تعهد به «اخلاق‌مداری» مهمترین ویژگی متسابق قرآنی است
چهره ممتاز قرآنی استان قزوین معتقد است که تعهد به اخلاق‌مداری در مسابقات قرآن بیشتر از سایر رقابت‌ها به چشم می‌خورد که به این رویدادها موضوعیت می‌دهد.
دوران نوجوانی بهاری است که در آن استعدادها بارور و پایه‌های دینی و عقیدتی انسان مستحکم میشود. قرآن بهترین یار و همدم این دوران است که می‌تواند با پاسخگویی به دغدغه‌های نوجوان پرسشگر، او را به مسیر صحیح زندگی راهنمایی کند. بنابراین باید بهار نوجوانی و جوانی را دریابیم که عرصه رشد و بالندگی و درخشش استعدادهای این مرز و بوم است.
ایکنای قزوین، هر هفته به سراغ یک چهره شاخص قرآنی استان که با قرآن انس گرفته است می‌رود. امروز با «محمدباقر حق‌شناس» هم‌صحبت می‌شویم. وی حافظ کل قرآن و قاری ممتازی است که در عرصه علم و دانش نیز پیشتاز است. محمدباقر الگویی برای ورود کودکان و نوجوانان به عرصه انس با قرآن محسوب میشود.
ایکنا ـ لطفاً خودتان را معرفی کنید.
محمدباقر حق‌شناس هستم، متولد ۳۰ تیر ۱۳۸۳ که در حال حاضر در رشته معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) مشغول تحصیل هستم و ۲ سال است که توفیق حفظ کامل قرآن نصیب بنده شده است.
ایکنا ـ از چه سنی وارد فعالیت‌های قرآن شدید؟
به لطف خدا و همراهی پدر و مادرم از دوران طفولیت وارد مهد قرآنی «علم‌الهدی» شدم و جزء سی قرآن را حفظ کردم. کلاس دوم بودم که از همان مهد برای حفظ پیشرفته تماس گرفتند که به واسطه آن جزء یک قرآن را حفظ کردم، تقریباً تا سال هشتم تحصیل ۵ جزء را حفظ شدم و از سال هشتم به بعد هم به مدت چهار سال موفق به حفظ ۲۵ جزء باقیمانده شدم.
ایکنا ـ فضای همراهی خانواده برای تشویق و ایستادگی شما در این مسیر چطور ارزیابی می‌کنید؟
مشوق اصلی من در این مسیر بعد از لطف خدا، محبت پدر و مادر و اساتید بسیار خوب بود. همواره از حمایت و تشویق پدر و مادرم برخوردار بودم. مادرم همراه من حفظ قرآن را آغاز کرده بود و بیشتر از خود برای من وقت می‌گذاشت، خاطرم هست که در کلاس دوم کار کمی سخت بود و به گریه افتاده بودم اما پدرم با صبر و حوصله مرا به این مسیر هدایت کرد که حلاوت آن روز هنوز هم در کام من باقی مانده است.
ایکنا ـ از علت ورود خود به عرصه انس با قرآن بگویید.
پاسخ این سؤال جنبه‌های مختلفی دارد، قرآن کلام خداست و این نیاز ماست که کلام خدا را بشنویم و بدانیم چه انتظاراتی از ما دارد، آشنا باشیم که چطور خلق شده‌ایم و با ساز و کارهای موجود چگونه باید با خانواده و مردم و جامعه تعامل کنیم، چرا که دستورالعمل شئون زندگی در قرآن یافت میشود. اگر سعی در عمل به این دستورها داشته باشیم زندگی زیباتر خواهد شد و آنجاست که لذت اصلی خواندن قرآن و لذت مضاعف حفظ قرآن را می‌چشیم، وقتی قرآن را با رویکرد شنیدن سخن خدا و فهمیدن معنی آن و اطاعت از آن مطالعه می‌کنیم آن زمان است که حفظ قرآن معنای بهتری پیدا می‌کند. مرور آیات مشابه و هم مفهوم در ذهن، از لذت‌های دیگر حفظ قرآن است از آن حیث که انسان با خواندن قرآن درک می‌کند که خواسته خدا از او چیست و احساس هدفمند بودن می‌کند و اینکه آینده برای او روشن است.
