تمرکز بر اولویت‌ها بدون واهمه از کمبود امکانات، راز موفقیت جهاددانشگاهی + صوت

آیت‌الله احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به نقش جهاددانشگاهی در رشد و توسعه علمی کشور گفت: براساس تحلیل واژگانی، فعالیت‌های جهاددانشگاهی فعالیت عادی و معمولی محسوب نمی‌شود. در فعالیت جهادی کُندی راه ندارد و اگر فعالیتی به صورت کُند و گاه‌وبی‌گاه انجام بگیرد آن را جهاد نمی‌نامند؛ جهاد یک فعالیت باشتاب معقول است.

وی افزود: از دیگر اوصاف فعالیت جهادی بذل همه امکانات، تلاش‌ها و استفاده از همه فرصت‌هاست. فعالیت جهادی اگر از همه امکانات بهره نگیرد آن را نمی‌توان یک فعالیت جهادی به حساب آورد. فعالیت جهادی می‌بایست به فرصت‌ها نگاه متمرکزی داشته باشد و از فرصت‌ها بعد از شناسایی خوب استفاده کند و به موقع آن استفاده را از یک فرصت به میدان عمل آورد تا بشود آن را جهاد نامید، درغیر این‌صورت اگر بعضی از امکانات نادیده گرفته شود، این چه تلاش یا جهدی است؟ به هر فعالیتی جهد نمی‌گویند، بلکه جهد اساساً تلاش سرازپا نشناخته و نقطه اوج و تداوم یک جهد است؛ یعنی جهد مقطعی نیست، بلکه جهد تداوم‌یافته و حساب‌شده معطوف به امکانات است.

بیشتر بخوانید:

• جهاددانشگاهی؛ مشاور خوب دولت در مسیر حل مشکلات اقتصادی
• آیه‌ای که رهبر انقلاب برای تبیین ماهیت جهاددانشگاهی به آن استناد کردند

فعالیت جهادی؛ فعالیتی هدفمند

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه یک فعالیت جهادی فعالیتی است که هدفمند باشد و جهاد بدون تعیین هدف امکان‌پذیر نیست، گفت: جهاد دارای هدف یا اهدافی است و تمام جهد به کار گرفته می‌شود تا آن هدف تحقق پیدا کند، بنابراین هدفمند بودن، کُند نبودن و دارای شتاب معقول، بهره‌گیری از امکانات و همه فرصت‌ها، لاینقطع بودن و نه فقط محدود به یک مقطع بلکه حرکتی مستدام باهدف شکل‌گیری معنای جهاد از ویژگی‌های جهاد هستند که می‌توان در نظر گرفت.

مبلغی بیان کرد: یکی از حوزه‌هاى جهاد، حوزه دانشی است. دانش اساساً جامعه را می‌سازد، پیشرفت می‌دهد و نیازهای جامعه را پاسخ می‌دهد و جامعه را به تدریج در یک وضعیت رو به پیش قرار می‌دهد. خصلت دانش این است اگر باشد موجب کمال معنوی و مادی می‌شود. اگر دانشی بدون فایده باشد به آن دانش بی‌فایده می‌گویند و اساساً بشر به سمت دانش‌های مفید گرایش دارد و اسلام هم بر دانش‌های مفید تمرکز کرده است و اگر جهاد را با آن ویژگی‌هایی که نام برده‌ام در قالب دانش تعریف کنیم و جهاد دانشی و جهاددانشگاهی را شکل بدهیم معنایش این است که ارتباط ما با دانش یک ارتباط جهادی است و لذا اهدافی را در نظر می‌گیریم و به سراغ هرگونه تولید گزاره‌های علمی نمی‌رویم، بلکه به سمت دانش‌هایی خواهیم رفت که نیاز جامعه است و اولویت جامعه را تشکیل می‌دهد.

جهاددانشگاهی درصدد پرداختن به خلأها

وی با تأکید بر اینکه جهاددانشگاهی هدفمند است، افزود: جهاددانشگاهی در درجه نخست درصدد پرداختن و توجه کردن به خلأها و نقش‌هاست، چون دانش باید نقص را برطرف کند و در درجه دوم یافتن دانش‌های مفیدتر. اگر جهاددانشگاهی این دو را در اختیار نداشته باشد، دیگر نمی‌توان به آن جهاد گفت. جهادی که برروی دانش‌های کم‌فایده یا بی‌فایده تمرکز کند، معنای جهاد ندارد؛ هدفمندبودن در جهاددانشگاهی از همان ابتدای تشکیل وجود داشته است.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: جهاددانشگاهی همه امکانات را به کار گرفته و اگر از ظرفیت همه امکانات استفاده نمی‌کرد، جهادی رخ نمی‌داد. جهاددانشگاهی باید هم نگاه علوم انسانی داشته باشد و هم نگاه علوم تجربی و ترکیب این دو، یکدیگر را به کمال می‌رسانند و با هم می‌توانند حرکت دانشگاهی را شکل دهند، پس جهاددانشگاهی باید از حالت تک‌بعدی و تک‌ضلعی خارج باشد.

