مهمترین شاخص‌های رسانه تراز انقلاب/ نیازمند افزایش سواد‌ رسانه‌ای هستیم

به گزارش ایکنا از قم، میزگرد «بررسی شاخص‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی» امروز، 13 بهمن‌ماه به میزبانی در جهاددانشگاهی قم برگزار شد.

محمد حیدری، رئیس جهاد‌دانشگاهی قم در ابتدای این نشست، گفت: یکی از شاخصه‎های مهم توسعه فرهنگی و رسانه‌ای کشور، شکل‌گیری رسانه‌های غیردولتی از جمله ایکنا و ایسنا بود.

وی افزود: به‌دلیل پیشینه جهاددانشگاهی در زمینه رسانه بر آن شدیم که با توجه به ایام‌الله دهه فجر، شاخصه‌هایی‌ را که در این حوزه از اهمیت خاص برخوردار است با حضور کارشناسان این حوزه و مدیران و فعالان رسانه‌ای بررسی کنیم.

رئیس جهاددانشگاهی ‌قم با بیان اینکه رسانه‌ها به خودی خود رسالت‌هایی دارند، افزود: شاخصه‌های رسانه‌ها در کشورهای توسعه‌یافته مشمول حمایت است از این‌رو باید شاخصه‌های خاص تراز انقلاب اسلامی را نسبت به آن‌ها تحصیل کنیم.

توجه به ارزش‌های انقلاب
در ادامه سیدمرتضی اسماعیلی‌طبا، رئیس بخش استان‌های دبیرخانه سواد رسانه‌ای کشور در سخنانی با اشاره به آیه قلم در قرآن بیان کرد: قلم، نشانه رسانه است و به همین دلیل موضوعیت خاصی در این زمینه دارد؛ خداوند به ساختار و سخت‌افزار رسانه و هم به محتوای رسانه قسم یاد کرده است و این مسئله بیانگر اهمیت رسانه است.

اسماعیلی‌طبا بیان کرد: منبر از مهمترین رسانه‌های مؤثر در شکل‌گیری انقلاب بود؛ اگر رسانه از نظر مخاطب‌ تقدس داشته باشد می‌تواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد. 

وی با بیان اینکه نقش رسانه در تداوم انقلاب اسلامی در کنار شکل‌گیری انقلاب باید مورد توجه واقع شود، اظهار کرد: امروزه و در این شرایط باید بیشتر به بحث تداوم انقلاب اسلامی توجه کنیم؛ رسانه تراز انقلاب اسلامی ویژگی‌های خاصی دارد؛ رسانه‌های جدید در غرب متولد شده‌اند و همان نگاه فلسفی را نیز به انسان دارند ولی رسانه تراز انقلاب اسلامی باید در چارچوب مبانی انقلابی حرکت کند.

رئیس بخش استان‌های دبیرخانه سواد رسانه‌ای کشور بیان کرد: رسانه انقلاب باید چند ویژگی داشته باشد که از جمله آن می‌توان به هوشمندی اشاره کرد زیرا کار با همان ابزار قبلی نمی‌تواند پاسخگوی نیازها باشد؛ امروزه مخاطبان قدرت انتخاب بالایی دارند و به همین دلیل باید متناسب با مخاطبان خود فعالیت کنیم.

وی گفت: در کنار جذب و نیاز مخاطب باید به ارزش‌های اسلامی توجه کنیم؛ شناختن و شناساندن آرمان‌های انقلاب اسلامی از جمله این مؤلفه‌های مهم است؛ زمانی که کارکردهای رسانه را بیان می کنیم، باید به مسئله واسطه‌گری بین نسل‌ها نیز توجه کنیم؛ اگر نسلی فلسفه شکل‌گیری انقلاب را نمی‌داند باید از طریق رسانه این خلأ را پر کرد.

