ویژگی‌های بازاریابی مطلوب محصولات دانش‌بنیان + صوت
مدرس کسب و کارهای دانش‌بنیان «ترویج محصولات دانش‌بنیان در میان گروه‌های مرجع»، «تصویرسازی عامهپسند»، «استفاده از کانون‌های نخبگی»، «اعطای مشوق‌ها»، «برگزاری سمینارها» و «انعقاد پیمان‌های همکاری» را از مؤلفه‌های مهم در بازاریابی محصولات دانش‌بنیان دانست.
مسلم خانی، مشاور و مدرس کسب و کارهای دانش‌بنیان در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به بازاریابی محصولات دانش‌بنیان گفت: در رابطه با بازاریابی محصولات دانش‌بنیان، چند مدل در جهان متداول است که تعدادی از آنها در ایران کابرد دارد و لازم است در اینجا به این مدل‌ها اشاره کنم.
ترویج محصولات دانش‌بنیان در میان گروه‌های مرجع
وی افزود: نخستین مدل موفقی که در کشورهای جهان به ویژه فرانسه و کشورهای حوزه اسکاندیناوی مورد استقبال قرار گرفته، «ترویج محصولات دانش‌بنیان در میان گروه‌های نخبه و گروه‌های مرجع» هست. به عنوان مثال اگر حوزه دانش‌بنیان برروی یک دارو کار کند یا در حوزه محصولات پزشکی یا پیراپزشکی و تجهیزات بیمارستانی و تولید مواد اولیه مورد استفاده در صنعت بهداشتی و درمانی فعالیت داشته باشد، مهمترین گروهی که می‌تواند به معرفی و شناسایی بیشتر این محصول کمک کند، گروه‌های مرجع هستند.
کارشناس حوزه کسب و کار ادامه داد: این الگو خوشبختانه در ایران اجرایی شده و می‌تواند تسری پیدا کند و همه عزیزانی را که در حوزه دانش‌بنیان فعالیت دارند و خوشبختانه آمارشان به بیش از هفت هزار و 742 شرکت رسیده و نقطه قوتی برای کشور هستند، شامل شود. نخستین گامی که اینها باید بردارند این است که گروه‌های مرجع متناسب با کالا و خدماتشان را شناسایی کنند و این گروه مرجع ممکن است خودروساز باشد، کشاورز، ناشر، بسته‌بند محصولات یا تولیدکننده غذا باشد. لذا به تناسب کاری که اختراع یا ابداع و محصول دانش‌بنیان بر آن استوار است، گروه‌های مرجع را شناسایی کرد.
بیشتر بخوانید:
خانی افزود: گروه‌های مرجع در معرفی، توسعه و بهبود محصول نقش دارند، چون در خیلی از موارد ممکن است محصول در جایی به صورت آزمایشی آزموده شود و بعد از اینکه اشکالاتش رفع شد تعمیم داده شود، لذا گروه‌های مرجع در حوزه تحقیق و توسعه نقش کمک‌کننده برای کسب و کارهای دانش‌بنیان دارند. البته در اغلب کشورهای جهان، مرسوم و متداول است گروه‌های مرجعی که با نهادهای حکمرانی در ارتباط هستند، مکلف و موظفند حداکثر تعامل را با دانش‌بنیان‌ها داشته باشند، یعنی اگر آزمایشگاهی در اختیار دارند در اختیارشان قرار دهند و آنها را از مشاوره‌های فنی و تخصصی محروم نکنند و به طور کلی به شیوه‌های مختلف کمک کنند محصول دانش‌بنیانی که در مرحله آزمایشگاهی است و به بازار واقعی راه پیدا نکرده رشد، تسری و تعمیم پیدا کند.
تصویرسازی عامهپسند
وی درباره مدل دوم گفت: این مدل عبارت است از اینکه رسانه‌های رسمی و غیررسمی اعم از دیداری و شنیداری بتوانند تصویر و فهم آسان و عامه‌پسندی از کالا و خدمت به بازار ارائه دهند.
این مدرس حوزه کسب و کارهای دانش‌بنیان با ذکر مثالی تأکید کرد: در حوزه محصولات نانو مردم به واسطه آشنایی با برخی از کالاهایی که بر پایه فناوری نانوست تا حدودی با مفهوم کسب و کارهای دانش‌بنیان مبتنی بر نانو آشنا شده‌اند و دلیلش هم این است که خوشبختانه دوستانی در این حوزه کار می‌کنند که توانسته‌اند ادبیات همه‌کس فهمی را در این حوزه خلق کنند و در این زمینه تولید محتوای مناسب علمی داشته باشند و سپس وارد یک سری از عرصه‌های تولید کالا و خدمت شده‌اند که در جامعه عمومیت دارد و این خود یک مدل بازاریابی است، یعنی ما توانسته‌ایم یک کالای های‌تک و بسیار توسعه‌یافته و پیشرفته را به زبان عامه تعریف و مزایا و محاسن آن را اعلام کنیم و میزان خلق ارزشی که برای مخاطب در پی دارد را تبیین کنیم. پس الگوی دوم تولید محتواست، تولید محتوا در رابطه با کالاها و خدمات دانش‌بنیان به گونه‌ای که علاوه بر خواص، عوام جامعه هم بتوانند آن را بفهمند و از این محصولات استفاده کنند.
