ورود کمیسیون اصل نود به ترک فعل‌ها و کم‌کاری‌ها در حوزه قرآنی

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس شورای اسلامی ظهر امروز، ششم آذر، با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین سید سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و اعضای دبیرخانه شورا در محل کمیسیون اصل نود برگزار شد.

در ابتدای این نشست که بیش از ۱۰ نفر از نمایندگان و اعضای فراکسیون و محمدحسین حسنی، رئيس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و مدیرعامل ایکنا نیز حضور داشتند، حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر، رئیس فراکسیون قرآن در سخنانی گفت: متأسفانه در برنامه‌های توسعه گذشته به ویژه برنامه ششم نامی از قرآن ذکر نشده و با همه تلاش‌هایی که شد نهایتا در احکام دائمی برنامه‌های توسعه اشاره‌ای به فعالیت‌های قرآنی شده است ولی باید تمام تلاش خود را به کار بگیریم تا در برنامه هفتم بحث بودجه و فعالیت‌های قرآنی به صورت کامل مطرح شود.

وی افزود: اگر در برنامه این موضوعات مطرح نشود و سازمان برنامه و بودجه نسبت به آن تدابیری نیندیشد، مشکلات زیادی به وجود خواهد آمد.

ضعف آموزش و پرورش در حوزه آموزش قرآن

نماینده مردم مشهد با اشاره به ضعف آموزش و پرورش در حوزه آموزش و فراگیری قرآن، گفت: وضعیت آموزش روخوانی و تجوید در آموزش و پرورش اصلاً خوب نیست. بیش از 720 ساعت دوره آموزشی از ابتدایی تا دیپلم برگزار می‌شود اما بیش از 60 درصد دانش‌‎آموزان در روخوانی ساده قرآن مشکل دارند چه برسد به درک مفاهیم قرآنی، و این اصلاً خبر خوبی نیست. اگر اعتقادمان براین است که پناهی جز قرآن نداریم باید نسبت به آموزش مفاهیم و روخوانی قرآن جدیت کامل وجود داشته باشد.

رئيس کمیسیون اصل نود با انتقاد از عدم حمایت‌ دولت قبل از فعالیت‌های قرآنی به ویژه در حوزه اعتبارات عنوان کرد: دولت قبل همراهی خوبی با ما در حوزه‌های قرآنی نداشت ولی اکنون که دولت سیزدهم نسبت به حمایت از این بخش از خود رغبت نشان می‌دهد باید از این فرصت نهایت بهره را برد.

وی درباره رفع بی‌سوادی قرآنی در کشور گفت: متأسفانه در میان تحصیلکردگان بی‌سوادی قرآنی وجود دارد؛ یعنی فرد با وجود اینکه تحصیلات عالیه دارد اما نمی‌‎تواند روخوانی قرآن را به صورت ساده انجام دهد لذا باید تلاش کنیم بی‌سوادی قرآنی را از بین ببریم تا حداقل آن‌هایی که سواد خواندن و نوشتن دارند بتوانند روخوانی و روانخوانی ساده را انجام دهند.

رئیس فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس با بیان اینکه توسعه زیرساخت‌های مراکز قرآنی مردم‌نهاد از اهمیت بسزایی برخوردار است، عنوان کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی فرموده‌اند باید 10 میلیون حافظ قرآن کریم داشته باشیم که از طریق توسعه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد می‌توان این هدف را محقق کرد.

اقدامات قرآنی راضی‌کننده نیست

بنابر این گزارش، سیدجلیل میرمحمدی میبدی، نماینده مردم تفت و میبد به عنوان سخنران دوم این جلسه گفت: گزارشات نشان می‌دهد که اقدامات انجام‌شده در حوزه قرآن خیلی راضی‌کننده نیست و هدایت اعتبارات و اقدامات مقبول واقع نمی‌شود.

