآنی و مدیران مؤسسات در استان از قشر بانوان هستند که بار مسئولیت خانه و فرزندان و در بسیاری از موارد، اشتغال را بر دوش دارند و لذا طبیعی است که نتوانند آنچنان که باید و شاید فعالیت‌های پررنگی را در مراکز قرآنی تحت مدیریت خود ساماندهی کنند.
این فعال و پیشکسوت قرآنی تأکید کرد: داشتن کادر قوی و مربیان توانمند و پای کار و نیز در اختیار داشتن دستی پر در هزینه برای انجام طرح‌ها و برنامه‌ها از دیگر ملزومات برای مراکز قرآنی است تا بتوانند فعالیت پررنگی داشته باشند؛ همچنین معضل بسیاری از مؤسسات، ناآشنایی مدیران با قوانین و ساز و کار اداری امور است که شاهد هستیم در مواردی دچار مشکل می‌شوند.
بهرامی با ابراز تاسف از اینکه در سال‌های اخیر هیچ دوره آموزشی به‌ویژه دوره‌های تربیت مربی از سوی نهادهای قرآنی در استان برگزار نمی‌شود، گفت: شاهد یک خمودگی در فضای قرآنی استان هستیم که شور و حالی وجود ندارد؛ همچنین دیگر هیچ کمکی از سوی نهادها برای انجام طرح‌های قرآنی و فرهنگی وجود ندارد این در حالیست که در دوران کرونا با کمک هر چند اندک اداره ارشاد توانستیم چندین مسابقه کتابخوانی گسترده کشوری به‌صورت مجازی و برای جامعه قرآنی مخاطبان مؤسسه برگزار کنیم.
مدیر مؤسسات قرآنی نور و الرحمن شهرکرد با تأکید بر لزوم واگذاری اجرای برنامه‌ها به مؤسسات از سوی نهادهای قرآنی، بیان کرد: این رویکرد طبعاً باعث ایجاد شور و انگیزه در بین فعالان قرآنی می‌شود و احساس می‌کنند که حمایت معنوی از آنان وجود دارد.
بهرامی گفت: باز هم بر نقش مدیر قوی و جوان و توانمند از حیث مالی، سواد امور اداری و سواد رسانه‌ای تأکید می‌کنم و امید است ساز و کاری را شاهد باشیم که دوره‌های توانمندی مدیران مراکز قرآنی در استان تقویت شود.
اعطای فرصت تجربه‌اندوزی به مؤسسات قرآنی
مرتضی رفیعی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآنی چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با گلایه از اینکه برنامه‌ها جهت اجرا به دست مؤسسات سپرده نمی‌شود، اظهار کرد: پیداست که هنوز اعتماد لازم به مؤسسات پیدا نشده است تا کاری را به آنان بسپاریم و با نظارت و حمایت، آنان را همراهی کنیم.
وی ادامه داد: نهادهای قرآنی ترجیح می‌دهند در نقاط مختلف استان خودشان ورود مستقیم داشته باشند و کارهای قرآنی را اعم از مسابقات یا محافل و رویدادها انجام دهند.
رفیعی با تأکید بر اینکه فرآیند اعتماد به مؤسسات قرآنی مستلزم گذشت زمان و صبوری است، ادامه داد: باید با سپردن کارها به مؤسسات در طول زمان و احصا و رفع موانع، فرصت تجربه‌اندوزی در انجام طرح‌ها و برنامه‌های قرآنی به مؤسسات داده شود.
مدیر مؤسسه قرآنی ندای ملکوت فارسان بیان کرد: پرسش اینجاست که تا کنون چند طرح قرآنی به مؤسسات سپرده شده که نتوانند آن‌را انجام دهند؟ حتی اگر این اتفاق هم افتاده باشد باید موانع را احصا و شناسایی و حتی‌الامکان رفع کنیم تا نقش‌آفرینی مؤسسات و مراکز قرآنی در فضای قرآنی پررنگ باشد.
رفیعی تأکید کرد: از نهادهای قرآنی اوقاف، ارشاد و تبلیغات اسلامی استان می‌خواهیم که کارهای قرآنی خود از مسابقات قرآن گرفته تا دوره‌های آموزشی و محافل و ... را به مؤسسات بسپارند.
