فقدان ایمان؛ زنگ خطری برای انسان امروز/ بدون ایمان، آرامش روحی وجود ندارد

اکرم صاحبی، مسئول گروه سلامت روانی، اجتماعی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، با بیان اینکه میان ما و خدا رابطه ناگسستنی وجود دارد، گفت: فقدان ایمان زنگ خطری است که شکست انسان را در برابر سختی‌های زندگی هشدار می‌دهد به طوری‌که ویلیام جیمز فیلسوف و روانشناس آمریکایی نیز در این خصوص می‌گوید: «ایمان بدون شک مؤثرترین درمان اضطراب است و ایمان نیرویی است که باید برای کمک به انسان در زندگی وجود داشته باشد».

دین و تعالیم دینی؛ تنها راه از بین بردن اضطراب و افسردگی

وی با طرح این سؤال که چرا مردم عصر ما با همه امکانات فراوانی که نسبت به گذشته در اختیار دارند، از سلامت روح برخوردار نیستند و در حالت اضطراب و نگرانی به سر می‌برند، گفت: با مراجعه به دین و تعالیم دینی، روشن می‌شود که تنها چیزی که می‌تواند ریشه این بیماری‌های جانکاه را در نهاد انسان بخشکاند، اضطراب و افسردگی را برطرف سازد و ناامنی‌ها و نگرانی‌های روانی را به امنیت و آرامش برگرداند، دین و تعالیم دینی است.

مسئول گروه سلامت روانی، اجتماعی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد ادامه داد: یک فرد مذهبی هیچ گاه احساس تنهایی نمی‌کند و احساس پوچی در زندگی ندارد، هرگز خود را شکست خورده در برابر حوادث نمی‌بیند، انتحار در قاموس او مفهومی ندارد و بن بست برای او متصور نیست بدیهی است چنین ایمان و اعتقادی می‌تواند او را از بسیاری از نگرانی‌ها رهایی بخشد.

وی با بیان اینکه خوشبختانه در سال‌های اخیر بین روانشناسان، توجه به دین برای سلامت روان و درمان بیماری‌های روانی افزایش یافته است، ابراز کرد: آن‌ها معتقدند در ایمان به خدا نیرویی خارق‌العاده، وجود دارد که نوعی قدرت معنوی به انسان می‌بخشد، در تحمل سختی‌های زندگی او را کمک می‌کند و اضطرابی را که اکثر مردم زمان ما در معرض ابتلا به آن هستند، دور می‌سازد.

نقش مهم و مؤثر ایمان در آرامش روانی افراد

صاحبی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم، نقش مهم و مؤثر ایمان در آرامش روانی افراد را بیان کرد و گفت: به عنوان مثال اولین برداشتی که می‌توان از آیه چهار سوره فتح «هُوَ الَّذی أَنزَلَ السَّکینَةَ فی قُلوبِ المُؤمِنینَ لِیَزدادوا إیمانًا مَعَ إیمانِهِم وَلِلَّهِ جُنودُ السَّماواتِ وَالأَرضِ وَکانَ اللَّهُ عَلیمًا حَکیمًا، او کسی است که آرامش را در دل‌های مؤمنان نازل کرد تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند؛ لشکریان آسمان‌ها و زمین از آن خداست، و خداوند دانا و حکیم است»، کرد، این است که بدون ایمان، آرامش روحی و روانی وجود ندارد.

این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در ادامه به نظرات اندیشمندان مختلف در خصوص نقش دین و مذهب بر سلامت روانی پرداخت و گفت: بنیامین راش به عنوان پدر علم روانپزشکی، نقش مذهب در سلامت روانی انسان را همانند اکسیژن برای تنفس می‌داند یا کرال و شیهان در این خصوص می‌گویند: رفتارهایى از قبیل توکل به خداوند، صبر، دعا، زیارت و ... می‌توانند از طریق ایجاد امید به نگرش‌هاى مثبت، باعث آرامش درونى فرد شوند.

وی با بیان اینکه باور به اینکه خدایى هست که موقعیت‌ها را کنترل مى‌کند و مسئول عبادت کننده‌هاست، تا حد زیادى اضطراب مرتبط با موقعیت را کاهش مى‌دهد، ابراز کرد: اغلب افراد مؤمن، ارتباط خود را با خداوند مانند ارتباط با یک دوست بسیار صمیمى توصیف مى‌کنند و معتقدند مى‌توان از طریق اتکاء و توسل به خداوند، اثر موقعیت‌هاى غیرقابل کنترل را به طریقى کنترل کرد.

لطف و توجه پروردگار قلب ذاکر را زیر سایه خود قرار می‌دهد

صاحبی در ادامه به نظرات سایر روانشناسان در خصوص نقش تأثیرگذار دین در زندگی افراد اظهار کرد: روانکاو دیگری به نام ا.ا.بریل معتقد است «انسان متدین هرگز دچار بیماری‌های روانی نخواهد شد» و مورخ معروف آرنولد توئین بی می‌گوید: «بحرانی که اروپاییان در قرن حاضر دچار آن شده اند، اساسا به فقر معنوی آن‌ها بازمی‌گردد»، بنابراین لطف و توجه پروردگار قلب ذاکر را زیر سایه خود قرار می‌دهد و انسان را به یقین و قاطعیت می‌رسد که رهایی از ناراحتی‌های درونی سهل و هموار است و می‌توان وسوسه‌ها را در هم کوبیده و تخیلات باطل را از خود دور کنیم.

وی با بیان اینکه در طول تاریخ، بشر همواره با مشکلات و نابه‌سامانی‌هایی روبرو بوده که او را دچار رنج و عذاب کرده و در عصر حاضر نیز با بحران‌ها، مشکلات و بیماری‌های متعدد و حتی بیشتری مواجه می‌شود، افزود: امروزه مشکلات ناشی از اختلالات روانی فراگیر شده و بشر تا به امروز هرگز به این میزان از اختلالات روانی رنج نبرده است لذا تغییر تفکر در جهت رسیدن به زندگی آرام ضروری است زیرا برای رسیدن به زندگی توأم با آرامش و رضایت، قبل از هر چیز باید تفکرمان را اصلاح کنیم، آن‌گاه زندگی خود به خود تغییر خواهد کرد.

آرامش و سلامت روانی در گرو شناخت هستی، خالق و خود فرد

این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با اشاره به اینکه یافتن معنا در زندگی یکی از مهارت‌های آرامش و سلامت روانی است که این مهارت در گرو شناخت هستی، خالق و شناخت خود به عنوان جزئی از این مجموعه هستی است، گفت: معنا در زندگی یعنی چیزی که به خاطر آن زندگی می‌کنیم و زندگی برای یک ایده و تفکر و برای خدمت صادقانه به خلق بهترین معنا و مفهومی است که دین به انسان می‌دهد.

وی در پایان بیان کرد: بهتر است آرزوهایمان را معقولانه و کم در نظر بگیریم چرا که آرزوهای طولانی که از دایره عمر انسان خارج باشد، سبب تنش و فشار روانی می‌شود.