رعایت اخلاق رسانه‌ای، از روزآمدترین ویژگی‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی
وی افزود: رعایت اخلاق رسانه‌ای، از روزآمدترین ویژگی‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی است زیرا، امروزه مخاطبان به کاربران رسانه‌ای که تولیدکننده محتوا هم هستند مبدل شده‌اند؛ با توجه به توسعه فضای مجازی، برخی کشورها نتوانستند خود را بازیابی کنند و حتی در زمینه زبان و ادبیات خود نیز آسیب دیدند.

اسماعیلی‌طبا بیان کرد: نیازسنجی دائمی، توجه به رسانه‌ای رقیب از جمله ویژگی‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی است؛ امروزه شبهاتی درباره انقلاب اسلامی مطرح است و حتی ضرورت انقلاب را نیز زیر سؤال می‌برند که رسانه تراز باید به آنها پاسخگو باشند.

وی اظهار کرد: قدرت اقناع، وحدت‌آفرینی و هم‌افزایی به خصوص در شرایط فعلی، جلوگیری از تشتت از دیگر ویژگی‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی است.

رئیس کارگروه استان‌های دبیرخانه سواد‌رسانه‎ای کشور بیان کرد: امروزه نیازمند افزایش سواد‌ رسانه‌ای مردمی هستیم؛ همچنین نیازمند حضور فعال مردمی و فعالان این عرصه هستیم؛ امروزه نیازمند مواجهه جدی و هدفمند هستیم نه مقابله؛ لذا دست‌اندرکاران و مردم باید با سواد‌ رسانه‌ای به خوبی در این زمینه فعالیت کنند تا از آسیب‎های فضای مجازی مصون بمانیم.

اسماعیلی‌طبا با بیان اینکه کمک رسانه تأیید هر سیاست نیست بلکه باید نقد واقع بینانه هم انجام شود، یادآور شد: افزایش قدرت تحلیل مردم باید واکسینه شود؛ روزانه اخبار زیادی به مردم می‌رسد ولی باید قدرت تحلیل ما افزایش یابد و چون رسانه منبر به انقلاب کمک کرده است امروزه نیز می‌توان از رسانه مقدس منبر در این حوزه به خوبی استفاده کنیم.

وی اظهار کرد: عدم پیوست رسانه‌ای از مهمترین خلأای کشور است؛ هر فعالیتی باید با خلأ رسانه‌ای انجام شود ولی معمولاً به پیوست رسانه‌ای توجه نمی‌کنیم. از سال 95 در پایه 10 یک کتاب در آموزش و پرورش تدریس می‌شود که این مسئله بسیار ناچیز است در حالی که این مسئله باید از کودکی آغاز شود؛ همچنین در دانشگاه‌ها درسی که بتواند قدرت نقد و تحلیل را افزایش دهد وجود ندارد.

برخوردهای جناحی با رسانه‌ها
در ادامه عطاالدین قاسمی، مدیرکل دفتر اجتماعی فرهنگی استانداری قم افزود: در زمان طاغوت، رسانه‌ها آزادی نداشتند و در اختیار حاکمیت بودند و انعکاس بسیاری از مطالب در رسانه‌ها به شکل ابلاغی انجام می‌شد.

قاسمی بیان کرد: قانون اساسی به بحث آزادی‌های حقوقی مردم می‌پردازد و اگر از همین منظر به فعالیت‌های رسانه‌ها بپردازیم می‌توان گفت که رسانه‌ها چنانچه وظیفه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی دارند، وظیفه فرهنگ‌سازی و اصلاح رفتارهای فردی، اجتماعی، توسعه جامعه مدنی، شکستن انسداد سیاسی و... را نیز دارند.

وی افزود: برخورد دولت‌ها با رسانه‌ها باید مورد بررسی قرار گیرد؛ در این عرصه اگر چه در قانون زیرساخت‌های لازم را دیده‌ایم ولی در برخورد با این مسئله بحث جناحی و دولت مستقر نقش داشته است؛ در یک زمانی دولتی بر توسعه سیاسی و رسانه معتقد بوده است و در آن زمان حتی رسانه‌ها نقش احزاب را نیز گرفته بودند و در همان زمان نیز نگاه انسدادی باعث شد که بسیاری از این مطبوعات بسته شود.