برون‌سپاری در حد حرف نباشد
مدیر عامل اتحادیه قرآنی استان تصریح کرد: رویکرد واسپاری امور به مؤسسات قرآنی با جدیت از سوی اتحادیه کشوری پیگیری می‌شود که خروجی آن، انعقاد تفاهم‌نامه‌های متعدد با نهادهای مختلف است، نمونه آن، نیروی انتظامی می‌باشد که طی رایزنی‌ها در استان نیز مقرر شده است این نهاد تمامی امور قرآنی خود اعم از آموزش و مسابقات را به اتحادیه مؤسسات واگذار کند.
رفیعی گفت: پرسش اینجاست که چرا نهادهای غیر قرآنی به اتحادیه مؤسسات اعتماد کرده و کارها را واسپاری می‌کنند اما نهادهای متولی قرآنی این اعتماد را ندارند؟ باید دقت کنیم که مؤسسات در خلال اجرای برنامه‌ها متوجه کاستی‌های خود می‌شوند و تلاش خواهند کرد که برای دفعات بعدی توانمند شوند. انتظار داریم که برون‌سپاری فقط در حد حرف مدیر این یا آن دستگاه قرآنی ،باشد بلکه در میدان عمل شاهد این رویکرد باشیم و نهادهای متولی قرآنی با این بهانه که مؤسسات توانمند نیستند، از این مهم غافل نشوند.
وی با تصریح اینکه توانمندسازی مدیران در زمینه‌های گوناگون نیازمند برپایی دوره‌ها و کارگاه‌‌ها در سطح شهرستان‌ها و نیز کلاس‌های درون‌استانی و برون‌استانی است، بیان کرد: بنده به عنوان مدیر یک مؤسسه قرآنی در سال‌های اخیر و دوران کرونا به یاد ندارم دوره یا کارگاه توانمندسازی مدیران در استان برگزار شده باشد؛ این دست کارها اگرچه بار مالی دارد اما قابل اجراست و نهادهای متولی به راحتی می‌توانند با دعوت از یک استاد شاخص، یک کارگاه برای مدیران مؤسسات برگزار کنند.
رفیعی تأکید کرد: همانطور که مثلاً داوران فوتبال پیوسته در دوره‌های داوری شرکت و اطلاعات خود را به‌روز می‌کنند، مدیران و مربیان قرآنی نیز باید همواره دغدغه به‌روز رسانی و ارتقای داشته‌های خود را داشته باشند و نهادهای متولی حمایت و نظارت کنند.
وی در پایان بیان کرد: اتحادیه قرآنی استان با بهره‌گیری از ظرفیت مؤسسات قرآنی شهرستان‌ها، محافل قرآنی مستمر را در دستور کار قرار داده است.
مؤسسات قرآنی؛ ظرفیت عظیم کار مردمی
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا عرفان‌نژاد، رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان شهرکرد در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه حمایت‌هایی از مؤسسات قرآنی با فعالیت‌های شاخص وجود دارد، اظهار کرد: در این راستا، مواردی وجود دارد که تفاهم‌نامه‌هایی با هدف انجام برنامه‌های قرآنی شکل می‌گیرد و با حمایت اداره کارهایی انجام می‌شود.
وی ادامه داد: در بسیاری از مراکز قرآنی شهرستان، دامنه فعالیت‌ها صرفاً محدود به آموزش قرآن نیست بلکه طیفی از خدمات و اقدامات فرهنگی و اجتماعی را از سوی مراکز شاهد هستیم که به ویژه در زمینه امور خیریه و دستگیری از نیازمندان فعال هستند و یا در اجرای برنامه‌ها و محافل مناسبتی و تعظیم شعائر اهل‌بیت(ع) و ارزش‌های دینی نقش‌آفرینی می‌کنند.
