هنر بهتر زیستن در سایه‌سار قرآن

کانون خانواده یکی از ارزشمندترین نهادهای مدنظر اسلام و قرآن است و در آیات متعددی به تحکیم بنیان خانواده اشاراتی شده است. اهمیت توجه به ارکان خانواده به‌ حدی است که سعادت فردی و اجتماعی در گرو این مهم تضمین و تعریف می‌شود. برای داشتن خانواده‌ای موفق باید مؤلفه‌هایی را در نظر گرفت؛ چراکه بدون توجه به شاخصه‌ها و بایسته‌های خانواده موفق رسیدن به این مهم بسیار سخت است.

خانواده در آموزه‌های قرآنی و اسلامی دارای تعریفی است که اغلب خانواده‌ای ایرانی و مسلمان به آن پایبند هستند. حفظ حرمت خانواده و داشتن حریم امن دغدغه اصلی والدین برای داشتن کانون پراز مهر و محبت با کمترین آسیب است، خانواده نهادی امن برای تربیت نسلی پویاست. اما از بین آنان برخی ویژگی‌ها باعث می‌شود تا ما آنان را به عنوان خانواده قرآنی بشناسیم.

خانواده آقای رضایی، خانواده‌ای 4 نفره هستند که مرضیه کرمی، حافظ کل قرآن با هدایت و مدیریتی شایسته سبب شد تا این خانواده در مسابقات سراسری قرآن بسیج رتبه اول را به خود اختصاص دهد. این مسابقات انگیزه‌ای شد تا گفت‌و‌گویی با جعفر رضایی، مرضیه کرمی، محمدحسین و مهدی رضایی انجام دهیم که در ادامه می‌خوانید:

مرضیه کرمی، حافظ کل قرآن و شرکت‌کننده در رشته حفظ سوره «نور» در مسابقات سراسری قرآن بسیج، ضرورت دقت در امر ازدواج را مورد تأکید قرار داد و افزود: جوان برای انتخاب گزینه‌ای مناسب باید با معیارهای دینی و قرآنی آشنا باشد، خانواده در هدایت فرزند خود برای انتخاب موردی شایسته نقش بسزایی دارند.

تغییر شرایط ازدواج

وی ادامه داد: شرایط ازدواج در زمان فعلی با سال‌های گذشته تفاوت‌هایی دارد، اما این امر باعث شده تا جوانان زندگی مشترک را هنرمندانه‌تر و زیباتر پیش برند. خداوند در کلام وحی ما انسان‌ها را همواره به صبر و پیشه کردن تقوا توصیه فرموده است؛ چراکه اگر از این مسیر منحرف شویم در تلاطم زندگی نمی‌توان قوی پیش رفت. سازش در زندگی و بهتر زیستن هنری است که آموزه‌های قرآنی برای ما به ارمغان می‌آورد.

کرمی در خصوص آشنایی جوانان برای ازدواج به صورت سنتی و مدرن اظهار کرد: جوانان برای انتخاب همسر باید نهایت دقت و حساسیت را داشته باشند، البته لازم نیست همه آشنایی‌ها در فضای سنتی اتفاق بیفتد، اما بسیار ضروری است تمام جوانب از جمله اصول دینی، اخلاق، مبانی اعتقادی و ... کامل رعایت شود. جوانان برای انتخاب همسر چشم و گوش بسته نباشند و در این زمینه مطالعاتی داشته باشند.

این حافظ کل در ادامه سخنان خود در خصوص برگزاری مسابقات قران به صورت خانوادگی، گفت: فعالیت ما در حوزه قرآن صرفاً برای شرکت در مسابقات و کسب رتبه نبوده و نیست، بزرگان فرمودند و ما پیروی می‌کنیم که رویدادها فقط ابزاری برای تقویت و وسیله‌ای برای توسعه فعالیت‌ها است. جای بخش خانوادگی در اغلب مسابقات قرآنی خالی است و جا دارد برای انگیزه بیشتر این بخش به سایر مسابقات همچون اوقاف اضافه شود.

وی ادامه داد: حضور خانواده در مسابقات قرآن به ایجاد فضای معنوی بسیار کمک می‌کند و این امر برای خودم تجربه بسیار خوبی بود. در این مسابقات پدر خانواده در رشته تفسیر سوره مبارکه«یوسف(ع)»، مادر خانواده حفظ سوره مبارکه«نور» شرکت داشتند و فرزندان بالای 9 سال نامه 31 نهج‌البلاغه و فرزندان کمتر از 9 سال حفظ 5 سوره آخر قرآن را ارائه می‌دادند. این مسابقات فرصت طلایی بود که ما می‌توانستیم در کنار یکدیگر مسابقاتی را تجربه کرده و انگیزه خود را برای ادامه فعالیت‌ها به ویژه پسر کوچکم بالا ببریم.

