مصادیق حق‌گرایی در زندگی فاطمه زهرا(س)

عصمت همتی، مدیر و عضو هیئت علمی پردیس فاطمة‌الزهرا(س) دانشگاه فرهنگیان اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه مهم‌ترین و اصلی‌ترین مقام حضرت زهرا(س)، بندگی و عبودیت ایشان است، اظهار کرد: آن حضرت، انسان کاملی بود که همه جنبه‌های معنوی و فضایل انسانی در وجود ایشان محقق شده و به عالی‌ترین کمال ممکن، یعنی اتصال با عالم غیب و ملکوت و اسماء و صفات الهی و یقین طبق کلام اهل بیت(ع) رسیده بود.

وی ادامه داد:​ برای همه انسان‌هایی که می‌خواهند​ الگوی عملی در سیر و سلوک معنوی داشته باشند، حضرت زهرا(س) بهترین الگوست و تفاوت بارز ایشان با سایر اولیای الهی این بود که آن حضرت با همه مشغله‌های یک زن، مادر و دختر​ توانست با تعلیمات اسلام، به این مرتبه از سلوک معنوی​ و ایمانی در زندگی دنیا دست پیدا کند و همین امر، حضرت زهرا(س) را نسبت به سایر زنان بزرگ، ممتاز می‌کند. بنابراین، زندگی ایشان پیام‌های بسیاری برای همه ما دارد که چگونه می‌توان در زندگی دنیا، با چشمان آخرت‌بین زندگی کرد.

وجه بارز زندگی حضرت زهرا(س)

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان اصفهان افزود: وجه بارز زندگی حضرت زهرا(س)، تسلیم حق بودن و یاری دادن حق با همه توان بود که این ویژگی از کودکی در زندگی ایشان مشهود بود. حضرت​ از همان زمان در دفاع و مراقبت از پیامبر(ص) با همه توان فعالیت می‌کرد​ و در تمام صحنه‌های حضور پیامبر(ص) برای دفاع از حق در کنار ایشان بود. بعد از پیامبر(ص) هم وقتی انحرافی را احساس کرد، با تمام توان و وجود ایستاد و همه سرمایه معنوی و اجتماعی خود را به میدان آورد تا آنچه را حق و​ درست است، برای جامعه و مردم تبیین کند. این حق‌گرایی، یاری دادن حق و در مسیر حق از همه دارایی‌های خود هزینه کردن، از صفات بارز حضرت زهرا(س) بود که در هر جامعه‌ای به آن نیاز است.

وی با بیان اینکه حق‌گرایی در جزئیات زندگی حضرت زهرا(س)​ مشهود بود، گفت: طبق نقل تاریخ​، ایشان در کوچک‌ترین امور هم رضایت خداوند و پیامبر(ص) را در نظر داشت که برای مثال، می‌توان از اهدای پیراهن خود در شب عروسی به فقیر یاد کرد. حضرت زهرا(س) با همه وجود سختی‌های زندگی فقیرانه را تحمل می‌کرد تا مسلمانانی که در فقر و تنگدستی بودند، میان خود و دختر پیامبر(ص) تفاوتی احساس نکنند​ و همه این‌ها بود که سبب شد حضرت علی(ع) درباره ایشان بیان کند که فاطمه(س) هیچ‌گاه من را خشمگین نکرد و هیچ‌گاه چیزی از من نخواست که موجب شرمندگی​‌ام شود. پیامبر(ص) می‌فرماید: «خداوند قلب، اعضا و جوارح دخترم فاطمه(س) را تا فرق سرش مملو از ایمان کرده، دخترم خود را در اطاعت و عبادت خدا قرار داده است.» در واقع، ایشان با تعظیم و احترام عملی خود نسبت به حضرت زهرا(س)، مردم را به آموختن از ایشان فرامی‌خواند.

همتی اضافه کرد: پیامبر(ص) در کلامی، خشم فاطمه(س) را​ خشم و غضب خدا بیان می‌کند. از یک سو، می‌دانیم که این کلام پیامبر(ص) اغراق نیست و از سوی دیگر، باید به این نکته توجه کرد که چگونه می‌شود انسانی به مرحله‌ای برسد که خشم​ او خشم خدا باشد و این یعنی، او در حق‌گرایی و فنای در حق، به بالاترین مرتبه رسیده و به الگویی برای زنان جهان و مایه فخر امیرالمؤمنین(ع) تبدیل شده است.

وی تأکید کرد:​ اگر در حوزه اعتقادات و شناخت به حضرت فاطمه زهرا(س) نزدیک شویم، لذت‌های دنیا حداکثر​ خواست ما نباشد و حقایقی را که در ورای عالم وجود دارد، باور کنیم، می‌توانیم بهترین الگوگیری را از ایشان داشته باشیم.

نگاه اسلام به زن تبیین نشده است 

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به شعار​ «زن، زندگی، آزادی» در ناآرامی‌های اخیر گفت:​ این شعار با نگاه اسلام به زن تفاوت دارد و با دیدگاه و مبانی مختلف بیان شده است. در اسلام، زن به‌عنوان مخلوق خداوند که می‌تواند به بالاترین مرتبه کرامت انسانی برسد، ارزش و اهمیت دارد. از سوی دیگر، زندگی به معنای استفاده از نعمت‌ها برای رشد و کمال و آزادی به‌عنوان ابزاری برای رشد و تکامل معنوی قابل توضیح و تبیین است، اما آنچه​ در این جریان مطرح شد، با این نگاه و مبنا نبود.

وی اضافه کرد: صحبت از زندگی زن و آزادی با مفاهیم دنیای مادی و نگاه مدرن لیبرال در ناآرامی‌های اخیر مطرح شد و با نگاه اسلام تفاوت ماهوی دارد. اینکه امام خمینی(ره) می‌گفت: «خدمتی که اسلام به زن کرده، به مرد نکرده است.» به‌دلیل همین اهمیتی است که دین اسلام به زن می‌دهد و ما باید مفهوم این سخن را به لحاظ حقوقی و معنایی تبیین و بررسی کنیم.

همتی تصریح کرد: متأسفانه در جامعه ما، اهمیتی که اسلام برای زن قائل شده، فرهنگ‌سازی نشده است، در بسیاری از بخش‌ها، کرامت و حقوق زن رعایت نمی‌شود و بسیاری از خشونت‌ها به​ پای دین گذاشته می‌شود، یا با توجیحات دینی صورت می‌گیرد، چون ما نگاه اسلام به زن را تبیین نکردیم و همین باعث شده تا بسیاری معنای خدمت اسلام به زن را متوجه نشوند​. به همین دلیل، نیاز داریم که درباره زن و حقوق او در مراجع حقوقی، فقهی، اجتماعی​ و تصمیم‌سازی به‌صورت جدی کار و این مسائل را از حالت شعاری خارج کنیم.

وی بیان کرد: بسیاری از افراد می‌پرسند این مسائل و نگاه اسلام به زن در کدام بخش جامعه به‌صورت عینی محقق شده که در پاسخ باید گفت دست ما خالی بوده و هنوز​ کار جدی و درستی انجام نشده است. البته این سخن به این معنا نیست که زنان ایرانی پیشرفت نکرده‌اند و در فضاهای اجتماعی نقشی ندارند، اما​ در حوزه حقوق، جایگاه و نگاه به زن به لحاظ بنیادین،​ پایه و مبنایی، به کار جدی نیاز داریم.

پریسا عابدی