عرفان‌نژاد تصریح کرد: همچنین برخی مراکز قرآنی برنامه‌های قوی و ویژه‌ای برای قشر نوجوان دارند تا آنان را با خود همراه کنند که از جمله می‌توان به مسابقات کتابخوانی و نیز دوره‌های مشاوره، آسیب‌های خانواده، سواد رسانه و ... اشاره داشت. همچنین چندی پیش یک اردوی قرآنی در قم و تهران با حضور ۹۰ نفر از فعالان قرآنی شهرستان برگزار شد که انگیزه‌ای برای فعالیت قرآنیان باشد.
این مدرس حوزه و دانشگاه در استان با اشاره به برپایی محافل قرآنی و جهاد تبیین در سطح مدارس از ابتدای سال تحصیلی جاری تا کنون، بیان کرد: تا کنون بیش از ۳۰ محفل در ۳۰ مدرسه سطح شهرستان شهرکرد برگزار شده است که در برخی محافل، فعالان قرآنی مؤسسات حضور داشتند و ضمن صحبت برای دانش‌آموزان، آنان را جهت حضور در کلاس‌های قرآنی این مراکز دعوت و تشویق می‌کردند.
عرفان‌نژاد در پاسخ به این پرسش که چه مشکلات و موانعی در مشارکت دادن مؤسسات قرآنی در انجام طرح‌های قرآنی وجود دارد؟ گفت: ظرفیت‌های بسیار خوبی در مراکز قرآنی که از بدنه مردم هستند، وجود دارد و آقایان و بانوان دغدغه‌چندی را در این مراکز می‌بینیم که در خط مقدم امور قرآنی و فرهنگی، جهادگرانه و خالصانه با بخشش وقت و نیرو و اموال خود مشغول کار و تلاش هستند، لذا حتماً باید حمایت شوند.
وی افزود: البته این بدان معنا نیست که تمامی مراکز قرآنی در یک سطح قرار دارند، یعنی برخی مؤسسات دارای دغدغه‌مندی و ابتکار عمل و پویایی بیشتر و برخی دیگر کمتر هستند، وظیفه اداره تبلیغات اسلامی این است که به مؤسسات و خانههای قرآن ایده و برنامه بدهد و آنان را در جهت اجرای این برنامه‌ها توانمند کند. ما وظیفه تصدی‌گری نداریم بلکه به عنوان یک حمایت‌کننده می‌توانیم نقش ایفا کنیم و صفر تا صد کار را به مؤسسات بسپاریم.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان شهرکرد تأکید کرد: طبعاً اگر از مراکز قرآنی حمایت شود، شاهد کارهای پرثمر و تأثیرگذار در حوزه فعالیت‌های قرآنی خواهیم بود.
عرفان‌نژاد گفت: تلاش ما این بوده است که هیچ شهر و روستایی بدون مرکز قرآنی فعال نباشد و به نقطه‌ای برسیم که در تمامی مناطق یک مرکز قرآنی رسمی داشته باشیم. در یکی دو سال اخیر، در مجموع ۲۰ مرکز قرآنی اعم از مؤسسه و خانه قرآن در سطح شهرستان تأسیس شده است که ۱۰ مرکز مربوط به شهر فرخشهر است، همچنین در طی این مدت، ۲۰ مرکز قرآنی غیرفعال شده‌اند.
نگاه متولیان فرهنگی و قرآنی به مردم باید مطابق با دیدگاه امامین انقلاب باشد که همواره بر نقش و ولایت مردم باور و تأکید جدی داشته‌اند و نیازی هم به یادآوری نقش مردم در دفاع مقدس و جهاد سازندگی نیست. نمونه دم‌دستی نقش‌آفرینی مردم را در دوران کرونا شاهد بودیم که اقشار مختلف از جمله جامعه قرآنی با راه‌اندازی پویش‌های سراسری گسترده در لبیک به امر رهبری مبنی بر مواسات و کمک مؤمنانه اقدامات اثرگذاری داشتند و یک معضل بزرگ جهانی را در کشور حل کردند. شریک کردن بدنه مردم در احصا و حل مسئله، واسپاری کار و نیز قرارگیری در جایگاه تسهیل‌گری و نظارت، حد اعلای مردمی‌سازی است که امیدواریم در نگاه و رويكرد متولیان دستگاه‌ها در قبال مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد مشاهده کنیم.
انتهای پیام
