نظام بودجه‌بندی جدید بر فضای فعالیت‌های قرآنی حاکم شود

سیدمصطفی موسوی، سرپرست دارالقرآن بسیج سپاه فجر فارس، در گفت‌وگو با ایکنا از فارس، به تبیین انتظارات جامعه قرآنی از دولت جدید و انقلابی پرداخت و گفت: تا زمانی که بدنه دولت و مدیران ما اندیشه کامل قرآنی پیدا نکنند، اهداف دولت انقلابی محقق نخواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه دولت جدید نگاه انقلابی به امور قرآنی داشته باشد، افزود: اساساً تربیت و اندیشه مدیران ما به نحو کامل قرآنی نیست درصورتی‌که قرآن باید در فرهنگ مدیریتی جریان پیدا کند. در طول ۴٠ سال گذشته موضوع فرهنگ قرآنی و فعالیت‌های قرآنی جزو کارهای مستحبی دولت‌ها بوده است.

موسوی ادامه داد: در مسئله مناظرات نامزدهای انتخابی شاهد آن بودیم که متأسفانه هیچ‌کدام از آن‌ها به مسئله قرآن توجهی نکردند، درحالی‌که کلید حل مشکلات کشور و مقابله با تهاجم فرهنگی در توسعه فرهنگ دینی و قرآنی است.

این حافظ قرآن اولین و کلان‌ترین مطالبه را تحول در نگرش دولت نسبت به فعالیت‌های قرآنی و فرهنگ قرآنی در جامعه دانست و گفت: نباید به قرآن به عنوان یک فعالیت‌ فوق‌برنامه نگاه شود بلکه باید اصل و اساس کار فرهنگی در کشور باشد. قرآن از حاشیه به متن زندگی مردم و روح و پیوست فعالیت‌ها و برنامه‌ها در دولت سیزدهم آورده شود و رئیس‌جمهور در رویدادهای مهم قرآنی در سطح ملی و بین‌المللی حضور پررنگ داشته باشد.

بیشتر بخوانید:

• قهرمانان قرآنی را مهجور نکنیم
• فعالیت‌های دولت پیوست فرهنگی ـ قرآنی داشته باشد
• دولت به ظرفیت نخبگان قرآنی توجه کند
• حذف فعالیت‌های قرآنی به بهانه کمبود بودجه درست نیست
• مهم‌ترین درخواست قرآنیان از دولت منتخب

وی با بیان اینکه دومین مطالبه جدی ما انتخاب مدیران قرآنی رسمی کشور از بین جوانان دغدغه‌مند و متخصص در سازمان‌ها و وزارتخانه‌های تحت امر در حوزه قرآن است که باید مورد توجه باشد، افزود: قبل از پرداختن به مسئله بودجه، کاردانی مهم است؛ بسیاری از مدعیان قرآنی، شیوه‌های کارآمد و اثرگذاری در حوزه قرآنی ندارند، لذا دولت سیزدهم باید افرادی را بر روی کار بیاورد که دغدغه فرهنگی و قرآنی و روحیه جهادی داشته باشند؛ وزیرانی در کمیسیون‌های مختلف شورای توسعه حضور پیدا‌ کنند و نقش اساسی در پیشبرد و توسعه قرآن دارند، که دارای چنین ویژگی‌هایی باشند.

موسوی تصریح کرد: تصویب ضوابط قانونی و دستورالعمل‌هایی که تسهیل‌کننده‌ برنامه‌های کلان و فعالیت‌های قرآنی باشد توسط مسئولان امر بسیار لازم است، طراحی‌ها باید بازنگری و باز مهندسی شود زیرا در حوزه‌ برنامه‌ها در سطح خرد و کلان در کشور تنظیم، تصویب، ابلاغ شده است اما این سندها در جایگاه قانونی که باید باشند، نیستند. فعالیت‌های قرآنی دولت انقلابی مردمی یک مجموعه فعالیت فراگیر در همه حوزه‌ها است و بیش از وابستگی به بودجه به نگاه مدیران کلان وابستگی دارد.