قاسمی بیان کرد: اگر مسائلی چون نماینده یزد به این شکل حل مشکل شد به‌دلیل حمایتی بود که رسانه‌ها در این زمینه انجام دادند؛ انسجام اجتماعی و اتحاد ملی از جمله وظایف رسانه‌ها است؛ رسانه نباید شهروند چند وجهی و چند درجه‌ای در کشور شکل بگیرد و یأس و نا‌امیدی در کشور ایجاد شود.

وی گفت: از جمله مسائل مهم در این عرصه، برخوردهای دوگانه‌ای است که با مطبوعات داشته‌ایم؛ گاهی برخی رسانه‌ها اخلال و دروغ و شبهه‌های نادرست را مطرح می‌کنند ولی با آنها برخورد نمی‌شود ولی برخی رسانه‌ها برای رفع مشکلات فعالیت می‌کنند ولی از فعالیت آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

دیده‌بان بصیر انقلاب اسلامی؛ شاخصه رسانه 
در ادامه مرتضی بابایی گفت: این نشست، نشست مبارکی است که باید به بحث دانشجو و استاد و دانشگاه و جامعه تراز انقلاب اسلامی نیز پرداخته شود.

وی افزود: یکی از مهمترین شاخصه‌های تراز بودن رسانه در انقلاب اسلامی، به‌روز بودن رسانه‌ها است؛ امروزه با دشمنی مواجه هستیم که از همه وسایل علیه ما استفاده می‌کنند و در این زمینه نیازمند آینده‌نگری و آینده‌نگاری قوی از سوی رسانه‌های کشور هستیم.

بابایی با اشاره به اینکه در مجموع باید گفت که رسانه‌ تراز انقلاب باید دیده‌بان بصیر انقلاب اسلامی باشد، تصریح کرد: توجه به آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی از جمله شاخصه‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی است که باید دید کلان به‌عنوان یک سرمایه معنوی را به مردم بشناسانیم.

رسانه تراز انقلاب باید قدرت تفکر را از دشمن بگیرد
در ادامه موسی حسینی‌کاشانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم گفت: امروزه مؤلفه‌های قدرت به سلاح و رسانه تعبیر می‌شود که اگر این دو مؤلفه در اختیار کسی باشد می‌تواند حرف خود را به کرسی بنشاند.

وی افزود: در زمان جنگ و حتی در عرصه فعالیت‌های نظامی نیز برد رسانه‌ای بسیار مهم است و حتی برد رسانه‌ای در رزمایش‌ها بسیار مهمتر از بعد نظامی آن است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم بیان کرد: کسانی که برای کل جهان برنامه‌ریزی می‌کنند این برنامه‌ریزی را معطوف به این دو حوزه می‌کنند؛ معتقد هستیم که در بخش رسانه در تراز انقلاب اسلامی، باید از این مباحث داخلی فراتر برویم.

وی گفت: اینکه رسانه را به داخل کشور محدود کنیم کافی نیست؛ رسانه اهرم بسیار قوی در کنار انقلاب اسلامی است که در جهان به جنگ سلطه‌طلبانی برویم که این ابزار را علیه ما استفاده می‌کنند.

حسینی‌کاشانی یادآور شد: بخش رسانه داخلی و بین‌المللی باید از هم منفک شوند و اهداف آنها نیز باید ناظر به لوازم انقلاب اسلامی باشد؛ آنچه در بیرون از کشور در حوزه رسانه‌ای باید دنبال کنیم باید متفاوت با چیزی باشد که در حوزه داخلی اعمال می‌کنیم.

