عناوین فقهی در پرداخت زکات نباید بی‌ارزش شوند/ لزوم شناسایی و رفع نقایص قانون زکات
گروه اجتماعی: نماینده ولی فقیه در استان فارس با انتقاد از نحوه استفاده از عنوان زکات مستحبی گفت: ما نمی‌خواهیم با عناوین فقهی ما بازی شود و نباید این عناوین بی‌ارزش شوند و باید عنوان دقیق هر اقدام مطرح شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از فارس، آیت‌الله اسدالله ایمانی، نماینده ولی فقیه در استان فارس امروز، 18 خرداد‌ماه در جلسه شورای زکات این استان با اشاره به قانون مصوب درباره مصرف زکات گفت: درباره اجرای قانونی که 60 درصد زکات باید به فقرا پرداخت شود، بهزیستی و کمیته امداد با یکدیگر همکاری کنند.
وی افزود: آنچه از آیات قرآن استنباط می‌کنیم و حضور ولی فقیه و نماینده او در این عرصه، بر اساس این است که زکات حق رئیس الحکومت است و این گرفتن و تنظیم کردن حق ولی فقیه است و کس دیگری در این عرصه نمی‌تواند دخالت کند؛ فتوای مراجع تقلید اذن مصرف است یعنی مراجع بزرگوار ما اذن مصرف دادند که خود متولی زکات یعنی مودی زکات می‌تواند مواردی را مصرف کند آن هم بر اساس این بوده که در گذشته چنین تشکیلاتی مانند شورای زکات فعال نبوده است و تاریخ این فتوا مربوط به سال‌های گذشته است که چنین شورایی وجود نداشت.
آیت‌الله ایمانی تأکید کرد: بر اساس آیات قرآن و روایاتی که در این عرصه وارد شده است ولی امر مسلمین باید در این زمینه اظهار نظر داشته باشد و تعیین نماینده زکات هم بر اساس همین حق بوده است و اینکه در استان‌ها به نمایندگان ولی فقیه ارجاع شده بر اساس همین حق است.
امام جمعه شیراز با تأکید بر اینکه زکات غیر از خمس است، گفت: طبق آیات قرآن خمس پرداخت می‌شود اما زکات را باید از اموال گرفت که ما نمی‌توانیم این مسئله را ندیده بگیریم و اگر هم قانون این را نادیده گرفته است، باید پیشنهاد دهیم تا این را در مصوبات بعدی اصلاح کنند.
وی عنوان کرد: بر اساس این ما تشکیلات هم ارز نباید داشته باشیم یعنی تشکیل کمیته تخصصی زکات در جهاد کشاورزی و جمع‌آوری زکات فطره در بهزیستی و غیره تشکیلاتی هم ارض با کمیته امداد بودند در حالی که تمام اینها باید در طول تشکیلاتی باشند که ولی فقیه بدان اذن دادند.
آیت‌الله ایمانی اظهار کرد: طبعاً اگر جهاد کشاورزی بخواهد کمیته تخصصی زکات تشکیل دهد و کمیته امداد هم کمیته تخصصی و سازمان بهزیستی و عشایر هم به همین منوال و یک عده هم خودجوش زکات را از مردم، بگیرند پس چه نظام و حساب و کتابی است در حالی که همه باید بر اساس یک حرکت طولی و قائمه به تصویر کشانده شوند و این قائمه رأس دارد و این رأس بازوهایی دارند و همه در قاعده این قائمه قرار گرفته‌اند و باید در این مسیر جمع‌آوری زکات را داشته باشند.
منتخب مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر اینکه هر تشکیلاتی که مخالف قانون باشد از نظر شرعی اعتباری برای آن نیست، گفت: وقتی قانون مصوب شورای نگهبان شد هیچ مجموعه‌ای نمی‌تواند ارزش هماوردی با قانون داشته باشد.
وی در ادامه از بیان آمارها به‌صورت حدس و گمان انتقاد کرد و گفت: ما در بحث زکات دائماً به‌صورت گمان و تخمین صحبت می‌کنیم در حالی که هنوز کمیته امدادی که مسئول جمع‌آوزی و هزینه زکات است، مشخص نکرده در سطح استان چه میزان غلات، دام، خرما، انگور و غیره داریم و میزان زکات هر کدام چقدر است و تا زمانی که آمار دقیق و منظمی نداشته باشیم، هیچ برنامه‌ریزی نمی توانیم داشته باشیم.
