به گزارش ایکنا از قم، حجتالاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم امروز 27 تیرماه در چهارمین نشست کرسیهای آزاداندیشی مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم که با موضوع «تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» در دانشگاه طلوع مهر قم برگزار شد، گفت: این بیانیه موجز و غیرتمندانه از زوایای مختلف فقهی، کلامی، فلسفی و جامعه شناختی بیانگر عمق اندیشه سیاسی رهبر انقلاب اسلامی است اگر کسی میخواهد اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری را مطالعه کند، بیانیه گام دوم را بخواند.وی افزود: جلسه امروز ما راجع به این است که آیا بیانیه گام دوم را میتوانیم از سنخ اندیشه سیاسی بدانیم یا خیر؟ اجمالاً عرض میکنم که جواب مثبت است و قطعاً بیانیه گام دوم اوج اندیشه سیاسی رهبری است، شاید شما متنی به جامعیت و کاملیت این بیانیه برای توضیح اندیشه سیاسی ایشان پیدا نکنید.
مهاجرنیا ادامه داد: یعنی اگر کسی میخواهد اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری را مطالعه کند، باید این بیانیه را بخواند، چون این بیانیه به گونهای است که همه ابعاد اندیشه در درونش وجود دارد؛ یعنی هم بنیادهای نظری دارد و هم به غایات و اهداف، آرمانها، ساختارها، راهبردها و راهبریهای عملیاتی عنایت دارد.
وی گفت: بیانیه گام دوم هم اندیشه سیاسی است و هم الگویی از ساختار تفکر سیاسی اسلامی ایرانی است که از منظرهای معرفتی فلسفه سیاسی، فقه سیاسی ، کلام سیاسی ، جامعه شناسی ایران قابل مطالعه است.
این پژوهشگر مسائل سیاسی با بیان اینکه برای روشن شدن قضیه باید توضیحی درباره مفهوم اندیشه سیاسی و شاخههای اصلی آن ارائه شود، گفت: فلسفه سیاسی به تأملات و تفکرات عقلی کلی که به نحو قضایای حقیقی است، گفته می شود.
وی افزود: منشأ انتزاع این معرفت سیاسی ممکن است واقعیتهای خارجی ، باورهای دینی و یا معقولات ذهنی متفکر باشد، در کنار این دانش عقلی- سیاسی، ما دانش کلام سیاسی را داریم؛ کلام سیاسی هم آراء و تأملات اعتقادی در باب زندگی سیاسی است.
مهاجرنیا ادامه داد: به تعبیر دیگر آنچه را خداوند برای تدبیر و ربوبیت حیات سیاسی بشر در نظر گرفته است و به مثابه فعل الهی تلقی میشود اینها موضوع کلام سیاسی است و آنچه از ناحیه شرع مقدس به عنوان تکلیف شرعی و احکام دینی مربوط به وظایف انسانها در نظر گرفته شدهاست فقه سیاسی نام دارد؛ اخلاق سیاسی هم به مجموعه آراء و تأملات هنجاری، عقلی و نقلی گفته میشود که به شایستگیها و ناشایستگیهای مرتبط با اصلاح و تنظیم فضایل و سجایای نیکو در زندگی سیاسی، اطلاق میشود.
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: بیانیۀ گام دوم از منظر دانشهای سیاسی فوق قابل تبیین و تحلیل است؛ در این بیانیه، مقام معظم رهبری برداشتهای چهلساله و نگاه دینی که به چهل سال انقلاب اسلامی دارد و به امتیازات و فراز و فرودهای چهل ساله انقلاب اسلامی دارد را بیان کردهاست.
وی افزود: از آن طرف، نسبت به آینده، آرمانها و غایات تفکر سیاسی صحبت کردهاست؛ لذا بیانیه، هم خصلت فلسفه سیاسی دارد و هم جامعه شناسی سیاسی ایران را بیان کردهاست، انقلاب اسلامی را در بوم و در محیط ایران تبیین کردهاست؛ ارتباط آن را با نظام بینالملل و تأثیرات جهانی آن را نیز اشاره میکند بنابراین، اجمالاًعرض میکنم با توجه به این پنج شاخهای که شاخههای اصلی اندیشه سیاسی هستند، بیانیه میتواند از سنخ هر کدام از اینها تلقی شود.
بیانیه گام دوم الگوی اسلامی ایرانی است
مهاجرنیا با بیان اینکه باید درباره این بیانیه فکری، سنخشناسی داشته باشیم، گفت: بهنظر ما، چهار نوع میتوان به اندیشه سیاسی دینی نگاه کرد، در بحث علوم انسانی اسلامی، ما الان درگیر این مسائل هستیم. سالهاست که با این ادبیات سروکار داریم و مقام معظم رهبری طراح همین تفکر بودند؛ یعنی از زمانی که ایشان بحث نهضت نرمافزاری را از حدود ده سال پیش مطرح کردند، این بحث را بهصورت جدی دارند مطرح میکنند. بیانیه گام دوم را در همان راستا به مثابه یک نوع الگوی اسلامی ایرانی از تفکر سیاسی باید تلقی کرد.
عرفانهای نوظهور