نگهداری و مراقبت از سالمندان در فرهنگ ایرانی از مهمترین ارزشها به حساب میآید. اما واقعیت اینست که با شلوغی زندگیهای امروزه و محدود بودن وقت، برخی اوقات امکان اختصاص وقت کافی به همه کارها به نحوی که همه آنها به طور شایسته انجام شود، وجود ندارد. به علاوه بعضی وقتها محدودیتهای فاصله نیز به دشواری یا ناممکن بودن انجام کارها دامن میزند.
وقتی پدرو مادرها مسن میشوند، نیازهای متفاوتی نیز پیدا میکنند که این نیازها از شستشوی روزانه، رفتن پیش پزشک معالج برای ویزیت هفتگی، خرید کردن، تمیز کردن خانه، تا پختن خوراک روزانه و همنیشینی با ... را در بر میگیرد. در قدیم با وجود تعداد فرزندان بیشتر و زندگیهای آسانتر انجام این مهم برعهده فرزندان و خانواده ایشان بود. اما در زمان حال این امکان وجود ندارد و خانوادهها بسیاری پدر و مادر سالمند خود را به خانههای نگهداری سالمندان منتقل میکنند و برخی هم ترجیح میدهند تا پدر و مادر سالمند خود را به خانه بیاورند و همگی دور هم زندگی کنند.
باارزشترین مکانی که نگهداری از سالمند در منزل دارد، حفظ استقلال و راحتی حضور در محیط خانه خود سالمند است چراکه با حضور در خانه سالمندان به این حقیقت میرسیم که آنها دلشان برای محیط خانه خود و متعلقات شخصیشان تنگ میشود و درنتیجه امید به زندگیشان کاسته میشود.
در این راستا و بهمنظور ایجاد روحیه شاد و انگیزه در سالمندان مراکز روزانه نگهداری از سالمندان راهاندازی شده است تا سالمندان بخشی از روز خود را در محیطی شاد و به یادگیریهای جدید بپردازند. در این راستا خبرنگار ایکنا در گفتوگو با تعدادی از سالمندان حاضر در یکی از مراکز سالمندان گفتگو کرده است که در ادامه میآید:
مراکز روزانه سالمندان را از فکر و خیالهای پوچ میرهاند
گلچین خانم، یکی از مامانبزرگهای که در مرکز سالمندان ئارای سنندج در ردیف اول صندلیهایی که برای برگزاری مراسم هفته سالمند چیده بودن، نشسته و با لبخندی ملیح نمایش طنز رو نگاه میکرد، میگوید: ۱۰ سال است که تحت پوشش این مرکز سالمندان است و با خندهای شیرین عنوان میکند که تنها دلخوشی خود و همراهانش حضور در این مرکز است.
وی که خانهدار بوده وجود این مرکز را نعمتی برای سالمندان میداند چراکه آنها را از فکر و خیالهای پوچ در طول روز میرهاند و به محیطی شاد و سرزنده میکشاند.
گلچین با ابراز رضایتمندی میافزاید: در طول هفته هرروز در این مرکز حضور یافته و در کلاسهای متفاوتی که برای مان تشکیل میشود، شرکت میکنیم.
بانوان برای مقابله با افسردگی نیازمند فعالیتهای روزانه هستند
پروین آهنی، یکی دیگر از سالمندان که یک سال تحت پوشش این مرکز روزانه سالمندان است، به کلاسهای برگزاری این مرکز اشارهای داشته و بیان میکند: کلاسهای زبان انگلیسی، زبان کردی، گلدوزی، نقاشی، موسیقی، دفنوازی، یوگا، استخر در طول هفته برای ما برگزار میشود و همچنین برنامههای تفریحی و اردویی نیز برای ما برگزار میشود.
وی وجود این مرکز برای سالمندان را ضروری دانسته و میافزاید: ما جامعه سالمندی بهویژه بانوان با توجه به اینکه بیشتر در معرض آلزایمر و سایر بیماریهای روحی و روانی قرار داریم لذا حضور در این کلاسها برای ما امری بسیار کارساز و اثرگذار در زمینه کاهش این بیماریها خواهد بود و میتوانیم استفاده لازم را از وقتمان ببریم.
بهیه عزیزی، یکی دیگر از سالمندان این مرکز، با ابراز رضایت از وجود این مرکز و ایجاد شورونشاط در سالمندان عنوان میکند: این کلاسها و برنامههای تفریحی یک امید دوباره در زندگی ما ایجاد کرده است.
وی از من خواست تا در گزارشم برافزایش این مراکز در سطح شهرها تأکید کنم و از مسئولان مرکز نیز خواست تا برنامههای تفریحی را بیشتر برگزار کنند.
بیماریم را به فراموشی سپردم
در میان قهقهههای امیدبخش و زیبای سالمندان به خاطر برگزاری نمایش با یکی دیگر از آنها همکلام شدم که خود را ثریا کابلی معرفی کرده و به حضور هشتساله خود در این مرکز اشاره کرد و میگوید: اولین سالی که من در این مرکز حضور یافتم، به دلیل از دست دادن یکی از عزیزانم دارای بیماری روحی و افسردگی بودم که با این دورهمی بین همسن و سالهای خودم و حضور در کلاسها یک انگیزه دوباره در من ایجاد شد و بیماریم را به دست فراموشی سپردم.