وی افزود: ما باید کاری کنیم که بی‌سوادی قرآنی را کنار بگذاریم و در حوزه روخوانی و روانخوانی مهارت کامل کسب کنیم تا دیگر مشکلی تحت عنوان مشکل روانخوانی و روخوانی در کشور وجود نداشته باشد. زمانی که من رئیس دانشگاه بودم، دانشجویان، زبان انگلیسی و کامپیوتر را خوب می‌دانستند اما روخوانی و روانخوانی قرآن آن‌ها در حد صفر بود.

نایب رئیس کمیسیون بهداشت از دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خواست که از رئیس جمهور بپرسد چقدر از مصوبات سفرهای استانی قرآنی است.

ضرورت استفاده از ظرفیت مراکز قرآنی مردم‌نهاد

حجت‌الاسلام محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم خمینی‌شهر از دیگر سخنرانان این جلسه گفت: مسلماً شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس نمی‌توانند به تنهایی به ترویج قرآن کمک کنند، زیرا اینها نهاد سیاستگذار و ناظر محسوب می‌شوند، پس برای اینکه بتوانیم معارف قرآن را در جامعه ترویج دهیم باید از نهادها و اشخاصی که دغدغه دین و ترویج قرآن دارند و در این زمینه فعالیت می‌کنند، بهره برد.

وی با بیان اینکه ضروری است از ظرفیت اشخاصی که تمایل به تأسیس مدارس قرآنی دارند استفاده کرد، افزود: مجلس یازدهم تا به امروز نتوانسته برای قرآن بودجه مستقل در لایحه بودجه در نظر بگیرد و در چنین شرایطی اگر مجموعه‌های قرآنی وجود نداشتند، معلوم نبود واقعاً وضعیت فعالیت‌های قرآنی چه می‌شد، لذا ضروری است در برنامه هفتم و لایحه بودجه، موضوع اعتبارات قرآنی به طور ویژه دیده شود.

فقدان سند آموزشی در حوزه قرآن

در بخش دیگر این جلسه، سیدمصطفی میرسلیم، نماینده مردم تهران به سخنرانی پرداخت و گفت: هرچند اقدامات خوبی در حوزه فعالیت‌های قرآنی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شده اما این اقدامات کافی نیست.

وی با اشاره به نبود سند واحد برای فعالیت‌های قرآنی تأکید کرد: در حوزه قرآنی هنوز سندی وجود ندارد که تکلیف فعالیت‌های قرآنی و فعالان این عرصه مشخص شود. برای آموزش و پرورش سند داریم ولی برای قرآن نه.

نماینده مردم تهران گفت: قرآن واقعاً مهجور واقع شده و در بخش راهبردی نمی‌توان از مجلس انتظار زیادی داشت، زیرا وظیفه مجلس چیز دیگری است ولی از شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌توان انتظار داشت.

به گفته میرسلیم، بانیان قرآنی بسیاری داریم که اگر به درستی ساماندهی شوند، می‌توان انتظار بهبود شرایط را داشت.

اجرای آزمایشی سند آموزش قرآنی

محمد رشیدی، عضو هیئت رئیسه مجلس و فراکسیون قرآن یکی دیگر از سخنران این جلسه بود که با انتقاد از آموزش و پرورش گفت: آموزش و پرورش در حوزه قرآن خیلی کُند عمل می‌کند. از سویی متأسفانه نگاه ما به قاریان قرآن نگاه خوبی نیست و فکر می‌کنیم که اینها افراد بیکاری هستند.

وی تأکید کرد: در حوزه اجرا عملکرد ضعیفی داشته‌ایم و باید در چند استان به صورت آزمایشی سندی را که نوشته‌ایم به اجرا درآوریم.

عضو هیئت رئیسه مجلس با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی فرموده‌اند اقتصاد فرهنگ از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: در حوزه فرهنگ خیلی خوب کار نکرده‌ایم و انتظار می‌رود یک بودجه خوب با حمایت از فرهنگ به تصویب برسد.