پرهیز جهاددانشگاهی از رفتارهای مقطعی

مبلغی ادامه داد: جهاددانشگاهی باید شتاب خوبی داشته باشد و نه اینکه آهسته و نادرست پیش برود و همچنین نباید منقطع و محدود به یک مرحله باشد. همچنین ویژگی‌هایی که نام برده‌ام در حوزه دانشی از سوی جهاددانشگاهی رخ داده است.

وی اضافه کرد: ما اگر بخواهیم وضعیت میدانی، عملیاتی، سابقه و تجربه جهاددانشگاهی را درنظر بگیریم شاید شیرین‌ترین و زیباترین تجربه کوشش دانشگاهی و دانشی را در جهاددانشگاهی مشاهده کنیم. به شدت تمرکز بر اولویت‌ها را در تجربیات جهاددانشگاهی مشاهده می‌کنیم و به سمت نیاز و واقعیت‌های جامعه حرکت کرده و به همین دلیل توانسته اهداف خوبی را ترسیم و محقق کند. جهاددانشگاهی از کمبود امکانات ترسی نداشته، بلکه کوشیده امکانات را تجمیع کند و فرصت‌ها را مغتنم بشمرد و حرکت کند. آنچه را که به ذهن خطور نمی‌کرد، جهاددانشگاهی ممکن ساخت، عملی کرد و به اجرا درآورد.

ارتباط خوب جهاددانشگاهی با مردم

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه جهاددانشگاهی به حوزه‌هایی ورود پیدا کرد که به ابتکارات و ابداعات منجر شده، گفت: واضح است اقدامات جهاددانشگاهی، جهاددانشی است، چون خصلت جهاددانشی این است که خروجی‌های دانشی ابداع‌شده و ابتکارشده دارد و در جهاددانشگاهی مشاهده می‌کنیم اقداماتی در این راستا صورت گرفته که اینها بعضاً ابتکاری و ابداعی است. چون جهاددانشگاهی در جهت جامعه حرکت کرده، رابطه خوبی با مردم دارد و خدمات خوبی را به مردم ارائه کرده است که این از ویژگی‌های جهاددانشگاهی است.

مبلغی اظهار کرد: نام جهاددانشگاهی نامی زیبا، عملکرد آن عملکردی درخشان و آینده آن آینده‌ای پر از امید برای همه آنهایی است که با جهاددانشگاهی آشنا هستند. چون جهاددانشگاهی پیکره‌ بهم پیوسته‌‎ای است، رسانه‌های ذیل این نهاد، فعالیت‌های عملیاتیش در حوزه‌‎های مختلف، گذشته و الان و ابعاد علوم تجربی و انسانی آن از یک نظم و هماهنگی برخوردار است. همه اینها نشان می‌دهد واقعاً یک جهادی در حوزه دانش رخ داده و بهترین ارمغان‌ها را برای ایجاد فضای دانشی به همراه داشته است.

ضرورت بازتعریف شرایط کشور از سوی جهاددانشگاهی

وی گفت: از آنجا که دانش پیشرفت ایجاد می‌کند و در این پیشرفت انسان‎ها باید بکار گرفته شوند، جهاددانشگاهی می‌تواند نقش بسیار مهمی در تحقق شعار سال، در زمینه تولید و اشتغال داشته باشد، ولی تحقق این هدف نیازمند این است که جهاددانشگاهی یک بازتعریفی از موقعیت کشور داشته باشد تا بتواند از تجربیات و از مکانیزم‌ها و ادبیات خود استفاده کند و در جهت تحقق شعار سال پیش برود.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به نقش جهاددانشگاهی در زمینه‌های علوم انسانی تأکید کرد: در زمینه علوم انسانی هم جهاددانشگاهی باید حرکتش را قوی‌تر و نیرومندتر کند و با اصحاب دانش چه در حوزه و چه در دانشگاه ارتباط‌های محکم‌تر، مهمتر و اساسی‌تر و از سنخ جهاددانشی نه از سنخ شعارسازی که از واقعیت‌ها به دور است، داشته باشد و از سوی دیگر با بهره‌گیری از علوم و اصول علمی این حرکت را به سامان برساند.

گفت‌وگو از سعید امینی