وی افزود: به نظر می‌رسد که باید به این دید نگاه کنیم که در یک جنگ رسانه‌ای هستیم و به دشمن و تلاش دشمن علیه خود متوجه باشیم؛ بیشتر این مواجهه، مدافعانه بوده است و این مسئله نیز کار ما را سخت می‌کند؛ باید در عرصه مبارزه، فرصت فکر را از دشمن بگیریم.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم بیان کرد: باید با جوشش خوبی که در زمینه رسانه داریم فرصت فکر را از طرف مقابل بگیریم؛ لزوماً در بخش عملیات روانی همیشه قرار نیست که همه مسائل را شفاف عمل کنیم و گاهی اوقات باید از مؤلفه‌های عملیات ایذایی استفاده کنیم.

وی گفت: در بخش رسانه داخلی، قدرت انتخاب از دست رسانه گرفته شده است؛ پیشتر یک مدیر رسانه تصمیم می‌گرفت که چه مسائلی در رسانه خود منعکس شود؛ امروز مردم انتخاب می‌کنند که چه چیزی در رسانه بیان شود.

حسینی‌کاشانی یادآور شد: قدرت رسانه درحال حاضر، صرف خبر و اطلاع‌رسانی نیست بلکه قدرت رسانه، تحلیل است و اگر تحلیل دقیقی انجام نشود، مخاطبان عام ما نیز متوجه ضعف‌ها خواهند شد.

استقلال؛ شاخصه رسانه تراز انقلاب
در ادامه این نشست مرتضی داستانی، مدیر مسئول روزنامه 19 دی گفت: اگر شعار اصلی انقلاب را مورد توجه کنیم به همه شاخص‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی می‌رسیم؛ شعار خاص انقلاب اسلامی، استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی بود که اگر این شعار را بخواهیم تبیین کنیم به این شعار می‌رسیم.

وی افزود: رسانه‌ای می‌تواند در تراز انقلاب باشد که مستقل باشد؛ روزنامه‌نگاری می‌تواند در تراز انقلاب باشد که به جریان‌های قدرت و ثروت و سازمان‌های مختلف وابسته است در تراز همان قدرت و سازمان و ثروت است و قطعا در تراز انقلاب نیست.

مدیر مسئول روزنامه 19 دی گفت: با روزنامه‌نگارانی طرف هستیم که از فعالیت خبری در برخی سوژه‌ها به‌دلیل وابستگی سازمانی ابا دارند؛ برخی سازمان‌ها اصولی را تبیین می‌کنند که وسیع‌تر است و یک رسانه نیز فعالیت کمتری انجام می‌دهد ولی قطع به یقین رسانه تراز انقلاب اسلامی هم باید مستقل باشد و هم از شعار استقلال ملت دفاع کند.

داستانی اظهار کرد: آزادی و آزادی توام با هم هستند و رسانه‌ای که هم خودش آزادی‌خواه باشد و هم آزاده باشد از جمله ویژگی‌های یک رسانه تراز انقلاب اسلامی است؛ انسان و رسانه آزاده حق‌طلب و حق‌گو است؛ اگر رسانه‎ها چنین هدفی دنبال کنند جایگاه خود را ‌میان مردم پیدا می‌کنند.

این فعال رسانه‌ای یادآور شد: مردمی ‌و اسلامی بودن و تمرکز روی اصل جمهوری اسلامی از جمله شاخصه‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی است؛ نیازها و مطالبات مردم باید در رسانه‌ها بازتاب داشته باشد و همچنین رسانه نیز باید در زمینه تنویر افکار عمومی فعال باشد.

پرهیز از غوغاسالاری
وی تصریح کرد: رسانه تراز انقلاب اسلامی باید شاخصه‌های ارزش اسلامی را نیز دنبال کند و نباید با فحاشی و غوغاسالاری که با ارزش‌های اسلامی ما ناسازگار است کارها را دنبال کرد؛ رسانه تراز انقلاب اسلامی باید به منافع و وحدت ملی پایبند باشد؛ همه ملزوماتی که حفظ منافع ملی را می‌طلبد از ملزومات رسانه ملی است.

