عرفان‌پور: پرداختن به همه شهدای کربلا معرفت ما را عمیقتر می‌کند + صوت
میلاد عرفان‌پور گفت: پرداختن به همه شهدای کربلا می‌تواند ما را بیشتر با عمق و حقیقت واقعه عاشورا آشنا کند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نگاه اجمالی به مناسک و شعائر حسینی نشان می‌دهد شعر و ادبیات به دلیل تکیه بر زبان جایگاه ویژه‌ای در انتقال فرهنگ عاشورایی و نهضت حسینی داشته‌اند.
نقش شعر در تعزیه، هیئات مذهبی و مجالس روزه و حتی کتیبه‌ها و پرچم‌های عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفای ایشان غیرقابل انکار و از نکات برجسته در انتقال و حفظ شعائر حسینی از کربلای سال 61 هجری قمری تا به امروز است.
در این زمینه در ایام محرم در سلسله گفت‌وگوهایی یا اهلی قلم نظر آنها را در ایکنا جویا شده‌ایم.
میلاد عرفان‌پور، شاعر و پژوهشگر ادبی و آئینی درباره نقش شعر در جاری و ساری بودن محبت امام حسین(ع) و واقعه عاشورا در میان مردم پس از قرن‌ها عنوان کرد: طبعا هنر شیواترین زبان برای انتقال والاترین معانی است و هنر شعر هم به واسطه ارتباط و انس با کلمه و کلام و معانی، بیشترین سهم را در انتقال معانی والای انسانی از جمله معارف حسینی و عاشورایی داشته است.
سراینده مجموعه شمعدانی‌ها ادامه داد: شعر به نسبت دیگر قالب‌های هنری هم بیشترین ایفای نقش را کرده و هم در زمینه حفظ میراث معرفتی و ارزش‌های عاشورایی، مکمل برخی دیگر از قالب‌های هنری بوده است. شاهدیم در آئین‌های حسینی و عاشورایی مدام شعر است که یا در منابر یا در کلام مادحین اهل‌بیت(ع) استفاده می‌شود و حتی در کتیبه‌ها و تزئیناتی که با هنر تجسمی شکل می‌گیرند، شعر نقش مهمی داشته و دارد.
موفق‌ترین کارنامه در میان هنرها
وی با تاکید بر اینکه اصولا شعر هنر اول ایران‌زمین است، اضافه کرد: در زنده نگه‌داشتن مسیر عاشورا و نام حضرت اباعبدالله علیه‌السلام، شعر یکی از موفق‌ترین کارنامه‌ها را در میان هنرها دارد و شاید بتوان حتی گفت که موفق‌ترین کارنامه را دارد.
این شاعر آئینی در پاسخ به این سوال که آیا همه اشعار امام حسینی و عاشورایی می‌توانند به‌عنوان نوحه- به‌معنای عام آن که توسط روضه‌خوان‌ها خوانده می‌شود- استفاده شوند؟ عنوان کرد: ما دو مفهوم شعری داریم، یکی عاشورایی و دیگری هیئتی و ممکن است هر شعر عاشورایی مناسب هیئت و مراسم و آئین‌های مذهبی نباشد.
عرفان‌پور تصریح کرد: شعر هیئت باید به‌گونه‌ای بیشتر قابل فهم و مناسب ارتباط برقرار کردن با مخاطب باشد و در روضه یا نوحه‌ها نمی‌توان از هر شعری که مضمون عاشورایی دارد، استفاده کرد، زیرا خواننده به‌عنوان یک برقرارکننده ارتباط آنجا باید به ویژگی‌های پیام توجه کند، از این حیث که آن پیام بتواند ضمیمه و زمینه تعامل بهتری را با مخاطب فراهم کند.
وی در ادامه تاکید کرد: پس ما دو گونه شعر داریم، یکی شعر هیئت و دیگری شعر عاشورایی که شعر عاشورایی اعم از شعر هیئت است. درواقع هر شعر عاشورایی نمی‌تواند شعر هیئت هم باشد اما هر شعر هیئت، شعر عاشورایی هم هست.
تنوع موضوعات عاشورایی بعد از انقلاب
این شاعر آئینی با اشاره به اینکه بعد از انقلاب اسلامی تنوع موضوعات عاشورایی در شعر بسیار گسترش پیدا کرد و بیشتر شد، اضافه کرد: پیش از انقلاب بیشتر شعرهای عاشورایی حول محور حضرت امام حسین(ع) یا نهایتاً حضرت زینب(س) و حضرت اباالفضل(ع) سروده می‌شد اما بعد از انقلاب شاهد بودیم که در موضوعات دیگر و درباره شهدای دیگر عاشورایی از حضرت سکینه و رقیه(س) گرفته تا حضرت حبیب و وهب و عابس و زبیر و دیگر بزرگان و شهدای کربلا و همچنین جوانان بنی‌هاشم، حضرت علی‌اکبر(ع)، حضرت قاسم(ع) و دیگر شهدای بزرگ کربلا آثار بسیاری تولید شده است.
وی با تاکید بر اینکه از حیث تنوع و تکثر بعد از انقلاب رشد بسیاری را در این زمینه می‌بینیم، اضافه کرد: حتی درمورد موضوعات ظریفتری مانند ارتباط عاشورا با قرآن کریم یا موضوع شهدای خردسال یا پیوند میان دفاع مقدس و عاشورا، شاهد برگزاری جشنواره‌ها و سرایش شعرها بوده‌ایم.
عرفان‌پور ضمن اشاره به نقش و نمود دیگر شهدای کربلا در شعر عاشورایی، تاکید کرد: شهدای بنی‌هاشم در این اشعار پررنگ‌تر هستند. تا آنجا که بنده توجه داشتم، در میان اشعار عاشورایی، بعد از خود حضرت اباعبدالله الحسین(ع)، حضرت ابالفضل(ع)، حضرت علی اکبر(ع) و حضرت قاسم(ع) بیشترین سهم را در میان اشعار دارند.
توسعه مفهوم عاشورا
وی تاکید کرد: پرداختن به همه شهدای کربلا می‌تواند در وسعت بخشیدن به مفهوم واقعه عاشورا و ارائه تصویر بهتری از آنچه در عاشورا به‌عنوان یک تابلوی عظیم و شگفت از همه معارف و صفات بالای انسانی شکل گرفته است، ایفای نقش کند و مفید باشد و ما را بیشتر با عمق و حقیقت واقعه عاشورا آشنا کند.
عرفان‌پور در واکنش به این گزاره که سرایش اشعار درباره هریک از شهدای کربلا با دیگری متفاوت است، مثلا اشعار با موضوع حضرت اباالفضل(ع) بیشتر قالب حماسی می‌طلبد، یا درباره حضرت علی اصغر(ع) عاطفه و احساس غلبه دارد؛ عنوان کرد: طبعا سرودن درباره هر یک از شهدا و شخصیت‌های عاشورا با دیگری متفاوت است و هرکدام از این شخصیت‌ها در یکی از زمینه‌ها نمود والاتری دارند و از یک زاویه می‌توان بیشتر به آنها پرداخت.
گفت‌گو از مطهره میرشکاری
انتهای پیام