سرپرست دارالقرآن بسیج فارس ادامه داد: سومین مطالبه جدی ما داشتن برنامه جامع و کامل و چشم‌انداز مناسب قرآنی در کشور است که با یک مدیریت متمرکز قرآنی در کشور باید اجرا شود و دولت سیزدهم با جدیت برای اجرای این منشور قرآنی باید ورود پیدا کند.

وی با بیان اینکه اجرایی شدن منشور توسعه فرهنگ قرآنی، به عنوان بالاترین سند مصوب قرآنی همیشه از مطالبات دیگر فعالان قرآنی بوده است، افزود: این سند در سال ۱۳۸۸ در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد و انتظار داریم دولت آینده برنامه‌ای برای عملیاتی شدن این سند طراحی کند تا شاهد تغییراتی اساسی و پیشرفت قابل توجهی در فعالیت‌های قرآنی باشیم. سیاست‌گذاری و راهبری صحیح و عالمانه دستگاه‌های متولی و نظارت دقیق بر حسن اجرای فعالیت‌ها از شئون دولت انقلابی مردمی برای توسعه فعالیت‌های قرآنی است.

بودجه قرآنی اساساً بسیار کم است

موسوی با اشاره به چهارمین مطالبه از دولت جدید، گفت: باید یک نظام بودجه‌بندی جدیدی بر فضای قرآنی کشور حاکم شود. تخصیص و دادن بودجه‌ای که درخور شأن و ظرفیت کار فعالیت‌های قرآنی باشد، اهمیت دارد. بودجه قرآنی اساساً بسیار کم است اما همین مقدار نیز تخصیص پیدا نمی‌کند که این امر نیز باید مورد توجه دولتمردان قرار گیرد.

وی با تأکید بر اینکه باید برای فعالان قرآنی برنامه ارزشیابی طراحی کنیم و مطابق اثرگذاری بودجه اختصاص دهیم، افزود: مهم‌ترین انتظار متعهد شدن به پرداخت بودجه است، اگر برای این اعتبارات فکری نشود، ضعف ارگان‌های فرهنگ دینی را در ساختار دولت به دنبال خواهد داشت، از طرفی بودجه‌ یا صرف کارهای موازی یا سطحی می‌شود.

این حافظ قرآن با بیان اینکه موافق افزایش بودجه هستیم، گفت: پشتیبانی از طرح‌های قرآنی نیز از دیگر انتظارات ماست حمایت‌های اعتباری از نهادهای مردمی که قبلاً طرح‌های مختلفی را اجرا کرده و جواب داده است باید رقم بخورد، اما متأسفانه در خصوص تخصیص بودجه بسیاری از سازمان‌های قرآنی در کشور وجود دارند که زمان تصویب بودجه‌های فعالیت‌های قرآنی را با رایزنی سهم خود می‌کنند و این بودجه تمام می‌شود و به گروه‌های پایین‌تر نمی‌رسد، به عنوان مثال مؤسسات قرآنی که سهم بسزایی در اشاعه فرهنگ قرآنی در جامعه دارند به این بودجه فعالیت‌های قرآنی دست پیدا نمی‌کنند و مظلوم واقع می‌شوند، همچنین حل بیمه فعالان قرآنی حق‌التدریس از انتظارات ماست.

سرپرست دارالقرآن بسیج استان فارس اظهار کرد: پنجمین مطالبه و مشکل جدی ما اصلاح موازی‌کاری و پراکندگی فعالیت‌های قرآنی است که تحت عنوان سازمان‌های مختلف وزارت ارشاد، اوقاف و سازمان دارالقرآن، فعالیت‌هایی انجام می‌شود؛ گاهی مشکل فعالیت‌های قرآنی بودجه نیست، دولت سیزدهم قبل از اختصاص بودجه اول باید به فکر اصلاح این همه تعدد و موازی‌کاری‌ها در ساختار قرآنی کشور و ساماندهی فعالیت‌های قرآنی باشد زیرا اگر این موضوع اصلاح نشود، اختصاص بودجه هم مشکلی را حل نمی‌کند.