سهم اندک قرآن در بودجه آموزش و پرورش

در بخش دیگری از این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین سید سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به سخنرانی پرداخت. وی در ابتدای مطالب خود گفت: در حوزه فرهنگ امکانات کمی تخصیص داده می‌شود و به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت که توسعه فرهنگی در قلمرو دینی و ایمانی اتفاق بیفتد لذا باید در این رابطه تمرکز ایجاد کرد.

وی افزود: از لحاظ نهادی باید تمام تمرکزمان را بر آموزش و پرورش متمرکز کنیم و تمام سرمایه فرهنگی کشور بر روی این نهاد متمرکز شود. 183 هزار میلیارد تومان بودجه آموزش و پرورش است و از این رقم فقط 2.5 درصد بودجه سایر این نهاد است، درصورتی که در گذشته بودجه سایر آن تا 15 درصد هم افزایش یافته بود. با 2.5 درصد نمی‌تواند کار پرورشی یا توسعه تعلیم و تربیت انجام دهد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در حوزه محتوایی باید تمام تمرکزمان بر امر قرآن کریم و توسعه فرهنگ اهل بیت(ع) باشد، عنوان کرد: وقتی در این دو امر متمرکز شدیم، آن وقت خواهیم توانست برداشت خوبی داشته باشیم.

عاملی با اشاره به برنامه پنج ساله هفتم گفت: امسال کمیسیونی مربوط به حوزه فرهنگ در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده و این کمیسیون شامل 10 زیرگروه می‌شود که یکی از این 10 زیرگروه، حوزه فرهنگ و هنر است که آقای اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ریاست آن را برعهده دارند و ریاست کل کمیسیون برعهده آقای علی احمدی است و آقای حاجی‌لویی هم قائم مقام وی محسوب می‌شود. این کمیسیون محصول مصوبه‌ای است که در ستاد مهندسی فرهنگی صورت گرفت و ابلاغ شد و اکنون هم به لحاظ محتوایی دبیرخانه در حوزه فرهنگ متمرکز است.

وی افزود: من فکر می‌کنم با یک رفت و آمدی به مجلس شاید دولت بتواند به مجلس لایحه‌ای ارائه دهد که خیلی تغییری نداشته باشد و مبنایی برای حرکت در این مسیر محسوب شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: در شورای توسعه فرهنگ قرآنی که هفته قبل تشکیل شد و آقای اسماعیلی و نوری در آن حضور داشتند، مصوبه‌ای داشتیم مبنی بر اینکه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در هر 10 کارگروه نمایندگانی داشته باشد تا هر 10 کارگروه یک حکم یا احکامی راجع به قرآن داشته باشند.

عاملی با بیان اینکه ما یک سند قوی در حوزه توسعه و ترویج فرهنگی قرآنی داریم، عنوان کرد: این سند مصوب است و ابعاد و اضلاع آن هم مهم است ولی چقدر به آن عمل شده جای بحث دارد و همچنین تلاش کرده‌ایم طی این سال‌ها سند را راهبری کنیم.

وی گفت: واقعیت این است وقتی برای اولین بار در جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی حضور یافتم به من شوک وارد شد و مشاهده کردم که دوستان در این جلسه به هم اهانت می‌کردند و با هم اختلاف داشتند و این شورا اصلاً هیچ تناسبی با عنوانش نداشت ولی به مروز زمان فضای مثبتی در این شورا ایجاد شد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: اتحادیه‌های قرآنی در هم ادغام شدند و اکنون ما یک اتحادیه واحد قرآنی داریم و دیگر دوگانگی وجود ندارد. همچنین به لحاظ منابعی که در اختیار صندوق توسعه قرآنی وجود دارد، تمرکز اصلی ما بر حفظ قرآن کریم قرار گرفته است. به شهادت برخی دوستان که در جریان اغتشاشات اخیر بودند و بازجویی‌هایی را در رابطه با زندانیان داشتند، ما یک فرد قرآنی در میان اینها نداریم؛ کسی که با قرآن پیوند می‌خورد، سلامت معنوی و فرهنگی برایش به وجود می‌آید و تضمین‌کننده است.