آیت‌الله ایمانی بیان کرد: تخمین و حدس بعد از سال‌های راه‌اندازی شورای زکات، درست نیست و باید برای سال مشخص باشد که اراضی کشت، دیم، آبی و باغات ما چقدر است و یا اینکه چه میزان دامی که مشمول زکات است در استان وجود دارد زیرا عمده دام‌های ما تألیف خانگی هستند که خود صاحبخانه برای آن‌ها غذا تهیه می‌کنند و غذای آنان از صحرا و بیابان تأمین نمی‌شود که مشمول زکات نیستند لذا لازم است که آمار دقیقی از مصارف زکات و هزینه‌کرد آن‌ها داشته باشیم.
رئیس شورای زکات استان فارس با تأکید بر اینکه باید مشخص شود 60 درصد تخصیص زکات برای خوراک، پوشاک و تهیه جهیزیه و درمان فقرا چقدر هزینه شده است، گفت: باید برای هر کدام عدد و رقمی مشخص کرده و به کل کشور سند ارائه دهیم تا بتوانیم اعتمادسازی داشته باشیم زیرا یکی از راه‌های اعتمادسازی ارائه آمارهای دقیق و مستند است البته باید مراقب باشیم تا با آمار بازی نکنیم و آمار واقعی و حقیقی را ارائه دهیم که مشکلی در این رابطه نداشته باشیم.
وی همچنین به واژه زکات مستحبی اشاره و عنوان کرد: زکات مستحبی صیغه‌ای است که هنوز معنا و مفهومی از آن به دست نیاورده‌ایم و گمان نمی‌کنم که هنوز این زکات تحقق خارجی داشته باشد؛ ما باید برای جذب خودیاری مردم و عمران و آبادی محل خودشان، تشویق کنیم تا کمک کنند و این زکات مستحبی نیست و زکات مستحبی یعنی زکات تجارت و از تجارت افراد زکات پرداخت شود که ما آن را مستحب می‌دانیم اما از محلی زکات تحویل می‌گیرند که تجارت در آنجا مطرح نیست بلکه یک روستاست و کشاورز و دامدار در آن‌ها وجود دارد و ما نمی‌خواهیم با عناوین فقهی ما بازی شود.
آیت‌الله ایمانی با تأکید بر اینکه عناوین فقهی نباید لوث شوند، گفت: ما زکات واجب شامل انعام ثلاثه، غلات و درهم و دینار داریم که اینها مشخص و معین است؛ از سوی دیگر زکات مستحب نیز در فقه شیعه داریم که زکات تجارت است؛ اما با این حال ما مالیاتی که واجب است را پرداخت نمی‌کنیم لذا آیا زکات مستحب را می‌پردازیم؟ پس عنوان زکات مستحب بر روی این نوع پرداخت‌ها گذاشته نشود بلکه گفته شود که کمک افراد برای آبادی محل خودشان.
وی با اشاره به برگزاری جشن‌های نیکوکاری عنوان کرد: یکی از درآمدهای متنوع ما جشن‌های شادی و نیکوکاری که کمک‌های تبرعی است و کمک واجب نیست و این درآمدها نیز کمک می‌کند تا برای آبادی محل‌‌های مختلف اقدام کنیم.
امام‌جمعه شیراز همچنین، بر لزوم توجه به مسائل فرهنگی در هزینه‌کرد زکات تأکید کرد و گفت: اگر در قانون بخشی برای مسائل فرهنگی در نظر گرفته نشود، دلایل پشتوانه زکات در آینده را از دست خواهیم داد لذا باید حتی اگر در قانون هم نقص وجود دارد و عناوین قانونی ما فرهنگی نیست، این نقص را برطرف و قانون را ترمیم کنیم.
آیت‌الله ایمانی تأکید کرد: یک گروه قوی اشکالات قانون زکات و نقایص آن را شناسایی و به عنوان پیشنهاد مطرح کند تا در بازنگری قانون زکات که خواه ناخواه بدان احتیاج دارد، توسط نمایندگان استان تعقیب و پیگیری شود.