خانی ادامه داد: یادمان باشد محصولات دانش‌بنیان در طولانی‌مدت در اختیار جامعه و در اختیار عموم گذاشته خواهند شد و قاعدتاً همه مردم باید این مدل و این الگو را بشناسند.
استفاده از کانون‌های خبرگی و نخبگی
وی با اشاره به مدل سوم در حوزه بازاریابی محصولات دانش‌بنیان که در دنیا متداول است، بیان کرد: روش سوم همان استفاده از کانون‌های خبرگی و نخبگی است. در این کانون‌ها معمولاً دانش‌بنیان‌ها گروهی از ذی‌نفعان، کنشگران و مرتبطان با یک کالا و خدمت را در بستر وب به صورت حضوری یا ترکیبی گرد هم میآورند و از نظرات و پیشنهادات آنها برای عرضه عام محصول استفاده می‌کنند. خوشبختانه این مدل، مدلی است که در ایران آزمون شده و بازخوردهای خوبی به دنبال داشته است توصیه می‌کنم صاحبان کسب و کار دانش‌بنیان به الگوی بهره‌مندی از کانون‌های خبرگی و نخبگی برای معرفی و عرضه محصول توجه تام داشته باشند.
اعطای یارانه‌ها و مشوق‌ها
این مشاور کسب و کارهای دانش‌بنیان با بیان اینکه روش دیگری که در حوزه بازاریابی و فروش محصولات دانش‌بنیان در دنیا مرسوم است «اعطای یارانه‌ها» و «مشوق‌ها»ست که در ایران تأکیدات زیادی برروی آن صورت گرفته ولی هنوز به مصوبه و آیین‌نامه تبدیل نشده است، گفت: یعنی اگر اشخاص حقیقی یا حقوقی کالا و خدمت دانش‌بنیان را خریداری کنند مشمول یک سرای از امتیازات خواهند شد و جامعه به این شیوه ترغیب می‌شود محصول دانش‌بنیان را خریداری کند. این روش منجر به رسوخ در بازار، توسعه سطح بازار و آشناسازی مشتریان با کالا و خدمت دانش‌بنیان می‌شود.
برگزاری سمینارهای آشنایی با محصولات دانش‌بنیان
خانی، برگزاری همایش‌ها و سمینارهای آشنایی با کالا و خدمات دانش‌بنیان را از دیگر روش‌های صحیح و متداول بازاریابی در جهان عنوان کرد و در این رابطه افزود: در رابطه با کالاها و خدمات دانش‌بنیان به دلیل ناشناخته بودن و فناورانه بودن لازم است که به دفعات بسیار زیاد این‌گونه سمینارها و همایش‌ها از سوی خود کارآفرینان دانش‌بنیان برگزار شود تا هم گروه‌های خاص و هم عموم مردم در این همایش‌ها با کالا و خدمت و ابعادشان آشنا شوند. این همایش‌های ترویجی خیلی می‌تواند در سطح بازار مؤثر باشد.
انعقاد پیمان‌های همکاری
وی یکی دیگر از ابزارهای مؤثر در حوزه بازاریابی محصولات دانش‌بنیان را «انعقاد پیمان‌های همکاری میان کسب و کارهای دانش‌بنیان و مراکز دانشگاهی، صنعتی و اندیشه‌ورزی» عنوان کرد و گفت: این پیمان‌ها به فرآیند خلق محصول و یافتن جایگاه ویژه محصولات دانش‌بنیان در بازار به ویژه بازارهای جهانی کمک خواهد کرد.
کارشناس حوزه کسب و کارهای دانش‌بنیان به فعالان و تولیدکنندگان عرصه دانش‌بنیان توصیه کرد که برای کالاها و خدماتشان، استاندارد تهیه کنند. خانی در تشریح این موضوع افزود: این استانداردها می‌تواند مبنای کار سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، برگزارکنندگان دوره‌های آموزشی متناسب با آن خدمت و سازمان ملی استاندارد باشد و به طور کلی این استانداردها به پذیرفته شدن کالا و خدمت کمک می‌کند و همچنین باید تلاش کنیم اگر محصول ما محصول صادراتی است استانداردهای کشور مقصد را در نظر بگیریم.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو توصیه دیگری را به فعالان عرصه کسب و کار دانش‌بنیان ارائه کرد و گفت: بهتر است فعالان عرصه دانش‌بنیان به مسئولیت اجتماعی به عنوان موضوعی که در اخلاق حرفه‌ای تعریف می‌شود اما می‌تواند برای برند کالای دانش‌بنیان ایجاد محبوبیت کند، توجه داشته باشند، چون عمل به مسئولیت اجتماعی برای صاحب کسب و کار دانش‌بنیان ایجاد محبت و محبوبیت می‌کند و به گسترش کالا و خدماتش در بازار می‌انجامد.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
