سایه کرونا بر روابط خانوادگی از زبان یک روان‌شناس / در لحظه زندگی کنیم
یک روان‌شناس با اشاره به اینکه باید در لحظه لحظه زندگی، خودمان را بازسازی کنیم و بتوانیم هیجانات خود را کنترل کنیم، گفت: موقعیت شادی و غم همیشگی است مثل ضربان قلب؛ آن چیزی که مهم است این است که وقتی موقعیتی پیش می‌آید در نشان دادن هیجان، تعادل داشته باشیم.
به گزارش ایکنا از قم، با آمدن کرونا، از اولین موج تا موج چهارم که به تازگی عیان شده و ظاهرا به نقل از برخی اخبار، افسار گریخته در حرکت است تا سرنشینان خود را از مسیر خارج و به گوشه‌ای براند؛ می‌شنویم که مشکلات زوجین به چند برابر افزایش یافته و حتی گاهی در مواردی شاهد قوی‌تر شدن روابط همسران هستیم؛ اما آیا روابط زوجین تحت تأثیر پیش‌آمدهای متعدد، باید دچار به هم‌ریختگی و اضطراب یا وابستگی بیش از پیش شود یا راه دیگری هم وجود دارد و می‌تواند پایایی داشته باشد.
خبرنگار ایکنا از قم به نقل از منابع رسمی و میدانی، این‌بار به موضوع متفاوتی در این گزارش می‌پردازد. گزارشی که می‌خواهد بگوید یک سری رفتارها وجود دارد که هرچند آنی نیست ولی ظهورشان آنی است مثل خشم زیاد که اگر بخواهیم بدانیم شخصی روزها و ماه‌ها و سال‌ها در مورد شما چه افکاری دارد را در سه دقیقه عصبانی شدن او می‌توان فهمید؛ در واقع این یعنی اینکه ما هیچ‌گاه رفتار آنی نداریم و رفتار ما تحت تأثیر یک فرایند طولانی و تدریجی است و در نهایت در ناخودآگاه ما ظهور پیدا می‌کند و گاهی به یک باره بروز پیدا می‌کند.
اینکه چه خانواده‌هایی در بحران کرونا توانستند بحران را مدیریت کنند، باید بگوییم همان‌هایی که در غیر بحران هم قادر به کنترل هستند که اگر کرونا را بحران تدریجی بنامیم؛ همان‌ها که مهارت کنترل خشم در لحظه را داشتند و خانواده و زوجینی که کمتر سر هر مسئله‌ای با هم گلاویز می‌شدند، در این چالش بلندمدت هم بهتر توانستند و همچنان می‌توانند رفتار کنند.
بحران با بحران فرقی ندارد، خواه بحران گیر کردن پشت چراغ قرمز باشد و خواه کلنجار با یک بیماری صعب‌العلاج؛ آن‌ها که می‌توانستند تاب‌آوری بالایی در مدیریت و تعادل هیجانی خود داشته باشند در بحران فراگیر و جهان‌شمول کرونا هم بهتر توانستند مدبر امور خود باشند که در این گزارش، تاب‌آوری صرفا برای امور آرامش روان است نه مربوط به امور اقتصادی، معیشت و دیگر نوسانات مثلا ارزی.
«معلم است» و فرزند ایران؛ معتقد است که مورد خوبی به‌عنوان یک سوژه برای گزارش نیست؛ خصوصا گزارشی برای خبرنگارها که همیشه از همه چیز به حاشیه می‌روند.
او معتقد است باید سعی کنیم تا با رفتار و منش خودمان به دنیا و دیگران کمک کنیم؛ بالای 27 سال، سابقه تدریس دارد که متن گفت‌وگوی تفصیلی با این معلم فرهیخته و ایرانی‌منش را که خود و خانواده‌اش به کرونا مبتلا شدند در ادامه می‌خوانید:
لازم به ذکر است که این معلم فرهیخته بارها درخواست کرد که نامی از او برده نشود، بنابراین بر خود لازم دانستیم تا مبادی آداب باشیم و از آوردن نام وی خودداری کنیم.