برگزاری مسابقات قرآن خانوادگی

کرمی اضافه کرد: خانواده ما از بین 9 خانواده راه‌یافته به مرحله نهایی مسابقات سراسری قرآن به مقام اول دست یافت. قبل از برگزاری مرحله حضوری، مرحله مقدماتی این مسابقات به صورت مجازی برگزار شده بود که منتخبان به صورت حضوری با یکدیگر رقابت کردند. این مسابقات برای فرزندانم بسیار انگیزه‌ساز بود و کسب رتبه برتر نیز حلاوت مسابقات را شیرین‌تر و به خاطره‌ای ماندگار تبدیل کرد. البته برگزاری مسابقات به صورت حذفی در قالب رقابت دو به دوی خانواده‌ها اعلام و اطلاع‌رسانی نشده بود و بهتر بود چگونگی برگزاری در قالب آیین‌نامه اطلاع‌رسانی شود.

این حافظ کل در خصوص ویژگی‌های خانواده قرآنی گفت: خانواده‌ها در اصل یک معنا می‌دهند و دغدغه‌های مشترک همچون تربیت فرزندانی صالح و شایسته دارند، اما فرهنگ‌های آنان گاه با یکدیگر متفاوت و دارای اولویت‌های فرهنگی و مذهبی مختلفی هستند که فعالیت خانواده در حوزه قرآن یکی از همین وجه‌تمایزها است. حرکت حول محور قرآن و تکیه بر احکام الهی از جمله اولویت‌های یک خانواده با رویکرد قرآنی است.

کرمی تصریح کرد: باور داشتن یکدیگر رمز ایجاد مودت و گشایش در امور است، زوجین باید خود را از این امر محروم نکنند، متأسفانه برخی از زوجین جوان یکدیگر را باور نکرده و سعی دارند خود را در زندگی ثابت کنند. زندگی پر از فراز و فرودهایی است که اگر به خدا، قرآن و اهل‌بیت(ع) نسپاریم ممکن است با مشکلات بسیار مواجه شویم؛ از این رو از جوانان می‌خواهم خود را از اسیر غرور نکرده و در سایه عشق و مودت مشکلات را پشت سر بگذارند.

مهدهای کودک خالی از آموزش قرآن

وی آموزش فداکاری، گذشت، صبر، شکیبایی در برابر مشکلات و خوش‌خلقی را از بهترین راه‌های عملی کردن مبانی دینی و قرآنی در جامعه برشمرد و اظهار کرد: برخی از نوجوانان و جوانان ما راه را گم کرده و در مسیر تفکرات غربی قدم برمی‌دارند، وظیفه دستگاه‌های متولی امر فرهنگ این است که آموزه‌های قرآنی را به بهترین شکل و جذاب‌ترین روش عملیاتی کنند. مهدهای کودک ما تاحدی از پرداختن به مباحث قرآنی البته متناسب با سن خردسالان غافل هستند و به معنای واقعی به این مهم پرداخته نمی‌شود. کودکان و نوجوانان سرمایه‌های کشور هستند و نباید اجازه داد به راحتی اسیر فتنه دشمن شوند؛ از این رو لازم است خانواده تراز خود در حوزه قرآن را ارتقا بخشد تا بتواند از فرزند یا فرزندان خود نگهداری کنند.  

از خانم کرمی در مورد پیشرفت محمدحسین در حفظ سؤال کردم که این‌گونه پاسخ داد: سال گذشته که شما برای تهیه گزارش به منزل ما آمدید پسرم حافظ 9 جزء بود و امسال در حال حفظ کردن جزء یازدهم قرآن است. پیشرفت او در حفظ چشمگیر است و علاقه خاصی به تداوم حفظ و مرور محفوظات دارد. هیچ‌گونه اجباری برای ادامه مسیر برای او نداریم، اما خودش ابراز علاقه می‌کند و من و پدرش نیز تا آخرین لحظه که حفظش کامل شود و پس از آن او را حمایت خواهیم کرد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا مطالعه نهج‌البلاغه برای محمدحسین سخت نبود؟ گفت: محمدحسین اولین بارش بود که نهج‌البلاغه را مطالعه می‌کرد، البته در مدرسه نکاتی از این کتاب ارزشمند وجود دارد، اما تخصصی پرداخته نمی‌شود. محمدحسین پس از مطالعه نامه 31 حضرت امیر(ع) به این کتاب نیز علاقه‌مند شده است و قصد دارد در کنار حفظ قرآن، نهج‌البلاغه را نیز بخواند.

مادر محمدحسین و مهدی در پایان سخنان خود خواستار ایجاد انس هرچه بیشتر بین اعضای خانواده شد و ادامه داد: از والدین می‌خواهم استعداد کودکان خود را هیچ‌گاه نادیده نگیرند. همان کودکی که ما فکر می‌کنیم مشکلات و ضعف‌هایی در آموزش دارد شاید همان کودک با آموزش درست انسانی موفق باشد و نمونه آن محمدحسین است که با وجود مشکلاتی، اما بازهم در فراگیری درس، کتاب‌های دینی و قرآنی علاقه از خود نشان می‌دهد.