حجت‌الاسلام پژمان‌فر پس از سخنرانی حجت‌الاسلام عاملی متذکر شد: باید در ارتباط با موضوع فعالیت‌های قرآنی متولی واحدی وجود داشته باشد و مسئولیت مباحث قرآنی و پیگیری‌های مرتبط با آن را برعهده داشته باشد.

منشور توسعه فرهنگ قرآنی؛ بالاترین سند قرآنی کشور

حجت‌الاسلام حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی به عنوان سخنران بعدی این نشست گفت: در برنامه‌‌های اول و ششم توسعه کشور، کمتر اشاره مستقیم و جامع به امر قرآن شده که در رابطه با برنامه ششم یکی از دلایل آن، انتقال بندهای قرآنی به قانون احکام دائمی برنامه‌‌های توسعه بوده است.

وی افزود: نمونه روشن و شفاف میزان اهمیت امر قرآن در کشور را می‌‌توان در میزان اعتبارات اختصاصی 12 سال اخیر به اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی و صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی در قوانین بودجه سنواتی مشاهده کرد. از مجموع ابلاغ نهایی تا دریافتی طی 12 سال اخیر تنها 36 درصد اعتبارات وصول شده است.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی تأکید کرد: از مجلس شورای اسلامی انتظار می‌­رود در تعامل و هماهنگی با شورای توسعه فرهنگ قرآنی که طبق مصوبه منشور توسعه فرهنگ قرآنی مصوب شورای عالی، مسئولیت سیاست­گذاری، هماهنگی، و نظارت راهبردی امور قرآنی را بر عهده دارد، مداخله مؤثر در راهبری نظام توسعه فرهنگ قرآنی کشور داشته باشد.

محمدی گفت: از آنجا که منشور توسعه فرهنگ قرآنی بالاترین سند قرآنی کشور است و برای اجرایی شدن اهداف و راهبردهای آن سه سند راهبردی آموزش عمومی، پژوهش و تبلیغ قرآنی پس از چندین سال مطالعه تدوین و تصویب شده، کلیه فعالیت­‌های قرآنی دایرمدار این اسناد باید قرار گیرد. همه ارکان کشور موظفند جهت فعالیت خود را منطبق و بر محور این اسناد قرار دهند. همان­طور که نگاه هوشمندانه آن مجلس محترم بر شيوه اداره كشور سلامت نظام را تأمين مى‌‏كند، هوشیاری و نگرش هوشمندانه نسبت به تراز قرآنی اداره کشور از حیث اجتماعی و فردی می­‌تواند سلامت قرآنی نظام اسلامی را تضمین کند.

وی در بخش دیگری از سخنرانی خود گفت: تنها نیمی از جلسات شورای توسعه فرهنگ قرآنی با حضور وزرا برگزار شده و آن هم تازه نه با پنج وزیر عضو بلکه با یک یا دو وزیر.

گلایه از حضور کمرنگ وزرا

پژمان‌فر در این بخش نسبت به حضور کمرنگ وزرا در جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی واکنش نشان داد و افزود: من در صحن علنی نسبت به این قضیه تذکر خواهم داد و گزارشاتی را نسبت به عملکرد وزارت ارشاد در نوع رابطه با شورای توسعه فرهنگ قرآنی در صحن ارائه می‌دهم. ما نسبت به طرز کار شورا و حضور وزرا نواقصی را مشاهده می‌کنیم و در کمیسیون اصل 90 هم این موضوعات مطرح می‌شود.

محمدی پس از گلایه پژمانفر گفت: ضمانت اجرای مصوبات شورا بسیار ضعیف است که این ضمانت اجرای را باید از مجلس پیگیری کرد.

ضرورت پاسخگویی دستگاه‌ها در حوزه فعالیت‌های قرآنی

محمدعلی خواجه‌پیری، رئیس کمیته تخصیص اعتبار صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی به عنوان سخنران بعدی این نشست گفت: امسال قرار است 24 میلیارد تومان برای قرآن بودجه تخصیص دهند، آیا با این رقم می‌توان آموزش قرآن در یک کشور را اداره کرد؟ بودجه‌های کلان در اختیار دستگاه‌هایی است که به هیچ‌وجه پاسخگو نیستند و تابع شورا نیستند. وقتی آموزش و پرورش از جای دیگر بودجه دریافت می‌کند، اصلاً به شورا پاسخگو نیست.