ایکنا ـ از میان رشته‌های مختلف قرآنی چرا حفظ را انتخاب کردید؟
کسی می‌تواند سخنان خدا را درک کند که در حفظ آیات آن ورود کرده باشد و قسمت استقامتی و سخت آن را پشت سر بگذارد، تحمل کردن به معنای ناخوشایند بودن حفظ نیست بلکه انسان در مسیر حفظ قرآن نیازمند استقامت و پشتکار است، حفظ قرآن زمان‌بر است که شروع آن با قدم‌های کوچک رقم می‌خورد. کسی که وارد این عرصه میشود باید استقامت و پشتکار خود را تقویت کرده باشد.
ایکنا ـ برای تشویق دیگران به انس با قرآن از چه راهکاری استفاده می‌کنید؟
به واسطه سنین مختلف وسایل تشویقی متفاوتی وجود دارد به‌طور مثال تشویق یک کودک به قرآن با تجربه حضور در فضای خوشایند و مطلوب و محبوب کلاس در کنار هم‌سالانش اتفاق می‌افتد، اینکه شیرینی ذاتی کلام خدا را در کنار دوستان خود تجربه کند، علاوه بر آن تشویق‌ها و پیش‌برنده‌ها هم تأثیر‌گذار است، در نوجوانی هدایت و تشویق راحت‌تر است چون می‌توان حقایق واقعی و وقایع مختلف قرآن را برای نوجوان تشریح کرد تا به‌واسطه قرآن درست و غلط را تشخیص دهد و در زندگی شخصی و مواجهه با مسائل اجتماعی و حتی در تصمیم‌گیری‌ها از مؤلفه‌های قرآن استفاده کند.
ایکنا ـ از تجربیات خود در مسیر حفظ قرآن بگویید؟
لحظه لحظه آن خاطره‌انگیز است و زمانی‌که موفق به حفظ یک سوره یا یک جزء می‌شویم حس پیروزی و موفقیت داریم، حس انجام یک کار مفید برای انسان بسیار خوشایند است چون می‌توانیم با حفظ آیات و تسلط بر آنها، آیات مشابه را از جای جای قرآن تداعی کرده و به یک بسته کامل معنایی دست‌یابیم و اینجاست که با کنار هم گذاشتن گزاره‌های موجود به نتایج ارزشمند و شیرینی دست پیدا می‌کنیم و علاوه بر آن ارتباط با دوستان قرآنی، سفرهای قرآنی و برکاتی که از انس با قرآن به ما می‌رسد اوقاتی خوش و سراسر لذت را رقم می‌زند.
ایکنا ـ از حضور خود در مسابقات و عرصه‌های رقابت قرآنی بگویید.
در مسابقات شرکت می‌کنم چون سرشار از شور و نشاط است و لذت کسب رتبه هم بر کسی پوشیده نیست. از مهمترین مقام‌هایی که در حوزه حفظ قرآن کسب کردم رتبه اول حفظ ۱۰ جزء در مسابقات دانش‌آموزی سطح کشور بود. نکته‌ای که در مسابقات قرآن بیشتر از سایر رقابت‌ها به چشم می‌خورد تعهد به اخلاق‌مداری است که به رقابت‌ها موضوعیت می‌دهد و انگیزه حضور در آنها را بالا می‌برد.
ایکنا ـ علاوه بر رشته حفظ، تجربه فعالیت در رشته‌های دیگر قرآنی را هم دارید؟
از کلاس پنجم وارد کلاس قرائت شدم، شایسته است که حفّاظ در کنار حفظ آیات، تلاوت و قرائت قرآن را هم تجربه کنند چون تداوم این دو با یکدیگر لذت مضاعفی دارد و شنیدن نغمه‌های قرآن در مسابقات بسیار خوشایند است.