وی با بیان اینکه 8 نهاد به‌ صورت مستقیم و ۱۳۰ نهاد به‌طور غیر مستقیم کارهای قرآنی انجام می‌دهند، گفت: بهتر است این برنامه‌ها تخصصی‌سازی شود، چراکه موازی‌کاری‌ بسیاری وجود دارد. با ایجاد ساختارهای عریض و طویل مشکل قرآن در کشورمان حل نخواهد شد، نهادها به صورت موازی‌کاری و واگرایی نسبت به همدیگر در حال فعالیت هستند و موازی‌کاری در دستگاه‌های حاکمیتی آسیبی واقعاً جدی است امیدوارم در این زمینه چاره‌ای اندیشیده شود. البته در حوزه انسجام ساختاری، رفع موازی‌کاری‌ها، اصلاح ساختارها توفیقات بسیاری نداشتیم ولی در نهایت معتقدیم ساختارها باید اصلاح شود و نیاز به هم‌افزایی بین حوزه‌ای و بین دستگاه‌های کشور در این حوزه بسیار احساس می‌شود، درست است که کارهای پراکنده و فعالیت‌های متنوع قرآنی در ادارات مختلف انجام می‌شود.

موسوی تأکید کرد: اگر مدیریت قرآنی کشور متمرکز شود و مسئولیت فعالیت‌های قرآنی به یک جا واگذار شود و نهادی را به عنوان متولی فعالیت‌های قرآن در نظر بگیرند که پاسخگوی کلی فعالان قرآنی اعم از نهادها و اساتید و قرآن‌آموزان باشد، می‌توان نسبت به میزان بودجه، نحوه هزینه‌کرد، بررسی کارکردها و خروجی‌ها، کم یا زیاد بودن بودجه و موارد بسیار دیگر درست اظهارنظر و بررسی کرد و اگر چارچوب کار مشخص باشد، می‌توانیم اقدامات خوبی در این زمینه انجام دهیم یعنی باید بررسی کنیم که کدام یک از ادارات متولی می‌توانند بخشی از این برنامه را عملیاتی و اجرایی کنند و این قضیه باید قابل توجه و تأمل باشد و نهایتاً دولت جدید می‌تواند همدلی و هم‌سویی در فعالیت‌های قرآنی ایجاد کند.

ضرورت واگذاری امور اجرایی قرآنی به بخش‌های مردم‌نهاد

سرپرست دارالقرآن بسیج استان فارس با بیان اینکه ششمین مطالبه جدی ما نسبت به واگذاری تمامی امور اجرایی قرآنی به بخش‌های مردم‌نهاد و اتحادیه‌های کشوری و استانی است که باید تصمیم اساسی گرفته شود، گفت: دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی از ورود و دخالت در امور اجرایی پرهیز کنند. پشتیبانی از بخش مردمی فعالیت‌های قرآنی و میدان دادن به این بخش امر مهمی است، علاوه بر اینها حمایت و توسعه همه‌جانبه فعالیت‌های قرآنی مردم‌نهاد همواره چالش اساسی و یکی از بزرگترین خلأهای موجود در کشور بوده است، در این مورد مهم‌ترین و اولین انتظارمان شرایط دریافت مجوز جهت تأسیس مؤسسات قرآنی باید تسهیل شود و حمایت‌های مالی لازم انجام شود، زیرا مؤسسات قرآنی به عنوان حلقه‌های میانی و نقطه اتصال مردم و نهادهای حاکمیتی نقش بسیار مهمی در ارتقای سواد قرآنی مردم دارند و نباید به دلیل مشکلات دریافت مجوز، مشکلات اقتصادی و کمبود بودجه تعطیل شده و دچار رکود شوند.