ضرورت توسعه فرهنگ قرآنی

جعفر رضایی، پدر خانواده و شرکت‌کننده در رشته تفسیر سوره مبارکه «یوسف»، بیان کرد: برای داشتن زندگی به سبک اسلامی باید از دوران جوانی برنامه‌ریزی کرد و انتخاب همسری شایسته می‌تواند اهداف تعریف شده را تحقق بخشد. بهترین ملاک‌ها برای انتخاب در کتاب‌های دینی در رأس آنان قرآن ذکر شده است. ارتباط تنگاتنگ جوانان با این مصحف شریف باعث می‌شود انتخاب بهتری داشته باشند.

رضایی در ادامه از تأثیرات مثبت زندگی با حافظ قرآن گفت و تصریح کرد: انسان با هرچه مؤانست داشته باشد قطعاً از همان موضع تأثیر می‌پذیرد. قرآن خوشبختانه تمام زندگی ما را تحت‌الشعاع قرار داد و برکات آن را در زندگی و برخورد همسرم با مشکلات شاهد بودم. آثار انس با کلام وحی در رفتار، اخلاق و عمل انسان موج می‌زند و تصمیم‌های درست همسرم در زندگی نشان از انس ایشان با این مصحف شریف دارد.

وی در ادامه سخنان خود از برگزاری مسابقه به صورت خانوادگی ابراز خرسندی کرد و افزود: حضور اعضای خانواده در مسابقات قرآنی نقطه عطفی برای حرکت در مسیر قرآن است، حضور والدین در کنار فرزندان تجربه‌ای است که احساس اتحاد بیشتر را به آنان منتقل می‌کند.

وی اظهار کرد: مسابقات خانوادگی باید بیشتر برگزار شود و این جذابیت را باید برای عموم مردم ایجاد کرد. قرار نیست همه مردم حافظ یا قاری قرآن باشند تا بتوانند در مسابقات شرکت کنند. مبانی الهی باید در بطن خانواده‌ها وارد شود. ما نیاز به توسعه فرهنگ قرانی داریم و هرچه کار کنیم بازهم کم است. نوجوان و کودک ما باید متناسب با سن و روحیاتش در فعالیت‌های قرآنی شرکت داشته باشد تا جزو لاینفک زندگی‌اش تعریف شود.

رضایی بیان کرد: بیش از 2 سال و 5 ماه است که از ورود ویروس کرونا به کشور می‌گذرد و ما در این مدت بسیار ضربه خورده‌ایم، متأسفانه فعالیت‌های قرآنی نیز با تغییراتی مواجه شدند و فضای آموزشی از حضوری به سمت مجازی پیش رفت، البته استفاده از ظرفیت فضای مجازی در آموزش مفید هست، اما جلسات حضوری از اثرگذاری بیشتری برخوردارند. برگزاری مسابقات آن هم به صورت خانوادگی بارقه امید را در دل خانواده‌ها زنده نگه می‌دارد.

نهج‌البلاغه را در کنار حفظ قرآن ادامه می‌دهم

محمدحسین رضایی، حافظ 11 جزء قرآن و شرکت‌کننده در رشته نهج‌البلاغه، اظهار کرد: از حضور والدین و برادرم در مسابقه قرآن بسیار لذت بردم، اصلاً گمان نمی‌کردم مسابقه در کنار آنان اینقدر دلنشین باشد، امیدوارم برگزاری این مسابقات افزایش پیدا کند تا خانواده‌های بیشتری بتوانند شرکت کنند.

از محمدحسین در مورد نهج‌البلاغه پرسیدم که این‌گونه پاسخ داد: من از کودکی قرآن را حفظ می‌کنم و در مسابقات متعددی نیز شرکت کرده‌ام، به نظرم شرکت در مسابقات باعث می‌شود همیشه آماده باشم، هرچند مسابقات هم نباشد مرور من همیشه تداوم دارد؛ چراکه حس طراوتی که از قرآن دریافت می‌کنم هیچ‌جا احساس نمی‌کنم. ورود به نهج‌البلاغه برایم جالب بود و نامه حضرت علی(ع) به فرزندشان امام حسن(ع) را بسیار دوست داشتم و با علاقه مطالعه کردم و قصد دارم دانش خود را در این زمینه نیز افزایش دهم.

از مهدی رضایی، 7 ساله و شرکت‌کننده 5 سوره آخر قرآن، در مورد حسش از حفظ قرآن پرسیدم که گفت: مادرم همیشه سوره‌های کوچک قرآن را به من آموزش می‌داد و گاهی نیز با محمدحسین هستم. دوست دارم تلاوت قرآن را ادامه دهم و مثل برادرم حافظ باشم.