مدیرمسئول و سردبیر روزنامه 19 دی بیان کرد: جمهوری اسلامی در سایه وحدت ملی شکل گرفته است و هر بحث و خبر و گزارش و انعکاسی که وحدت ملی را مخدوش کند آن رسانه را از تراز انقلاب اسلامی دور کرده است.

تخلق به اخلاق؛ شاخصه رسانه تراز
در ادامه این نشست محمدجواد محرابی، معاون مطبوعاتی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: انقلابی که در سال 57 شکل گرفت و جنگی که در سال‌های اولیه انقلاب شکل گرفت و 8 سال ادامه یافت باید برای نسل جوان تبیین شد و این ارتباط بین نسلی ایجاد شود که باید در واقع گفت که در این عرصه در حد انتظارات موفق عمل نکرده‌ایم.

معاون مطبوعاتی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: رسانه تراز به این معنی که خودش باید به اخلاق متخلق باشد و درست بگوید و واقعیت را بگوید یک مسئله است ولی در کنار آن باید مکارم اخلاق را به جامعه منعکس کند.

محرابی تصریح کرد: ژاپنی‌ها پس از جنگ جهانی توانستند با ایجاد ذائقه جدید در میان مردم در زمینه پوشاک صنعت نساجی خود را احیای کردن و در این عرصه از رسانه استفاده کردند.

وی اظهار کرد: هالیوود از مهمترین بازوهای وزارت جنگ و پنتاگون آمریکا است و در بسیاری از اوقات از جنگ‌ها جلوگیری می‌شود؛ یعنی وقتی قرار است جنگی در عراق شکل بگیرد فیلمی ساخته می‌شود که آمریکایی‌ها شکست ناپذیر هستند نیروی عراقی ‌مقابل این جنگ کاملاً منفعل خواهد بود.

معاون مطبوعاتی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: در عرصه بین‌المللی واقعاً ضعیف عمل کردیم؛ در حوزه جنگ سوریه رسانه‌ها موفق عمل کردند و تبیین خوبی برای اقناع افکار عمومی مردم خود داشتیم ولی در اقناع افکار عمومی منطقه به خوبی عمل نکردیم و جمهوری اسلامی به مثابه شرکات قتل عام کودکان جلوه داده شد.

وی تصریح کرد: قدرت و عظمت رسانه بر همگان نمایان شده است؛ در گسست بین نسلی باید از کودکان شروع می‌کردیم و کودکان را با مفاهیم انقلاب اسلامی و ایدئولوژی‌های انقلاب استفاده می‌کردیم که متأسفانه نکردیم.

محرابی اظهار کرد: وقتی به ساخته‌های کشورهای آمریکایی و شرقی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که این کشورها مردم خود را با رسانه، مردم خود را در جهت اهدافشان تربیت کنند؛ متاسفانه نمونه‌های موفق رسانه‌ای ما شکل ایدئولوژیک نداشته است.

برخوردهای نادرست با رسانه
همچنین داستانی، رئیس خانه مطبوعات استان قم بیان کرد: زمانی منبر در کشور ما موفق عمل کرد که رسانه‌های دیگر جذابیتی برای مردم نداشتند؛ امروز باید ببینیم که تنوع ذائقه مردمی به چه شکلی دنبال می‌شود؛ برخوردهای نادرست با رسانه‌ها ما را به سمتی برده است که دیگر تأثیرگذاری رسانه‌ها کمتر شده است.

وی گفت: اینکه چرا تیراژ روزنامه‌ها در کشور ما این چنین اندک شده است؟ این مسئله عملاً نشان می‌دهد که شکل کاری روزنامه‌ها و علاقه مردم در این زمینه افت کرده است؛ بخشی از مشکل از سوی خود رسانه‌ها رخ داده است و برخی از مشکل نیز به سلایق حاکمیتی بوده است؛ امروزه رسانه چندان پرقدرت با تیراژ وسیعی به چشم نمی‌خورد.

