عدالت؛ مهمترین راهبرد عبور از تبعیض در گام دوم انقلاب
گروه اجتماعی ــ استاد و پژوهشگر مسائل سیاسی با بیان اینکه یکی از درخشان‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی، احیای گفتمان عدالت و تحول در مفهوم آن بود، گفت: در بیانیه گام دوم، عدالت مهمترین راهبرد عبور از ظلم، تبعیض و شکاف‌های ناروا است.
به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا، استاد و پژوهشگر مسائل سیاسی، امروز، 12 آذر در هفدهمین نشست کرسی‌های آزاداندیشی مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم که با موضوع تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، در دانشگاه طلوع مهر قم برگزارشد، بیان کرد: یکی از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی در گام نخست و یکی از توصیه‌های مهم برای ادامه انقلاب در گام دوم شعار عدالت است.
وی افزود: ویژگی عدالت آن است که در همه عرصه‌های زندگی فردی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، حقوقی، محیط داخلی و بین‌المللی انقلاب حضور دارد. به موازات اینکه عدالت یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم در نظام آفرینش و در دستگاه خلقت است و در روایت تعبیر به «بالعدل قامت السّماواتوالارض» شده است در عین حال بر اساس آیه ۲۵ سوره حدید، انبیاء مبعوث شده‌اند تا مردم را به قیام به قسط و عدل وادارکنند « لیقوم النّاس بالقسط» در همین حال عدالت یک روش و یک راهکار و یک راهبرد در زندگی اجتماعی است.
درخشان‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی
مهاجرنیا با بیان اینکه قرار است در این جلسه، عدالت را به‌عنوان راهبرد انقلاب اسلامی بحث کنیم، گفت: با راهبرد عدالت، باید از وضع موجود در پایان گام اول انقلاب به سوی جامعه‌سازی و تمدن‌سازی حرکت کرد. امروز انقلاب با فرصت‌ها و ظرفیت‌ها و از نقاط قوت فراوانی، برخوردار است و در مقابل تهدیدهای ناشی از ضعف‌ها، کاستی‌ها، ناکارآمدی‌ها و توطئه دشمنان، برای انقلاب موانعی ایجاد کرده است. نقش اساسی راهبردها آن است که جهت‌گیری به سمت اهداف و آرمان‌ها را نشان می‌دهند.
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: یکی از درخشان‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی، احیای گفتمانیِ عدالت و تحول در مفهوم آن بود. در این گفتمان، عدالت به لحاظ ارزشی به مثابه فضیلت آرمانی و غایت مقدس، تعریف شد و با ملاحظه روشی در همه عرصه‌های مختلف فرهنگ، سیاست، اقتصاد و قضاوت مورد توجه قرار گرفت. مردم ایران با انقلاب اسلامی، به دنبال تأمین برابری، توازن، اعطای حقوق و رعایت قانون در عرصه اجتماعی و توزیع عادلانه قدرت میان شهروندان بودند. این مطالبه در قالب اعطای آزادی، حقوق اجتماعی، حق مشارکت در امور سیاسی و با ایجاد زمینه امنیت و مصونیت درجامعه، امکان پذیر بود. به لحاظ اقتصادی مردم ایران خواهانِ توزیع عادلانه امکانات مادی، رفاهی، بهداشتی، عمرانی، معیشتی و خدماتی جامعه بودند، تا برابری و حقوق افراد بر پایه قانون شریعت عدالت تأمین شود.
قرائتی نو از عدالت
وی گفت: انقلاب اسلامی قرائتی نو از عدالت ارائه داد و از همان آغاز مطالبات مردمی ملت مسلمان ایران را در تراز رسالت عامه انبیای الهی، ارتقاء بخشید. هنر انقلاب آن بود که آرمان عدالت خواهی را در سطح اخلاق و حقوق و سیاست گسترش داد وتحقق آن را هم وظیفه عمومی و هم وظیفه حکومت اسلامی معرفی نمود و خود عدالت را به عنوان سنجه اصلی در ارزیابی میزان کارآمدی حکومت‌ها و حق‌طلبی و عدالتخواهی مردم قرار داد و در بیانیه گام دوم عدالت مهمترین راهبرد عبور از ستم، تبعیض و شکاف‌های ناروا تلقی شده است.
وی در ادامه با بیان اینکه در بیانیه گام دوم عدالت یک مفهوم مجرد نیست اظهار کرد: در منظومه فکری انقلاب اسلامی، عدالت در همه مراتبش با همه مفاهیم اساسی زندگی اجتماعی مانند، امنیت، آزادی، رفاه اقتصادی، قانون و نظم، توسعه و تکنولوژی، مردم‌سالاری دینی و شایسته‌سالاری، انتخابات و اکثریت سازگاری پیوند وثیق دارد و همین ارتباط است که جایگاه عدالت را در سطح راهبرد اساسی انقلاب ارتقا بخشیده است.
قانون راه عدالت را تسهیل کند
مهاجرنیا با اشاره به چالش‌های عدالت در گام اول که سبب گلایه‌های رهبرمعظم انقلاب شده است، افزود: یکی از دشوارترین میدان‌های مجاهدت، میدان مجاهدت برای بسط عدالت است. برای عدالت‌طلبی باید مبارزه کرد، این کار جزو مشکل‌ترین‌ها و در عین حال اگر به نتیجه برسد، جزو پُربرکت‌ترین‌هاست. مع‌الوصف عدالت با تهدیدهایی مانند: فهم جاهلانه از عدالت، تبعیت از اغراض شخصی، هوا و هوس در مواجهه با عدالت، اغراض سیاسی در تحقق عدالت، حاکمیت و نفوذ تفکر لیبرالیستی، بی‌توجهی نسبت به قوانین الهی، محیط مغایر با عدالت، شکاف طبقاتی بین فقیر و غنی، فقدان معنویت متناسب با عدالت، فقدان اراده برای اجرای عدالت، فقدان همسویی ابعاد زندگی اجتماعی با عدالت و فقدان برنامه اجرایی برای تحقق عدالت، مواجه است و همین‌ها به بُعد راهبردی عدالت ضربه می‌زنند.
وی افزود: اگر عدالت راهبردی بخواهد اجرا شود دو محورکلیدی می‌خواهیم؛ یکی قوانین؛ قانون‌های ما باید در مسیر عدالت باشد. قانون باید از تبعیض، ظلم، فساد، ویژه‌خواری و چیزهایی که خلاف جاده عدالت است، جلوگیری کند. قانون باید راه عدالت را تسهیل کند. مسیر جاده عدالت باید قانونمند بشود و راه ورود بیگانه را در این جاده باید ببندیم و محور دوم مجریان هستند. مجریان متعهد و متخصص خیلی مهم هستند. شما اگر بهترین قانون عالم را به دست یک آدم فاسد بدهید آن را خراب می‌کند. به دست یک کسی که خود او نمی‌خواهد به قانون عمل کند امکان ندارد عدالت را بتواند اجرا کند. بنابراین هم قوانین خوب و هم مجریان متعهد در اجرای راهبرد عدالت ضروری است.
