تردیدهای تاریخی در مورد اربعین اول بی وجه است

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نظری منفرد، استاد حوزه علمیه قم، 5 مهرماه در مراسم عزاداری اربعین در مؤسسه فرهنگی پژوهشی فهیم قم در سخنانی با اشاره به اینکه یکی از کارهای اهل بیت(ع) در کربلا بیان حقایق و روشنگری بود که توسط امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) صورت گرفت، شکستن سیطره دشمن در کوفه و شام از جمله کارهای اهل بیت(ع) بود؛ یک نویسنده مصری که حدود 20 سال پیش فوت کرد و یکی از آثارش «قتلة کربلا» در مورد حضرت زینب(س) است می‌گوید مردم کوفه ایستادگی در برابر امراء و فرمان‌روایانشان را از زینب(س) آموختند. آن بانوی بزرگوار در حالی که اسیر  ابن زیاد بود با زبان رسا و صریح فرمود: سکلتک امک یابن مرجانه.

وی افزود: همچنین در ماجرای آن پیرمرد نابینا که دو چشمش را در رکاب امام علی(ع) در صفین و جمل از دست داده بود آمده که وقتی عبیدالله در منبر از پیروزی یزید سخن گفت و تعبیر زشت کذاب و ابن کذاب را برای امام حسین(ع) به کار برد به او گفت که کذاب و ابن کذاب تو و پدرت هستید. وقتی عبیدالله قصد کشتن او را داشت قبیله‌اش او را از مسجد بردند و نجات دادند و جلسه بهم ریخت و عبیدالله رسوا شد. برخی نقل‌ها نوشته است که عبیدالله شبانه نیروهایش را برای کشتن او فرستاد.

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: او را دستگیر کرده و نزد عبیدالله آوردند؛ عبیدالله قصد نداشت او را بکشد و می‌خواست به عذرخواهی وادارش کند، به او گفت تو امروز این حرفها را در مسجد زدی و او جانانه دفاع کرد؛ به او گفت نظرت در مورد عثمان چیست و پیرمرد فرمود تو از خودت و پدرت سؤال کن چه کاری با عثمان داری؟ عبیدالله دستور داد او را به قتل برسانند. قبل از کشته شدن فرمود من مدتها در آرزوی شهادت بودم و امروز خدا این توفیق را نصیب من کرد.

نظری منفرد بیان کرد: عبیدالله که این همه قدرت در کوفه داشت، با این کار هیبتش در هم شکست؛ وقتی اهل بیت(ع) به کوفه آمدند با قضایایی که رخ داد کوفه روی آرامش ندید و عبیدالله مجبور شد به بصره برود و بعد از آن هم مخفیانه به شام رفت و در شب عاشورای سال 67 به دست ابراهیم بن مالک اشتر به درک واصل شد. 

استاد حوزه علمیه با اشاره به وضعیت شام در آن دوره اضافه کرد: متاسفانه سخنی را برخی مادحین و وعاظ در روضه‌ها می‌گویند که درست نیست؛ اینکه سر بریده در کوفه قرآن خواند سخن درستی است و در منابع معتبر نقل شده است اما اینکه در کوفه به سر مبارک سنگ زده باشند، ابدا چنین نقلی نداریم. حتی در برخی اشعار هم این اشتباه بیان شده است. 

نظری منفرد تصریح کرد: وقتی حضرت زینب(س) خطبه خواندند مردم کوفه گریه می‌کردند و حتی خانمی وقتی فهمید که اینها اهل بیت(ع) هستند لباس‌هایش را در اختیار حضرت زینب(س) و دختران قرار داد. صاحب احتجاج نقل کرده است که امام سجاد(ع) در حالی که در زنجیر و اسیر بود ولی برخی افراد به او می‌گفتند دستور بده تا الان ما قیام کنیم.

وی اضافه کرد: البته مردم شام دینشان اموی بود و خوی و مسلک آنها توسط معاویه تغییر پیدا کرده بود؛ بخاری در جلد اول صحیح از انس بن مالک روایت کرده است که وقتی وی در دوره معاویه به شام رفته بود مردم اطراف وی جمع شدند تا حدیث از او یاد بگیرند، به او گفتند تو عصر پیامبر(ص) را دیده‌ای و امروز را هم می‌بینی، اسلام امروز و آن دوره چه تفاوتی کرده است؟ ایشان در پاسخ گفت که همه چیز دستخوش تغییر شده است و نماز هم تضییع شده است و اموی است. چون نقل معتبر است که پیامبر(ص) وقتی در نماز حمد می‌خواندند آن را بسمله می‌گفتند ولی معاویه آن را برداشت.

خفقان و تحمیق مردم شام در دوره معاویه

وی افزود: در این دوران بنی امیه چنان مقتدر شده بود که گفته شده 70 هزار نماز جمعه در بلاد اسلامی برگزار و در تمامی آنها به امام علی(ع) دشنام داده می‌شد؛ خطبه حضرت زینب(س) در کاخ یزید خطبه عجیبی است؛ ایشان در لباس اسارت خطاب به یزید که قدرت مطلقه بود، فرمود: امروز شرایط مرا مجبور کرده که با تو هم کلام شوم ولی من قدر تو را خیلی کوچک می‌دانم و تو را توبیخ می‌کنم؛ این کارهایی که تو کردی مورد تعجب نیست، چون آن وضعیت پدر و جد تو هست و حالا تو بر لبانی که پیامبر(ص) بوسه می‌زد چوب می‌زنی؟ 

تردید بی وجه درباره اربعین

وی با طرح این سؤال که برخی می‌پرسند چرا برای امام حسین(ع) اربعین گرفته می‌شود در صورتی که برای معصومان دیگر نداریم، افزود: امام حسین(ع) خصوصیاتی دارد که ائمه(ع) دیگر ندارند، یک جهت، داشتن زیارت اربعین است؛ جهت دیگر اینکه از امام صادق(ع) نقل است که تا اربعین امام حسین(ع) آسمان خون باریده است. در روایت امام عسکری(ع) هم زیارت اربعین علامت مؤمن شمرده شده است.

نظری منفرد بیان کرد: جهت دیگر برای اینکه اربعین، اربعین شده آمدن اهل بیت(ع) به کربلاست، برخی تردیدها مبنی بر اینکه اهل بیت در اربعین اول به کربلا رسیدند یا خیر جایی ندارد؛ ابن نما نقل کرده است که جابر و اهل بیت(ع) با هم در اربعین به محل شهادت رسیدند و گریستند. 200 سال قبل از ابن نما، ابوریحان در آثارالباقیه آورده است که روز اول صفر اهل بیت(ع) وارد شام شدند و بیستم صفر به کربلا آمدند و امام سجاد(ع) سر امام حسین(ع) را در کربلا به بدن مبارک ملحق فرمود.

این استاد حوزه افزود: مرحوم قاضی طباطبایی اثبات می‌کند که اهل بیت(ع) در اربعین اول وارد کربلا شدند و افراد معتبر دیگری هم آن را تایید کرده‌اند.