رئیس خانه مطبوعات استان قم اظهار کرد: افزایش لجام‌گسیخته نشریات که به تضعیف کلی انجامیده است نشان می‌دهد که رسانه تضعیف شده بیشتر مورد پسند واقع می‌شود؛ نوع فعالیت‌ها به سمتی رفته است که گویا از رسانه تضعی شده از استقبال بیشتری می‌شود.

داستانی ادامه داد: در گذشت تنها سه بانوی فعال در رسانه‌های کشور فعالیت داشتند ولی امروزه رشد خاصی در این زمینه داشته‌اند و اگر امروز بانوان را از رسانه‌ها حذف کنیم قطعا کل رسانه های کشور معطل می‌شوند.

وی اظهار کرد: با سیاست‌هایی که در کشور اتخاذ شده است داشتن رسانه در تراز جمهوری اسلامی کار بیخودی است؛ با وضعیت درآمدی رسانه‌ها که امروزه تشییع جنازه رسانه‌های مکتوب راه افتاده است روز به روز رسانه‌ها از نیروهای کیفی خارج می‌شوند و برخی رسانه‌ها برای اثبات وجود با چند خبرنگار فعالیت دارند.

رئیس خانه مطبوعات استان قم گفت: در حال حاضر بسیاری از رسانه به شکل اکل میته فعالیت می‌کنند و در این فضا چگونه انتظار داریم یک رسانه فعالیت مستقل وآزادی خواهانه داشته باشد؛ 50 سال در لبنان هیچ امتیازی به روزنامه داده نشده است؛ در لبنان با مسئولان آنجا صحبت کردیم که با توسعه مجوزات امکان فعالیت بیشتر رسانه‌ای وجود ندارد.

وی اظهار کرد: افتخار مدیران ما اینگونه است که مثلاً در این دوره فعالیت به اندازه کل تاریخ مجوز روزنامه صادر شده است؛ کشور ما کشور رانت و یارانه است و اگر این رشد بی‌رویه انجام شود با این یارانه چگونه می‌توانیم به رسانه‌های قوی برسیم و رسانه‌های قوی ما چگونه می‌خواهند فعالیت کنند؟

داستانی تصریح کرد: تحقیقات مرضیه هاشمی در آمریکا به دلیل تهیه گزارش در خصوص بانوان سیاه پوست آمریکایی بود ولی اگر این کار در ایران انجام می شد با سختی‌های زیادی همراه بود.

مطالبه‌گری؛ شاخصه رسانه تراز
همچنین در ادامه این نشست، حسن صدرایی‌عارف، سردبیر خبرگزاری حوزه و رئیس بسیج رسانه استان قم بیان کرد: خصوصیت مشترکی بین رسانه و انقلاب وجود دارد که مطالبه‌گری نام دارد. رسانه‌ای که مطالبه‌گر نباشد اساساً رسانه نیست و انقلاب نیز بر اساس مطالبه‌گری شکل گرفته است و رسانه تراز انقلاب، رسانه‌ای است که مطالبه‌گر خوبی باشد.

وی گفت: چگونه مطالبه کردن مسائل مهمی در خود دارد که دارای خطوط قرمز و منافع و... مختلف است ولی رسانه تراز انقلاب رسانه‌ای است مطالبه‌گر باشد؛ رهبر معظم انقلاب بیان کردند که با مطالبه‌گری همه مشکلات حل خواهد شد.

رسانه بی‌طرف یک دروغ بزرگ است
صدرایی‌عارف بیان کرد: اساساً رسانه بی‌طرف یک دروغ بزرگ است؛ رسانه بی‌طرف در هیچ جای عالم وجود دارد؛ گاهی اوقات این دروغ به اشتباه از خود رسانه‌ها عنوان می‌شود ولی انصاف و اخلاق مدار بودن یک رسانه، متوقع است.

سردبیر خبرگزاری حوزه اظهار کرد: رسانه تراز انقلاب ضمن احترام به تمام گرایش‌ها و احزاب و گروه‌هایی که در کشور هستند در نهایت دلبسته به انقلاب و نظام اسلامی باشد.

انتهای پیام