ایکنا ـ تجربه‌ای از حضور در رقابت‌های رشته قرائت هم دارید؟
مسابقه شوق تلاوت مخصوص طرح ملی تلاوت است که در سال ۱۳۹۵ مرحله اول آن در قزوین، مرحله دوم کیش و مرحله سوم آن کربلای معلی بود. همین‌طور در سال ۱۳۹۶ پس از مرحله قزوین به قشم رفتیم و مرحله سوم نیز در نجف اشرف بود؛ مرحله سوم شبیه کاروان قرآنی بود و رقابت در آن موضوعیت نداشت و اعزام کاروان قرآن به کشوری مسلمان محسوب می‌شد، سراسر مسابقه سفرهای جذاب و پرخاطره بود و شروع پیشرف در رشته قرائت قرآن از همین مسابقات آغاز شد. که در نهایت شیرین‌ترین خاطره و بهترین تجربه قرائت مرا در صحن و بارگاه امیرالمؤمنین(ع) در نجف اشرف رقم زد.
ایکنا ـ از اساتید و مشوقان خود بگویید.
این مصاحبه فرصت مغتنمی است تا از اساتیدی که در مسیر حرکت قرآنی من تاثیر بسزایی داشتند تشکر کنم، در انس با قرآن یکی از مؤلفه‌های انکار‌ناپذیر وجود اساتید دلسوز و با همت و پشتکار است. در بحث قرائت از حمایت‌ها و رهنمودهای استاد بهاری، رحیمیان، وفاپور، حسینی و فضلعلی برخوردار شدم و در رشته حفظ نیز از مجموعه مهد قرآن استان قزوین و بانیان و مشوقانی که به قرآن خدمت کرده و بستر انس جامعه با قرآن را فراهم کرده‌اند سپاسگزارم.
ایکنا ـ تجربه آموزش قرآن دارید؟
علی‌رغم اینکه به دنبال آموزش‌دادن نبودم اما مدیران و معلمان مؤسسه مهد قرآن کلاس پسران قرآن‌آموزان سنین کوچکتر را به من سپردند و تقریباً سه سال است که علاوه بر توفیق حفظ و قرائت قرآن، توفیق همراه بودن با قرآن‌آموزان نیز نصیب من شده است.
ایکنا ـ در طول فعالیت در رشته‌های قرآنی عملکرد آموزش و پرورش را چطور ارزیابی می‌کنید؟
آموزش و پرورش هر سال مسابقات دانش‌آموزی را برگزار می‌کند ولی رقابت بین کسانی است که قرآن را خارج از آموزش و پرورش آموخته‌اند و این نهاد مولد و پرورش‌دهنده اولیه این نیروهای قرآنی نبوده است، به نظرم آموزش و پرورش می‌تواند با فکر و ایده و راهبردهای طولانی مدت، دانش‌آموزانی را که ۱۲ سال در این نهاد تحت تعلیم و تربیت هستند را به حفظ و تداوم و تدبر در قرآن تشویق کرده و با برنامه‌ریزی مدون روند تولید نیروی قرآنی را طرح‌ریزی کند.
ایکنا ـ در مواجهه با نهادهای فرهنگی عملکرد آنها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
معمولاً در بین جامعه قرآنی نسبت به عملکرد نهادهای فرهنگی کشور نارضایتی بسیاری وجود دارد، نه با رویکرد انتقاد تخریبگر بلکه با نیت مشورت دادن و خیرخواهانه تا اشکالاتی را که در نهاد آموزش و پرورش است و دامنگیر نهادهای فرهنگی دیگر هم شده رفع کنند. نهادهای فرهنگی کار برگزاری مسابقات و تشویق قراء و حافظان را انجام می‌دهند ولی اینکه بخواهند برنامه‌‌ی مدونی برای ایجاد موج انس با قرآن در کشور داشته باشند چنین چیزی دیده نمی‌شود.
رهبر انقلاب مکرر به تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن کریم اشاره کردند و در بحث همگانی انس با قرآن فرمودند که باید جامعه مؤمنین انس با قرآن را درک کنند اما متأسفانه نهادهای فرهنگی برنامه‌ریزی دقیقی برای ترسیم نمودار صعودی انس با قرآن کریم به صورت همگانی ندارد.
ایکنا ـ از برکات انس با قرآن در زندگی خود بگویید.