وی اضافه کرد: در این مورد دومین انتظار تشکیل خانه قرآن مثل خانه موسیقی و خانه هنرمندان است، خانه قرآن جایی می‌تواند باشد که فعالان قرآنی به مسائل صنفی و حقوقی خود برسند، تاکنون خانه‌های قرآن کمی داشته‌ایم.

موسوی حضور مؤثر ساختارهای مردم‌نهاد در چیدمان تبلیغی و فضاسازی شهری را از دیگر مطالبات برشمرد و گفت: عضویت اتحادیه‌های استانی و کشوری قرآنی در ساختارهای فرهنگی اصلی همچون شورای فرهنگ عمومی با تصویب آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی لازم است و باید از کارشناسان و فرهیختگان و خادمان قرآن و ظرفیت خیلی خوب دانشگاه‌های علوم قرآنی بیشتر استفاده شود و همچنین موضوع بیمه معلمان قرآنی یکی از دغدغه‌های جدی است که باید حل شود.

آموزش قرآن در مدارس متحول شود

این حافظ کل قرآن با بیان اینکه هفتمین مطالبه جدی ما فرآیند و جریان آموزش قرآن در مدارس است، گفت: آموزش ١٢ سال کتاب قرآن در مدارس در دوران تحصیلی بدون داشتن بازده و خروجی مناسب آموزشی مسئله بسیار مهمی است که باید توجه ویژه شود. باید مقوله آموزش قرآن در آموزش و پرورش به عنوان یک پرونده ویژه و یک اصل مهم و یک اقدام راهبردی در نظام آموزشی نظام اسلامی ما در دستور کار متولیان امر باشد.

به گفته وی شناسایی استعدادهای قرآنی و حمایت از استعدادهای نهفته و ناشناخته در مدارس و دانشگاه‌ها بسیار امر واجب و مهمی است. بسیاری از دانش‌آموزان، دانشجویان و افراد در جامعه که استعدادهای قرآن دارند و در زمینه قرائت قرآن، حفظ، پژوهش‌های قرآنی دارای پتانسیل بالایی هستند متأسفانه شناسایی نشده و یا اگر شناسایی شوند حمایت مادی و معنوی نمی‌شوند که در این صورت مأیوس شده و دست از تلاش بر می‌دارند که این خود می‌تواند برای نوجوانان و جوانان ما یک خطر باشد.

موسوی اظهار کرد: هشتمین مطالبه جدی ما توسعه فعالیت‌های قرآنی با فرهنگ‌سازی مناسب و تعمیق یافتن برنامه‌ها در حوزه قرآنی با کمک ابزارهای هنری و رسانه‌ای و وارد کردن قرآن و معارف قرآن به متن زندگی مردم است زیرا که نیازهای مردم از معارف قرآن تأمین نشده است و نتوانستیم قرآن را جذاب و قابل فهم به عموم مردم منتقل کرده و زمینه انس عمومی با قرآن را فراهم کنیم.

سرپرست دارالقرآن بسیج استان فارس تأکید کرد: روش‌های آموزش قرآن ما روش‌های سنتی و قدیمی است که باید در این زمینه به‌طور تخصصی با کمک هیئت‌های اندیشه‌ورز و اساتید قرآنی تحلیل و بررسی و آسیب‌شناسی کرد. قرآن باید جزو اموری باشد که در فرهنگ ما مرتبه نخست را به خود اختصاص دهد، رونق پیدا کردن جلسات، مسابقات و محافل قرآنی از مواردی است که موج قرآنی ایجاد می‌کند، توجه به ابعاد مختلف اموری که تاکنون کمتر پرداخته شده مثل هنر، رسانه و قرآن بسیار لازم است، دولت‌های قبل در حوزه ترویج و توسعه گام برداشتند اما هیچ‌وقت کافی نبوده است، در نهایت امیدوارم دولت سیزدهم با روحیه انقلابی، جهادی و تفکر قرآنی به تقویت جریان قرآنی کشور بیش از پیش توجه کند.