نشست علمی «جایگاه عدالت در مذهب اباضیه» برگزار شد
نشست علمی «جایگاه عدالت در مذهب اباضیه» با حضور دکتر علی اکبر ضیائی به عنوان ارائه‌دهنده بحث، در تالار امام مهدی (عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
به گزارش ایکنا از قم، در ابتدای نشست، دبیر علمی درباره موضوع جلسه توضیحات مقدماتی ارائه داده و گفت: اباضیه فرقه‌ای منسوب به عبدالله بن اباض تمیمی (متوفی ۸۶ هجری) است که از کهن‌ترین فرق شکل گرفته در بین مسلمانان محسوب می‌شود. اباضیه تنها فرقه باقی مانده از فرقه‌های خوارج است که در حال حاضر پیروانی در کشورهای عمان، زنگبار، لیبی، تونس و الجزایر دارد.وی افزود: اباضیه یکی از فرقه‌های معتدل خوارج است که گرچه در برخی اندیشه‌ها با خوارج همداستان هستند، اما متأخرین اباضیه از اینکه آنان را از خوارج بدانند، ابا دارند و در مواجهه با دیگر مسلمانان تعقل و خویشتنداری بیشتری از خود نشان می‌دهند.
علی اکبر ضیائی، رئیس پژوهشکده حج و زیارت هم در این نشست با بیان اینکه از منظر اباضیه عدالت دارای پنج شرط است گفت: در این زمینه آنها با شیعیان دارای نقاط افتراق و اشتراکی هستند. یکی از نقاط افتراق مهم اباضیه و شیعه در جریان جنگ صفین و ماجرای حکمیت دیده می‌شود. آنها معتقدند در این جریان، بیعت به درستی صورت پذیرفته ولی آنها در مورد پذیرش حکمیت راهی اشتباه پیموده‌اند.
نقاط افتراق و اشتراک اباضیه با شیعه
وی اظهار کرد: اباضیان معتقدند اگر خلیفه معصیتی کرده باشد باید مورد عتاب قرار گیرد و در نهایت باید توبه کند و چون حضرت علی(ع) پس از پذیرش حکمیت توبه نکرد پس عدالت را رعایت نکرده است. با وجود این، اباضیه جایگاه حضرت علی(ع) را بسیار رفیع می‌دانند. در قضیه بیعت رضوان هم تفاوت‌هایی در اعتقادات شیعیان و اباضیان دیده می‌شود.
ضیایی تصریح کرد: در بحث نقل روایت هم آنها پنج شرط را برای پذیرش صحت راوی قائل‌اند. همچنین برای عدالت صحابه هم‌آرایی دارند از جمله اینکه، همه صحابه عادل هستند مگر اینکه خروج از عدالتشان اثبات شود و یا اینکه همه صحابه عادل هستند و روایاتشان مقبول است مگر راویان فتنه‌ها.
وی افزود: در زمینه عدالت در فقه سیاسی هم اباضیه دارای اهل حل و عقد هستند که آنها را اهل عدالت می‌نامند. آنها وجود شش نفر را برای انجام بیعت ضروری می‌دانند. برخی از اباضیه مانند «راشد بن ولید» و «ناصر بن مرشد» در باب بیعت و عدالت امام، نظراتی دارند.
ضیایی گفت: اباضیان خلیفه را با لفظ امام می‌شناسند و یکی از شروط امام را عدم اصرار بر گناه می‌دانند. اباضیه، عدالت‌پیشگی امام را شرط اساسی می‌دانند که در صورت عدم تحقق آن معتقدند امامت باید از فرد سلب شود. آنها معتقدند در صورت عدم صلاحیت امام باید او را امر به معروف و نهی از منکر کرد و در صورت عدم پذیرش عزلش نمود.
وی اظهار کرد: اباضیان قیام مسلحانه را تحت شرائطی جائز می‌دانند ولی قیامی را که به کشته شدن مسلمانان انجامد را جائز نمی‌دانند. آنها اعتقاد دارند حتی به فرد فاجر هم نباید ظلم کرد.
سخنران جلسه در ادامه به پرسش‌های مطرح شده توسط حضار پاسخ گفت و در خلال صحبت به حضور خود در کشور عمان و گفتگو با برخی از علما و مردم این کشور اشاره کرده و متذکر شد که هم اکنون دولتمردان این کشور در عرصه سیاسی رویکردی صلح‌طلبانه داشته و در صحنه بین‌المللی نقش میانجی‌گرانه بر عهده دارند.
رئیس پژوهشکده حج و زیارت همچنین مصادیقی از برقراری عدالت در طول تاریخ و دوره معاصر را در کشور عمان برشمرد و گفت: که در شمال آفریقا هم عدالت‌مداری در بین اباضیه یکی از عوامل جذب مردم شمال آفریقا به این فرقه بوده است.
انتهای پیام 