ایکنا ـ ممکن است بگویید که در شرف ابتلا به کرونا چه اتفاقاتی برایتان افتاد و کرونا چه تأثیری بر زندگی و روابط شما داشت؟
در خانه ما حس همیاری و کمک به یکدیگر و آسان گرفتن مسائل شدت گرفت؛ اصولا آدم آرامی هستم و در زمان بیماری هم آرام بودم و هیچ عارضه خشم و ناامیدی نداشتم؛ همسرم که درگیر بیمارستان بود سعی می‌کردم کمک باشم و آرامش‌بخش فضای منزل، نه تشدید‌کننده شرایط یا تنش‌زا؛ با خودم می‌گفتم به کمک خدا این روزها نیز می‌گذرد.
همچنین در طول دروان بیماری بیشتر سعی داشتم در کار بدن و سیستم دفاعی آن دخالت نکنم و بگذارم بدون پیش فرض‌های اختلال‌آور کار خود را انجام دهد و به سیستم دفاعی بدن خود اعتماد کنم.
بدن یک سیستم بسیار هوشمند و بسیار پیچیده است... برخی اوقات دستورهای ذهنی ناصحیح یا ترس‌ها و خشم‌ها و استرس‌ها و نگرانی‌های ما در کار آن اختلال ایجاد می‌کند و آن را زیر ضربه می‌گیرد و نکته بسیار مهم‌تر اینکه وقتی اعتقاد داریم مرگ در اختیار خداست، پس چرا نگران باشیم؟
ایکنا ـ از خانواده بگویید، وقتی درگیر بیمارستان بودید، چگونه شرایط را می‌گذراندند؟
بیماری در سه روز اول مرا بستری کرد، درد و بی‌رمقی بسیار زیاد بود و این خود موجب خواب می‌شد. سعی در قرنطینه خودم داشتم و البته توان حرکتی را هم از دست داده بودم؛ در روز اول با بی‌رمقی و شبیه سرماخوردگیهای معمولی شروع شد و در روز دوم و سوم همراه با درد شدید در ناحیه قفسه سینه و آن نواحی همراه با تب بود.
همچنین وظیفه خوم می‌دانم که از پرسنل بیمارستان که رفتاری خوب، بسیار همراهی‌کننده و صمیمی داشتند تشکر کنم، پس از مرخصی از بیمارستان در روزهای بعد توان حرکت داشتم و همسرم را به بیمارستان بردم و تا مرحله بستری همراهی می‌کردم؛ با وجود اینکه وضعیت خودم خوب نبود اما با سکوت همراهی می‌کردم و در این مدت بستگان نیز هر یک در مواردی مانند تهیه سوپ، آب میوه یا خرید به خانواده‌ها ما کمک کردند.
همه اطرافیان به ما کمک کرده و توصیه داشتند ما استراحت کنیم. یک نکته قابل بیان این است که نباید فراموش کنیم تکیه‌گاه تنها مادی نیست و تکیه‌گاه معنوی بسیار مهم‌تر است، پس در چنین موقعیت‌هایی تنها به خداوند تکیه کنیم.
ایکنا ـ همسرتان و خانواده از ابتلای شما به کرونا نگران نبودند؟
چرا بسیار و چون پزشک گفته بود اگر ریه درگیر شده باید سریع به دکتر مراجعه کنم و ممکن است کل ریه را فرا بگیرد؛ بنابراین چند ساعت بسیار نگران بودند ولی دو روز بعد خودشان نیز بستری شدند، اگرچه ظرفیت بیمارستان‌ها زمان ابتلای ما تکمیل بود و به سختی بستری شدند اما به چند بیمارستان مراجعه شد و بالاخره خدا یاری کرد.
همسر و دخترم دچار کمی استرس بودند، به‌خصوص دخترم چون بیمارستان‌ها تکمیل بودند ولی کم کم آرام شدند و پس از بستری سه روزه، به منزل برگشتند و ادامه مداوا در خانه دنبال شد.