ارتباط با قرآن سراسر برکت است، پیامبر(ص) می‌فرماید اگر حافظ قرآن تصور کند که خداوند به فرد دیگر نعمت بزرگتری عطا کرده سخت در اشتباه است؛ بزرگترین نعمتی که خداوند می‌تواند به هر فردی عطا کند حفظ قرآن است. برکت قرآن در شئون مختلف زندگی ما در جریان است و مملو از دستورالعمل‌های مورد نیاز برای همه شئون و موقعیت‌های زندگی است که لازم است ارتباط خود با قرآن را اصلاح کنیم، به‌عبارتی به تعمیر این رابطه آسیب‌دیده بپردازیم تا بتوانیم از دستورالعمل‌هایش بهره ببریم.
ایکنا ـ در جلب و جذب نوجوانان برای ورود به عرصه انس با قرآن راهکار ویژه‌ای دارید؟
معمولاً نوجوانان به دنبال حقیقت هستند و قرآن یک حقیقت ناب برای این نسل محسوب میشود، شاهدیم که نوجوانان کاملاً خودجوش حلقه‌های تدبر در قرآن را راه‌اندازی کرده‌اند ولی نیازمند حمایت متولیان فرهنگی و قرآنی جامعه هستند. قرآن باید به نوجوانانی که از حقایق آن دورند بیشتر معرفی شود، بسیاری از نوجوانان ما به واسطه خانواده یا دوستان دسترسی خوبی به معارف قرآنی ندارند، ما و نهادهای فرهنگی مسئولیم که قرآن را به این نسل معرفی کنیم تا نتایج آن اقبال عمومی جامعه به انس با قرآن باشد.
ایکنا ـ معمولاً حافظان و افرادی که در ارتباط با قرآن هستند با یک سوره یا آیه ارتباط بهتری دارند آیا این موضوع در مورد شما هم صدق می‌کند؟
نسبت به آیه ۵۳ سوره زمر به واسطه این که مظهر تمام و کمال رحمت خداست ارتباط خوبی دارم، خداوند به پیامبرش می‌فرماید که به بندگان من بگو اگر چه کارهای ناشایست کرده و زیاده‌روی کرده‌اید اما نگران نباشید خداوند گناهان شما را می‌بخشد، او بسیار آمرزنده و مهربان است. در آیه بعد می‌فرماید که خدا به شما فرصت بازگشت می‌دهد که برگردید پیش از آنکه عذاب الهی دامنگیرتان شود، خداوند اعلام آمادگی همه‌جانبه برای باز کردن آغوش رحمت خود به روی گناهکاران کرده است و آیه با این روایت تکمیل‌تر میشود که خدا به حضرت داوود خطاب می‌کند اگر افرادی که از من روی گردان شدند بدانند که من چه شوقی نسبت به آنها دارم از شدت اشتیاق نسبت به من می‌میرند و بندبند وجودشان از هم گسسته میشود، این شدت محبت خدا نسبت به بندگانش واقعاً لذت‌بخش و شیرین است و شاید برای ما تلنگری باشد که با آن خداوندی که سرشار از رحمت و محبت است چه ناسپاسانه برخورد می‌کنیم.
ایکنا ـ کلام آخر
گاهی نسبت به فعالان قرآنی بی‌انصافی و قدرناشناسی صورت می‌گیرد که این بسیار آزاردهنده است. به‌طور مثال استاد بهاری سال‌هاست که در بحث مسابقات و پرورش‌دهنده کیفیت تلاوت‌ها به عنوان بهترین در استان قزوین شناخته شدند ولی به دنبال مکانی برای مؤسسه می‌گردند و بارها از مکانی به مکان دیگر نقل مکان کردند. چند بار هم درخواست مکانی ثابت برای مؤسسه مطرح شده اما اقدامی صورت نگرفته است، اگر ازدست نهادها یا خیرین کاری برمی‌آید در سطح شهر حمایتی از این فعالیت قرآنی داشته باشند که قطعاً تحقق آن در بهتر شدن کیفیت تربیت حفاظ و قراء موثر خواهد بود.
گفت‌وگو از سحر محمدعلیخانی
انتهای پیام
