عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
«امام» را محور معناشناسی قرار دهیم
گروه حوزه‌های علمیه ــ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: برای فهم قرآن و معناشناسی، راهی جز مراجعه به امام نیست و ابتدا باید بفهمیم که اگر علی(ع) قرآن ناطق است، باید درک کنیم که او چه می‌گوید و بعد سراغ فهم قرآن برویم.
به گزارش ایکنا، فرج‌الله میرعرب، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی امروز 15 مهرماه در نشست علمی «معناشناسی گزینش آیات سبک زندگی» در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن قم گفت: غفلت از امام در معناشناسی از موضوعاتی است که باید به آن توجه داشته باشیم.وی با طرح این سؤال که چرا امام اینقدر در قرآن مطرح است، افزود: این مقدار تصریح نشان می‌دهد برای فهم قرآن و معناشناسی راهی جز مراجعه به امام نیست و ابتدا باید بفهمیم که اگر علی(ع) قرآن ناطق است، او چه می‌گوید و بعد سراغ فهم قرآن برویم.
وی افزود: یک تفکر می‌گوید همه روایات، معنای قرآن هستند؛ وقتی امام و امامت را در معناشناسی محور قرار دهیم، به همه روایات اهل بیت(ع) برای معنا باید مراجعه کنیم و همنشین و جانشین را نه تنها از قرآن، بلکه از روایات باید گردآوری کنیم.
میرعرب اظهار کرد: زمان و ادوار و تاریخ هم برای معناشناسی مهم است؛ یعنی دوره قبل، همزمان و سه قرن بعد از قرآن برای واژه‌شناسی مهم است. البته بنده واژه‌شناسی سه قرن بعد از قرآن را آسیب برای معناشناسی می‌دانم.
میرعرب در توجیه چرایی این مسئله بیان کرد: اهداف قدرت‌طلبانه، سیاسی و شوم بنی امیه ممکن است در پشت معنای این واژگان وجود داشته باشد؛ مثلاً مقائیس اللغه در جایی ممکن است تحت تأثیر بنی امیه معنایی سوگیرانه از یک واژه ارائه کرده باشد. آن وقت این خطر و تهدید برای معنای واژه وجود دارد و سبب می‌شود برخی واژگان کلیدی را طور دیگری تفسیر و معنا کنیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه توجه به دیدگاه تابعین در معناشناسی هم از مخاطرات است و گاهی ما را دچار اشتباه خواهد کرد، افزود: کسانی مانند آیت‌الله معرفت به نظر تابعان در بحث معناشناسی توجه کرده‌اند که بنده با این موضوع مخالفم و معتقدم باید امام محوری در این زمینه داشته باشیم، زیرا امام، توحیدمحور است.
روش معناشناسی ایزوتسو ماحصلی ندارد
همچنین سیدعلی سادات، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سخنانی گفت: در معناشناسی واژگانی براساس نظریه قومی زبانشناسی پیچیدگی زیادی وجود دارد و ما معنای نهایی واژه را نمی‌یابیم، لذا وقتی معنای نهایی نداریم، چگونه می‌توانیم آن را در جمله معنا کنیم.
وی افزود: ما در نهایت می‌توانیم یک واژه با ده‌ها واژه دیگر مرتبط کنیم و معنای محصلی به ما دست نخواهد داد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: در معناشناسی واژگانی، سیاق باید شکسته شود، در حالی که معنای واژه در سیاق خیلی مهم است، لذا در آنچه ایزوتسو مطرح کرده، دچار پیچیدگی در اعتبار معنا خواهیم شد.
سادات بیان کرد: ما معیاری برای یافتن واژه اصلی نداریم، در حالی که در سبک زندگی باید واژگان اصلی را بیابیم. اینکه تمامی واژگان قرآن را به الله یا ایمان نسبت دهیم، درست نیست چون معیاری برای واژگان محوری نداریم.
سادات اظهار کرد: اینکه گفته شود برای فهم معنای یک واژه سه دوره را بررسی کنیم، از جمله سه قرن بعد از قرآن را جای این سؤال وجود دارد که چرا میان معنای یک واژه در فهم انصار و مهاجرین و صحابه و تابعین تفاوت قائل نمی‌شویم. بنابراین این نوع روش در معناشناسی معنای محصلی به دست نخواهد داد.
وی افزود: پروژه ایزوتسو در ایران طرفداران زیادی پیدا کرده است که در کشورهای اسلامی دیگر این طور نیست و جای نقد دارد، زیرا ماحصلی برای بحث معناشناسی ندارد.
یادآور می‌شود، حجت‌الاسلام والمسلمین علی فتحی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در نقدی به این سخنان تصریح کرد: روش مذکور محصل معینی دارد و آن ارائه شبکه معنایی برای یک واژه و در اختیار گذاشتن آن برای مفسران و محققان قرآنی است.
وی همچنین بر لزوم توجه به روایات و مطالعه سه قرن بعد از قرآن در معناشناسی از جنبه تاریخی و داشتن گزینه‌های بیشتر، نه لزوماً پذیرش آن تأکید کرد.
انتهای پیام 
