نگارش و چاپ کتاب‌های قرآنی که در سال ۹۳ کلید خورد
گروه ادب: کتاب‌های قرآنی متعددی در سال گذشته نگارش یا آماده نشر شده‌اند که مطالعه آنها همواره حائز اهمیت است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در سال گذشته کتاب‌های متعددی در حوزه قرآن به مکتوبات کشور افزوده شد که از میان آنها برخی دارای اهمیت مضاعفی بودند که لزوم مطالعه آنها همواره وجود دارد. برخی از آنچه در این گزارش نام برده می‌شود در سال گذشته کلید خورده و در سال 94 به زیر چاپ رفته و روانه بازار نشر می‌شوند.
دایرةالمعارف اشعار قرآنی
یکی از کتاب‌هایی که در اوایل سال گذشته نگارش آن آغاز شد، مجموعه دایرةالمعارف اشعار قرآنی بوده که اسماعیل آذر از آغاز آن در قالب طرح ملی قرآنی ـ ادبی خبر داد.
این طرح با هدف گردآوری مضامین و مفاهیم قرآن کریم در شعر شاعران پارسی‌گوی از روزگار ابوعبدالله رودکی(پدر شعر فارسی) تا امروز انجام می‌شود و نتیجه آن به صورت چند جلد کتاب توسط نشر سخن منتشر خواهد شد.
هدف این طرح، تهیه یک منبع و دایرةالمعارف شعر قرآنی است و پیش‌بینی می‌شود، بین 15 تا 20 هزار بیت شعر متأثر از مضامین قرآنی براساس حروف الفبا در آن ارائه شود.
کتاب «رساله الولایه»
کتاب دیگر، «رساله الولایه» اثر علامه طباطبایی با تحریر آیت‌الله جوادی آملی است که حجت‌الاسلام مرتضی واعظ جوادی‌آملی درباره این رساله می‌گوید: این رساله یک جریان معرفتی اصیل به عنوان عرفان ناب شیعی است که از شائبه‌هایی که در عرفان‌ها وجود دارد، مصونیت دارد و دلیل عرفان‌های ناصواب آن است که این کتاب‌ها در اختیار نیست.
وی می‌افزاید: این کتاب می‌تواند منبع علمی برای حوزه‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز علمی پژوهشی باشد و هنر آیت‌الله جوادی‌آملی در این کتاب آن است که ضمن باز شدن مباحث و تحریر آن، فضای معرفتی عرفان ناب را باز کرده‌اند.
کتاب «رساله الولایه» شامل دو جلد است و به صورت دوره‌ای منتشر شده است. شمارگان هر مجلد آن 2 هزار نسخه بوده و قیمت دوره‌ای آن 400 هزار ریال است که به همت انتشارات بین‌المللی اسراء در سال جاری منتشر شده.
ترجمه قرآن کریم به زبان ژاپنی
ترجمه قرآن مجید به زبان ژاپنی را که به وسیله تاسوئیچی ساوادا و با نظارت گروه علمی مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی و همکاری نمایندگی جامعة المصطفی العالمیة(ص) در ژاپن طی سال گذشته فراهم شد، در سال گذشته به چاپ رسید.
این ترجمه به عنوان اثر برگزیده در بخش بین‌الملل کتاب سال 93 جمهوری اسلامی ایران شناخته شد. مراسم رونمایی از آن نیز اواخر 93 انجام شد. ساوادا، مترجم ژاپنی قرآن، نزدیک به 5 سال برای این ترجمه، زمان صرف کرده و چند سال نیز ویرایش آن به طول انجامیده است.
کتابت ریزترین قرآن طلای جهان
رائین اکبر خانزاده ریزترین قرآن جهان را در دو ورق 12 در 16 سانتیمتری کتابت کرده است که به گفته وی، ساخت این اثر دو هزار و 500 ساعت زمان برده است.
این قرآن از یک کیلو طلا، پنج کیلو نقره، برلیان و انواع جواهرات ساخته شده است. یک گروه هشت نفره کار ساخت جلد این قرآن نفیس را انجام داده‌اند و بانویی به نام عزیزی تمام هزینه ساخت این اثر را برعهده گرفته است.
به گفته سازنده اثر، این قرآن با چشم غیرمسلح و بدون استفاده از هیچ گونه ابزار میکروسکوپی نوشته شده است.
یادآوری می‌شود، ساخت این اثر در راستای پاسخ به بی‌حرمتی غرب در توهین به قرآن کریم و نشر آن در عرصه بین‌الملل انجام شده است.
«تفسیر قرآن کوثر»
جلد نهم تفسیر 11 جلدی کوثر در نمایشگاه کتاب استان قم رونمایی شد. این تفسیر تألیف حجت‌الاسلام یعقوب جعفری است که هر سال یک جلد آن از سوی انتشارات هجرت آماده چاپ می‌شود.
این تفسیر، کتابی جامع بوده و برای اساتید قرآنی، مدرسان حوزه علمیه و پژوهشگران علوم قرآنی مفید است.
قرآن همراه با شرح موضوعی آیات فرهنگ اهل بیت(ع)
قرآن همراه با شرح موضوعی آیات فرهنگ اهل بیت(ع) توسط محمدعلی دولت انجام شده است. این شرح برای نخستین بار بر حاشیه قرآن کریم ترجمه آیت‌الله مشکینی(ره) به چاپ رسیده و انتشارات اسوه آن را منتشر کرده است. نویسنده این اثر را در راستای تبیین فرهنگ مطلوب جامعه از دیدگاه قرآن و عترت به رشته تحریر درآورده است.