این مادربزرگ مهربان ادامه داد: حضور در این مراکز، سالمندان را از منزوی شدن، دور میکند و نوعی آشتی بین فرزندان و آنها ایجاد میکند و باید این مراکز روزبهروز بیشتر شوند تا سالمندان بیشتری را تحت پوشش قرار بدهند.
وی حضور روانشناس و پزشک، فیزیوتراپ و گفتار درمان و کار درمان بهصورت هفتگی برای ویزیت سالمندان را یکی دیگر از مزیتهای این مرکز دانست و میافزاید: حضور در یک جمعی از هم سن و سالهای خودمان و دردو دل کردن باهم نیز از مزایای دیگر وجود این مراکز است.
سالمندان را از محیط دلگیر خانه دور میکنیم
در این مرکز، لیلا بهمنی، مددکار اجتماعی مرکز جامع سالمندان ئارا که بهنوعی محبوبیت خاصی بین سالمندان داشته و همه از همصحبتی با وی لذت میبردند نیز توجه من را جلب کرد و همین امر دلیل مصاحبه من با وی در مورد خدمات ارائهشده مرکز شد. وی به خدمات روانشناسی بهصورت گروهی و فردی اشاره کرد و گفت: همچنین در این مرکز روانشناس با خانواده سالمندان در ارتباط بوده و تذکرات لازم را به آنان ارائه میدهد.
وی افزود: هدف ما در این مرکز این است که سالمندان را از محیط دلگیر و افسرده خانه بیرون کشیده و برای آنان کلاسهای مختلف آموزشی و ورزشی برگزار میکنیم و توانستهایم ساعاتی از روز را برای آنان یک محیط شاد ایجاد کنیم.
بهمنی با اشاره به اینکه این مرکز افراد 60 ساله به بالا را تحت پوشش خود قرار داده است، بیان کرد: ما امسال کلاس نقاشی را برای سالمندان تحت پوشش برگزار کردیم که استقبال از آن بیش از انتظار ما بود و همین امر موجب شد تا ما نمایشگاهی از آثارشان را برپا کنیم.
وی افزود: ما در حال حاضر 50 نفر را تحت پوشش داریم و برای نگهداری از سالمندان باید پرونده آنها را به بهزیستی فرستاده و تشکیل پرونده میدهیم و بعد از دریافت کد دستوری تحت پوشش خدمات ما قرار میگیرند.
حضور 50 نفر سالمند در مرکز ئارا
بهرام ابراهیمی، رئیس مرکز جامع روزانه سالمند ئارا سنندج در جمع خبرنگاران رسانههای جمعی استان در سنندج ضمن تبریک روز جهانی سالمندان و هفته سالمند اظهار کرد: این روز فرصتی برای تکریم و بزرگداشت این قشر از جامعه است.
وی افزود: سالمند به فردی اطلاق میشود که بیش از ۶۵ سال سن داشته باشد و به علت عوارض ناشی از افزایش سن و تغییرات فیزیولوژیکی نیاز به مراقبت و توانبخشی داشته باشد.
ابراهیمی اظهار کرد: سالمندی دوران مهمی از زندگی است که با سیر طبیعی تغییرات فیزیولوژیکی و روانی همراه است، اما اگر این دوره با آگاهی و مراقبت و شناخت طی شود مشکلات و چالشهای مواجه با این دوران را میتوان به کمترین حد رساند.
وی با اشاره به برنامههای مرکز جامع سالمندان ئارا گفت: آموزش در اولویت برنامههای این مرکز قرار دارد و در این مرکز برنامههای آموزشی باهدف ایجاد روحیه و نشاط در سالمندان و جلوگیری از انزوا و خانهنشینی آنها برگزار میشود.
رئیس مرکز جامع روزانه سالمند ئارا سنندج با اشاره به اینکه آلزایمر و ناتوانیهای جسمی مهمترین مشکلاتی است که سالمندان با آن مواجه هستند، افزود: این مرکز در طول سال با برگزاری برنامههای مختلف در جهت پیشگیری از آلزایمر گام برمیدارد.
ابراهیمی در ادامه برگزاری کلاسهای ورزشی یوگا، شطرنج، بازیهای فکری، آموزش زبان انگلیسی، قرآن، مشاوره فردی، گروهی، آموزش نقاشی و بافتنی از برنامههای آموزشی این مرکز در طول سال عنوان کرد.
وی با اشاره به اینکه برگزاری جشنواره غذا، کلاسهای موسیقی و تفریحی، سخنرانی در نماز جمعه از برنامههای هفته سالمند است.
به گفته رئیس مرکز جامع روزانه سالمند ئارا سنندج، ارائه خدمات توانبخشی شامل ویزیت پزشک، کاردرمانی، پرستاری، روانشناسی، و مددکاری از خدمات این مرکز است و در حال حاضر 50 نفر تحت پوشش این مرکز بوده و 20 نفر دیگر نیز در نوبت انتظار هستند.
لازم به ذکر است؛ سالمند، سلامت و سبک زندگی سالم، سالمند و همبستگی در خانواده و جامعه، سالمند سنتهای دیرین فرهنگی، دینی و تکریم آنها، سالمند رفاه اجتماعی و محیط توانمند ساز و سالمند، عدالت و حقوق شهروندی از عناوین نامگذاری هفته سالمند است.