عواقب رویگردانی از جهاد در نهج‌البلاغه

حجت‌الاسلام سیدنواب موسوی، مدرس حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان با شرح فرازی از خطبه بیست و هفتم نهج‌البلاغه «اَمّا بَعْدُ، فَاِنَّ الْجِهادَ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الْجَنَّةِ، فَتَحَهُ اللّهُ لِخاصَّةِ اَوْلِيائِهِ، وَ هُوَ لِباسُ التَّقْوى، وَ دِرْعُ اللّهِ الْحَصينَةُ، وَ جُنَّتُهُ الْوَثيقَةُ. فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ اَلْبَسَهُ اللّهُ ثَوْبَ الذُّلِّ وَ شَمْلَةَ الْبَلاءِ، وَ دُيِّثَ بِالصَّغارِ وَالْقَماءَةِ، وَ ضُرِبَ عَلى قَلْبِهِ بِالاِْسْهابِ، وَ اُديلَ الْحَقُّ مِنْهُ بِتَضْييعِ الْجِهادِ، وَ سيمَ الْخَسْفَ، وَ مُنِعَ النِّصْفَ. اَلا وَ اِنِّى قَدْ دَعَوْتُكُمْ اِلى قِتالِ هؤُلاءِ الْقَوْمِ لَيْلاً وَ نَهاراً، وَ سِراًّ وَ اِعْلاناً، وَ قُلْتُ لَكُمُ: اغْزُوهُمْ قَبْلَ اَنْ يَغْزُوكُمْ، فَوَاللّهِ ما غُزِىَ قَوْمٌ»، اظهار کرد: امام علی(ع) در این خطبه بعد از حمد و سپاس خداوند فضیلت جهاد را بیان می‌کند.

وی با اشاره به اینکه جهاد دربی از درب‌های بهشت است که خداوند آن را برای اولیای خاص خویش گشوده است، بیان کرد: جهاد به معنای کوشیدن با تمام توان است کمااینکه خداوند مجاهدین فی سبیل‌الله را برتری داده است. برای جهنم و بهشت درب‌های وجود دارد، گروهی از طریق ربا یا گروهی از طریق قتل به جهنم می‌روند. درب‌های بهشت عناوینی است که با آن انسان مستحق رفتن به بهشت می‌شود، گروهی از باب علم و گروهی از باب جهاد وارد بهشت می‌شوند.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه باب جهاد بابی است که برای اولیای خاص است، ادامه داد: تا کسی به قرب الهی نرسد، فاصله بین خود و خدا را کم نکند و حاکمیت الله را نپذیرفته باشد نمی‌تواند از درب جهاد وارد بهشت شود؛ به یک معنا مجاهدین فی سبیل‌الله از تمام تعلقات دنیوی فاصله گرفته و حاضرند همه چیز را در راه خدا فدا کنند.

وی با اشاره به اینکه انسان در مقابل کسانی که با دین ما مبارزه می‌کنند باید مردانه بایستد البته جهاد ابتدایی در اسلام جنبه تدافعی و پیشگیرانه دارد، اظهار کرد: هر کس با بی‌میلی و بدون عذر جهاد را ترک کند خداوند بر تن او لباس مذلت و خواری را می‌پوشاند و بلاها او را فرا می‌گیرد.

موسوی اضافه کرد: کسی که بدون عذر از جهاد رویگردانی کند تحقیر و شده و به ذلت می‌رسد. وقتی ذلت در درون انسان باشد، زمینه رشد و تکامل انسان وجود ندارد و این جهاد است که زمینه تعالی و کمال انسان را فراهم می‌کند. مرگ با سرافرازی و عزت بهتر از زندگی با ذلت است؛ کسی که با ذلت از جهاد روی‌گردانی می‌کند از حق دور می‌شود و به حق نمی‌رسد.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه کسی که بدون عذر از جهاد رویگردانی کرد نابودی بر او تحمیل می‌شود، گفت: کسی که به جهاد سرافرازانه و غیرتمندانه نگاه نمی‌کند و به ذلت تن می‌دهد به هلاکت و نابودی می‌رسد. امام علی(ع) شب و روز، نهان و آشکار و بدون وقفه مردم را به جهاد در مقابل دشمنان خدا دعوت می‌کرد. در جهاد نباید بی‌تفاوت بود و بگذاریم دشمنان به حریم ما هجمه کنند، چراکه اگر در مقابل دشمن بی‌تفاوت بوده و انفعال داشته باشیم دشمن بر ما غلبه می‌کند.