وی افزود: اگر مجلس بتواند دستگاه‌ها را موظف کند که بودجه‌های قرآنی‌شان را مطابق اسناد مصوب تنظیم کنند و سازمان برنامه و بودجه هم طبق آن عمل کند و شورا نظارت بر آن داشته باشد، اتفاقات خوبی رقم می‌خورد.

پژمانفر در رابطه با این قسمت از سخنان خواجه‌پیری گفت: کمیسیون اصل 90 به عنوان دستگاه نظارتی جدی مجلس نسبت به این قضایا ورود پیدا خواهد کرد و فقط کافی است شما اطلاعات را به ما ارائه دهید و ما ورود پیدا خواهیم کرد. تا هفته دیگر اطلاعاتش را به ما ارائه دهید و ما حتماً پیگیری خواهیم کرد.

خواجه‌پیری در ادامه سخنان خود عنوان کرد: سال گذشته پولی را برای پیشبرد طرح اتقان اختصاص دادیم و استان البرز را به عنوان استان پایلوت انتخاب کردیم و 122 معلم هم برای این طرح انتخاب شدند و 800 میلیون تومان هم بودجه صرف آن شد و از 122 معلم قرآنی فقط 22 نفر قبول شدند که این در آموزش و پرورش فاجعه است.

وی در پایان تأکید کرد: منشور خودش به تنهایی جواب می‌دهد و نیازی به سازمان دیگری نیست که مجری باشد.

وزارت ارشاد برای قرآن دل بسوزاند

حجت‌الاسلام مهدی قربانی، نماینده مردم زنجان دیگر سخنران این نشست بود که گفت: وزارت ارشاد متولی امور قرآنی است ولی همین وزارتخانه به جای اینکه برای قرآن دل بسوزاند برای موسیقی دلسوزی می‌کند و با پول نظام 56 هنرستان موسیقی تأسیس کرده است.

وی بیان کرد: این دولت هم هیچ برنامه‌ای برای قرآن ندارد و وزیرش هیچ اعتنایی به قرآن ندارد. در بودجه 1402 هم برای قرآن کاری انجام نداده در صورتی که شورای عالی انقلاب فرهنگی باید طوری سیاستگذاری کند که چنین اتفاقاتی نیفتد.

نماینده مردم زنجان گفت: دولت برای قرآن یک ساختمان نساخته و نگفته قرار است برای قرآن هزینه کند و کار به جایی رسیده که قرآن را با موسیقی در یکجا قرار می‌دهیم و این خلاف سیاست‌های نظام است. تا زمانی که نسبت به فعالیت‌های قرآنی منت بگذاریم در جامعه چنین اتفاقاتی می‌افتد.

ابراهیم عزیزی، نماینده مردم کرمانشاه سخنران بعدی این نشست گفت: درنظام اسلامی باید حوزه ولایت و اهل بیت(ع) تقویت شود. در دولت گذشته هر پیشنهاد مرتبط با بودجه قرآنی حذف می‌شد و باید در این دولت تلاش شود تا در لایحه بودجه 1402 بودجه قرآنی افزوده شود که در این زمینه ضروری است با دولت جلساتی را برگزار کنیم.

حجت‌الاسلام پژمان‌فر در پایان این نشست در جمع‌بندی جلسه گفت: در قدم اول باید کاری کنیم که این مطالبات در فضای آرام مطرح شود و سپس در لایحه آن‌ها را بگنجانیم و حتی اگر لازم است اصلاحاتی صورت پذیرد. از سوی دیگر باید تلاش کنیم تا سواد قرآنی کارکنان دستگاه افزایش پیدا کند و از اکنون برنامه‌ریزی شود تا از ماه مبارک رمضان کلید آن زده شود.