مرجعیت شیعه از تصدی تا انصراف
آیت‌آلله سید کاظم حائری، شاگرد نامدار آیت‌الله شهید محمدباقر صدر و تربیت یافته حوزه نجف اشرف و معتقد به نظام اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه که سال‌ها مرجع فعال برای شیعیان عراق بود به دلیل کهولت سن و ضعف مزاج از ادامه مسئولیت عذرخواسته و مقلدان خود را به آیت‌الله سید علی خامنه‌ای ارجاع داده است و این کار الگو برای همه است.
به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، متن یادداشت حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصفر جبرئیلی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به شرح زیر است:
در نظام فکری، سیاسی و اجتماعی شیعه امامیه «مرجعیت» جایگاه بلند و رفیعی دارد، مرجعیت مقام شامخ و فاخری است که مسئولیت سنگین «نیابت» از امام معصوم(ع) اسلام را بر دوش صاحبش می‌گذارد، به همین جهت سنت عالمان بزرگوار «فرار» از مرجعیت بوده است هرچند در مواردی تصدی و پذیرش آن به صورت تعیینی یا تعینی بر اشخاصی واجب و لازم شده و می‌شود.
تاریخ شیعه از سال ۳۲۹ق تاکنون مراجع عظام زیادی مانند حضرات آیات؛ شیخ مفید (۴۱۳ق)، علامه حلی (۷۲۶ق)، شیخ مرتضی انصاری (۱۲۸۱ق)، آیت‌الله سیدحسین بروجردی (۱۳۸۰ق) و آیت‌الله امام خمینی(۱۴۰۹ق) قدس الله اسرارهم به خود دیده است، چنان که نام شخصیت‌های زیادی که به عناوین و عذرهای مختلف از تصدی این مسئولیت خودداری کردند را هم به یاد دارد.
عالمانی که علیرغم برخورداری از شرائط لازم نه برای فرار از زیر بار مسئولیت و نه برای گریز از انجام وظیفه، بلکه به دلیل روحیه مسئولیت‌پذیری و تشخیص درست وظیفه و رعایت جهات اخلاقی از پذیرش آن خودداری می‌کردند چرا که دیگران را از خود شایسته‌تر می‌دیده و خود را موظف به ترویج و تقویت آن شخص محترم می‌دانستند.
برخی نیز با وجود پذیرش تصدی مرجعیت در میان راه خود را فاقد شرائط دانسته و از آن مسئولیت انصراف داده‌اند. تاریخ نام آیت‌الله حاج آقا رضا همدانی (۱۳۲۲ق) صاحب کتاب ارزشمند «مصباح الفقیه» را به یاد دارد که به بهانه نسیان و فراموشی رسما تقلید از خود را غیرمجاز اعلام کرد. محقق اصفهانی (۱۳۶۱ق) صاحب «نهایه الدرایه» شرح کفایه (۶ج) و «حاشیه المکاسب» (۸ج) و تالیفات ماندگار دیگر به دلیل تقویت مرجعیت آقاسید ابوالحسن اصفهانی (۱۳۵۵ق) دستور داد تا رساله چاپ شده‌اش را در همان چاپخانه خمیر کنند.
امروز هم آیت‌آلله سید کاظم حائری، شاگرد نامدار آیت‌الله شهید محمدباقر صدر (۱۴۰۰ق) و تربیت یافته حوزه نجف اشرف و معتقد به نظام اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه که سال‌ها مرجع فعال برای شیعیان عراق بود به دلیل کهولت سن و ضعف مزاج از ادامه مسئولیت عذرخواسته و مقلدان خود را به آیت‌الله سید علی خامنه‌ای ارجاع داده است. امید آنکه در این وانفسای حیات الگویی باشد برای همه مسئولان در نظام فکری اهل بیت(ع)، حوزه‌های علمیه و کارگزاران نظام اسلامی.
سلمه الله تعالی وابقاه
انتهای پیام