تعادل در طوفان کرونا
مبین صالحی، دکترای روان‌شناسی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از قم گفت: زندگی معمولا با فراز و نشیب‌های زیادی همراه است که گاهی موفقیت دارد و گاهی شکست و ممکن است برای بعضی افراد، فرازها بیشتر باشد و برای بعضی فرودها بیشتر باشد. بنابراین، موقعیت شادی و غم همیشگی است مثل ضربان قلب؛ آن چیزی که مهم است این است که وقتی موقعیتی پیش می‌آید در نشان دادن هیجان، تعادل داشته باشیم.
وی ادامه داد: هیچ آدمی همیشه خوشحال نیست و هیچ آدمی همیشه غمگین نیست. بنابراین، برای همه ما انسان‌ها موقعیت‌های شادی و غم، زیاد پیش می‌آید؛ اما مهم این است که در موقعیت، تعادل هیجانی داشته باشیم تا نه موفقیت سبب سرور بیش از اندازه باشد نه شکست‌ها سبب ناکامی شود.
استاد دانشگاه گفت: واقعیت این است که امروز ما در شرایطی هستیم که شرایط کرونایی نامیده می‌شود؛ شرایطی که جزو آن دسته از فرودها و به نوعی موقعیت غم محسوب می‌شود و اکثر جامعه احساس شکست دارند و یک استرس شدید را تجربه می‌کنند. شرایطی شبیه یک طوفان.
صالحی با اشاره به اینکه نباید این فرودها و شکست‌ها باعث بی‌قراری، تنش بیشتر و پرخاشگری باشد، تصریح کرد: گاهی اضطراب ناشی از فرودها ممکن است به‌صورت دیگر، خودش را نشان دهد که آنجا هم باید حواسمان باشد، چراکه سایه مرگ ناشی از کرونا همچنان در فکرها وجود دارد و مثلا گاهی به شکل وابستگی شدید یا محبت خواستن از دیگران، خودش را نشان می‌دهد.
وی بیان کرد: در مورد زن و مرد نیز اتفاقی که انجام شده این‌طور است که چون هنوز کرونا کنترل نشده است و واقعا تأثیر واکسن‌ها دیده نشده که آیا کنترل‌کننده است یا خیر، اضطراب‌ها گاهی در محیط خانواده به شکلی شدید خودش را نشان می‌دهد؛ مثلا بیش از اندازه محبت کردن به دیگران یا عدم سازگاری با همسر که درهم تنیدگی و یا تنش به‌وجود می‌آورد و سیستم خانواده را دچار عدم تعادل می‌کند.
این روان‌شناس گفت: البته وقتی کرونا آمد بعضی گفتند که حالا یک فرصتی پیش آمده تا خانواده‌ها بیشتر کنار هم باشند و سعی کردند این را یک فرصت بدانند اما عمدتا خانواده وقتی بیش از اندازه در یک محیط بسته باشند تنش‌زا است.
وی تأکید کرد: باید به خودمان کمک کنیم تا بتوانیم در زندگی عادی، شرایط عادی خود را حفظ کنیم؛ چون یک آدم سالم و یک آدم پخته شخصی است که بتواند خودش را با شرایط تطبیق بدهد نه اینکه تحت تأثیر شرایط قرار بگیرد.
استاد دانشگاه گفت: ما می‌خواهیم در زندگی یاد بگیریم که در لحظه لحظه زندگی، خودمان را بازسازی کنیم و بتوانیم هیجانات خود را کنترل کنیم اعم از جمعی و فردی که مستلزم مدیریت است. یک مدیریت لحظه به لحظه.
صالحی در پایان یادآور شد: به نظر من، مردم در این مدت خودشان را به‌خوبی با شرایط تطبیق دادند و سعی زیادی بر تطبیق دارند تا منطقی‌تر از گذشته رفتار کنند و سازگاری بالاتری داشته باشند و مقاوم و با ثبات باشند؛ خواه با مطالعه در ایام کرونا که فرصت خوبی را برای کتاب‌خوان‌ها رقم زد و خواه در کنارش با کار مشاوره و مراجعه و استفاده از این خدمات برای پیدا کردن نقاط ضعفی که وجود داشت.
گزارش از: هدی‌سادات چاوشی
انتهای پیام