این اثر از پنج جهت با سایر آثاری که در حاشیه قرآن کریم به رشته تحریر درآمده، متفاوت و متمایز است. در آثار دیگری که وجود دارد، انتخاب موضوعات با اولویت بیان شرح مختصری از تفسیر آیات صفحه مقابل انجام شده؛ در حالی که در این مصحف، انتخاب موضوعات براساس اولویت‌های فرهنگی است و سپس جایگاهی مناسب برای آن موضوعات در قرآن کریم یافت شده است.
همچنین نوع نگرش به موضوعات در سایر آثار، کاملاً تفسیری و ناظر به محتوای آیه است؛ در حالی که در این مصحف، نوع نگرش به موضوعات با رویکرد ایجاد «بینش یا انگیزش» برای تحقق دیدگاه فرهنگی قرآن و عترت نسبت به یکی از عناوین فرعی ذیل «ارکان فرهنگی» است.
نوع ورود و خروج به موضوعات در حواشی قرآنی، متناسب با جایگاه آیه و دیدگاه‌های تفسیری مفسران تنظیم شده است؛ در حالی که در این مصحف ذیل هر موضوع، چند سطر توضیحات به منظور تمهید بحث مطرح شده و سپس گزیدهای از روایات موضوعی ارائه شده است.
«قرآن و قبله» محمدرضا حکیمی
«قرآن و قبله» مشتمل بر چهار مقاله و یک مقدمه است که به قلم علامه محمدرضا حکیمی نوشته شده است و عناوین آن شامل «پیام به انقلابیون جهان»، «اتحادیه جماهیر اسلامی»، «عاشورا و غزه» و «استعمارشناسی» است.
در این کتاب استاد حکیمی به بازسازی شخصیت جوامع اسلامی با نگاهی به تمدن اسلامی پرداخته است و از سوی دیگر بر این که کشورهای اسلامی باید مشت محکم و واحدی در برابر استعمار باشند، تأکید کرده است.
مهمترین بحث این کتاب پیرامون اتحاد و همبستگی مسلمانان است که بنا بر اعتقاد محمدرضا حکیمی باید با محوریت «قبله» و «قرآن» باشد، زیرا این دو عنصر اساسی دین اسلام مورد توافق همه مسلمانان است و از اشتراکات اصلی آنها به شمار می‌رود. هیچ جریانی در عالم اسلام اختلافی بر سر این دو موضوع ندارند.
قرآن منتسب به بایسنقر میرزا
قرآن نفیس منتسب به بایسنقر میرزا که اقدامات پیش از چاپ آن در سال گذشته انجام شد، امسال توسط مرکز آستان قدس رضوی چاپ و رونمایی می‌شود.
موزه آستان قدس رضوی دارای قرآن‌های نفیس بسیاری است که یکی از این قرآن‌ها به خط «بایسنقر» مشهور به بایسنقر میرزا و سلطان بایسنقر بهادر است.
هشت صفحه از قرآن معروف به بایسنقر میرزا در آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. این قرآن 144 صفحه‌ای بزرگترین قرآن خطی جهان است که به خط محقق بر روی کاغذ خان‌بالغ نگارش شده و از جمله آثار نفیس گنجینه قرآن و بخش مخطوطات آستان قدس رضوی به شمار می‌رود.
«بایسنقر» مشهور به بایسنقر میرزا و سلطان بایسنقر بهادر (802-837 ق) پسر شاهرخ نوه تیمور از خوشنویسان و استادان برجسته خط ثلث و خط محقق (نزدیکترین خط به کوفى ساده) است. وی مؤسس و بانى زیباترین کتاب‌نویسى در ایران است که با پرداخت دستمزدهاى گزاف و اعطاى انعام‌هاى شاهانه هنرمندترین استادان خط و تذهیب را نزد خود نگه مى‌داشت.
جلد دوم دائرة‌المعارف قرآن کریم لیدن
جلد دوم دائرة‌المعارف قرآن کریم لیدن از مدخل «پ تا خ» در سال 93 روانه بازار نشر شد. این کتاب ترجمه دائرة‌المعارف قرآن لیدن هلند و به زبان انگلیسی است و ترجمه آن در شش جلد منتشر خواهد شد و تاکنون دو جلد از آن به چاپ رسیده است.
مدخل‌های بلند و کوتاه این کتاب به مفاهیم شخصیت‌ها، رویدادها و باورهای ذکر شده در قرآن کریم یا مرتبط با قرآن و همچنین به موضوعات و مسائل بحث‌انگیز در حوزه مطالعات قرآنی پرداخته است.
در جلد دوم 144 مدخل که از «پ تا خ» را شامل می‌شود توسط ناظر محتوا که مجید معارف است و ویراستاران خندق‌آبادی، امیر مازیار، مهرداد عباسی و صادقی تهیه شده است.
جلد 12 دایرةالمعارف قرآن مرکز فرهنگ و معارف
در گروه دایرةالمعارف در آغاز سال 93 شاهد انتشار جلد دوازدهم دایرةالمعارف قرآن کریم بودیم که در بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ارائه شد. این جلد از مدخل «خاورشناسان و قرآن» شروع می‌شد و تا مقاله «درنده» ادامه می‌یافت.
در سال گذشته جلد سیزده دایرةالمعارف قرآن آماده‌سازی شد که مدتی قبل کار پژوهش آن به پایان رسید. این مجلد مشتمل بر 73 موضوع اصلی است که از مقاله «دروغ» شروع می‌شود و تا مقاله «رضا» ادامه می‌یابد. کار ویرایش این مجلد به پایان رسیده و در حال حاضر زیر چاپ است و در بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران عرضه می‌شود.
